Morgunblaðið - 20.05.1984, Blaðsíða 24
72
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MAÍ 1984
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MAl 1984
73
TVÆR
BÁTI
FYRRI
GREIN
^TvíofWÍcþ
aam
og
skurðum
í Bret-
landi
*Beccicp
12 3 4 5 (fert*.,
Skipstjórinn á Mayfly lítur til veðurs fyrsta morguninn. Handan árinnar bylgjast hátt sefið og í baksýn er sveitakráin.
Svona árbakkar með pólum til að leggjast við eru víða með ánum.
„Þrír á báti og hundurinn sá fjórði" hét bráðfyndin bók eftir Jerome K. Jerome, sem Spegillinn gaf
út fyrir allmörgum árum, íslenskum lesendum til mesta gamans. Þar segir frá 3 ungum mönnum,
sem lenda í margvíslegustu hremmingum er þeir til endurhæfingar slappelsi á líkama og sál af
völdum ofreynslu daglegs brauðstrits halda í bátsferð um breskar ár. Þar sem þeir hafa aldrei
stýrt slíku fleyi, lenda þeir í margvíslegum hremmingum. Þessi bók kom sem snöggvast upp í
hugann er undirrituðum blaðamanni var skyndilega boðið upp á bát í viku á breskum ám og
skurðum í Norfolk í Englandi, svokölluðum Norfolk Broads. En fullvissuð um að hvaða hálfvita
sem væri dygði hálftíma kennslustund í meðferð farartækisins og hafandi fyrir satt að varla væri
hægt að villast upp úr ánum, var boðið þegið umsvifalaust.
Vfða má sjá begrann standa hreyf-
ingarlausan eins og styttu í sefinu á
árbakkanum, tilbúinn til að grfpa
snögglega cti sem að berst
Myndir og texti:
Elín Pálmadóttir
Skemmst frá að segja að
það reyndist stórkostleg-
ur ferðamáti að líða
svona áfram á vatninu
án þess að geta verið með
nokkurn æðibunugang, leggja upp
að bakkanum í einhverju þorpinu
við enska sveitakrá, njðta sér-
kennilegar náttúru og eiga nota-
lega stund um borð áður en maður
stingur sér í koju við margraddað-
an fuglasöng í kyrrðinni. Verður í
tveimur greinum sagt frá þessu
ferðalagi á bátnum Mayfly á
vatnasvæði Norfolk, þeim til upp-
örvunar sem kynnu að vilja reyna
nýjan ferðamáta og njóta þeirrar
sérkennilegu náttúru sem þarna
er með ótrúlega fjölbreyttu fugla-
lífi. En fyrst ferðalagið sjálft.
Þegar fara á í ferðalag á báti
um ár og vötn í Bretlandi og víðar
er um nokkur vatnasvæði að ræða,
enda hægt að sigla um 2000 mílna
leið á fljótum og skurðum. Norfolk
varð fyrir valinu í þetta sinn af
ýmsum ástæðum. Tekist hefur að
halda þessu sérkennilega lands-
lagi, sem um er farið, ákaflega
friðsælu í þéttbýlu landi, stærsta
borgin, Norwich, er ein elsta og
mest heillandi borg Englands með
sínum gömlu götum og minjum, á
þessu vatnasvæði eru engir skipa-
stigar og því auðveld umferð byrj-
endum og kannski síðast en ekki
síst er mjög auðvelt og fljótlegt
fyrir íslending að komast á stað-
inn af Lundúnaflugvelli. En Nor-
folk er á norðurhluta skagans
mikla norðaustur af London, sem
allur heitir Austur-Anglia. Liggur
að sjó nokkurn veginn um beiginn
n.
Sums staðar eru fallegar lágar brýr, eins og þessi f Wroxham. Þar þarf aðgæslu til að komast undir, einkum á flóðinu. Þarf að taka yfirtjald og ghigga niður
á bátnum til að smjúga undir.
i smjuga
á skaganum, þar sem borgirnar
Yarmouth og Lowestoft liggja við
hafið.
Fyrir nærri öld tók Blakes-
ferðaskrifstofan i Bretlandi að
skipuleggja skemmtibátaferðir
um vatnasvæðið í þessu héraði.
