Alþýðublaðið - 27.10.1931, Blaðsíða 2

8
ALPÝÐUBLAÐIÐ
Kvðldsölnlejffi áfengis
í gistiMsioii „Borg“.
Dómsmálaráðherrann hefir reynt
i' tveimur síðustu tbh „Tímans"
að verja hið óverjandi leyfi til
áfengisveitinga á síðkvöldum, er
hann hefir veitt gistihúsinu
„Borg“. Orðar hann grein sína
eins og það væru fyrst og
fremst og næstum eingöngu í-
haldsmenn, sem mótmælt hafa
þieirri ráðstöfun. Engin ástæða er
þó til þess fyrir hann að gefa
þeim heiðurinn af því öðrum
fremur. Það var stjórn Alþýðu-
sambands fslands, sem mótmælti
fyrst, en síðan menn af öllum
flokkum, líka Framsóknarflokks-
menn. Bæjarstjórn Reykjavíkur
hefir mótmælt síðkvölds-vínsölu-
leyfinu. Templarar hafa mótmælt
því. Konur hafa mótmælt því, og
voru verkakonur þar framarlega
í fylkingu. Mörg hundruð Reyk-
víkinga, sem sáu, að ráðstöfun
þessi hlaut að leiða til aukinnar
áfengisnautnar, mötmæltu og
skoruðu á ráðherrann að aftur-
kalla framlengingu vínveitinga-
leyfisins fram á kvöldið.
Eins og stjórn Alþýðufiokksins
tók frami í mótmælum sínum, eru
þau spriottin af því, að reynsla er
fengin fyrir því, bæði erlendis og
hér á landi, að lenging sölutíma
áfengis síðari hluta dags eykur
áfengisneyzlu, og að vínsöluLeng-
ingin fram á kvöldið er því stór-
lega skaðieg, hvernig sem ár-
ferði er, en sérstaklega nú á þess-
um erfiðu tímurn, þegar miklu
fremur væri ástæða til að taik-
rnarka sein mest al,la áfengisisöliu.
Það má skjóta þvi hér inn í,
út af grein dómsmálaráðberrans.
að dæmi um skaðsemi áfengis-
sölu á síðkvöidum eni meira en
nóg meðal hvítra menna, þó að
þeirra sé ekki leitað til annara
kynflokka. —
Undanhald íhaldsflokksins í á-
fengismálinu og drykkjuskapur
ýmsra íhaldsforkólfa getur aldrei
orðið til afsökunar öðrurn vald-
höfum fyrir því að gera neitt það.
er eykur nautn áfengis í landinu.
Ódygðir eins réttlæta ekki mis-
gerðir annars. Þótt Ámi frá Múla
fyndi ekki Ameríku og þótt
„Mgbl.“ hafi flutt kenslugreinar
í áfengisbruggi, er það eng-
in afsökun á því, að Jónas ráð-
herra veiti Jóhannesi á Borg leyfi
til að selja áfengi fram undir
miðnætti. Áfengisflóðið í stjóm-
artíð íhaldsins á að vera til Við-
vörunar, en ekki til fyrirmyndar.
Hitt, að lenging áfengissölutím-
ans fram á kvöldið verði til
þess að minka ofdrykkju, er svo
fjarri öllum staðreyndum, að
furðulegt er, að nokkur maður
sikuli geta fengið af sér að halda
fram slíkri fjarstæðu.
I grein dómsmáiaráðhemans er
á það minst, að frá þeim tirna að
Jón Magnússon og Sig. Eggerz
opnuðu landið fyrir Spánarvín-
um hafi eitt gistihús í Reykjavík
haft leyfi til að selja Spánarvín
með mat, tvisvar á dag, og á
öðrum stað í greininni segir, að
svo hafi verið mælt fyrir, að
vínsala skuli leyfð í einu gisti-
húsi í Reykjavík. — Hver nauður
rekur núverandi stjórn til þess að
láta þann óvanda haldast ? f
Spánarsamningnum, sem prentað-
tur er í Stjörnartíðindumim 1924.
A, 161.—163. bls., er ekkert orð
um það, að Spánarvín skuli seld í
nokkru gistihúsi í Reykjavík né
annars staðar á landinu. í Spán-
arvínslögunum frá 4. apríl 1923
er heldur ekkert ákvæði þar um.
