Alþýðublaðið - 03.11.1931, Blaðsíða 2

ALPÝÐUBLAÐ!Ð
i
Skráning atvinnolansramanna.
Skráning atvinmilausra manna,
karla og kvenna, stendur yfir til
kl. 7 í kvöld í Góðtemplariahús-
inu við Templarasund. Alt at-
vinnulaust fólk, karlar og kon-
ur, parf að hafa látið skrá sig
fyrir kl. 7.
Atvinnulausa verkafólk! Látið
ekki undan dragast að koma til
skráningarinnar, líka peir, sem
hafia einhverja stopula reitings-
vinnu. Hver, sem ekki hefir látið
skrá sig, geri pað nú undir eins,
— sjálfs sín vegna og annara,
sem atvinnulausir eru.
Um vörubifreiðar.
Með grein pessari ætla ég að
sýna fram á hvernig atvinna pað
er, að aka vörubifreiðum í lang-
ferðum og aka sandi hér í ná-
gnenninu. Það eru sem sé miarg-
ir, sem halda, að hér sé umi
góðan atvinnuveg að ræða, og
hafa pví fengið sér bifreiðar til
pess að stunda pessa vinnu.
En pó segja megi, að vörubif-
reiðaeigendur standi sig yfirleitt
ekki vel á pessum tímum, pá
er áberandi hvað peir, sem stunda
langferðaaksturinn, standa sig
ver en aðrir, og peir, sem ein-
göngu stunda sandaksturinn,
pó verst. En petta verður skiljan-
legt pegar athugaðar eru tölur
pær, er hér fara á eftir.
Vörubifreið kostar núna 3700
krónur (11/2 smálestar bifreið).
Yfirbygging á hana kostar 630
kr., svo öll kostar hún
4330 kr.
Hvað endist bifreið lengi?
Spyrjið alla, sem reynslu hafa,
og peir munu segja, að vörubif-
reiðar séu orðnar lítils virði peg-
ar búið er að aka peim 45 pús.
kílómetra. Við skulum samt gera
ráð fyrir að pað megi selja slíka
bifreið á 530 krónur, en pað skal
telkið fram, að pað er enginn
maður með viti, sem kaupir hana
fyrir pað.
Slitið á bifreiðinni (auk við-
gerða, er ég kein seinna að) sést
pví með pví að draga söluverð
hennar frá kaupverði hennar.
Kaupverðið 4330 kr.
Söluverðið 530 —
Slitið 3800 kr.
Hvað er pá slitið á bifreiðinni
fyrir hvern kílómeter? Það sjá-
um við með pví að deila kíló-
metratölunni 45 000 í auratöluna
380 000 og útkoman er sern næst
8y2 eijrir
hver kílómeter.
Svo er benzíneyðslan. Hún er
um 100 lítrar fyrir hverja 400
kílómetra á sæmilegum vegum;
pað er 1/4 úr líter á kílómeter-
inn. Benzínið kostar 28 aura hver
líter. Benzínikostnaður á hvem
kílómetra er pví
7 aurnr.
En pað er ekki talinn nema
helmingurinn enn pá af kostn-
aðinum.
Skattur af vörubifreið er á ári
52 kr. og skoðun 10 kr. Skyldu-
tryggingar eru (3000 kr. trygg-
ing á bifneiðarstjóranum og
10 000 kr. gagnvart „priðja
manni“) 134,40 á ári. Svo kemur
smurningsolía, sem er lágt reikn-
að að sé 160 kr. á ári, og stöðv-
argjald, sem er 15 kr. á mán-
uði, 180 kr. á ári.
Hér höfum vér pví pessi árs-
útgjöld:
Skattur og skoðun 62 kr.
Tryggingar 134 —
Smurningsolía 160 —
Stöðvargjald 180 —
Samtals 536 kr.
