Morgunblaðið - 04.05.1984, Blaðsíða 27

MQRGUNBLADUXEQSTUDAGUBA-MAÍ 1934
27
Minning:
Guðrún Guðmunds
dóttir frá Eyri
Fædd 3. febrúar 1893
Dáin 26. apríl 1984
Hún amma er dáin. Þótt við
vissum innst inni að það drægi
nær leiðarlokum í þessu lífi hjá
ömmu, kom dánarfregnin á óvart.
Við vildum kannski aldrei viður-
kenna það fyrir sjálfum okkur, að
hún færi senn að kveðja. En nú er
hún farin. Því fær enginn breytt.
Það er stórt skarð sem hún skilur
eftir sig. Það kemur aldrei neinn í
stað ömmu.
Þótt Guðrún amma hafi kvatt
þessa jarðvist og sé horfin til ann-
arrar tilveru, hverfur hún aldrei
úr vitund okkar og allra þeirra
sem þekktu hana. Sú elska, sú
væntumþykja, sá kærleiki, sem
hún miðlaði, verður eftir. Það allt
og miklu meira gaf hún okkur. Það
fer aldrei.
Guðrún amma hafði lifað sitt;
hún var rúmlega 91 árs gömul,
þegar hún lést. Líf hennar hafði
ekki verið þrautalaust, en ekki
gleðisnautt. Það skiptust á skin og
skúrir í iífi hennar eins og flestra
anarra. En sjaldan skipti hún
skapi þótt á bjátaði. Hún var það
bjarg 3em hvergi haggaðist þótt
móti blési. Ef voru erfiðleikar í
fjölskyldunni, var hún sá faðmur
er öllum þótt gott að halla sér að.
Og hlýja hennar og æðruleysi gáfu
henni styrk til að gefa allt það
besta er hún átti. Hvort heldur
væru það uppkomin börn hennar,
barnabörn eða ungu barnabarna-
börnin, þá hafði hún alltaf tíma til
að hlusta og veita stuðning.
Gæska hennar, góðvild og hlýja í
garð barnanna var aðdáunarverð.
Enda hændust börnin að henni.
Hún var þeirra. Þau voru hennar.
Missirinn verður því ekki síst mik-
ill hjá litlu börnunum í fjölskyld-
unni, nú þegar amma og lang-
amma er ekki iengur til staðar.
Minningarnar hrannast upp
þegar litið er til baka. Og birtan í
kringum ömmu og lífsferil hennar
lýsir skært. Þær minningar fær
enginn tekið frá okkur. Þær mun-
um við varðveita.
Hin síðustu ár hrakaði heilsu
ömmu. Líkaminn var að gefa sig
eftir mikið álag í gegnum tíðina.
En hugurinn stóð óhaggaður. Þótt
á sjúkrahúsi væri að mestu síð-
ustu árin, þá fylgdist hún vel með
öllu — ekki síst með fjölskyldunni.
Hafði áhyggjur ef þröskuldar voru
í vegi hjá einhverjum úr fjölskyld-
unni. Gladdist þegar vel gekk.
Áhuginn var ósvikinn. Fjölskyld-
an, fólkið hennar, átti hug hennar.
En lítið vildi hún tala um sjálfa
sig og sína vanheilsu. Hún hugsaði
ekki um sig. Aðrir komu á undan.
Hún hafði svo mikið að gefa. Vildi
gefa svo mikið.
Við kveðjum ömmu með söknuði
og virðingu. Nú fær hún hvíld.
Við þökkum fyrir allt og allt.
Orð fá aldrei lýst því fyrir hve
mikið við eigum að þakka. En
minningarnar verða alltaf með
okkur. Og allt það sem hún kenndi
okkur.
Blessuð sé minning ömmu. Guð
veri með henni.
Ásgeir, Guðmundur Árni,
Gunnlaugur og Snjólaug.
