Morgunblaðið - 08.05.1984, Blaðsíða 48

Opiö öíl fimmtudags-, föstudags Opió alla daga frá
taugardags- og sunnudagskvöld. 1 % _ _ ^ ^ 11r flr _ A* ^ íw kl. 11.45-23.30.
^^122, INNSTRÆTI, SÍMI 11633 J&elJaeiunn AUSTURSTR/ETI22, INNSTRÆTI, . SÍMI 11633.
ÞRIÐJUDAGUR 8. MAÍ 1984
VERÐ í LAUSASÖLU 20 KR.
„Við gætum fjór-
faldað aflaverð-
mæti humars“
*
— segir Olafur Björn Þorbjörnsson, sem
íhugar að frysta humarinn um borð
Krían
komin
Farfuglunum fjölgar nú ört enda farið að
líða á vorið og veður hlýnar. Krían er einn
þessara góðu gesta og er hún nú komin og
með fyrra fallinu. Þessar myndir tók
ljósmyndari Morgunblaðsins Friðþjófur
Helgason, á Seltjarnarnesi í gær og var
ekki að sjá að krían væri þreytt eftir lang-
ferðina.
Sala Coldwater í aprfl:
35,6% aukning í magni
23,8% í verðmætum
— miðað við sama mánuð í fyrra
„ÞAð hefur komið til tals að setja
frystitæki um borð og frysta humar-
inn þannig á komandi vertíð, en
þetta er ekki endanlega ákveðið enn.
Ef af þessu verður teljum við okkur
geta fjórfaldað aflaverðmætið. Það
veitir ekki af eins og launamálum
sjómanna er komið,“ sagði Ólafur
Björn Þorbjörnsson, skipstjóri á Sig-
urði Ólafssyni frá Höfn í Hornafirði,
í samtali við Morgunblaðið.
Ólafur Björn sagði ennfremur,
að hann væri mjög óánægður með
hið stöðuga yfirboð, sem ætti sér
stað á humarvertíðinni og kæmi
sjómönnum sjaldnast til góða. í
raun væri ekkert raunhæft fisk-
verð í gildi á landinu. Sem dæmi
um það mætti nefna, að nú væru
þeir að fá um 10 krónur fyrir
steinbítskílóið eða um 7 krónur til
skipta meðan 17,70 krónur fengj-
ust fyrir kílóið af honum í Færeyj-
um. Þá væri líka eitthvað verulega
gallað við fiskverðið þegar óveidd-
ur fiskur gengi kaupum og sölum
fyrir tvær krónur kílóið eða meira.
Þá hlyti að vera hægt að hækka
verðið. Það gæfi því auga leið, að
meðan málum væri svona háttað
væri afkoma sjómanna heldur
dapurleg og hastarlegt að svona
skyldi að málum staðið þegar afla-
samdrátturinn væri eins mikill og
raun bæri vitni. Því væri eina svar
sjómanna og útgerðarmanna að
reyna að auka verðmætið um borð
eða sigla með aflann.
Ólafur Björn sagði aðspurður, að
hingað til hefðu engar hindranir
verið í vegi þeirra, sem vildu frysta
afla sinn um borð að uppfylltum
vissum skilyrðum, en nú væri kom-
in fram auglýsing frá hinu opin-
bera, þess efnis að menn væru var-
aðir við að fjárfesta í frystibúnaði
um borð í skipum sínum. Hvað úr
þessu yrði væri því ekkert hægt að
segja að svo stöddu.
Humarvertíðin hefst 18. maí, en
meðalverð fyrir humarinn hjá Sig-
urði Ólafssyni SF var 160 til 170
krónur fyrir kílóið á síðustu vertíð.
Humarverð fyrir næstu vertíð hef-
ur ekki verið ákveðið.
Rainbow Navigation:
Fyrsta skip-
ið úr höfn
eftir 8 daga
FYRSTA skip bandaríska skipafé-
lagsins Kainbow Navigation Inc.
heldur úr höfn í Norfolk eftir átta
daga áleiðis til íslands með varn-
ing til varnarliðsins á Keflavíkur-
flugvelli. Félagið fékk á fostudag
grænt Ijós frá yfirstjórn sjóflutn-
inga Bandaríkjahers, Military
Sealift Command, á bókanir vöru-
flutningsbeiðna til íslands.
I samtali við T.C. Tallego,
talsmann MSC, kom m.a. fram,
að hann taldi það ekki á sínu
færi að svara spurningunni
hvort Rainbow-skipafélagið
fengi einkarétt á flutningum til
varnarliðsins. Því yrði banda-
ríska utanríkisráðuneytið að
svara.
Geir Hallgrímsson, utanrík-
isráðherra, sagði í gær mál
þetta yrði rætt með öðrum á
fundi hans og Shultz, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, síð-
ast í þessum mánuði.
Sjá nánar á miðsíðu biaðsins.
SALA fiskafurða hjá Coldwater
Seafood Corporation, sölufyrir-
tæki Sölumiðstöðvarinnar í
Bandaríkjunum, í aprílmánuði nú
varð 35,6% meiri að magni en á
sama tíma í fyrra. í verðmætum
jókst salan hhls vegar um 23,8%.
Sala verksmiðjuframleiddra af-
urða var 24% meiri en á sama
tíma í fyrra og flakasala 42%
meiri.
