Morgunblaðið - 10.02.1984, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1984
Arne Treholt
„Andsovéskur skrípa-
leikur með góðri
aðstoð frá CIA“
— sagði Tass um Treholt-málið
Örió, 9. rebrúar. Frá Jan-Erik Laure, frétUriUr* Mbl.
SOVÉTMENN hafa nú loks látið í
sér heyra vegna brottvísunar fímm
sovéskra sendiráðsmanna í kjölfar
Treholts-málsins. í Noregi eru við-
brögð Sovétstjórnarinnar talin frem-
ur væg.
Það var fyrst í gærkvöldi, 19
dögum eftir að Treholt var hand-
tekinn, að Tass skýrði frá brott-
vísun sendiráðsmannanna. Þar
voru aðgerðir norskra stjórnvalda
kallaðar „andsovéskur skrípaleik-
ur“, sem norska leyniþjónustan
hefði sviðsett með aðstoð banda-
rískra starfsbræðra sinna í CIA.
Sagði Tass, að norska stjórnin
væri þátttakandi í hugmynda-
fræðilegri herferð á hendur Sovét-
mönnum. Treholts-málinu voru
ekki gerð bein skil og hafði Tass
að yfirvarpi fyrir viðbrögðin grein
þar sem minnst var 60 ára stjórn-
málasambands Noregs og Sovét-
ríkjanna. Það afmæli er þó ekki
fyrr en 10. mars.
Yfirheyrslurnar yfir Treholt
halda enn áfram af fullum krafti
en ríkissaksóknarinn hefur ekki
sent frá sér nýja fréttatilkynningu.
um málið. Lögfræðingur Treholts
segir hins vegar, að hann hafi ver-
ið einn um njósnirnar og ekki haft
neina hjálparmenn norska.
Það þykir nú ljóst, að Arne Tre-
holt kunni að hafa haft aðgang að
mikilvægum skjölum þegar hann
var í háskóla norska hersins.
Hann var fulltrúi nemendanna í
tvo mánuði og fylgdi það embætt-
inu, að hann hafði lykil að örygg-
isskáp með ýmsum skjölum, sem
notuð voru við kennsluna. Á
stundum voru þar skjöl um skipu-
lag norskra hervarna í stríði.
Persaflóastríðid:
Júgóslavnesk „Róbinson Krúsó“-fjölskylda:
„Dádýrin eftirsóttari
en Tommi og Jenni“
Kelgrad, 7. febrúar. AP.
FIMM MANNA fjölskylda í Júgó-
slavíu, Bozidar Mandic, 32 ára
gamall, kona hans og þrjú börn,
búa út af fyrir sig í óbyggðum
Júgóslavíu og eru sjálfum sér næg.
Þau eru nokkurs konar „Robinson
Kruso-fjölskylda nútímans", eins
og tímarit nokkuð í Belgrad kemst
að orði. Bosco, eins og hann er
jafnan kallaður, og fjölskylda hans
fluttu til óbyggðanna af fúsum og
frjálsum vilja, þau voru búin að fá
sig fullsödd af menningunni.
Næsti nágranni þeirra býr fjóra
kflómetra í burtu.
Belgrad-tímaritið segir að
einu sinni hafi Bosco verið
„ósköp venjulegur Júgóslavi",
hann var bifvélavirki og „alltaf
að flýta sér“. Kona hans nam
hagfræði, en þegar hún sagði við
hann einn góðan veðurdag að
hún þráði að eiga heimili úti í
náttúrunni og lifa eins og þeir í
villta vestrinu forðum, var Bosco
fljótur að fallast á hugmyndina.
Þau skoðuðu 40 eyðibýli uns þau
komu að eyðibýli nokkru í Rud-
nik-fjöllunum. „Þegar ég sá tær-
an fjallalækinn vissi ég að hér
vildi ég búa,“ sagði Bosco við
fréttamenn.
