Morgunblaðið - 04.03.1984, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. MARS 1984
39
ÞINGBRÉF
eftir STEFÁN FRIÐBJARNARSON
komst að orði, er hún bar fram
fyrirspurn til Matthíasar Bjarna-
sonar, heilbrigðisráðherra, um at-
hvarf fyrir börn og unglinga sem
neyta fíkniefna.
„Á allra síðustu árum,“ sagði
Guðrún, „hefur svo aukizt veru-
lega bæði framboð og fjölbreytni
þeirra vímuefna sem hér eru á
boðstólum og aldurshópur neyt-
enda orðið breiðari. Samkvæmt
upplýsingum þeirra sem vinna að
málum unglinga hér er í dag hóp-
ur unglinga frá 13 ára aldri a.m.k.,
jafnvel yngri, sem neytir vímu-
efna reglulega."
Þingmaðurinn sagði ennfremur:
„í þessum hópi eru unglingar
sem flestir eru hættir í skóla og
margir án þess að hafa lokið lög-
boðnu skyldunámi... Þessir ungl-
ingar fjármagna neyzlu sína á
ýmsan hátt, með ígripavinnu, sölu
og dreifingu vímuefna, eitthvað er
um þjófnaði og önnur lögbrot og
sögusagnir hafa heyrzt um vændi
barnungra stúlkna."
Spurning þingmannsins var:
„Hverjar eru aðstæður hér á landi
til að veita athvarf og heilbrigðis-
þjónustu þeim börnum og ungling-
um sem eru illa haldin andlega og
líkamlega um styttri eða lengri
tíma vegna fíkniefnaneyzlu?"
Heilbrigðisráðherra gat þess í
upphafi svars síns að stórt átak
hafi verið gert í geðheilbrigðis-
málum almennt síðasta hálfan
annan áratug. Þar bæri hæst hin
nýja geðdeild sem reist hafi verið
á Landspítalalóð. Hér hafi að auki
verið komið upp fleiri stofnunum
og meira sjúkrarými fyrir áfeng-
issjúklinga, miðað við íbúatölu
landsins, en tíðkist í nokkru öðru
landi. Árið 1970 var sett á stofn
geðdeild barnaspítala Hringsins
við Dalbraut í Reykjavík.
Fíkniefnavandamál er tiltölu-
lega nýtt vandamál hjá unglingum
hér á landi, sagði heilbrigðisráð-
herra, og þess því tæpast að
vænta, að sérstök fíkniefnadeild
fyrir þann aldurshóp hafi verið
sett á stofn. Hinsvegar hafa „af-
eitrunardeildir geðdeildanna" tek-
ið við unglingum, sem hafi verið
illa haldnir af fíkniefnaneyzlu og
fráhvarfseinkennum. Jafnframt
hafi barnadeildir og almennar lyf-
lækningadeildir tekið við börnum
og unglingum sem haft hafi
líkamleg sjúkdómseinkenni, hvort
sem þau hafi verið rakin til fíkni-
efnaneyzlu eða annars.
Stjórnarnefnd ríkisspítala hef-
ur um nokkurt árabil, sagði ráð-
herra ennfremur, haft á for-
gangslísta sínum um aukna starf-
semi beiðnir um starfsmanna-
heimildir til að reka alhliða ungl-
ingageðdeild, þar sem m.a. yrði
rekin heilbrigðisþjónusta fyrir
unglinga er neyta fíkniefna. Önn-
ur verkefni hafi hinsvegar þótt
brýnni við ráðstöfun takmarkaðra
fjármuna.
Hér er óhjákvæmilegt að skjóta
þeirri staðreyftd inn í orðaskipti
þingmanns og ráðherra, að geð-
deild barnaspítala við Dalbraut
býr við óviðunandi húsnæðis-
þrengsli og lélegri starfsaðstöðu
er verjanlegt er. Fjárveitinga-
nefnd Alþingis hefði gott af því að
stinga þar inn nefi og kynna sér
aðstæður af eigin raun.
Á fáu er brýnni þörf en aðhaldi
og sparnaði í ríkisútgjöldum, eins
og nú árar í þjóðarbúskapnum.
Ríkisbúskapurinn þarf að axla
sinn hlut í rýrnandi þjóðartekjum.
Hlutfall hans í eyðslu eða ráðstöf-
un þjóðartekna, á kostnað skatt-
borgara, almennings og atvinnu-
vega, er þegar of hátt. En þetta
aðhald og þessi sparnaður á ekki
að bitna fyrst og fremst á barna-
geðdeild. Þar er höggvið að þeim
sem hlífa á.
Heilbrigðisráðherra var þung-
orður þegar hann fjallaði um
fíkniefnasalana. „Það þarf fyrst
og fremst að uppræta þennan
ósóma," sagði hann, „finna kvik-
indin sem standa að baki þessi
smygli og nota þetta sem féþúfu
til þess að gera börn ... að aum-
ingjum á tiltölulega skömmum
tíma. Þar liggur meinsemdin. Hún
liggur hjá þeim glæpalýð sem
þetta stundar."
Viðbrögðin hljóta að verða þrí-
þætt: 1) Efld toll- og löggæzla,
samhliða stórhertum refsingum
við fíkniefnamisferli; 2) Stóraukin
fræðsla og kynningarstarf: í skól-
um og fjölmiðlum (sér í lagi mætti
sjónvarpið taka við sér í þessu
efni); 3) Björgunarstarf sem bein-
ist að fórnardýrum fíkniefna-
neyzlunnar, ekki sízt því ungviði,
sem tálsnörur tíðarandans hafa
fellt. Þessvegna var fyrirspurn
Guðrúnar Agnarsdóttur tímabær.
Steíán Fridbjarnarson er þing-
fréttamadur Morgunblaðins og
skrifar að staðaldri um stjórnmál í
blaðið.
VHF BÁ TA TALSTÖÐ
NA
AR
Vakt á kanal W
Skyndival kanal 16
Va/ milli hátdíara og heyrnartóls
Ljósdeyfir x
Aukaúttak fyrif Ihátalara
Jlfotigua&lftfrtfe
Metsölubladá hverjum degi!
(XffU =
CUEEN Guld
Sjálfvirkar kaffikönnur fyrir
veitingahús og fyrirtæki
• Sænsk gæðafram-
leiðsla úr ryðfríu
stáli.
• Lagar 1,8 lítra af
kaffi á 5 mínútum.
• Sjálfvirk vatns-
áfylling.
• Enginn forhitunar-
tími.
• Nýtir kaffið til
fullnustu í uppá-
hellingu.
• Fullkomin raf-
eindastýring.
• Raka- og hitavarin.
• Fáanleg 2ja og 4ra
hellna.
• Til afgreiðslu strax.
Otrúlega
Frá aðeins kr.^7 7QA hagstætt
I./OU.- verð
/v 1 | r llmboðs- og heildverslun, A. KarlSSOin h. r. Grófinm l, Reykjavík.

, simar: 36770-86340
Gróðurhúsinu við Sigtun
Kynróng
Palmar
“ Pessaheigiefnumv:at,lserstamg(
SSKiSSS-""52*
é staönum oa ve«^meðferðþem
upplvsingarumpa'maog
Tiiboðíhlefnihelgarinna^
Dvergpalmar. að ''kr96 0o
.. Rlómavali umhelgina.