Nú má gera ráð fyrir pví, að
tímabilið, sem vörubifreiðin end-
ist, meðan verið er að aka henni
pessa 45 pús. kílómetra, sé 2Jk
ár. Ofanigreind upphæð, 536 kr.,
margfaldast pví með 21/2, sem er
pví
1340 kr.
fyrir tímabilið. Við pað bætist
gúmmí, sem ég reikna á öllu
tímabilinu
1600 kr.,
og er pað sízt of hátt, og geri
ég pó ráð fyrir að upprunalegu
gúmmíin (sem eru ónýt), svo og
pessi, séu að mestu uppslitin peg-
ar bifreiðin er seld.
Nú er ótalin vidgerd á pessu
2V2 ári, og pað er ekki hægt að
reikna hana minna en 100 kr. á
mánuði eða
3000 kr.
á tímabilinu.
Við höfum pví pessar upphæð-
ir:
Skattar, trygging o. fl. 1340 kr.
Gúmmí 1600 —
Viðgerðir 3000 —
Samtals 5940 kr.
á 21/2 ári.
Með pví að deiia kilómetratöl-
unni (45 pús.) í petta fáum við
hvað pessi kostnaður er mikill á
hvern kílómeter, sem bifneiðinni
er ekið, en hanin' er
/á'/s eyrir.
Ekki er pó enn pá fulltalinn
kostnaðurinn. Rentur eru ótald-
ar. Ég vil reikna pær 8% í 1 /4
ár af 3800 kr., p. e. 380 kr. Það
er liðlega
l/s úr eyri
á hvern kílómetra.
Allur reikningur á pví, hvað
vörubifreið, sem ekið er 45 pús.
kílómetra á 21/2 ári, kosti fyrir
hvem kilómetra, sem hienini er
ekið, lítur pví pannig út:
Slit 8V2 eyrir
Benzín 7 aurar
Skattar, trygg., gúmmí,
viðgerðir og fl. 13V5 eyris
Rentur á/s eyris
Samtals fyrir hvern
kílómetra 29^2 eyrir
eða nær 30 aura hver kílómetri.
Taxtinn fyrir lang-akstur er
núna 40 aurar fyrir hvern kíló-
Villidýr á
Ölvaður miaður, sem ekki á
heima hér í bænum, réðist kl. að
ganga prjú í nótt á konu, siem'
var að koma úr boði. Var pað
á Barónsstígnum. Ætlaði hann
að tiaka hana nauðungar-
taki, feldi hiana á götuna, meiddi
hana eitthvað og reif föt hennar.
Iiutunum. :
-- ' ;i
í
Heyrði pá næturvörður hljóð
hennar og kom hlaupandi. Þegar
drukkni maðurinn sá hann flýði
hann, en næturvörðurinn sá hann
og elti hann, náði honum og setti
hann í fangelsi. Konan mun ekki
vera mikið meidd.
mietra. Vörubifreiðarstjórinn, sem
stundar eingöngu liang-akstur,
fær pví fyrir sína vinnu á pessu
21/2 ári 10 aura af hverjum kíló-
mietra, sem hann fer. Það er sam-
tals af 45 pús. kílómetrum 4500
krónur á 21/2 ári (30 mánuðum).
Meðalkaup verður pví 1800 krón-
ur á ári eða
150 krónur
um mánuðinn. Það er sannarlega
ekki undarlegt, pó fjárhag peirra
bifreiðarstjória, er stunda lang-
aksturinn, fari hnignandi.
Þó sýnir sandnámuaksturinn
enn lélegri útkomu en petta, og
mun ég sýna fram á pað í tannari
grein.
Einn úr Dagsbrúncirstjórninni.
Hrap hrónonnar.
nr
í Borgarmálinn.
f dag var kveðinn upp í lög-
reglurétti Reykjavíkur dómur i
áfengissölumálinu í gistihúsinu
„Borg“. Var Jóhannes Jósefsison
dæmdur í 5 púsund króna sekt,
að við lögðu fjögurra mánaða
einföldu fangelsi, ef sektin verð-
ur ekki greidd. Jafnframt var
hann sviftur gistihúsis- Oig veit-
inga-Jeyfi um 6 mánuði frá birt-
ingu dómsins. Kona hans, Karó-
lína Jósefsson, var dæmd í 1500
kr. sekt, að viðlögðu 5P d,aga
einföldu fangelsi, ef sektin verð-
ur ekki greidd. Jóhannes gneiðí
allan kostmað af málinu. Þau ósk-
uðu ekki að áfrýjia dórnnum til
hæstaréttar.
