Alþýðublaðið - 10.10.1931, Blaðsíða 2

ALPÝÐUBLAÐIÐ
Ihðldin samelnast
: <
móti verkalýðnum.
í öUum mermmgarlönd um er
viðurkendur réttur verkamanna til
fress að hafa félagsiskap með sér
til þess að koma fram fyrir sína
íhönd í kaupdeilumálum, og hér í
Reykjavík mun vera komið hátt
á an.nan áratug, sem auðvaldinu
hefir ekki komið í hug að segja
annað en að það sé sjálfsagt að
verkamenn hafi með sér félags-
skap.
En sums staðiar úti um liand
sitja enn kaupfélagsstjórar og ein-
o|tunarkaupmenn, sem skoða siig
sem 'eins konar kónga í sínu hér-
aði og ætla af göflum að ganga,
þegar verkamenn gerast svo
djárfir að mynda félag rneð sér.
Einn af þessum smákóngum er
Hannes Jónsson, Framsóknarþing-
maðurinn, sem er kaupfélagsstjóri
á Hvammstanga. Hann hefir áruim
saman neitað að hafa noikkur mök
við verkamannafélagið á Hvamms-
tanga og sniðgengið félagsmenn
hvað atvinnu snertir, með öðr-
um orðum neitað verkamönnum
um þann rétt, sem r ölluim menm-
ingarlöndum er talinn þeim sjálf-
sagður.
Nú hefir eins og kunnugt er
Lengi verið grunt á því góða milli
Morgunblaðsins og Framsóknar-
flokksmanna og Morgunblaðið
oft valið Hannesi Jónssyni frá
Hvammstanga háðuleg orð. En
undir eins og blað íhaldsins heyr- i
ir að Hannes sé að reyna að
kúga verkamenn á Hvammstanga
undir ólög sín, rýkur Morgun- !
blaðið upp með hamaganigi til
þess að taka málstað Hanniesar.
Og Eimskipafélagsstjórnin, sem
ekki þarf annað en segja við af-
greiðslumann sinn á Hvamms-
tanga, Hannes Jónsson, að hann
verði að koma sér saman við
verkamiennina, svo Eimskipafélag-
ið þurfi ekki að gjalda, flýtir sér
að gefa yfirlýsiogu um að deilan
sé sér óviðkomandi, þó hver
maður sjái, að tiltæki Ha'nniesar
skaðar bæði Eimskipafélagið og
einstaklinga, sem senda þurfa
með skipum þess, En hér er ekki
verið að hugsia um hag Eim-
skipaféLagsins af hálfu stjórnar
þess, heldur er stjórnin dð hug.sa
um, hvernig hún getur bezt nofu?
Eimskipafélagið í baráttunni gegn
verkalýðninn, og eru það viðlíka
heilindi og að Jón Þorlákssotr,
;sem er í Eirnslripaféliagsstjórninni,
s/kuli sjálfur lieigja skip, og keppa
við Eimskipafélagið, en það gerir
hann eins og menn vita. Út yfir
tekur þó, að Rílrisskipiaútgerðin
skuli hér elta Eimskipafélagið og
láta eins og sér sé deilan á
Hvammstanga óviðkomandi. En
alt þetta sýnir hið nána samband,
sem nú er orðið milli Framsókn-
arflokksins og gamla íhaldsins.
Ætti þessi deila að verða til þess
að margir verkamenn skildu bet-
ur eftir en. áður hið sanna eðli
Framsöknarflokksins, það er að
hið rétta nafn hans er: Litla í-
haldið.
Sídosstw freegmir:
Deilunn! lokið.
11 ;,.3 i\ sji r .ar 'S % ,> v
Sanmingar um Hvamimstanga- >
deiluna voru undirritaðir í morg- !
un kl. 11 af Verkamálaráði AI-
þýðusambandsins fyrir hönd
Verkamiannafélagsins á Hvamms-
tanga og Sigurði Kristinssyni
forstjóra fyrir hön.d Kaupfélags
Vestur-Húnvetninga. — Hefir það
orðið að samkomulagi, að kaup ,
verkamiamna verði kr. 1,00 mú
hverja klst. í dagvinnu, en kr.
1,25 í eftirvinnu og vinnutími sé
10 st. Félagajr í Verkamannafélag-
inu ganga fyrir öðrum í allri
vinnu.
Ep fjví hér með öllnm
bönnum aflétt.
líe^amannflokkunnn brezkf.
Á kosningastefnuskrá Verka-
mannaflokksins brezka er, að
brezkir bankar og aðrar láns-
stofnanir verði þjóðnýtt og að
kallaður verði saman alþjóða-
fundur til þess að komia á sam-
ræmi og sameiginiLegri stefnu í
peningamálum.
Óháði verkalýðsfliokkurinn vill
einnig þjóðnýta bankana. (FB.-
fregn.)
Hlutveltu heldur skátafélagið
í„Erni:r“ í „K. R.“-húsinu á morg-
un frá kl. 4.
Bókmentaverðlann Nobels.
Khöfn, 9. okt.
(Frá fréttaritara FB.)
Sænska vísindafélagið veitti í
gær Svíanum Erik Axel Karle-
feldt bókmentaverðlaun Nobels.
Karlefeldt andaðist í laprítenánuði.
Forsetakosninn i Austnrriki.
Miklas hefir verið endurkosinn
forseti austurríska lýðveldisins
með 109 atkvæðum gegn 93.
(UP.—FB.)
