Morgunblaðið - 24.01.1984, Page 22

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1984
Minnst látinna þingmanna:
Magnús Jónsson / Guðbrandur
Þorvaldur Garðar Kristjánsson,
forseti Sameinaðs þings, minntist f
gær í Sameinuðu þingi, i fyrsta
starfsdegi þess á nýju ári, tveggja
fyrrverandi alþingismanna, Magn-
úsar Jónssonar, bankastjóra, og
Guðbrandar Isberg, fyrrv. sýslu-
manns. Honum fórust orð sem hér
segir:
Föstudaginn 13. janúar létust
tveir fyrrverandi alþingismenn.
Magnús Jónsson, bankastjóri og
fyrrverandi fjármálaráðherra
andaðist á heimili sínu í Mos-
fellssveit, aðfaranótt þess dags,
64 ára. Guðbrandur ísberg,
fyrrverandi sýslumaður andað-
ist miðdegis í Héraðshælinu á
Blönduósi, á nítugasta og fyrsta
aldursári.
Magnús Jónsson var fæddur 7.
september 1919 á Torfmýri í
Akrahreppi. Foreldrar hans
voru hjónin Jón Eyþór Jónasson,
bóndi þar, síðar á Mel í Stað-
arhreppi, og Ingibjörg Magnús-
dóttir. Hann lauk stúdentsprófi I
Menntaskólanum á Akureyri
vorið 1940 og lögfræðiprófi í Há-
skóla íslands 1946. A árunum
1946—1948 var hann ritsjóri ís-
lendings, blaðs sjálfstæð-
ismanna á Akureyri. Fulltrúi í
fjármálaráðuneytinu var hann
1948—1953, framkvæmdastjóri
Sjálfstæðisflokksins 1953—1960
og bankastjóri Búnaðarbanka
íslands 1%1—1965 og aftur frá
1971 til dánardags. Frá 8. maí
1965 til 14. júlf 1971 var hann
fjármálaráðherra. Við alþingis-
kosningarnar 1949 var hann
kjörinn varaþingmaður Eyfirð-
inga og tók sæti á Alþingi vegna
forfalla aðalmanns i nóvember
1951 og var á þingi út kjörtíma-
bilið. Síðan var hann þingmaður
Eyfirðinga 1953—1959 og þing-
maður Norðurlandskjördæmis
eystra 1959—1974, er hann gaf
ekki kost á þingsetu vegna
heilsubrests. Alls sat hann á 24
þingum.
Jafnframt aðalstarfi var
Magnús Jónsson valinn til ým-
issa starfa í félagsmálum og
þjóðmálum. Hann var formaður
Sambands ungra sjálfstæð-
ismanna 1949—1955, átti lengi
sæti í miðstjórn Sjálfstæðis-
flokksins og var varaformaður
1973—1974. Hann var formaður
íslenzku þingmannanefndarinn-
ar á stofnþingi Norðurlandaráðs
1952, átti síðan sæti í ráðinu sem
varamaður til 1959 og aðalmaður
til 1965. Hann sat þing Alþjóða-
þingmannasambandsins 1961 og
1964 og var þá formaður ís-
landsdeildarinnar. Árið 1949 var
hann skipaður formaður nefndar
til þess að rannsaka kaup og kjör
starfsmanna rikisins, skipaður
1950 í stjórn skuldaskilasjóðs út-
vegsmanna, skipaður 1954 og
1958 í nefnd til þess að athuga
leiðir til sparnaðar í ríkisrekstr-
inum. Hann var í raforkuráði,
síðar orkuráði 1954—1975, for-
maður þess frá 1962, í áfengis-
varnarráði 1954—1965, kosinn í
atvinnumálanefnd ríkisins 1955
og í miðlliliðagróðanefnd 1956.
Hann var formaður úthlutunar-
nefndar atvinnuaukningarfjár
1959—1962 og formaður stjórnar
atvinnubótasjóðs, síðar atvinnu-
jöfnunarsjóðs 1962—1971. í
flugráði var hann 1961—1963.