Guðrún Guðmundsdóttir andað-
ist á sjúkrahúsinu Sólvangi Hafn-
arfirði hinn 26. apríl sl. og verður
jarðsungin frá Fossvogskapellu í
dag 4. maí kl. 15.
Guðrún var fædd 3. febrúar
1893 á Eyri í Ingólfsfirði, Ár-
neshreppi, og var því komin á 92.
aldursár þegar hún lést. Foreldrar
hennar voru hjónin Guðrún Jóns-
dóttir og Guðmundur Arngríms-
son, bóndi á Eyri, en þar ólst hún
upp á fjölmennu myndarheimili,
ásamt fjórum systkinum sínum,
sem öll eru nú látin, þeim Guðjóni,
síðar bónda og hreppstjóra á Eyri,
Ólafi og Jóni síðar framkvæmda-
stjórum og útgerðarmönnum í
Reykjavík og Hólmfríði, sem lést
fyrir mörgum árum, svo og fimm
fósturbörnum, en eitt þeirra er
enn á lífi, Ólína Sigvaldadóttir,
Reykjavík.
Þótt Eyri sé talin frekar lítil
jörð mun þeim hafa búnast furðu-
vel sakir dugnaðar og hagsýni, en
Guðmundur var sagður mikill at-
orkumaður, verkhagur, góður
búmaður og sjómaður ágætur. Þau
hjón voru hin samhentustu og ein-
staklega greiðvikin við þá, sem
höllum fæti stóðu í lífinu og hjálp-
arþurfi voru, eins og sjá má m.a.
af því að Guðrún tók að sér að sjá
um uppeldi svo margra fóstur-
barna, sem flest voru henni
óskyld. Og eftir að hún hafði misst
mann sinn og orðin nokkuð við
aldur iét hún sig ekki muna um að
taka að sér ungt barn — þ.e. sjötta
fósturbarnið — en um uppeldi
þess sá hún að öllu leyti.
Þegar Guðrún Guðmundsdóttir,
dóttir þeirra sæmdarhjóna Guð-
rúnar og Guðmundar Arngríms-
sonar, er kvödd hinstu kveðju með
örfáum línum og hugsað til þess
hvernig hún var þeim sem hún
hafði mest samskipti við á lífsleið-
inni, fer því ekki á milli mála
hvert hún hefur sótt þá góðu eig-
inleika, sem svo ríkir voru í fari
hennar öllu og umgengni við sam-
ferðafólkið.
Guðrún giftist Guðmundi
Magnússyni, skipstjóra og útgerð-
armanni, 5. maí 1917, en hann rak
útgerð frá ísafirði og Reykjavík
um árabil. Þau hófu búskap á ísa-
firði, en bjuggu lengst af í Reykja-
vík, á Bræðraborgarstíg 4. Þau
eignuðust sex börn; Guðmund,
skipstjóra, Reykjavík, var kvænt-
ur Báru Ólafsdóttur, Reykjavík,
en hann er nú látinn, Steinunni, er
gift var Guðmundi Ragnari heitn-
um Jósefssyni, prentsmiðjustjóra
frá Hafnarfirði, Árna skrifstofu-
stjóra, Hafnarfirði, kvæntur Ág-
ústu Haraldsdóttur frá Siglufirði,
Margréti, gift undirrituðum, Ólaf
kennara, Hafnarfirði, kvæntur
Borghildi Magnúsdóttur frá Ár-
skógsströnd, Eyjafirði. Dreng
misstu þau á unga aldri, Magnús
að nafni.
Sá sem þessar línur ritar hafði
náin kynni af þeim hjónum Guð-
rúnu og Guðmundi um langt ára-
bil. Af þeim kynnum koma fram í
hugann á kveðjustund margar
ljúfar endurminningar. Óhætt er
að fullyrða að Guðrún var manni
sínum ómetanleg stoð í lífinu.