Hún skipuleggur, styður og er nú
umboðsmaður sambands fjölda
bátaeigenda, sem dreifast um
svæðið. Reka gjarnan misstórar
bátakvíar með vissum fjölda af
stórum og smáum bátum til leigu.
Hlynna að bátunum sjálfir á vetr-
um, því aðaðlumferðin hefst
venjulega um páskaleytið — þótt
hægt sé að fá bát að vetri með
fyrirvara — og stendur fram í
október. En með tengslum allra
þessara bátakvía og samvinnu um
afgreiðslu fæst þjónusta fyrir
bátafólkið hvarvetna. Hvar sem
hinn rauði fáni Blakes blaktir á
I gamla bænum Norwich má víða sjá margra alda gömul hús, sem vel er við
haldið.
árbakka, getur maður lagt að og
fengið fría þjónustu, sem er mikið
hagræði. Allt er í bátnum, sem á
þarf að halda og fyrir öllu séð.
Gömul og falleg borg
Um borð í okkar báti, fleyinu
Mayfly, voru skipverjar ekki nema
tveir, Elín við stýrið og Sofffa á
dekki og enginn hundur til að
flækjast fyrir. Ekki tók nema
hálfan dag að komast á vettvang.
Flogið með morgunvél Flugleiða
til Heathrow-flugvallar. Mikil
hagræðing er að því að nú er hægt
að fara beint með töskuna sína
niður í neðanjarðarbraut Lundúna
og með einni. skiptingu yfir á
hringlínuna að komast á Liverpool
Street Station, þaðan sem lestin
fer til Norfolk. Þangað vorum við
komnar kl. 3 síðdegis. Sjálf er ég
alltaf með eina tösku á hjólagrind
(stutta og þykka sem ekki rekst
alls staðar utan í og þá hægt að
kippa henni í höndina f stigum
neðanjarðarbrautanna). Ekki þarf
svo mikinn farangur. Aðalatriðið
að hafa góða flatbotna skó með
ósleipum sólum, svo maður detti
ekki fyrir borð þegar stokkið er í
land með kaðalinn eða bardúsað
um borð. Auk sólargallans hlýjan
ullarfatnað og vindþéttan ef farið
er jafnsnemma vors og við gerð-
um, í lok apríl. Lestarferðin.sem
tekur um 2% tíma og liggur gegn
um gróin sveitahéruð með ökrum
og kúm á beit og norður hjá af-
greiðslustað fslensku skipanna,
Felixtowe, fæst á hálfvirði í sam-
bandi við bátaleiguna. Kostar ekki
nema 10 pund í stað rúmlega 20.
En Flugleiðir eru nú í samvinnu
við Blakes-ferðaskrifstofuna að
taka upp og bjóða skipulagningu á
slíku ferðalagi með bátaleigu á
vatnasvæðinu í einum pakka.
Sá háttur er yfirleitt á hafður
hjá bátaleigunum, að tekið er við
bátnum síðdegis á laugardegi um
4-leytið og honum skilað aftur
næsta laugardag kl. 9 að morgni,
svo að eigendur hafi nokkra
klukkutíma til að yfirfara hann og
búa út fyrir næsta leigutaka. Þó er
hægt að fá bát f 4 daga eða 10,
einkum snemma eða seint á ferða-
mannatímanum. Mörgum þykir
vikan nokkuð stutt, en ekki þykir
taka því að leggja upp fyrir minna
en 4 daga. Enda skyldi enginn
ætla sér að vera í hraðferð á
vatnasvæðinu. Þar er hámarks-
hraðinn 7 mílur á klst., viða ekki
nema 5 eða jafnvel 3 þar sem
varasamt er. Leigan á bátnum
okkar kostaði á þessum tíma ekki
nema 122 pund í viku, en nær 150
yfir hásumarið. En á boðstólum
eru stærri bátar með aðstöðu fyrir
4,6 eða fleiri og kosta þá vitanlega
meira, geta farið í 200 pund á viku.