Árið 1961 var hann skipaður í
endurskoðunarnefnd laga um
stofnlán landbúnaðarins og 1962
í nefnd til þess að athuga um
stofnun lífeyrissjóðs fyrir bænd-
ur. Hann var í stóriðjunefnd
1963—1965, var kosinn í áfeng-
ismálanefnd 1964 og varð for-
maður hennar. I stjórn Kísiliðj-
unnar var hann 1964—1983, var
formaður stjórnarinnar, og í
stjórn Framkvæmdastofnunar
ríkisins 1972-1974. Árið 1972
var hann skipaður í nefnd til að
endurskoða bankakerfið og í
endurskoðunarnefnd laga um
stofnlánadeild landbúnaðarins.
Magnús Jónsson ólst upp við
sveitastörf og vann oft síðar á
ævinni í sumarleyfum við hey-
skap á búi foreldra sinna i
Skagafirði. Á námsárunum fékk
hann í störfum sínum á sumrum
nokkur kynni af atvinnuháttum
við sjávarsíðuna. Hann var oft
Guðbrandur ísberg
valinn til forustustarfa við lausn
vanda í atvinnu- og byggðamál-
um og kom lífsreynsla hans og
kunnugleiki að haldi þar og ekki
sízt í því aðalstarfi sem hann
gegndi lengst, bankastjórastarfi
í Búnaðarbanka íslands.
Magnús Jónsson var alla ævi
bindindismaður og áhugasamur
um bindindismál. Hann var á
skólaárum i stjórn Sambands
bindindisfélaga i skólum og
1955—1957 var hann formaður
Landssambandsins gegn áfeng-
isbölinu, auk þeirra starfa á því
sviði, sem áður er getið.
Magnús Jónsson hóf ungur af-
skipti af stjórnmálum, og var,
eins og áður er getið, valinn til
forustu- og ábyrgðarstarfa af
flokksbræðrum sínum. f fimm ár
vann hann í fjármálaráðuneyt-
inu og átti síðan sæti í fjárveit-
inganefnd, þangað til hann tók
við bankastjórastörfum og var
formaður nefndarinnar á síðasta
þinginu. Hann var þvi vel undir
það búinn að taka við starfi fjár-
málaráðherra. í því starfi beitti
hann sér fyrir nýrri skipan við
gerð fjárlaga og stýrði fjármál-
um ríkisins af þekkingu og
glöggskyggni bæði í góðu og
óhagstæðu árferði.
Magnús Jónsson vandaði til
allra verka sinna. Hann vakti
Magnús Jónsson
ungur athygli í ræðustól fyrir
mælsku og rökfestu. Hann var
heilsteyptur, sanngjarn og
ósérhlífinn og naut trausts sam-
starfsmanna sinna á Alþingi og í
öðrum stofnunum. Á góðum
aldri varð hann fyrir alvarlegri
heilsubilun og hlaut þá að létta
af sér störfum. Með kjarki og
þrautseigju og dyggum stuðn-
ingi, komst hann fljótlega aftur
til aðalstarfs síns, sem hann
gegndi með eðlislægri samvizku-
semi og árvekni til síðasta ævi-
dags.
Guðbrandur ísberg var fæddur
28. maí 1893 í Snóksdal í Mið-
dalahreppi í Dalasýslu. Foreldr-
ar hans voru hjónin Magnús
bóndi þar Kristjánsson og Guð-
rún Gísladóttir. Árið 1916 tók
hann sér ættarnafnið ísberg.
Hann lauk stúdentsprófi í
Menntaskólanum í Reykjavík
1916 eftir þriggja ára nám þar.