Þótt fyrrverandi stjórnir gerðu
sig sekar um þá óhæfu að leyfa
gistihúsi áfengissölu með mat, þá
er núverandi stjórn alls ekkj
skylduð til að herma það eftir,
heldur þyert á móti. Eaa eftir
hva'öa lögum er heimildin veitt?
Því síður er stjórnin nauðbeygð
til þess að auka síðkvölda-vin-
söluleyfi við þá heimild. Sú á-
stæða, að óviðkunnanlegt sé að
láta taka vínin burtu í miðri mál-
tíð, er næsta hjákátleg. Sam-
fleytt át í margar klukkustundir
hefir lengst af verið kallað ofát
og ekki talið nein fyrirmynd,
jafnvel þótt áfengis væri ekki
neytt um leið. Þjóðinni er áreið-
anlega meiri nauðsyn á öðru en
kenslu í ofáti. Væntanlega vill
stjórnin heldur ©kki greiða fyrir
slikri kenslu, sízt á sama tíma og
hún setur á innflutningsbann á
mörgum nauðsynjavörum, sem
mestu hófsmenn geta alls ekki án
verið.
Þeir, sem vilja gera eitthvert
veitingahús að fyrirmynd, hvort
sem það er „Borg“ eða eitthvert
annað, ættu sízt af öllu að veita
því áfengissöluleyfi eða stuðla að
því, að því sé veitt það, — gera
það að áfengissölustað. Þess. eru
engin dæmi, að áfengi hafi neins
staðar verið selt eða veitt dag
eftir dag án þess að óhóf yrði á
drykkju þess og að það yrði
mörgum bæði að skömim og
skaða.
Eitt af meginskilyrðunum, sem
sá þarf að setja, er efla vill gisti-
hús til fyrirmyndar, er, að þar sé
alls ekki veitt áfengi.
Áfengissalan
i „Hótel Skjaldbreið“.
Rannsókn út af áfengissölu í
„Hótel Skjaldbreiö" hélt áfram í
gær. Olsen veitingamaður játaði,
að hann hafi látið selja gestum
Spánarvín og hafi það þá verið
borið frarn í ölflöskum.
Veöriö. Kl. 8 í morgun var 3
stiga hiti í Reykjavík. Útlit við
Faxaflóa og Breiðafjörð: Allhvöss
|norðanátt í dag, en lægix heldur
aftur í morgun. „Lyra“ kom til
Björgvinjar í gær kl. 11 árdegis.
Enska kosningarnar
fara framj í dag. Eins og kunnugt
er, þá er samikomulag milli í-
haldsflokksins, nokkurs hluta
Frjálslynda flokksins og MacDo-
nalds og nokkurra manna, er hon-
um fylgja, og er hvergi nema einn
‘maður í kjc'Bl írá þe:su bandalagi,
þar sem maður er í kjöri frá
verkamannaflokknum eða þeim
hluta Frjálslynda flokksins, er
fylgir Lloyd George.
Mac-Donald, sem var áður for-
ingi verkamannaflokksins, en er
nú forseti í samsteypiu’áðuneyt-
inu, er sagður mjög tæpur í sínu
kjördæmi. Annars er erfitt að
vita, hvernig kosningar þessiar
fara, e n líklegt er þó talið, að
.samsteypubiandalagið muni ná
meiri hluta.
Aubin garðyrk] 11 ekking.
Bókavitið beina leið í
asksna.
Garðyrkju hefir mikið farið
fra'm síðustu árin hér á landi,
enda kornið upp úr kafinu, að
fjölmargar tegundir matjurta og
blómjurta þrífast hér ágætlega,
»em áður var haldið að ekkj
væri hægt að rækta hér með góð-
um árangri, nemia í. beztu sumr-
um. En þessi nýja reynsla er
sumpart fengin fyrir það, að
menn kunna nú betur til garð-
ræktar en áður, en sumpart af
því, að menn nú eiga kost á betri
afbrigðum af ræktitegundum, því
í svo að segja öllum mentalönd-
um er sífelt verið að gera til-
raunir á jurtum og trjám, og það
með svo góðum árangri, að á
hverju ári kemur fram mesti
fjöldi af afbrigðum, og skara
mörg þeirra fram úr líkum teg-
undum, sem áður þektust.