Fyrstu fjóra mánuði ársins
nam sala verksmiðjufram-
leiddra afurða 11.250 lestum og
var 20% meiri en á sama tíma í
fyrra. Flakasalan nam 12.000
lestum eða 12,8% meira en í
fyrra. Heildarsala félagsins
þetta tímabil nam um 2,3 millj-
örðum króna og jókst um 9,7%
frá því í fyrra.
Magnús Gústafsson, fram-
kvæmdastjóri Coldwater, sagði
í samtali við Morgunblaðið, að
nú væri meira selt af ódýrari
afurðum en í fyrra og stafaði
það meðal annars af harðnandi
verðsamkeppni og auknu fram-
boði á karfa og ufsa að heiman
vegna sterkrar stöðu dollarsins
og erfiðleika með viðbótar-
samninga við Rússa. Þá gat
hann þess, að nú væri verð á
þorskblokk komið niður í 1,02
dollara pundið en fyrirtækið
hefði áður keypt hana á 1,08.
Stafaði verðlækkunin af miklu
framboði frá Dönum og væru
þorskblokkarbirgðir í Banda-
ríkjunum nú nær þrefalt meiri
en á sama tíma í fyrra eða um
30 milljónir punda á móti 10
milljónum. Veiði Dana færi
hins vegar að ljúka, en á móti
kæmi, að Kanadamenn væru
nú að hefja innfjarðaveiði sína
á þorski og færi hann nær allur
í blokk. Það væru því horfur á
því, að lítið yrði verzlað með
blokk á Bandaríkjamarkaði
fyrr en seinni hluta sumarsins.
Viðvörun stærðfræðings vegna kosningalagafnimvarpsins:
Úthlutunarreglur þingsæta
í ósamræmi við atkvæðaafl
Á BORÐUM þingmanna liggur nú
greinargerö þar sem svnt er fram á
meö stærðfræðilegum rökum að
reglan um úthlutun þingsæta innan
hvers kjördæmis sem mótuð er í
frumvarpi til nýrra kosningalaga
virði að vettugi það sjónarmiö að afl
atkvæða skuli ráða niðurstöðu
kosninga. „Eindregið veröur að
ráða frá, að slík úthlutunarregla
verði lögfest,“ segir meðal annars í
greinargerðinni sem er samin af
Jóni Ragnari Stefánssyni, dósent í
stærðfræði í verkfræði- og raunvís-
indadeild Háskólans. Þingmenn
fjalla nú um breytingar á kosninga-
löggjöfinni sem gera þarf vegna
breytinga á stjórnarskránni sem
samþykkt var á þingi í fyrra.
Jón Ragnar Stefánsson sat
miðvikudaginn 2. maí sameigin-
legan fund stjórnarskrárnefnda
beggja deilda og gerði þeim grein
fyrir athugunum sínum á þeirri
úthlutunarreglu sem lögð er til
grundvallar í 26. og 28. grein
kosningalagafrumvarpsins sem
fylgir frumvarpinu um stjórn-
arskrárbreytingu.
í greinargerð sinni lýsir Jón
Ragnar Stefánsson úthlutunar-
reglu d’Hondts, sem nú er í gildi
hér á landi. Hún er grundvölluð á
því að afl atkvæða skuli ráða í
þeirri merkingu að ef tiltekinni
fylkingu kjósenda eins og sama
framboðslistans er úthlutað ein-
um fulltrúa, þá á sérhver fjöl-
mennari fylking rétt á einum
fulltrúa. Með þessu móti er full-
trúum úthlutað til lista í sem
fyllstu samræmi við atkvæða-
fjölda hvers lista. Segir í greinar-
gerðinni að ekki verði séð, hvaða
sanngirniskrafa verði gerð til út-
hlutunarreglu, sem regla
d’Hondts virði ekki.
Með þeirri breytingu á kosn-
ingalöggjöfinni sem nú er til af-
greiðslu á Alþingi er horfið frá
reglu d’Hondts við úthlutun þing-
sæta innan hvers kjördæmis og
tekin upp regla sem nefnd hefur
verið „úthlutunarregla stærstu
leifar". Jón Ragnar Stefánsson
segir að við úthlutun samkvæmt
henni sé virt að vettugi það sjón-
armið að afl atkvæða ráði í þeirri
merkingu, sem lýst er að ofan.
Ekki séu heldur virtar aðrar nán-
ar tilgreindar reglur, sem eðlilegt
sé að gildi við úthlutun. Meðal
þess sem „úthlutunarreglu
stærstu leifar" er fundið til for-
áttu er að listi sem fær einn full-
trúa kjörinn af 5 getur komist í
þá aðstöðu að fá engan fulltrúa
kjörinn ef fjöldi þeirra er 6 og
jafnvel ekki ef þeir eru 7. Jafn-
framt kemur fram dæmi um
lista, sem hefur meirihluta kjós-
enda að baki sér, en fær minni-
hluta fulltrúa, ef mótframbjóð-
endur hans eru hæfilega sundrað-
ir.
Jón Ragnar Stefánsson gerir
tillögu um ný ákvæði í 26. og 28.
grein kosningalagafrumvarpsins
og er meginefni hennar, að öll út-
hlutun þingsæta skuli byggð á
reglu d’Hondts. Uppbótarsætum
verði úthlutað til kjördæma
þannig að þau dreifist á eðlilegan
hátt í sem fyllstu samræmi við
atkvæðafjölda lista, eftir að tekið
hefur verið tillit til þess, hvert er
vægi atkvæða í einstökum kjör-
dæmum.