Um haustið fór hann til Kaup-
mannahafnar og tók að nema
hagfræði í háskólanum þar. Á
árunum 1917—1919 var hann
jafnframt námi starfsmaður í ís-
lenzku stjórnarráðsskrifstofunni
í Kaupmannahöfn. Haustið 1919
hóf hann lögfræðinám í Háskóla
íslands og lauk prófi 1923. Síðan
rak hann málaflutningsskrif-
ísberg
stofu á Akureyri og stundaði
jafnframt búskap á Möðrufelli í
Hrafnagilshreppi. 1931—1932
var hann fulltrúi sýslumannsins
í Eyjafjarðarsýslu og bæjarfóg-
etans á Akureyri, bjó þá á nýbýl-
inu Litla-Hvammi í Hrafnagils-
hreppi. Haustið 1932 varð hann
sýslumaður i Húnavatnssýslum
og gegndi því embætti til 1960.
Hann var í framboði fyrir
Sjálfstæðisflokkinn og var kjör-
inn þingmaður Akureyringa
1931 og átti sæti á Alþingi til
1937, sat á 8 þingum alls. For-
maður yfirkjörstjórnar Norður-
landskjördæmis vestra var hann
1959-1967.
Guðbrandur Isberg var
tveggja ára þegar móðir hans dó
og sex ára missti hann föður
sinn. Innan fermingaraldurs fór
hann að sjá fyrir sér sjálfur og
vann á unglingsárum í sveit og á
sjó. Hugur hans stefndi til
mennta þegar aðstæður leyfðu.
Hann nam í unglingaskóla í
Hjarðarholti í Dölum og settist í
4. bekk Menntaskólans í Reykja-
vík tvítugur að aldri. Tæpa þrjá
áratugi var hann sýslumaður og
naut vinsælda í héraði. Hann
stundaði lengi búskap jafnframt
öðrum störfum, var áhugamaður
um hestamennsku og átti góð-
hesta til æviloka. Á Alþingi átti
hann fyrst sæti í sjávarútvegs-
og menntamálanefndum, síðar í
landbúnaðar-, allsherjar- og iðn-
aðarnefndum. Hann tók jafnan
talsverðan þátt í umræðum á
þingi, var vel máli farinn og
gagnorður. Á síðasta þingi sínu
flutti hann að tilstuðlan forráða-
manna Akureyrarkaupstaðar
frumvarp, sem varð að lögum,
um virkjun Laxár 1 Suður-
Þingeyjarsýslu. Nú er hátt í
hálfa öld síðan hann sá sér ekki
fært að vera í framboði lengur
vegna embættisanna og hvarf af
Alþingi.
Ég vil biðja háttvirta alþing-
ismenn að minnast Magnúsar
Jónssonar og Guðbrands Is-
bergs, með því að rísa úr sætum.
Nokkrir fulltrúar í undirbúningsnefnd Samtaka um friðaruppeldi. Á myndinni eru frá vinstri: Helga Bachmann, María
Jóhanna Lírusdóttir, Gunnar Karlsson, Bergljót Ingvadóttir, Anne Berit Mörch, Keneva Kunz, Sólveig Georgsdóttir og
Ingibjörg Hafstað. Morgunblaðia/ KÖE.
„Samtök um friðaruppeldiu
stofnuð næsta laugardag
„SAMTÖK um friðaruppeldi" verða
stofnuð næstkomandi laugardag, en að
samtökunum standa ýmsir þeir sem að
uppeldismálum vinna, svo sem kennar-
ar á ýmsum skólastigum og fóstrur og
fleiri, ao því er fram kom á
blaðamannafundi sem undirbúnings-
nefnd um stofnun samtakanna hélt, en
þar voru saman kemnir nokkrir full-
trúar úr nefndinni.
I fréttatilkynningu frá samtökun-
um kemur m.a. fram að þau séu
stofnuð til þess að vinna að alheims-
friði og afvopnun, en einkum ætla
samtökin að stuðla að því að nám og
uppeldi rækti með fólki friðarvilja,
veki skilning á öðrum þjóðum og um-
burðarlyndi og hvetji til alþjóðlegrar
samvinnu. Við það starf skuli hafa að
leiðarljósi samþykkt Menningar-
málastofnunar Sameinuðu þjóðanna,
UNESCO, frá 1974 um fræðslu til
skilnings á milli þjóða, samvinnu og
friðar.