Við vorum komnar til borgar-
innar Norwich um miðjan dag á
föstudegi og gátum notað tæki-
færið til að kynnast svolítið þess-
ari aðlaðandi borg, þar sem svo
margt er að sjá að við stönsuðum
aftur þar í bakaleiðinni og dugði
ekki til. Gistum f fyrra skiptið í
glæsilegu hóteli í útjaðri borgar-
innar og 10 km frá járnbrautar-
stöðinni, Hótel Norwich. Þetta er
greinilega mikið ráðstefnuhótel og
matur og allur aðbúnaður hinn
besti. Verð á einstaklingsherbergi
þar er 34 pund. En ágætt hótel er
líka að fá beint á móti járnbraut-
arstöðinni, Hótel Nelson, með út-
sýni yfir ána. í götum út frá
járnbrautarstöðinni er líka röð af
þessum litlu hótelum og skelltum
við okkur, þegar við komum
óhreinar af bátnum, í eitt þeirra,
Conway Hótel, og borguðum þar
19 pund fyrir tveggja manna her-
bergi og breskan morgunverð.
Norwich-borg er svo sannarlega
þess virði að hafa þar viðdvöl í
annarri hvorri leiðinni. Þetta er
höfuðborgin í Norfolk. Hefur í
1000 ár verið mikilvægasta borgin
á svæðinu og ber þess merki með
sínum aldagömlu húsum og frægu
gotnesku dómkirkjunni frá því á
11. öld. og 12. öld. Þetta er ein
þekktasta kirkja Bretlands frá
tímum Normana og einhver glæsi-
Leiðin lá eftir im og skuröum, sem
sjist hér i kortinu. Lagt upp fri
borginni Norwich, komið við í bæj-
um eða lagst að bakka við sveitakri
og snúið við í bænum Wroxham.
Hafnarborgirnar Yarmouth og Low-
estoft til hægri. Á litla kortinu til
vinstri mi sji hvar i Englandi þetta
Svæði er. Kortið teiknaði GÓI.
■■■
legasta kirkja sem ég hefi séð.
Þótt margt sé að skoða í Norwich,
þá er skemmtilegast að reika bara
um þröngar göturnar í gamla
bænum með vel við höldnum mið-
aldahúsum. Að ganga upp Elm
Hill á gömlu götunum með skökku
gömlu húsin á báðar hliðar með
búðum og veitingastöðum er ein-
staklega skemmtilegt. Markaður
er á einu slíku gömlu torgi og
laugardaga er götum lokað og
mikið um að vera í gamla bænum.
Þar eru víst um 30 miðaldakirkjur
og upp úr gnæfir Kastalinn, sem
Normanar byrjuðu að byggja um
1272, en var gerður upp og komið
þar fyrir safni á 19. öld. Þar er nú
eitt af 20 bestu söfnum Bretlands,
sem hefur fengið mörg verðlaun,
enda sérlega aðgengilegt. Þarna er
byggða- eða arkitektúrsafn, lista-
safn og ómetanlegt náttúrufræði-
safn, sem við dvöldum lengi í á
bakaleiðinni til að átta okkur á
gróðri og ekki síst þeim fjölda
fugla af vatnasvæðinu sem við
höfðum séð af bátnum. Og um leið
litum við inn í tvö önnur söfn, til
að átta okkur á þróun og lífi á
þessum slóðum, sem við vorum að
Ein af hinum fjölmörgu myllum, sem setja svip i þetta flata landslag
meðfram inum. Þessari myllu f Berney Arms, sem er einn afskekktasti
staöurinn i vatnasvæðinu, er haldið við og er hún opin almenningi.
Það er gaman að reika um gamla bæinn f Norwich með sínum gömlu húsum, markaði og miðaldakirkjum.
kynnast. Strangers Hall er mið-
aldahús er sýnir hvernig fólk bjó í
þessum bæ fyrrum og í nokkurs
konar byggða- og iðnaðarsafni má
sjá þróun iðnaðar í borginni með
mörgum skrýtnum tækjum til
vefnaðar, bruggunar, sykur-
vinnslu, móvinnsiu, fyrstu
matvælaframleiðslu í duftformi
o.s.frv. Við vorum að vísu ekki
komnar til að ganga á söfn og
áhuginn á þeim vaknaði raunar
ekki fyrr en eftir að vera búnar að
kynnast héraðinu svolítið með
bátsferðinni. Á kvöldin eru gömlu
göturnar upplýstar og mörg mat-
arholan á litlum veitingahúsum,
ef menn vilja fá sér góðan mat. Og
leikhús og brúðuleikhús o.fl. fyrir
þá sem vilja tilbreytingu.
