Morgunblaðið - 09.05.1984, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MAÍ 1984
35
Endurmenntunarnefnd H.I.:
Námskeið í verk-
efnastjórnun
ENDURMENNTUNARNEFND Háskóla íslands hélt námskeið um verk-
efnastjórnun dagana 9. til 14. apríl. Rúmlega 30 manns tóku þátt í námskeið-
inu. Leiðbeinandi námskeiðsins var Daninn Morten Fangel.
Ijósm. Mbl. KEE
Stefán Guðjohnscn, Arnlaugur Guömundsson og Gylfi Aðalsteinsson unnu meðal annarra aðila að áætlun Undirbún-
ingsfélags rafeindaiðnaðarins.
Undirbúningsfélag rafeindaiðnaðarins:
Unnt að fjórfalda mannafla í
rafeindaiðnaði á næstu árum
LANGTÍMAÁÆTLUN um eflingu rafeindaiðnaðar á íslandi sem Undirbún-
ingsfélag rafeindaiðnaðarins hóf gerð að í júní 1982 í samráði við Iðnrekstr-
arsjóð, Iðnþróunarsjóð, Rannsóknaráð ríkisins og Verkefnisstjórn í rafiðnaði
er nú komin út.
í Undirbúningsfélagi rafeinda-
iðnaðarins eru 12 fyrirtæki sem
öll eru aðilar að Samtökum raf-
tækjaframleiðenda, en þau sam-
tök munu sjá um framkvæmd
áætlunarinnar. Starf nefndarinn-
ar verður kynnt fyrir iðnaðarráð-
herra.
Undirbúningsfélag Rafeinda-
iðnaðarins hélt fréttamannafund
af þessu tilefni. Stefán Guðjohn-
sen, Arnlaugur Guðmundsson og
Gylfi Aðalsteinsson sátu fundinn
fyrir hönd félagsins.
Á fundinum kom fram að raf-
eindaiðnaður væri enginn á ís-
landi á vorum dögum, en til væri
vísir að slíkum iðnaði og á næstu
fjórum til fimm árum mætti með
fjárfestingum fjórfalda mannafla
þann sem við rafeindaiðnað starf-
ar úr 120 manns í rúmlega 500
manns. Á íslandi eru starfandi um
15 rafeindafyrirtæki sem flest
reka aðra starfsemi, td. innflutn-
ing á rafeinda- og tölvubúnaöi og
ráðgjafaþjónustu, ásamt hönnun,
smíði og sölu á eigin framleiðslu.
í árslok 1983 störfuðu um 120
manns hjá þessum fyrirtækjum,
en þar af störfuðu um 70 manns
við eiginlega rafeindatækjafram-
leiðslu.
Stefán Guðjohnsen benti á að
árlegt framleiðsluverðmæti raf-
eindaiðnaðar á íslandi næmi uþb.
8 Bandaríkjadölum á íbúa, en
samsvarandi tölur fyrir Dan-
mörku væru uþb. 160 Bandaríkja-
dalir.
Stefán kvað helstu vandamál
rafeindafyrirtækjanna vera af
tvennum toga: í fyrsta lagi skorti
starfsreynslu í markaðsmálum og
í öðru lagi væru erfiðleikar við
fjármögnun markaðsaðgerða og
þróunarverkefna.
Einnig væri skortur á stoðfyrir-
tækjum rafeindaiðnaðar, þ.e.
fyrirtækjum sem framleiða ýms-
ann þann búnað sem nauðsynlegur
er rafeindaiðnaði. Slíkum fyrir-
tækjum stæði helst verkefna-
skortur fyrir þrifum.
Á fundinum kom fram að
breyta þyrfti skattalögum til að
örva einstaklinga til að leggja
fram áhættufé í rekstur iðnfyrir-
tækja. Til þess að gera þennan
iðnað samkeppnishæfan þyrfti að
fá stjórnvöld til að verja fé til
hans. Slíkri fjárfestingu væri aft-
ur á móti öðru vísi varið en td. í
stóriðnaði, afkoma væri ekki ráðin
fyrr en að markaðssetningu kæmi.
Fjárfesting í stóriðnaði væri mikil
og skilaði sér ekki fyrr en að ára-
tugi liðnum, en í rafeindaiðnaði,
sem væri smáiðnaður, gengju
hlutirnir hraðar fyrir sig. Enn-
fremur væri hér um fjárfestingu f
hugviti að ræða og það væri hug-
vitið sem máli skipti í rafeinda-
iðnaði.
Stefán sagði að stefna þyrfti á
erlendan markað frá upphafi.
Reynsla í markaðssetningu væri
lítil, en unnt væri að koma henni
inn í landið. Það þyrfti að sérhæfa
sig í framleiðslu háþróaðra dýrra
tækja, en ekki í fjöldaframleiðslu
og velja út markaði sem væru of
litlir fyrir stór fyrirtæki, en hent-
ugri smærri fyrirtækjum eins og
gert er í Danmörku. Þar eru raf-
eindaiðnaðarfyrirtæki lítil, hafa
50 til 100 starfsmenn, og slfk
fyrirtæki eiga auðvelt með að laga
sig að breyttum aðstæðum.
Stefán gat þess að mikilvægt
væri að hönnun rafeindatækja, td.
á sviði sjávarútvegs, þyrfti að
ganga hratt fyrir sig, þar sem
framfarir væru örar á þessu sviði,
samkeppni mikil og hugmyndir
yrðu því ella úreltar og of seinar
fyrir.
