Morgunblaðið - 10.02.1984, Blaðsíða 39
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1984
stoðar að leita svara við spurning-
unni áleitnu, hvers vegna þeir
dæmist svo snemma úr leik, en í
þess stað skulum við vera þakklát
fyrir að geta átt góðra manna að
minnast og dugandi drengja.
Mér varð óneitanlega hverft við,
þegar ég frétti á dögunum, að vin-
ur minn og samverkamaður í
röska þrjá áratugi, Sigurður Óli
Brynjólfsson, hefði veikst hastar-
lega og honum væri ekki hugað líf.
Að vísu hafði hann legið á sjúkra-
húsi og verið frá störfum um
nokkurn tíma fyrir áramót, en
með hækkandi sól óx bjartsýni á
batahorfur, þar til skyndilega
dimmdi yfir aftur og vonin
slokknaði. Sigurður óli var snjall
skákmaður og annálaður fyrir að
koma auga á varnarleiki, sem aðr-
ir sáu ekki, en í þessari síðustu
skák við dauðann sjálfan var enga
vörn að finna lengur. Hún var töp-
uð, en með fullum sóma.
Sigurður óli Brynjólfsson fædd-
ist í Steinholti í Glerárþorpi 8.
september 1929, en ólst upp • að
mestu í Ytra-Krossanesi, þar sem
foreldrar hans bjuggu búi sínu.
Þau voru Guðrún, dóttir Þorgerð-
ar Septínu Sigurðardóttur frá
Kjarna í Arnarneshreppi og Rós-
inkars Guðmundssonar frá Æðey,
og Brynjólfur kennari, sonur Guð-
rúnar Emilíu Jónsdóttur ljósmóð-
ur frá Laugalandi á Þelamörk og
Sigtryggs Sigurðssonar sjómanns
frá Syðribakka í Arnarneshreppi.
Þau Guðrún og Brynjólfur voru
bæði stórvel gefin og dugnaðar-
hjón, enda eignuðust þau hóp
barna, sem reyndust manndóms-
fólk. Elst var Ragnheiður, sem lést
1947, þá Þorgerður Septína Garn-
es, húsfreyja í Álasundi, Ari,
doktor í eðlisfræði og kjarnorku-
fræðingur í Boston, Sigrún, hús-
freyja í Reykjavík, Sigurður Óli,
sem við kveðjum í dag, Áslaug,
fræðslustjóri í Reykjavík, og
Helga, læknaritari og húsfreyja í
Reykjavík.
Fundum okkar Sigurðar óla bar
fyrst saman þegar hann gerðist
kennari við Gagnfræðaskóla Ak-
ureyrar haustið 1951, en áður
hafði ég oft heyrt Þorstein M.
Jónsson, skólastjóra, og samkenn-
ara mína tala um hann með að-
dáun fyrir námsgáfur og ástund-
un, sem hann hafði sýnt meðan
hann var nemandi skólans. Það
fylgdi með, að aldrei kæmu þau
Krossanessystkin of seint í skól-
ann og ekki létu þau veður aftra
sér, þó að þau ættu langt að sækja
og hefðu ekki önnur farartæki en
tvo jafnfljóta eða, þegar best lét,
reiðhjól eða skíði.
Þorsteinn þóttist líka vel hafa
veitt þegar hann réð Sigurð óla
stundakennara við GA. Hann
hafði þá verið eitt ár í verkfræði-
deild Háskóla íslands og stundaði
nám áfram í stærðfræði og eðlis-
fræði með kennslunni næsta vet-
ur, en var aftur í háskólanum
1952—1953. Hann lauk BA-prófi
vorið 1954 ásamt prófi í uppeldis-
og kennslufræðum og hafði þá
verið stundakennari fyrir norðan
veturinn áður. Þótti það vel af sér
vikið.
Haustið 1955 varð hann fasta-
kennari við GA og var í heilli
stöðu allt til ársins 1976, þegar
hann gerðist fastakennari að
hálfu við GA og að hálfu við
Iðnskólann á Akureyri. Þannig
stóðu leikar til ársins 1981, en þá
lét hann af kennslu við GA. Hann
hafði launalaust leyfi næsta ár, en
sagði svo stöðunni þar lausri 1982,
en hélt stöðu sinni við Iðnskólann
til æviloka.
Sigurður Óli var mikilvirkur
kennari og lét sér annt um að
nemendur lærðu vel og skildu vel
námsefnið. Að prófum loknum
átti hann til að halda áfram að
útskýra fyrir þeim þau atriði, sem
prófúrlausnir sýndu, að þeir höfðu
ekki náð fullum tökum á. Hann
fylgdist vel með gengi nemenda
sinna í námi þeirra og lífi, einnig
eftir að þeir voru horfnir úr skól-
anum, féll illa, ef miður gekk, en
gladdist, þegar þeim vegnaði vel.
Hann var góður og glaðvær fé-
lagi á kennarastofunni, hafði
gaman af kappræðum og málefna-
legum umræðum og lét þá ógjarna
hlut sinn, hélt fast við skoðun
sína, sem hann reisti á skarp-
skyggni og hvössum skilningi.