Skipstjórnaréttindi
á hálftíma
Áin Yare rennur í gegn um
Norwich og bátinn okkar Mayfly
tókum við á bökkum hennar í litl-
um bæ þar skammt frá, Brundal. í
Brundal eru margar skemmti-
bátaleigur f röðum. B.B. Cruiser
reka ung hjón, Ann og Raymond
Hughes, ákaflega ljúft og notalegt
fólk. Er við komum þangað í leigu-
bíl um 2-leytið, beið okkar þessi
snotri fiberglerbátur, 27 fet á
lengd og með öllu sem á þurfti að
halda, sængurfatnaði og öllu til að
elda við og borða með. Tvær kojur
frammi í og hægt að leggja niður
borðið og búa þar um 1—2 krakka
a.m.k. Gas til eldunar og hitunar,
litasjónvarp, handsturta og heitt
vatn sem vélin hitaði upp. Við
höfðum keypt inn smávegis af mat
um morguninn í bænum, en ann-
ars er hægt að panta hann og láta
setja um borð. óþarfi þó að vera
með mikið meðferðis, því alls stað-
ar er hægt að fá í viðbót þar sem
stoppað er. Ann Hughes sagði
okkur að fólk áttaði sig oft ekki á
þessu, kæmi með kynstur af mat
og útbúnaði til þess eins að fara
með það allt aftur heim eftir vik-
una.
Áður en lagt var upp, fór Ray-
mond Hughes vandlega með okkur
yfir verkefni skipstjóra og háseta
um borð. Bensín og gas mundi
nægja túrinn, sem það og gerði, en
hreint vatn mætti taka daglega á
tankinn úr slöngu á hvaða lend-
ingarstað sem væri. Á hverjum
morgni væri vissara að athuga
olíuna, kælivatnið og hreinsa sí-
una. Annað ekki. Svo bara leggja í
hann. Svissa á vélina og af stað.
Hann tók skipstjórann í hálftíma
kennslustund í að stýra og bakka á
ánni og í að leggja upp að, kvaddi
svo og sagði góða ferð. Ákaflega
einfalt! Þó var skipverja farið að
gruna áður en hann fór að bátur
léti ekki alveg eins að stjórn og
bíll. Hann vildi kannski rása fyrir
vindi, straumum og sjávarföllum,
sem gætir upp eftir öllum ám. Eða
eins og sérfræðingurinn okkar í
siglingum, ólafur K. Magnússon
ljósmyndari, hafði sagt í vega-
nesti: Mundu bara að bátur stans-
ar ekki eins og bíll þegar tekið er í
bremsuna. Hann þarf tíma. En nú
var ferðalagið hafið. Skipstjórinn
við stýrið, hásetinn til reiðu og
stefnan tekin niður eftir ánni
Yare. Farkosturinn svolítið reikull
í rásinni, enda las hásetinn úr
Ieiðbeiningabæklingnum: „Áin
Yare er aldrei auðveld, þar sem
eru straumar og gætir sjávarfalla
og lítið svigrúm sums staðar,
krefst árvekni og hæfni (water-
manship) meistarans.
Sef, kyrrö og
fuglasöngur
Um vatnasvæðið í Norfolk liðast
sex ár, Yare, Waverney, Bure,
Thurne, Chet, og falla að lokum út
í Norðursjó við borgina Yarmouth.
Um þessar ár og skurðina út frá
þeim er svo hægt að sigla yfir 130
mílna vegalengd. Nú beið þetta
ónumda vatn okkar, sem við sigld-
um niður eftir ánni með hátt sefið
á báðar hliðar. Báturinn rásaði
svolítið meðan við vorum að ná
tökum á honum, og þegar við
sáum góðan bakka þar sem tveir
bátar voru þegar lagstir og veit-
ingahús með bjórkrá í nánd,
ákváðum við um 7-leytið að setjast
að og taka lendingaræfingu. Bara
fara nógu hægt, hugsaði skipstjór-
inn, og hásetinn hoppaði ótrauður
SJÁ NÆSTU SÍÐU.