Húsin voru í niðurníðslu, en
Bosco lappaði sjálfur upp á það
sem aflaga hafði farið. Fjöl-
skyldan hefur ekki rafmagn, því
hvorki ljós, rafmagnshita eða
sjónvarp og þess háttar fylgi-
fiska nútímafjölskyldu. „Við
viljum vera frjáls og erum það
nú loks,“ segir Bosco og bætir við
að það að sjá dádýr út um eld-
húsgluggann sé eftirsóknarverð-
ara en hinn daglegi skammtur af
Tomma og Jenna í sjónvarpinu.
Þau vilja ekki bíla, ekki vinnu-
vélar og eru grænmetisætur.
Þau geta því nokkurn veginn séð
fyrir sér sjálf og hafa reiknað út
að það sem vantar á geti þau
fengið fyrir svo sem andvirði 30
Bandaríkjadollara á mánuði.
Það hefst, því þau selja sveppi og
tilfallandi grænmeti. Og Bosco
þrælar vélalaus og fjölskyldan
öll hámar í sig grænmetið með
tréskeiðum þar sem gafflar „eru
tákn árásargirni", eins og Bosco
kemst að orði. Jörðin er aðeins
1,5 hektari, en Bosco hefur einn-
ig haft ofan af fyrir fjölskyld-
unni með kveðskap, tvær ljóða-
bækur hafa komið út eftir hann
og fyrir höfundalaunin keypti
hann meðal annars kotið sem
enginn annar hafði áhuga á og
seldist því ódýrt.
Börnin þrjú heita öll sérkenni-
legum nöfnum. Elsta dóttirin,
sjö ára, heitir Ista (sannleikur).
Síðan kemur Aya, en hún er
fimm ára. Loks er sonurinn,
þriggja ára, og nafn hans er
fornt orð, Serba, fyrir sólina.
Bosco segir: „Stórborgarfeður
eru að jafnaði svona klukku-
stund á sólarhring með börnum
sínum. Öðru máli gildir nú um
mig. Hví skyldu börn mín vilja
skipta á mér og kannski raf-
magnslest? Nei takk. Mín börn
vita ekki deili á Tomma og
Jenna, en þau vita ýmislegt um
sveppi, íkorna, refi, dádýr og
fleira sem tengist umhverfi
okkar. Þau þekkja sólina, mán-
ann, vakna við fuglasöng og
sofna út frá hjali lækjarins."
Þrátt fyrir allt afneitar Bosco
ekki menningu, það myndi lítið
þýða. Elsta dóttirin er byrjuð í
skóla og fjölskyldan aðstoðar
næstu nágranna við uppskeruna,
þiggur aðstoð á móti. Þá læða
nágrannarnir gömlum fatalörf-
um að Bosco og fjölskyldu, en
með fullri virðingu fyrir gefend-
um þiggja þau aðeins það sem er
úr náttúrulegum efnum. Engin
gerviefni.
Friðarviðræður í
deiglunni í Japan
Tókýó, 9. febrúar. AP.
ERLENT,
EFTIR margar áskoranir frá jap-
önsku stjórninni hafa íranir loks
fallizt á að senda utanríkisráð-
herra sinn, Ali-Akbar Velayati, til
Japans til viðræðna um að binda
enda á styrjöld þeirra við íraka.
Skýrði talsmaður japanska utan-
ríkisráðuneytisins frá þessu í
dag. Hafa Japanir einnig lagt
hart að írökum að senda utanrík-
isráðherra þeirra til Tókýó til við-
ræðna um vopnahlé í styrjöld-
inni, sem nú hefur staðið í 40
mánuði. írakar hafa hins vegar
Nýjasta bók Goldings
fær hörmulega útreið
London, 9. febrúar.
NÝJASTA bók Nóbelsverðlauna-
höfundarins Williams Goldings,
„The Papermen", hefur vægast
sagt fengið slæma dóma hjá gagn-
rýnendum, sem gera hvort tveggja
í senn aö hakka hana í sig og
aumka sig yfír höfundinn.
