Alþýðublaðið - 13.10.1931, Blaðsíða 3

AJs PÝÐUBtiÐÍÖ
50 aara. 50 aora.
Elepliant-cigarettnr
iHnm^HHrinnHnnBHHHHHS
Ljúffengar og kaldar. Fást alls staðar.
I heildsoln hjá
Tibaksverzlun Islands h. í.
Mitt i allsnægtunum.
Beztu og mestu hagfræ&ingar
heimsins brjóta höfuöin um
pað, sem nú er aðalumhugsunar-
efni allra manna: Hvernig fara
mennirnir að því að varast það,
að verða kyrktir af geysibirgð-
um þeim af framleiðslu, er þeir
skapa með auknum framförum á
sviði vinnu- og vél-vísinda?
Næstum á öllum sviðum er af-
ar-mikil yfirframleiðsla: Kom,
gúmmí, baðmull, sykur, kaffi o.
s. frv. er til í miklu stærri stíl
en menn þurfa nú til lífsfram-
færis (þ. e. atvinnuleysingjarnir,
25 milljónir, geta ekki keypt).
Sama er að segja um járn, kol og
olíu.
Hin geysilega framför vélaiðt
unnar og aukning vinnuhraðans
hefir bæði í landbúnaði og iðn-
aði skapað hina verstu kreppu,
sem noklsurntíma hefir dunið yf-
ir auðvaldsskipulagið.
Einn af fremstu fjármálamönn-
um og þjóðmegunarfræðinguim
Þýzkalands, Lederer prófessor í
Heidelberg, hefir í bók, sem er
nýútkomin og heitir: „ Verklegar
framfarir og atvinnuleysi“, rann-
sakað mjög nákvæmlega, hvaða
áhrif vélaiðja og'verklegar fram-
farir hafa í núverandi auðvalds-
þjóðfélagi, sem stefnir öllu að
aiikinni framleiðslu.
Hinar vélrænu framfarir gera
vinnuþrekið óþarft að mestu og
auka framleiðsluna, en sala henn-
ar skapar möguleika fyrir aukn-
ingu auðmagnsins og gróða
handa auðmönnum og iðjuhöld-
urn. Lederer prófessor rann-
sakar hvort mögulegt sé með
verðlækkunum og kauplækkunum
að skapa vinnu handa þeim
mönnum, sem endurbæturnar á
vélunum hafa gert atvinnulausa,
og hann kemst að þeirri niður-
stöðu, að það sé ekki hægt nema
að örlitlu leyti.
Hann sýnir fram á að hin
mikla auðsöfnun og þar með
fylgjandi aukin stéttaskifting
stríði gegn heilbrigðri skynsemi,
og hann kemst að þeirri niður-
stöðu, að dnottnar auðvaldsþjóð-
félagsins eigi að eins um tvent
að velja: annaðhvort fá þeir eng-
an ágóða, og þar með er dregið
úr því, er eykur framtaþ þeirra,
— eða að þeir fá gróða, en þar
með er öllu jafnvægi lokið og er
eins og nú er komið. Verður ekki
þjóðnýting atvinnutækjanna eina
leiðin til bjargar út úr þessum
ógnum? spyr Lederer prófessor,
en sjálfur virðist hann hallast
mest að því að vænta þess, að
kapitalistarnir hætti að hugsa um
hagnað, . en reki iðntæki sín
með það eitt fyrir augum, að
skapa lífsmöguleika fyrir fólkið.
En slíkum kapitalisma er ekki
hægt að búast við, hann er svo
langt frá virkileikanum eins og
jörð frá sólu.
-r SELJAST.
Næstu daga seljum við
kringum 100 flókahatta fyrir
3,00 og 5,00 kr.
Komið meðan nóg er úr
að velja:
Hattaverzlun,
Maju Ólafssou,
Laugavegi 6.
Þegar menn fara að hugsa um
vélrænu framfarimar, yfirfram-
leiðsluna og atvinnuieysið og
rekja það í sundur, verður það
ofur skiljanlegt.