Hann kom oft auga á nýja fleti á
málum, nýjar lausnir, sem öðrum
hafði ekki dottið í hug eða sést
yfir. Hann hugsaði sjálfur og
sjálfstætt, var ótöm hermilist eða
hóphugsun. Hann var fljótur að
hugsa og skjótur í svörum, gat
orðið nokkuð hvass í orðum stund-
um, en það var aðeins hluti af
hreinskilni hans, því að öll undir-
h.vggja var honum fjarri skapi.
Ósjaldan bar við, að við vorum
ósammála á kennarafundum og
áttumst þá orð við, en alltaf í
besta bróðerni. Við áttum líka oft
einkasamtöl í fullum trúnaði og
sögðum þá hvor öðrum allan hug í
einlægni, enda varð vinátta okkar
því meiri og heilli, sem við störf-
uðum lengur saman. Það var gott
til hans að leita, þegar vanda bar
að höndum, því að hann var bæði
snjallráður, hollráður og skjótráð-
ur.
Sigurður óli hóf ungur afskipti
af stjórnmálum, einkum sveitar-
stjórnarmálum, og fylgdi alltaf
Framsóknarflokknum. Hann varð
varabæjarfulltrúi á Akureyri árið
1958, en sat í bæjarstjórn samfellt
frá 1962 til æviloka. Hann gegndi
ýmsum trúnaðarstörfum á vegum
bæjarstjórnar Akureyrar, eins og
vænta mátti, sat oft í bæjarráði og
ýmsum öðrum nefndum og átti
lengi sæti í stjórn Útgerðarfélags
Akureyringa hf.
Ef til vill verður hans lengst
minnst sem formanns skólanefnd-
ar Akureyrar í 20 ár og fyrir störf
að skóla- og menntamálum í bæn-
um. Hann barðist af hörku og
dugnaði fyrir byggingu Glerár-
skóla og Lundarskóla, svo að eitt-
hvað sé nefnt, og ýmsum endur-
bótum á húsnæði, búnaði og
starfsskilyrðum allra skólanna á
Akureyri. Var þó einatt erfitt að
eiga undir högg að sækja og þolin-
mæðisverk að berjast sífellt upp
fyrir sig við tregðutröll fjárveit-
ingavalds og skrifræði íslensks
stjórnkerfis. En sigrar unnust og
glöddu vin vorn, því að hann vissi,
að hann hafði barist fyrir góðum
og réttum málstað og búið í hag-
inn fyrir skólastarfið á Akureyri.
Þó að hann vildi, að skólarnir
væru sem allra sjálfstæðastir um
innra starf og leystu sjálfir sem
mest af sérmálum sínum, fylgdist
hann öll þessi ár vandlega með
starfi þeirra og vildi vita, hvernig
þar væri högum háttað. Þegar
framhaldsdeildir voru settar á
stofn við GA studdi hann það mál
með ráðum og dáð og eins eflingu
þeirra og viðgang og hafði oft orð
á því, að þær byðu einmitt upp á
nýjar og þarfar menntunarleiðir,
sem ekki hefði verið völ á áður í
skólabænum Akureyri, en væru til
mikilla hagsbóta fyrir einstakl-
inga og heild, sem sæist best á því,
að auk uppeldisbrautar væri nú
bæði til fullgildur verslunarskóli
og sjúkraliðaskóli á Akureyri.
Þegar grunnskólalögin komu til
framkvæmda og fræðsluráð Norð-
urlands eystra tók til starfa, var
hann kosinn formaður þess og
gegndi formennsku fram á síðasta
ár. Auk þess var hann í blaðstjórn
Dags, um skeið í miðstjórn Fram-
sóknarflokksins og var lengi vara-
formaður Kaupfélags Eyfirðinga.
Er þá ýmislegt ótalið af störfum á
sviði stjórnmála og félagsmála,
sem honum voru falin á hendur, af
því að honum var til þess treyst að
leysa þau vel af hendi. Hann hafði
líka gaman af stjórnmálastörfum,
þau voru honum í senn hugsjón og
skemmtan. Þó að þau ættu vel við
eðli hans, kann að vera, að þau
hafi ekki átt eins vel við heilsu
hans.
En hvers vegna hafði Sigurður
Óli gaman af stjórnmálum? Ég
þykist vita, að svarið liggi í því, að
hann hafi talið, að með afskiptum
af opinberum málum fengi hann
tækifæri til að bæta samfélagið,
bæta líf heildarinnar og líf ein-
staklinganna, því að hann vildi
öllum vel og vildi öllum gott gera,
leysa vanda sem allra flestra, ef
það stóð í valdi hans. Þeir voru
margir, sem þess nutu, fleiri en
ókunnugir geta rennt grun í, enda
lét hann ekki á því bera. í augum
hans var valdið ekki takmark í
sjálfu sér, heldur tæki til þess að
koma góðu til leiðar.