Sumir gagnrýnendanna taka
þannig til orða, að bókin sé slys
og líklega því að kenna, að Gold-
ing hafi í langan tima ekki haft
frið fyrir fjölmiðlum og alls kyns
standi í kringum persónu hans. í
bókinni segir Golding frá rit-
höfundinum Wilfred Barclay,
manni lítilla sanda og lítilla
sæva, sem auk þess er á góðri
leið með að fara í hundana. Fjöl-
miðlaforvitninni eru líka gerð
skil, þessari óseðjandi umfjöll-
unarástríðu, sem linnir ekki lát-
unum fyrr en rithöfundurinn
hefur liðið nokkurs konar skil-
greiningardauða.
Janice Elliot segir í Sunday
Telegraph, að rithöfundurinn
Barclay nái því stundum að
vekja dálítinn áhuga hjá lesand-
anum en aldrei samúð hans. Rit-
höfundurinn Anthony Burgess
er ekki að skafa utan af því í
Observer. Segir hann söguna
vera „eftirverðlaunasögu", sem
stingi í stúf við öll fagnaðarlæt-
in.
„Þegar virtur og viðurkenndur
rithöfundur lætur frá sér fara
lágkúrulegt verk finnst lesand-
anum hann nauðbeygður til að
lesa það aftur og jafnvel í þriðja
sinn,“ skrifar Burgess. „Hann er
tilbúinn til að trúa því, að lág-
kúran sé einhvers konar dulmál
eða höfundurinn svo djúpúðgur
að ekki sé á allra færi að skilja
hann.“
Burgess segir, að ef um hefði
verið að ræða fyrstu bók höfund-
ar mætti segja, að hún lofaði
góðu og þá ekki ástæða til að
taka undir með ritdómara
Sunday Express, sem sagði sög-
una vera „óþolandi hroðvirknis-
Iega“.
ekki enn gefíð svar um, hvort
þeir séu reiðubúnir til friðarvið-
ræðna við írani né heldur hefur
tími til slíkra viðræðna verið
ákveðinn.
Shintaro Abe, utanríkisráð-
herra Japans, heimsótti íran
og írak í ágúst sl. og bauð þá
utanríkisráðherrum beggja
ríkjanna í heimsókn til Japans.
Er haft eftir talsmanni jap-
anska utanríkisráðuneytisins,
að Abe hafi lagt fyrir bæði rík-
in afstöðu sína varðandi frið-
arskilmála.
Forsætisráðherra Japans,
Yasuhmiro Nakasone, sagði
hins vegar í þingræðu í dag, að
Japanir væru ekki í neinni að-
stöðu til þess að koma á sáttum
milli ríkjanna, enda þótt þeir
vildu allt til vinna til þess að
koma á friði og hindra, að
stríðið breiddist út.
Nakasone minnti á, að Jap-
anir, sem teldu sig í hópi vest-
rænna þjóða, væru þeir einu á
meðal þeirra, sem hefðu stjórn-
málatengsl við bæði íran og ír-
ak. Af þessum sökum hefði jap-
anska stjórnin verið hvött til
þess að leita sátta milli þeirra.
Með demant í
framtönninni
(>sló, 9. febrúar. Frá fréttaritara
Morgunblaðsins, Jan Erik Lauré.
SJÓMAÐURINN Finn Enger
hefur nú skínandi bros. Hann er
eini Norðmaðurinn, sem látið
hefur bora demant inn í hægri
framtönnina. Venjulega eru það
vellauðugir olíufurstar frá
Arabaríkjunum, sem ganga svo
langt að setja demanta og eð-
alsteina í tennur sínar til þess að
miklast af í kvennabúri sínu.
Norski sjómaðurinn, sem er
ókvæntur, dregur heldur enga
dul á, að demantsbrosi hans er
ætlað að tendra bál hjá veikara
kyninu.