Á stofnfundi samtakanna mun Eva
Nordland, prófessor við Óslóar-
háskóla, flytja erindi, en einnig talar
þar Mange Askeland, kennari, full-
trúi samtakanna „Lærer for fred“ í
Noregi, og einnig mun söngkonan
Birgitta Grimstad syngja. Einnig
mun Jónas Pálsson, rektor Kennara-
háskóla fslands, flytja ávarp, Nína
Baldvinsdóttir kennari setur fundinn
og nemendur í uppeldisfræði við Há-
skóla Islands ræða verkefni, sem þeir
hafa unnið, um „menntun f þágu frið-
ar“. Stofnfundurinn verður í Nor-
ræna húsinu á laugardag.
Á laugardagskvöld verður opið hús
í Þingholti á vegum Friðarhreyfingar
ísl. kvenna, en þar verða jafnframt
staddir hinir erlendu gestir.
Á sunnudag verður loks dagskrá á
vegum Friðarsamtaka listamanna í
Norræna húsinu. Þar munu leikarar
Leikfélags Reykjavíkur flytja atriði
úr Gísl, Eva Nordland flytur erindi
og Birgitta Grimstad syngur. Þá
munu þeir Gísli Magnússon og Gunn-
ar Kvaran leika á hljóðfæri, Anna
Kristín Þórðardóttir les ljóð og loks
syngur Karlakór Reykjavfkur.
Fimmtudagskvöld á Hótel Loftleiðum:
Opinn fundur um
útflutning íslenskra
undaneldishrossa
ÚTFLUTNINGUR undaneldis-
hrossa, skattlagning á undaneldis-
hross til útflutnings og lágmarks-
verð á útflutt hross, verða til um-
ræðu á almennum fundi á Hótel
Loftleiðum á fimmtudagskvöldið.
Fundurinn er haldinn að frum-
kvæði íþróttadeildar hestamanna-
félagsins Fáks í Reykjavík, og er
formaður deildarinnar, Ólafur
Örn Pétursson, fundarstjóri.
Meðal frummælenda á fundin-
um verða þeir Gunnar Bjarnason
hrossaútflutningsráðunautur,
Þorkell Bjarnason hrossaræktar-
ráðunautur Búnaðarfélags Is-
lands, Ragnar Tómasson lögfræð-
ingur og Magnús Friðgeirsson
starfsmaður SIS, en Sambandið
hefur um árabii verið helsti
hrossaútflytjandinn hér á landi.
Svo sem fram hefur komið í
fréttum Morgunblaðsins undan-
farið, hafa staðið miklar deilur
um hrossaútflutning, einkum í
kjölfar umdeildrar ákvörðunar
um lágmarksverð á útflutt undan-
eldishross. Ragnar Tómasson
sagði í samtali við Morgunblaðið í
gær, að þessar umræður væru til-
efni fundarins, og áhugamönnum
um þessi mál þætti æskilegt að
unnt væri að ræða þau af hrein-
skilni á opnum fundi.
liminn:
Fundur með ritstjóra og
framkvæmdastjóra í gær
STU'ITUR fundur var haldinn í gær
á dagblaðinu Tímanum, þar sem
nýráðinn ritstjóri, Magnús Ólafsson
og nýráðinn framkvæmdastjóri, Sig-
urður Skagfjörð Sigurðsson, hittu
starfsmenn blaðsins.
Samkvæmt upplýsingum er
Morgunblaðið fékk í gær, er búist
við að unnið verði að endurráðn-
ingu blaðamanna í dag og á morg-
un, en öllum starfsmönnum blaðs-
ins var sem kunnugt er sagt upp,
þegar Nútíminn hf. yfirtók rekst-
ur Tímans af Framsóknarflokkn-