Nú fellur íslenzka króniain sífelt.
Á föstudaginn var hún í 65,23
gullaurum, á laugardaginn í 64,59,
í gæ|r í 64,23, og í dag er hún í
63,76 gullaurum. Hvað skyldi
henni verða komið langt niður?
Liótt bífreiðarslys
varð um daginn í Emgliandi. Það
rákust á bifhjól og lítil bifreið,
og stóð hvorttveggja samstundis í
björtu báli. Fjórir voru í bifheið-
inui og dóu prír peirra siamstunid-
is án pess að hafa hreyft sig úr
sætunum, en einn maðurinn Sient-
ist úr bifreiðinni og bjaigaði
pannig lífinu, en er mikið meidd-
ur. Maðurinn, sem stýrði bifhjól-
inu, fór aldrei úr sætinu, pó
hjólið færi á hliðina, og brann í
pví á svipstundu til dauðía. En
stúlka, sem var í hliðarsæti, hent-
ist úr pví og fór niður um pakið
á bifreiðinni og beið pegar bana
í bálinu, eins og fólkið, sem var
í henni. Það er sagt af sjónar-
votti, að pau hefÖu bæði veriÖ á
lofti í einu, maðurinn, sem hent-
ist úr bifreiðinni, og stúlkan, sem
hentist ofan í hania. Þetta var alt
ungt fólk, um og innan við tví-
tugt.
Otvarpid í dag: Kl. 19,05:
Þýzka, 2. fl. Kl. 19,30: Veður-
fregnir. Kl. 19,35: Enska, 2. fl.
Kl. 20: Aldahvörf í dýrafikinu,
erindi: Árni Friðriksson. Kl. 20,30:
Fréttir. Kl. 21: Ungfrú Jóhanna
Jóhannsdóttir syngur. Kl. 21,15:
Upplestur, Guðm. Finnbs. Kl.
21,35: Söngvélarhljómleikar.
Akranes.
Fyrirspurn hefir Álpbl. borist
um, hvenær Akranessnafnið hafí
verið löggilt á kauptúninu, er svo
heitir. Akranes hefir nesið altv
er gengur fram norðvestan Hval-
fjarðar, heitið frá landnámstíð,
svo sem getur í Landnámu, en
fremsti hluti pess var liangt fmm
eftir s. 1. öld jafnan nefndur
Skipaskagi. Árið 1864 var löig-
giltur verzlunarstaður „við Lamb-
húsasund á Skipaskaga“ með lög-
um frá 16. júní. Árið 1885 var
Akranesshreppi hinum forma skift
í ytri og innri Akranesshrepp.
Eftir pað mun Akranessnafnið
smám saman hafa færst yfir á
kauptúnið, en aldrei hefir pað
verið beinlínis lögfest á pví. Á
síðari árum er pað pó komið í
lagamálið, t. d. í lögum frá síð-
asta pingi um hafnargerð á Akra-
nesi. Um skeið hafa bæði nöfnin
verið notuð í daglegu máli, piar
til Akraness-heitið varð yfir-
sterkaria og farið var að kalla
kauptúnið'jafnan pví nafni.
Þuö er dýrt ad berjrnt á móti
bófunum. Alt af eykst glæpaöldin
í stórborgum Bandaríkjanna —
og að sama skapi verður að auka
lögregluliðið í borgumum. Lög-
regluliðið í New-York var aukið
um 800 menn síðastliðið vor, en
nú kveðst lögreglustjórinn par
verða að fá 1000 menn í viöbót,
annars geti han,n ekki hamlað
upp á móti bófaflokkunum. Ot-
gjöld lögreglumálanna eru pví
orðin afar-mikil.