Hjálpsemi hans var líka mikil
við foreldra og systkini. Hann var
þeim til að mynda mikil stoð við
búskapinn í Ytra-Krossanesi, ekki
síst eftir að faðir hans féll frá. Oft
var hann búinn að fara í fjós og
skila mjólkinni í Mjólkursamlag-
ið, áður en kennsla hófst í skólan-
um á morgnana. Það var yfirleitt
fullkomið undrunarefni, hverju
hann gat afkastað og komið í verk,
en skýringarinnar er annars vegar
að leita í skerpu hans og snerpu og
hörku við sjálfan sig, en hins veg-
ar í eðlislægu glaðlyndi hans,
bjartsýni og jákvæðri afstöðu til
samferðafólksins.
Hinn 1. ágúst 1953 kvætnist Sig-
urður Óli Hólmfríði Kristjáns-
dóttur sjúkraliða frá Holti í Þist-
ilfirði, dóttur hjónanna Ingiríðar
Árnadóttur frá Gunnarsstöðum
og Kristjáns Þórarinssonar frá
Efrihólum í Núþasveit, og lifir
hún mann sinn ásamt fimm börn-
um þeirra, en þau eru: Þorsteinn,
39
verkfræðingur, Guðrún Brynja,
kennari, Ingiríður, sem nú er að
ljúka námi í læknisfræði, Ragn-
heiður, nemi í tölvunarfræði við
Háskóla íslands, og Arnbjörg, sem
er aðeins 11 ára.
Ég sakna Sigurðar Óla Brynj-
ólfssonar sárt, en er þakklátur
fyrir að hafa átt hann að vini og
félaga frá fyrstu kynnum. Ég
þakka honum styrk og stuðning og
margt drengskaparbragð, góðvild
og hjálpsemi. Það er undarlegt til-
hugsunar að eiga ekki framar von
á að sjá hann vinda sér inn um
dyrnar með snjalla hugmynd Og
ræða hana eða til að spjalla um
gagn og nauðsynjar skólans.
Gagnfræðaskóli Akureyrar
þakkar vöskum nemanda sínum,
dugmiklum kennara sínum og öt-
ulum málsvara sínum langa og
góða sambúð.
Við Ellen sendum Hólmfríði og
börnum þeirra, systkinum Sigurð-
ar óla og öðrum vandamönnum
einlægar samúðarkveðjur á stund
saknaðar og trega, en jafnframt
stund bjartra minninga um úr-
valsdreng og afbragðsmann. Hon-
um fylgir heitur vinarhugur okkar
allra, sem fengum að kynnast hon-
um og njóta mannkosta hans.
Sverrir Pálsson.
Sigurður Óli Brynjólfsson and-
aðist á Akureyri þriðjudaginn 31.
janúar sl. Þessi mikli höfðingi í
ríki andlegs atgervis og mann-
kosta er horfinn yfir móðuna
miklu löngu fyrir aldur fram.
Ættingjar og vinir fylgja honum
síðustu sporin frá kirkju til grafar
í dag, þungum harmi slegin og
ráðþrota gagnvart þeim efstu rök-
um, sem kallað hafa þennan
dýrmæta samferðamann á brott
frá eiginkonu, börnum, ættingjum
og vinum — frá heilum byggðum,
sem báru mikið traust og hlýhug
til hans og finnst nú skarð fyrir
skildi. Þeim efstu rökum hnekkir
enginn, en tómarúmið, sem eftir
situr, er stórt og verður aldrei
fyllt að fullu. Orðatiltækið, að
maður komi jafnan í manns stað
afsannast, ekki eingöngu gagnvart
fjölskyldu og vinum, heldur einnig
gagnvart samfélaginu. Enginn
einn maður fyllir félagslegt skarð
SJÁ NÆSTU SÍÐU
LAUGAVEGI 33 Q 11508-REYKJAVIK
Ut þennan mánuð
bjóðum við 20% af-
slátt af öllum
kántrý-plötum í búð-
inni.
Hér við hliðina er
listi yfir smá brot af
úrvalinu.
Upptalning á plötum
Merle Haggard — Rainbow Stew
Charley Pride — Very Best . . .
Alabama — Mountain Music
Oak Ridge Boys — American Made
Ronnie Milsap — Keyed Up
Dolly Parton — Burlap & Satin
Sylvia — Sylvia
Emmylou Harris — Cimarron
T.G. Sheppard — Finally
Ray Price — Town & Country
Charlie Daniels Band — Full Moon
Bobby Bare — 20 of the Best
Don Williams — Yellow Moon
Waylon Jennings — Waylon & Co.
David Allan Coe — Rough Rider
Glen Campbell — 20 Golden Greats
Loretta Lynn — Gr. Hits. Vol. 2
Crystal Gayle — Hollywood Tennessee
Arlo Guthrie — Power Of Love
Kenny Rogers — We’ve Got Tonight
Little River Band — Gr. Hits
Willie Nelson — 20 of the Best
Lee Greenwood — Somebody’s Gonna
Love You