Þeirra sambúð mótaðist af gagn-
kvæmri virðingu, trúnaðartrausti
og vináttu. Guðrún var ákaflega
veitul og gestrisin kona, enda
gestagangur mikill á heimili
hennar. Fóru þessir eiginleikar
mjög vel saman við kosti eigin-
mannsins, sem henni var svo líkur
á margan hátt. Á þeirra gest-
kvæma heimili ríkti andi alúðar
og góðvildar. Þangað var gott að
koma.
Guðrún var kona afar hjartahlý
og glaðlynd, sem ljóslegast birtist
i míkilli barngæsku hennar, eins
og börn hennar, aðrir ættingjar og
vinafólk mega gerst vita. Heimili
sínu og fjölskyldu helgaði hún alla
starfskrafta sina. Hún bar ríka
umhyggju fyrir velferð fjölskyld-
unnar allrar enda ávallt boðin og
búin til að verða að liði.
Eiginmaður Guðrúnar féll frá
21. júní 1967. Um það leyti^ flutti
hún til Hafnarfjarðar og bjó þar
til dauðadags.
Það er hlutskipti sjómannskon-
unnar að þurfa að standa á eigin
fótum vegna heimilis og fjöl-
skyldu, þegar eiginmaðurinn er
fjarri við störf á sjónum. Þegar til
viðbótar slíkum aðstæðum ber að
áföll og andstreymi af völdum
sjúkdóma, þarf sterka einstakl-
inga og hetjur til að mæta og tak-
ast á við slíkan vanda. Það varð
hlutskipti Guðrúnar um skeið þeg-
ar eiginmaðurinn stundaði sjóinn
að glíma við þess háttar erfið-
leika. Þá bar henni ýmislegt mót-
læti að höndum. Allir þeir í fjöl-
skyldunni, sem slegnir voru kvíða
og vonleysi, áttu hjá henni öruggt
athvarf, hún huggaði þá og gladdi
með skapstyrk sínum og bjartsýni.
Á langri ævi þegar eitthvað mót-
drægt bar að höndum var það
óbilandi trúnaðartraust sem veitti
henni þrek í andstreymi og gæddi
hana mildi og mannkærleika.
Önnur hennar styrka stoð var
eiginmaðurinn. Saman stóðu þau
sterk í blíðu og stríðu í farsælu
hjónabandi.
í elli um nokkur ár á sjúkrahús-
inu Sólvangi í Hafnarfirði var
Guðrún umvafin ástríki barna
sinna, barnabarna og barnabarna-
barna. Ekki leið svo dagur að ekki
væri hún heimsótt af börnum sín-
um. Svo sterkum böndum þakk-
lætis, væntumþykju og trygglynd-
is voru þau tengd þessari hugljúfu
konu.
Ég minnist hennar með söknuði
og virðingu.
Blessuð sé minning Guðrúnar
Guðmundsdóttur.
Stefán Gunnlaugsson
Minning:
Kristbjörg Ögmunds■
dóttir Strömme
Fædd 28. september 1900
Dáin 31. mars 1984
Frú Kristbjörg Ögmundsdóttir
Strömme er látin, en hún bjó í
heimabæ mínum, Bergen í Noregi.
Hugurinn reikar til áranna
1963—1972 í Bergen. Kristbjörg
var fyrsta íslenska konan er ég
kynntist en það var á heimili
hennar í mars 1963. Hún fæddist á
Hellu, Snæfellsnesi, 28. september
árið 1900 og var fjórða í röðinni af
tólf systkinum en fimm þeirra eru
nú á lífi. Foreldrar hennar voru
Sólveig Guðmundsdóttir (1873—
1942) og Ögmundur Andrésson
(1855—1923). Kristbjörg fluttist
til Noregs 1925 og bar þá undir
belti dóttur sem fæddist 8. ágúst
það sama ár og hlaut nafnið Érna
Halldórsson. í Noregi giftist
Kristbjörg eftirlifandi manni sín-
um, Arthur Strömme, f. 8. júlí
1904, en þau stofnuðu heimili í
Bergen og bjó hún þar alla tíð.