Þegar framleidd er tegund eða
afbrigði af matjurt, sem þarf
styttri þnoskatíma en skyldar
tegundir, þá eru nokkur líkindi
til þess, að þarna sé rnn tegund
að ræða, sem vert sé fyrir okk-
ur að reyna. Sama er að segja
þegar framleitt er nýtt afbrigði,
sem ér stórvaxnara en aðrar teg-
undir, þá eru töluverð líkindi til,
að það sé tegund, sem geti kom-
ið að góðu haldi hér, þó aldiei
sé hægt að vita fyrirfram um
slíkar tegundir hvernig þær reyn-.
ast hér; reynslan verður ávalt
að skera úr.
En gnein þessi er nú ekki um
nýjar tegundir, heldur til þess að
benda á, að þrátt fyrir framfar-
ir vorar í garðræktinni er þekk-
ing á henni enn þá iítið útbreidd
hér hjá okkur. Eins og kunnugt
er, þá er fá verk hægt að vinna
nú á tímum án þess að vita vel
hvað þeir, sem hafa áður unnið
þessi verk, segja um þau, en
slíkur fróðleikur fæst nú á tím-
um úr góðum bókum. Það væri
því æskilegt, að sem flestir, sem
við garðyrkju fást, vildu nú taka
sig til og kynna sér sem hezt
hvað útlendir fræðimenn á þess-
um sviðum segja. Ekki þó svo
að skilja, að ég álíti að alt eigi
við hér, sem þeir segja, ekki einu
sinni það, að ég álíti rétt alt,
sem þeir segja rnn ræktun hinna
ýmsu jurta í þeirra eigin landi.
En það munu ekki vera nema
aíípa Lélegustu bækurnar, sem
jafnvel hinir fróðari meðal þeirra,
sem við garðrækt fást, geta ekki
grætt eitthvað á, og flestir munu
geta á því grætt töluvert, þann-
ig að garðurinn g-efi beinlínis
meiri arð, reiknað út í beinhörð-
um peningum, auk þess sem auk-
in þekking kennir mönnum að
varast ýmsar villur, er valda von-
brigðum, og verður lesturinn því
til þess að gera garðræktina á-
nægjulegri. í hvert skifti sem
reynsla fæst fyrir því, að teinhveii
aðferð, sem vel hefir gefist er-
lendis, gefst einnig vel hér, eykst
þjóðarauðurinn, en hann eykst
einnig við að fá reynslu fyrir
því Lnvaða aðferð eigi ekki við
hér, þó vel hafi að haldi komið
erlendis.
Skal nú bent á nokkrar erlend-
ar bækur um garðyrkju, er fást
hér, og er verðið á þeim í ís-
lenzkum krónum eins og þær
kosta hér í bókabúðum.
Egnahems-tradgárden eftir
Gustaf Lind. Sænsk. 150 bls. með
mörgum myndum. Verð 3,35. Bók
þessi er sérstaklega ætluð þeim,
sem ekki hafa nema lítinn garð,
aðallega garð, er fylgir húsi. t
henni eru margar ágætar bend-
ingar; en fyrir þá, sem ekki eru
vanir að lesa sænsku, en lesa
norsku eða dönsku, má geta, að
þeim, sem virðist sænskan óað-
gengileg þegar þeir líta fyrst í
sænska bók, verður reynslan
venjulega sú, að eftir nokkra
stunda lestur finst þeim Lítið ver
að skilja sænsku en hin Norður-
landamálin.
Kjökkenhagen eftir H. Norby
Olsen. Rituð á nýnorsku. Liðl. 90
bls. með 22 myndum. Verð 3,00.
Bókin er aðallega ætiuð fyrir þár.
sem ekki hafa nema lítinn garð,.
og hún gefur margar góðar bend-
ingar um, hvernig eigi að búa
sér til garð, hvaða áburð nota,
og að lokum hvernig eigi að
rækta hinar ýmsu matjurtir. En
um blóm né tré fjallar hún ekki.
Blomsterodling i hemmet. Ritað
hefir Hanna Kamke. Sænsk. 218
bls. með 48 myndum. Verð 4,65..
Bókin er um blómarækt innan-
húss, en er all-ítarlegur og mikill
fróðleikur í henni fyrir alla, sem.
við blómrækt fást.
Staudebogen eftir I. V. Risum..
Dönsk. 85 bls. með 41 mynd.
Verð 4,65. Höfundurinn er vel-
kunnur rithöfundur í Danmörku
á sviði garðyrkjunnar, og er yf-
irgarðyrkjumaður í dýragarðin-
u.m í Khöfn. Bók þessi er um
fjölœrar skmutjurtir til útirækt-