Morgunblaðið - 30.03.1984, Side 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. MARZ 1984
7
PELSINN
Kirkjuhvoli, sími 20160.
Kynna stýriflaugar
Myndin er tekin við hátíöiegt tækifæri á
Rauöa torginu í Moskvu og sýnir sovéskan
eldflaugavagn meö banvænan farm sinn.
Þessi vagnar fara óhindraðir um öll Austur-
Evrópuríkin. Hér á landi eru þessa dagana
staddir tveir fulltrúar kvenna í Bretlandi sem
vilja hindra feröir eldflaugavagna þar í landi
og hrekja allar eldflaugar á brott af bresku
landi. Til þessa telja þær þann ávinnig þó
helstan af baráttu sinni aö hafa kynnt Bretum
komu stýriflauganna og útlit jDeirra, eins og
fram kom í Þjóðviljanum og endurtekið er í
Staksteinum í dag.
Konurog
herstödvar
Guðrún Agnarsdóttir,
þingmaóur Kvcnnalistans,
lýsiti friðaraögerðum
kvenna við herstöðvar með
þessum orðum í þingræöu
um „rriðarfræðslu": „Með
ótrúlegu hugrekki, seiglu
og óbilandi trú á lídð hafa
konurnar flykkst að her-
stöðvunum og þetta eru
ekki bara kvenréttinda-
konur, harðar baráttukon-
ur. Nei, þetta eru venju-
legar konurf!), sem aldrei
hafa yfirgefið arininn sinn
og fylgt skoðun sinni út í
lifið og óvissuna. l>ær
koma og syngja framan í
hermennina og brosa, en
þeir verða óöruggir því að
þeim var aldrei kennt að
verjast söng og brosum.
Þær skreyta veggi herstöð-
varinnar með myndum af
ástvinum sínum og vefa
marglita þræði í víggirð-
ingarnar. Þær klifra yfir
girðingarnar og veggina og
láta taka sig fastar. I fyrsta
skipti á ævi sinni sem
margar þeirra hafa óhlýðn-
ast nokkrum."
Á þessu stigi skal ekki
fjallað um þessa baráttu
„venjulegra kvenna" í Ijósi
þeirra markmiða sem sett
eru með „friðarfræðslu".
Því verður ekki trúað að
það séu mannlcg samskipti
af þessu tagi sem Kvenna-
listinn telur að innræta
beri íslenskum börnum allt
frá því þau komast inn á
barnahcimili og þar til þau
útskrifast úr framhalds-
skóla. Tilefni þess að orð
Guðrúnar Agnarsdóttur á
Alþingi 27. mars síðastlið-
inn eru rifjuð upp er að nú
um þessar mundir eru
staddir hér á landi tveir
fulltrúar þeirra „venjulegu
kvenna ', sem búið hafa í
tjöldum við herstöðina
Greenham Common í Bret-
landi í rúm tvö ár til að
mótmæla þeirri ákvörðun
að koma fyrir í herstöðinni
hhita þeirra bandarísku
stýriflauga sem ætlað er að
skapa mótvægi gegn SS-20
kjarnorkueldfiaugum Sov-
étmanna. Ætla konurnar
tvær, Toma Moon og Vicky
McLafferty, að tala á fundi
herstöðvaandstæðinga um
helgina. Vonandi hafa kon-
urnar það aðdráttarfl sem
gestgjafar þeirra hér á
landi vænta og vonandi
tekst íslenskum áheyrend-
um að auka baráttuþrek
kvennanna í þakklætis-
skyni fyrir komuna — ekki
veitir af eins illa og barátta
þeirra hingað til hefur
gengið.
Misheppnuð
mótmæli
Fregnir frá nágranna-
bæjum Greenham Comm
on sýna að konurnar í
„friðarbúðunum" njóta
alls engra vinsælda meðal
íbúanna þar. Ekki verður
það allt endurtekið i
Staksteinum sem sagt hef-
ur verið og ritað um
kvennabúðirnar enda er
sumt af því þess eðlis að
um það er ekki fjallað í
íslcnskum blöðum. Hins
vegar er ástæða til að
benda á að mótmæli
kvennanna hafa mistckist.
þeim hefur ekki teklst það
ætlunarvcrk sitt að stöðva
flutning bandarísku stýri-
fiauganna til Greenham
Common. í Þjóðviljanum í
gær mátti lesa þessi orða-
skipti:
„En ykkur hefur ekki
tckist að koma í veg fyrir
að þessar kjarnorkueld-
fiaugar verði settar upp?
— Nei, enda gætum við
ekki ráðist gegn vopnuðu
herliði en meginávinningur
okkar liggur í því að við
höfum upplvst fólk. Það
átti að lauma þessum eld-
fiaugum inn í íandið, helst
án þess að nokkur vissi um
það. Barátta okkar veldur
því m.a. að fólk veit m.a.s.
hvernig umræddar eld-
flaugar líta út. I>egar þær
fyrstu komu 29. okt sl. lét
bílstjóri, sem hafði séð
Dutningahflana. okkur vita,
því að hann vissi hvernig
þær líta út og fréttin barst
um allan heim á auga-
bragði, og var aðalfrétt fjöl-
niiðla.“
Þegar rýnt er í þessi
orðaskipti blasir sérkenni-
leg staðreynd við: Hópur
kvenna sem ætlaöi að
koma í veg fyrir að eld-
fiaugum yrði komið fyrir í
herstöð telur það sér helst
til ágætls aö hafa komið
því á framfæri við heim all
an að eldflaugunum hafi
veriö komið fyrir í stöðinni!