Kristbjörg og Arthur eignuðust
tvö börn, Sonja Farsund er fædd-
ist 27. september 1932 og Karvel
Atle er fæddist 3. október 1940.
Sonja giftist Halldor Farsund, en
hann dó árið 1969 og varð hún
ekkja aðeins 36 ára gömul með
þrjár ungar dætur, sú yngsta eins
árs. Karvel var skírður í höfuðið á
bróður Kristbjargar, Karvel Ög-
mundssyni, útgerðarmanni og rit-
höfundi, Njarðvíkum. Karvel
Strömme er giftur Björg f. Stavem
og eiga þau þrjú börn. Með
Kristbjörgu og Karvel bróður
hennar voru ætíð miklir kærleikar
og heimsótti hann þau oft i Bergen
og nú síðast í september 1982.
Elsta dóttir Kristbjargar, Erna,
giftist Sverre Videberg Jensen en
áður átti hún son er hét Erwin og
var hann einkabarn hennar. Er-
win fórst í ágúst 1971 þegar ung-
versk farþegaflugvél hrapaði í að-
flugi við Kastrup-flugvöll í Dan-
mörku. Erwin var aðeins 26 ára er
hann fórst og náði Kristbjörg sér
aldrei að fullu eftir sviplegt fráfall
hans. Dæturnar Erna og Sonja
eru búsettar í Bergen en Karvel
býr á Fitjum sunnan við bæinn, en
hann starfar þar sem kennari. Á
langri lífsleið sinni eignaðist
Kristbjörg 7 barnabörn og barna-
barnabörnin urðu 2.
Kristbjörg hjélt ætíð sínum ís-
lensku einkennum þrátt fyrir
langa dvöl erlendis og þótti mér
mikið til þess koma. Hún var stolt
kona og mjög hreykin af uppruna
sínum, glæsileg, bein í baki og bar
höfuðið hátt. A þeim 49 árum sem
hún bjó í Bergen kom hún aðeins
einu sinni til íslands og þá með
alla fjölskylduna. Mörgum árum
seinna minntist hún oft á ferð
þessa og geymdi allar minningar
um hana sem dýrmætan fjársjóð.
Síðan hafa tvö af börnum hennar
með fjölskyldu heimsótt ísland og
styrkt frekar ættartengslin.
Kristbjörg hlaut bann heiður þeg-
ar forsetahjón lslands, þau frú
Dóra Þórhallsdóttir og Ásgeir
Ásgeirsson heitin, komu til Nor-
egs, að afhenda þeim blómvönd.
Við þetta tækifæri var tekin mynd
og hlaut hún heiðursstað á heimili
Kristbjargar. Með henni á mynd
þessari var Sonja dóttir hennar.
Kristbjörg var ekki sú eina af
systkinunum sem fluttist til Nor-
egs. Guðlaug systir hennar, sem
var 4 árum eldri, fluttist til Stav-
anger og dó þar skömmu síðar að-
eins 26 ára gömul.
Eins og áður er vikið að hitti ég
Kristbjörgu fyrst árið 1963, en þá
hafði ég rétt áður kynnst Sól-
mundi Einarssyni er ég síðar gift-
ist. Hann var við nám í háskólan-
um í Bergen, en engin tilviljun réð
því þar sem föðursystir hans,
Kristbjörg, bjó þar og greiddi götu
hans með útvegun húsnæðis o.fl'.
Hjá Kristbjörgu og Arthur var
Sólmundi tekið eins og væri hann
þeirra sonur og mér eins og einni
úr fjölskyldunni frá fyrstu stund.
Gestrisni var þeim í blóð borin.
Við sóttum bæði skóla í námunda
viAheimili þeirra og leiddi það til
þess að við heimsóttum þau oft og
var ætíð tekið opnum örmum. Um-
ræðurnar voru oft fjörugar og
kvöldin liðu fljótt meðan snitturn-
ar runnu niður með indælis kaffi,
sem ávallt stóð á könnunni. Við
giftum okkur árið 1965 og áttum
þá ógleymanlegar samverustundir
með íslenskum og norskum vinum
og vandamönnum. Uppi við altarið
sátu þau Kristbjörg og Arthur
ásamt foreldrum mínum og öllum
fannst eins og hápunkti hátíðar-
stundar væri náð, þegar íslands-
vinurinn séra Harald Hope heit-
inn las úr ritningunni á íslensku.