Gustav Bang segir í einni bök
sinni, þar sem hann tekur til
meðferðar mikla atvinnukreppu,
er var fyrir stríð: Við skulunt
hugsa okkur hóp manna, sem í
sameiningu framleiðir nauðsynjar
sínar. Einnig í svona samtökum
getur orðið yfirframleiðsla, en
hún skapar að eins meiri eyðslu,
eða er geymd. Hún skapar enga
óhamingju.
Einnig í þjóöfélagi jafnaðar-
stefnunnar, heldur Bang áfram,
getur orðið yfirframleiðsla, en í
staðinn fyrir eins og nú er, að
yfirframleiðslan skapar hungur,
atvinnuleysi og harðrétti, þá
myndi hún verða skoðuð sem
sannkölluð guðsgjöf. Hún myndi
verða til þess að vinnutíminn yrði
styttur. en það þýddi meiri menn-
ingu, meira frelsi.
Þegar aðalatriðið er að frarn-
leiða markaðsvöru, án tillits til
afkomu heildarinnar, þá skapar
yfirframleiðsla eymd og volæðL
Þannig er ástandið nú. Markaðs-
vörurnar liggja og bíða eftir
„góðu verði“ í geymsluhúsumum
og vélarnar framleiða nótt og
dag — en verkalýðurinn sveltur.
Þetta lagast aldrei fyr en þjóð-
in sjálf rekur framleiðslutækin,
ræður yfir framleiðslunni og mið-
ar hana eingöngu við þarfir
landsins barna, en ekki við gj-ó'ða
fárra einstaklinga.
Ösm ds&sgJja® og vegássm.
Læ knafélagið
hefir ákveðið að leggja niður
hina svonefndu „embættaveitinga-
nefnd“ sína.
Heilsufarsfréttir.
(Frá skrifstofu landlæknisins.)
Heilsufarsskýrslur fyrir septem-
bermánuð eru fcomnar af öllu
landinu. Af farsóttum var lang-
mest um kvefksótt, veiktust 620,
af iðrakvefi 554 og af hálsbóigu
363. Af öðrum farsóttum var
hverfandi lítið talsins. — I
Reykjavík vikuna 27. sept. til 3.
okt.: Af kvefsótt veiktust 96, af
hálsbólgu 57, af iðrakvefi 27, af
kveflungnabólgu 10 og af miumn-
bólgu 3. Þá viku döu 5 manns
hér í Reykjavík.
Verkakvennafélagið „Framsökn"
heldur fund í kvöld kl. 8V2 í
alþýðuhúsinu IÖnó uppi. Þess er
vænst, að félagskonur fjölsæki
fundinn.
Karl Jónasson
byggingameistari frá Winnipeg
kom með Gullfossi á laugardag-
inn. Hefir hann dvalið vestra í
18 ár, en er ættaður úr Þihg-
eyjarsýslu. Segir hamn mjög mik-
ið atvinnuleysi í Winnipeg.
Með meiddan mann
kom enskur togari hingað í
gær. Hafði maðurinn meiðst á
fæti við vinnu í vélarrúminu.
Múrarafélag Reykjaviknr
heldur fund í baðstofunni
miðvikudaginn 14. október
kl. 8. Nýir félagar hafa að-
gang að tund num.
Stjórnin.
Tannlækningastofa
mín, Hverfisgöta 14,
er opin 10—6 (aðrar stundir eftir
samkomulagi). Bezt að psnta sér
tíma til að spara bið Sími 270.
Lægsta verð.
Brynjúlfur Björnsson.
Þrátt fyrir gengis-
breytingar
sel ég alt með gamla lága veið-
inu. T. d.
Sykur á 25 og 30 aura.
Hveiti á 20 aura.
— í pokum á 2 kr.
Haframjöl 25 aura.
1 kg. dós fiskibollur kr. 1,30
Sólarljósolíu á 27 aura líter.
Verzlið þar, sem vörurnar eru bezt-
ar og ödýrastar.
Magnús Páimason,
Þórsgötu 3. Simi 2302.
Hjönaband.
Á laugardaginn gaf lögmaður
sarnapr í hjónaband Sigurást Guð-