Morgunblaðið - 11.04.1984, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 1984
69
flota. En minna er sungið um, að
þess er skammt að bíða að hann
grotni niður. Engar fyrirsjáanleg-
ar endurnýjanir verða á næstu ár-
um. Þá fá menn friðunina lang-
þráðu, en þá fá menn líka minna
til hnífs og skeiðar.
Þáttur Hjálmars
Vilhjálmssonar
f grein sinni gefur Hjálmar
Vilhjálmsson nokkuð glöggt yfirlit
yfir rannsóknir sínar á hegðun og
ástandi loðnunnar á undanförnum
árum.
Hjálmar getur þess að þeir
rannsóknarmenn séu nú farnir að
taka svolítið mark á þeim mæling-
um sem þeir sjálfir hafa verið að
gera á stærð fiskistofna á undan-
förnum árum.
Einn alvarlegur ljóður er þó á
þessari rannsóknarsögu hans.
Hjálmar segir orðrétt' „Því verður
að telja hinar stórkostlegu frá-
sagnir af óhemju loðnu hér við
Suður- og Suðvesturlandið vetur-
inn 1983 orðum auknar, jafnvel
þótt fáeinar ræki hér á sandinn
fram af Skúlagötunni í norðanátt-
inni einn daginn."
En hvað kom til að Hjálmar fór
aldrei til rannsókna á þetta svæði
veturinn 1983? Hefði hann hins-
Vegar gert það hefði hann átt
betra með að sanna ósannsögli
sjómanna og ýkjur um hið mikla
loðnumagn sem sögur fóru af.
Hafði hann ekki skip til umráða,
eða hafði hann ekki fé, eða hafði
hann grun um að sú athugun
myndi leiða í ljós að ekki yrði
stætt á öðru en leyfa veiðar.
í viðtali sem birtist í „Sjávar-
fréttum" 3. tbl. 1983, við Sigurjón
Óskarsson, skipstjóra á Þórunni
Sveinsdóttur, Vestmannaeyjum,
hefur hann m.a. eftirfarandi að
segja um loðnugengd á vertíðinni
1983:
„Það er bullandi loðna hér um
allan sjó og ég er á því að það sé
miklu meira af loðnunni en fiski-
fræðingar telja og að það hefði átt
að leyfa einhverja veiði á loðnu í
vetur. Fiskifræðingar komu í byrj-
un vertíðar til að mæla stofninn,
sem þá var ekki genginn. Síðan
hafa komið margar göngur, vestan
að í Breiðafjörðinn og hér austan
frá Hvalbakssvæðinu með allri
suðurströndinni er mikið af loðnu.
Undanfarin ár hefur maður lítið
orðið var við loðnu, kannski þetta
eina tvær torfur sem komu. Nú er
greinilega miklu meiri loðna í
sjónum og manni finnst furðulegt
að svo mikið mark skuli tekið á
spám fiskifræðinganna þegar þeir
halda jafnvel ekki úti rannsókn-
arskipunum á þessum tima. Þeir
segja að við skipstjórarnir á bát-
unum þekkjum ekki á tækin
okkar, en ég er á því að fiskifræð-
ingarnir þekki enn síður á sín
tæki. Hér í Vestmannaeyjum héf-
ur um 10 skipum verið lagt vegna
loðnunnar en á sama tíma var hér
fyrir utan bullandi loðna í apríl i
vor, en menn hafa ekki vitað til
þess í áraraöir, ég er því á því að
nú sé óvenjumikið af loðnu."
Ekki mælir Sigurjón óskarsson
þessi orð vegna þess að hann sé að
missa spón úr aski sínum. Hann
hefur ekki stundað loðnuveiðar á
Þórunni Sveinsdóttur, heldur
blöskrar honum hvernig að þess-
um málum öllum var staðið. Fyrr í
sama viðtali sagði Sigurón:
„Ég er ekki að gera litið úr fiski-
fræðingunum eða draga i efa gildi
þeirra vísindi, en þetta er enn ung
vísindagrein og margt af því sem
fiskifræðingar hafa sett fram hef-
ur alls ekki staðist. Manni finnst
að ráðamenn ættu að líta meira á
spár þeirra í gegnum árin til að
sjá að það er ekki nægilega á þær
streystandi."