I>etta eru misheppnuö mót-
mæli en velheppnuð aug-
lýsingastarfsemi.
Hermenn æfa
Þjóðviljamenn láta sér
þetta nægja í frásögninni
af því hvaða árangri mót-
mæli kvennanna hafa skil-
að. En fleira hefur gerst.
Samkvæmt varnarstefnu
NATO er það ætlunin að
binda ekki stýrifiaugarnar
við ákveðnar stöðvar hcld-
ur aka þeim á skotpöllum
og fela þa r þannig að óvin-
urinn geti ekki grandað
þeim samkvæmt fyrirfram-
gerði áætlun. Konurnar í
Greenham Common lýstu
því yfir eftir að megintil-
gangur mótmæla þeirra
hafði misheppnast að næst
myndu þær hindra æfingar
með stýriflaugarnar, sjá til
þess að ekki væri unnt að
aka með þær út úr herstöð-
inni.
Föstudaginn 9. mars síð-
astlkkinn gerðist það hins
vegar að bfialest ók frá
Greenham Common með
fyrstu stýriflaugarnar og
æföu hermennirnir hvernig
þær mætti fela í nágrenn-
inu. Þá, eins og þegar
fiaugarnar komu upphaf-
lega, máttu mótmælendur
sín einskis og í The Times
segir að konurnar hafi ekki
vitað af því að flaugarnar
væru komnar út fyrir stöð-
ina fyrr en of seint.
í tvígang hefur konun-
um við Greenham Comm-
on þannig misheppnast
ætlunarverk sitt eftir
tveggja ára bið eftir eld-
fiaugunum. Nú reynir á
hvort herstöðvaandstæð-
ingar á íslandi geti eflt hjá
þeim baráttumóðinn. —
Hinum íslensku gestgajöf-
um er á það bent aö sýna
ekki Ijósmyndir frá
„Ijöldamótmælum" sínum,
að minnsta kosti ekki þær
þar sem hópurinn sést all-
ur.
Skýrsla Landsvirkjunar fyrir árið 1983:
Rekstrarafkoma óhag-
stæð um 21,$ milljónir
Rekstrarafkoma Landsvirkjunar
reyndist óhagstæð um 21,8 milljón
króna á síðasta ári, en var óhagstæð
um 152,1 milljón króna árið 1982. f
skýrslu Landsvirkjunar fyrir síðasta
ár segir, að meginskýringu bættrar
afkomu sé að finna í aukinni raf-
orkusölu, hækkunar verðs til ÍSAL
og raunhæfari stefnu ( gjaldskrár-
málum.
Orkuvinnsla Landsvirkjunar
jókst um 8,1% frá fyrra ári og
nam alls 3.278 GW-stundum. Var
þetta 87% af heildarorkuvinnslu
alls landsins. Bf orkukaup frá
Hitaveitu Suðurnesja og Kröflu-
virkjun eru talin með nam orku-
vinnslan 3.429 GW-stundum og
jókst um 11,8%.
Hin mikla aukning á raforku-
sölu til almenningsrafveitna staf-
ar að verulegu leyti af sameiningu
Laxárvirkjunar og Landsvirkjun-
ar á miðju síðasta ári, svo og
kaupum Landsvirkjunar og sölu á
orku frá Kröfluvirkjun, sem hófst
í byrjun siðasta árs.
Raforkuverð til ÍSAL hækkaði
þann 1. júlí sl. úr 6,475 mills í 7,5
mills og síðan i 9,5 mills á
kW-stund þann 1. september.
Verðið á síðan að hækka í 10 mills
þegar verð á áli á heimsmarkaði
nær a.m.k. 78 Bandaríkjacentum á
pund. Segir í skýrslunni að vonast
sé til þess, að þetta álverð náist
fyrr en síðar á þessu ári.
Gjaldskrá Landsvirkjunar
gagnvart almenningsrafveitum
hækkaði um 121,2% á síðasta ári
VINAHJÁLP, félag erlendra og inn-
lendra kvenna tengdum sendiráðun-
um, færði fyrir skömmu Samtökum
hjartasjúklinga 200.000 krónur að
gjöf. Ennfremur gaf Vinahjálp
Kvennaathvarfinu 50.000 krónur til
styrktar starfsemi þess. Fjárins hafa
konurnar aflað með sölu ýmissa
muna og happdrættis á jólaskemmt-
un félagsins.
Samtök hjartasjúklinga munu
nýta þessa gjöf til kaupa á hjarta-
sónrita, en tæki það nefnist á
ensku echocardiograph og gerir
það læknum kleift að rannsaka
og náði í ársbyrjun 1983 svipuðu
raungildi og 1971 að því er segir í
skýrslunni. Þar segir ennfremur,
að hækkun gjaldskrárinnar um-
fram almenna verðlagsþróun hafi
stafað af þvi að raforkuverði hefði
verið haldið niðri um margra ára
skeið.
hreyfingar í hjartalokum og öðr-
um hlutum hjartans og að mæla
stærð hjartahólfa og þykkt skil-
rúma og veggja. Umrætt tæki er
tvívíddar og fæst myndin þannig
bæði á skjá og myndband og eykur
mjög á nákvæmni við sjúkdóms-
greiningu, til að mynda á með-
fæddum hjartagöllum hjá börn-
um. Aðallega kemur þetta tæki að
notum við rannsóknir á gollurs-
húsi, sjúkdómum í hjartavöðva og
siðast en ekki sízt, eins og áður
sagði, við greiningu og mat á með-
fæddum hjartasjúkdómum.
Vinahjálp gefur Samtökum
hjartasjúklinga 200.000 kr.