Kristbjörgu þótti mikið til þess
koma að heyra þessi hugljúfu orð
flutt á íslensku í norskri kirkju.
Hún var fögur á að líta þennan
sólfagra dag í fallegum kjól ljóm-
andi af ánægju.
Árið 1972 fluttum við til íslands
og ári seinna eignuðumst við dótt-
ur er var skírð Kristbjörg eftir
frænku sinni í Noregi. Við höfðum
vonað að þau kæmu til fslands og
yrðu viðstödd skírnina en úr því
gat því miður ekki orðið, en hún
gladdist mjög að hafa eignast
nöfnu. Annað hvert ár heimsótt-
um við foreldra mína í Bergen og
litum þá alltaf inn hjá Krist-
björgu og Arthur, eins oft og við
gátum því við komið. Síðustu ár
ævi sinnar var Kristbjörg farin að
missa heilsuna töluvert og undir
lokin þekkti hún okkur ekki, en
sama indæla brosið lék um varir
hennar og gæskan og góðvildin
skein úr augum hennar. Hún bjó
síðustu árin hjá Ernu dóttur sinni
og tengdasyni en þar fékk hún þá
bestu umhyggju sem völ var á og
þar lést hún þann 31. mars sl.
Við munum ætíð minnast góð-
vildar hennar og erum þeim Arth-
ur ævarandi þakklát fyrir gest-
risni þeirra og velvilja i okkar
garð. Við þökkum allar ánægju-
legu samverustundirnar með
henni. Kristbjörg var ákaflega
trúuð kona og bjargföst trú henn-
ar hjálpaði henni í gegnum brot-
sjói lífsins fjarri fósturjörð sinni
og ættingjum. Þetta átti þó sér-
staklega við um stríðið er var
mjög erfitt fyrir Noreg og á fyrstu
árunum þar á eftir. Með Krist-
björgu Ögmundsdóttur Strömme
er einn elsti núlifandi íslendingur-
inn í Bergen horfinn af sjónar-
sviðinu, en þeim fækkar stöðugt
úr hennar aldurshópi. í því sam-
bandi vil ég einnig minnast ann-
arrar íslenskrar konu, frú Kristín-
ar Thorstensen, sem bjó í Bergen í
rúm 50 ár. Kristín fæddist 21.
október árið 1899 á Efra-Hóli í
Viðvíkursókn í Skagafirði. Hún
lést 15. janúar 1984 i Bergen og
var jarðsungin frá Hápets Kapell
19. janúar sl., en frá sömu kapellu
var Kristbjörg jarðsungin þann 5.
apríl í ár. Tvær konur sem héldu
nafni íslands hátt á loft og voru
góðir fulltrúar lands síns og þjóð-
ar á erlendri grund. Þær hvíla nú í
norskri moldu. Guð blessi minn-
ingu þeirra. Við sendum fjölskyld-
um þeirra okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Astrid Einarsson og
fjölskylda.
t
Móöir okkar, tengdamóöir og amma,
GUÐRUN GUDMUNDSDÓTTIR
frá Eyri, Ingólfsfiröi,
Hríngbraut 78, Hafnarfiröi,
veröur jarösungin frá Fossvogskirkju í dag, föstudaginn 4. mai, kl.
15.00.
Steinunn Guömundsdóttir, Bára Ólafsdóttir,
Árni Guömundsson, Ágústa Haraldsdóttir,
Margrét Guömundsdóttir, Stefán Gunnlaugsson,
Ólafur Guðmundsson, Borghildur Magnúsdóttir,
barnabörn, barnabarnabörn og barnabarnabarnabörn.