Nákvæmlega sama staða kom
upp í janúar á þessu ári og í janú-
ar 1983, enga loðnu var að finna.
Ekki efa ég það að Hjálmar trúi á
málstað sinn og opinberi skoðanir
sínar eftir bestu vitund, meira
verður ekki af mönnum krafist.
Risapáskaegg
í Miklagarði
Senn líður að páskum og víða
eru páskaegg, stór og smá,
komin í verslanir. Stærsta
páskaeggið er þó líklegast í
Miklagarði, en það var fram-
leitt sérstaklega fyrir verslun-
ina af Nóa og Síríus. Umfangið
við að flytja eggið í Miklagarð
og koma því þar fyrir, var í
samræmi við stærðina, og var
gripið til þes ráðs að nota lyft-
ara við flutningana, eins og
sést á meðfylgjandi mynd.
Börnin renndu hýru auga til
eggsins, enda ekki á hverjum
degi sem annað eins sælgæt-
isfjall sést.
Ljósm. Mbl./Emilía.
Að lokum
Menn ættu að kynna sér á
hverju stofnstærð þorsksins er
byggð samkvæmt kenningum
fiskifræðinga. Sigfús Schopka, að-
alfræðingur Hafrannsóknastofn-
unarinnar i málefnum þorsksins,
byggir stofnstærðina á svokallaðri
V.P.-greiningu. Eftir því sem
venjulegur maður getur næst
komist, að lokinni lesningu um
V.P.-greiningu Sigfúsar og þegar
hinni vísindalegu þoku sem um-
vefur hana tekur að létta, þá verð-
ur einna helst dregin sú ályktun
að þarna sé á ferðinni fiskifræði-
leg sagnfræði og heimildir. Þetta
torf hans getur engan veginn sagt
fyrir um hver stofnstærð þorsks-
ins verður í framtíðinni, þar sem
náttúran er svo gjörsamlega skilin
útundan í hinum ógurlegu og
flóknu jöfnum sem þarna er að
finna. Ef menn halda að hægt sé
að setja fiskistofna inn í jöfnur og
töflur og fá síðan út stóra sann-
leika um framtíðar-
fiskstofnstærðir sýnir það best á
hvaða villigötum mennirnir reika.
Það er þegar búið að eyðileggja
þessa vertíð að stórum hluta.
Veiðarfærasalar gefa út að á und-
anförnum árum hafi sala á
þorsknetaslöngum aldrei verið
jafn léleg sem í vetur. Þetta þýðir
að menn eru að leika sér með hálf-
ónýt net, þeir eru að fiska á „tein-
ana“ eins og sjómenn segja. Menn
eru að gutla við þetta, oft með
færri trossur og lélegri net, til að
treina sér kvótann. Ennfremur
hófst vertíðin ekki af krafti á
venjulegum tíma, menn voru að
bíða eftir kvótanum sínum.
Sjómenn og útgerðarmenn
verða að fara að gera sér það ljóst
að fiskveiðistefnan frá 1975 hefur
gengið sér til húðar. Hún leiðir
ekki til annars en þrenginga og
örbyrgðar. Hún er vonleysið sjálft
uppmálað. Málin eru í stjórnar-
farslegri sjálfheldu. Or þessari
sjálfheldu verða sjómenn og út-
vegsmenn að leysa sig með öllum
tiltækum ráðum.
Herra sjávarútvegsráðherra:
„Nú er komið ræs.“
Halldór Hermannsson er skipstjórí
i Ísaíirói.
Philips morgunhani er sjálfsagt
húsdýr hjá öllum, sem þurfa að
vakna á ákveðnum tíma. Morgun-
haninn er nánar tiltekið tæki, sem
sameinar útvarp og vekjara-
klukku.
í Philips morgunhönunum eru
lang-, mið- og FM-bylgjur, þeir eru
fáanlegir með rafhlöðum og jafnvel
tvöföldu vekjarakerfi.
Morgunhaninn kostar frá Z.7Z9,-
krónum.
Heimilistæki hf
HAFNARSTRÆTI 3 - 20455- SÆTÚNI 8-15655
Kynnið ykkur ferðatilboð Samvinnuferða-Landsýnar