Atvinnnbætm*.
ll'11ðft lH sef
Atvinnubótaniefnd ríkisins út-
hlutaði 8. þ. m. ísafjárðarkaup-
stað til atvinnubóta kr. 12 000,00
til bráðabirgðá. Fyrirhuguð at-
vinnubótávinnia á ísafirði er rækt-
!pin í sambandi við kúiabú bæjar-
iins, vegagerð í nágrenni kaup-
staðarins og grjótnám;. Isfirðing-
ar létu skrá atvinnulausa mienm
nú nýverið og gera rækilegar
skýrslur um hag þeirra. Voru
þeir um 260, og reyndist meðal-
atvinnia þeirra síðustu 3 mámuði
tæplega 26 dagar.
Fulltrúi Isafjarðar í atvinnu-
bótanefndinni í stað fulltrúa
Reykjavíkurbæjiar, er þá vék
sæti, var Vilmundur Jónsson
landlæknir.
Nýit leikrit eftir Bjornstjerne
Bjornson.
Khöfn, 9. okt.
(Frá fréttaritara FB.)
Norska bliaðið „Aftenposten“
skýrir frá því, að áður óþekt,
fullgert sögulegt leikrit eftir
Björnstjerne Björnson hafi fund-
ist á meðal handrita hans. Leikrit-
ið er skrifað kringum 1860.
Fra Mzkalanði.
Briining hefir myndað stjórn.
Peningavanðræðiní Baiidaríkj-
unnm.
Bandaríkjamenn hafa ákveðið
að komia á fót sjóði, er hafi einm
milljarð dqllara að stofni, til
hjálpar traustum bönkum, er ekki
hafa handbært fé. Sjóðnum er afl-
að fjár með sölu skuldabréfa, ér
hann hefir fengið heimild til að
gefa út.
Hringlið með krónima
Nú er enginn dagur svo, að
ekki sé hringlað með gildi krón-
iunnar. 1 fyrradag var hún í 65,49
gullaurum, í gær í 64,36 og í
dag er hún k 64,70 gullaurúm.
Stærsta hús heimsins
og elðingarnar.
Hið mikla nýja stórhýsi i New
Yiork, „Empire State Building",
sem er 1250 fet á hæð, mun
vera stærsti „skrugguleiðari“
heiimsins. Nýliega bar það við í
ofviðri í New Yorik, að eldingu
sló niður í byggingu þessa,
og um leið sást stórkostleg-
ur blár logi Leika um alt húsiö,
en hann hvarf svd niður í jörð-
ina. Þétta endurtók sig þrisvar
sinnurn. „Empire State Building“
er að mestu úr stáli.
Benzí>nbíllmn.
16. september síðast liðiom’
voru 100 ár liðin síðan benzín-
bifreiðin var fundin upp. Það v,ar
Þjóðverjinn Sigfried Markus, er
fann hana upp.
Úr herbúðnm verkalíðsios.
Verklýðsfélag Akraness hefir
þegar hafið vetmrstarfsemi sína
og starfar nú af hinu mesta
ikappi. Félagið er í 3 deildum,
en með sameiginliegri stjóm,. —
Deild sjó- og verka-manna hefir
meðal annarar starfsemi sinnar
haldið úti nú um nokkra hríð
skrifuðu blaði, sem heitir „Sjó-
maður“. Er það eiingöngu skrifað
af meðlimum verikiýðsféLagsins Og
lesið upp á fundium þessí Að
blaðið sé meira ein nafnið tómt
má sjá á því, að t. d. blað þa'ö,
sem lesið var upp á síðasta fiundi,
var tólf „folíó“-síður. Hin ný-
stofnaðia deild verkiakvenna hefir
einnig komið sér upp blaði innan.
sinna vébanda. Það blað heitir
„Veiíkakonan“ og hafa þegar birzt
í því frumsamin ljóð, sögur og
ritgerðir, alt eftir verkakonurnar
sjálfar.
Frá þessu er sagt hér félögun-
um á Akranesi til verðugs lofs og
öðrum félögum, sem enn ekki
hafa komið slíkri starfsemi á fót
hjá sér, til hvatningar og fyrir-
myndar. Tamning hugans við að
framsetja vel og skipulega hugs-
anir sínar og sú ritleikni, semi
hægt er að öðlast með slíku starfi,
getur seinna meir orðið drýgri til
gagns og ánægjuauka en nokk-
um grunar. Og sá aukni menn-
ingarblær og félagslega sam-
heldni, sem upp af slíku starfi
getur sprottið, er áreiðanlega ekki
of dýru verði keypt, þótt varið sé
til hennar nokkrum kvöldstund-
um.
Málverh asýning
Grétu Björnsson.
Vert er að hvetja þá, sem máÞ
aratist unna, og ekki hafa þegar
séð málverkasýningu Grétu
Björnsson, að láta það ékki undir
höfuð leggjast. Sýningin er á
Vesturgötu 10. Er húm opin allan
daginn, frá kl. 10 að morgni til
kl. 10 að kvöldi, en nú eru að
eins örfáir dagar eftir, því að
næsti þriðjudagur verður að lík-
indum síðasti sýningardiagurinn.
,En langbezt njóta málverkin sín
í dagsbirtu, einkum þegar sól-
s,kin er.
Fegurst málverkanna þykja mér
nr. 9, af Vífilfelli og nágrenmj.
þess, nr. 12, af Baulu, og nr. 24,
af Skarðsheiði. I þeirri mynd birt-
ist fegurð samræmisins aðdáan-
lega vel. Auk Landslagsmynda
eru á sýningunni myndir ,a£
börn.um, blómum og hestum o. fl.