Morgunblaðið ræddi við verk-
fræðingana Pétur Maack og Geir
A. Gunnlaugsson og Margréti S.
Björnsdóttur, endurmenntunar-
stjóra Háskóla Islands, og kom i
ljós að þátttakendur hefðu verið
margir þeirra sem stjórnað hafa
stærstu verkefnum og fram-
kvæmdum sem unnin hafa verið á
íslandi. Taldi Pétur það athyglis-
verða staðreynd að menn sem þeg-
ar hefðu töluverða reynslu á þessu
sviði skyldu þrátt fyrir hana finna
hjá sér þörf til að bæta við þekk-
ingu sína. Þátttakendur voru frá
Verkfræðistofnun Hl, verkfræði-
stofum, verktökum, bönkum, iðn-
fyrirtækjum, ríkisfyrirtækjum
svo sem Landsvirkjun, Rarik,
Hafnarmálastofnun, frá sveitar-
félögum og frá Háskóla íslands.
Skipulagningu námskeiðsins
var þannig háttað að tekið var
fyrir sem verkefni áætlanagerð og
hönnun fyrir kísilmálmverk-
smiðju á Reyðarfirði og unnar til-
lögur um, hvernig ætti að stjórna
því verki.
Leiðbeinandinn, Morten Fangeþ
er danskur ráðgjafarverkfræðing-
ur sem að sögn Péturs Maack hef-
ur langa og víðtæka reynslu í því
að skipuleggja stjórnunarform,
hönnun og áætlunargerð í stórum
verkefnum. Hann hefur einnig
langa reynslu í námskeiðahaldi af
þessu tagi, einkum f Danmörku.
Morten Fangel er formaður í fé-
lagi verkefnastjóra í Danmörku og
í stjórn alþjóðasamtaka um verk-
efnastjórnun.
Geir A. Gunnlaugsson sagði að
á námskeiöinu hefði verið skipuð
níu manna nefnd til að undirbúa
stofnun íslensks félags um verk-
efnastjórnun, en slík félög eru
starfandi í flestum löndum Vest-
ur-Evrópu, í Bandaríkjunum og
Japan. Markmið félagsins skulu
vera að efla þekkingu verkefna-
stjórna, vekja athygli á verkefna-
stjórnun og mikilvægi hennar
fyrir íslenskt atvinnulíf og afla og
miðla upplýsingum um verkefna-
stjórnun frá erlendum félögum.
Telja 220.000 volta raf-
línu orsök 70 % fósturláts
Lögfræðingur bóndans á Minna-Núpi leitar sambærilegra
atvika erlendis með hugsanlega málshöfðun fyrir augum
„ÉG ER með lögfræóing í málinu
fyrir mig. Hef þó ekki hugsað mér
að höfða mál að svo komnu en
vonast til þess að hann geti grafið
upp hliðstæða atburði hérlendis
eða erlendis. Ég las eitt sinn um að
fósturdauði hefði hlotist af svipuð-
um orsökum f Danmörku en hef
ekki vitneskju um hvort mál var
höfðað í því tilviki né hverjar lyktir
urðu,“ sagði Kristján Guðmunds-
son, bóndi á Minna Núpi í Gnúp-
verjahreppi í samtali við blm. Mbl.
í gærkvöld.
Kristján varð fyrir því vorið
1976, að 70% fóstra í ám hans
létust fyrir burð. Er helst hallast
að því, að rafsegulsvið frá
22O.0N0O volta raflínu Landsvirkj-
unar, sem lögð var árið 1970 og
liggur yfir land bæjarins, eigi
sök á fósturdauðanum. Gunn-
laugur Skúlason, héraðsdýra-
læknir á Laugarási, er m.a.
þeirrar skoðunar. Það var að
jafnframt að hans frumkvæði,
að ánum var fyrst haldið inni
yfir fengitímann og framyfir
burð 1979. Frá þeim tíma hefur
fósturdauðinn ekki látið á sér
kræla.
„Ég hef enn ekki lagt fram
skaðabótakröfu á hendur Lands-
virkjun vegna þessa, en fyrir
mér er það ekki síður mikilvægt
að forráðamenn þeirrar stofnun-
ar viðurkenni að fósturdauðinn
sé af völdum línunnar. Sjálfur
get ég ekki annað en hallast að
þeirri skýringu. Þetta er feiki-
mikill straumur og í raka og
dumbungsveðri hreinlega sýður
á línunum," sagði Kristján.
Þorgeir Andrésson, verkfræð-
ingur hjá Landsvirkjun, telur
rangt að álykta að kvillann í án-
um megi rekja til línunnar. Hún
sé byggð samkvæmt lögum og
reglugerðum. Hæð hennar frá
jörðu sé minnst 13 metrar og það
sé langt fyrir ofan þau lágmörk,
sem sett eru.
Línan, sem um ræðir, liggur
sem fyrr segir á einum stað yfir
jörð Minna Núps. Telja Kristján
og Gunnlaugur báðir, að fóstur-
látið stafi af rafsegulsviði sem
stafi af línunni. Fé Kristjáns
sótti nokkuð í barðjjað, sem lín-
an liggur yfir, og þegar kom að
burði vorið 1976 kom f ljós að
fósturlát hafði orðið f 70% ánna.
Kristjáni fékk bætur úr Bjarg-
ráðasjóði vegna tjónsins, sem
hann varð fyrir 1976. Sjálfur tel-
ur hann bæturnar hafa numið
helmingi raunverulegs tjóns.
Þegar lfna Landsvirkjunar var
lögð 1970 var kúabú á Minna
Núpi en kúnum var fargað
nokkrum árum síðar er Kristján
sneri sér alfarið að fjárbúskap.
Tölvunámskeiðin
sem fyrirtækin treysta
SfJÓRNUNARFÉLAG
ÍSLANDS «&23