Morgunblaðið - 04.07.1984, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 1984
fMwgtiiiÞIiifeffr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunnl 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 275 kr. á mánuöi innanlands. f lausasölu 25 kr. eintakiö.
Mikil hreyfing
í stóriðjumálum
Mikil hreyfing hefur
komizt á framtíðarupp-
byggingu stóriðju hér, eftir
að ráðherraskipti urðu í iðn-
aðarráðuneytinu fyrir rúmu
ári. Hjörleifur Guttormsson
stöðvaði nánast alla viðleitni
til þess að halda áfram bygg-
ingu stórra iðjuvera, þau
tæp fimm ár, sem hann sat í
ráðuneytinu. Það eru glötuð
ár að þessu leyti, því að und-
irbúningur að byggingu
slíkra iðjuvera tekur langan
tíma. Viðræðum við Svissn-
eska álfélagið um lúkningu
deilumála milli þess og ís-
lenzkra stjórnvalda er ekki
lokið en þær eru komnar vel
á veg og þess er að vænta, að
samkomulag muni að lokum
takast, sem báðir aðilar geti
við unað. Samhliða hefur
verið rætt um stækkun ál-
versins í Straumsvík, sem
augljóslega er sá stóriðju-
kostur, sem einna fyrst getur
komið til framkvæmda.
Vaxtarskeið stendur nú yfir í
áliðnaði og á álmörkuðum og
ætla verður, að Svissneska
álfélagið sjái sér nokkurn
hag í því að auka afköst ál-
versins hér. Stóriðjunefnd
undir forystu Birgis Isl.
Gunnarssonar alþm. hefur
starfað, eftir að Sverrir Her-
mannsson tók við forystu
iðnaðarmála og hefur nefnd-
in átt viðræður við forystu-
menn velflestra stórra álfyr-
irtækja í heiminum. í kjölfar
þeirra viðræðna hafa komið
hingað til íslands æðstu for-
ystumenn eins stærsta álfyr-
irtækis í heimi, Alcan, sem
virðast hafa nokkurn áhuga
á byggingu álvers hér á
landi. Að sjálfsögðu eru þær
viðræður á algeru byrjun-
arstigi og enginn veit hvort
þær leiða til einhverra fram-
kvæmda en ljóst er, að góður
andi hefur ríkt í viðræðum
þeirra og íslenzkra ráða-
manna.
Jafnframt hefur stóriðju-
nefndin komið af stað við-
ræðum um byggingu kísil-
málmverksmiðju á Reyðar-
firði, sem áform hafa verið
um í nokkur ár. Þar er að
vísu um mun minni fram-
kvæmd að ræð« en nýtt álver
yrði, en engu að síður mikil-
væg framkvæmd, ef hún
kemst á rekspöl. Það er þó
alveg ljóst, að miklu skiptir
fyrir okkur íslendinga að fá
erlendan samstarfsaðila til
þátttöku í byggingu þeirrar
verksmiðju.
Ein af meginástæðum lak-
ari lífskjara í landinu um
þessar mundir en efni standa
til er sú stöðnun, sem ríkti
allan sl. áratug í uppbygg-
ingu nýrra atvinnugreina. Á
tímum Viðreisnarstjórnar-
innar var brautin rudd með
byggingu álversins í
Straumsvík en því miður
stöðvaði vinstri stjórnin,
sem tók við sumarið 1971, þá
framþróun og það er fyrst
nú, sem menn taka til hendi
á ný af einhverjum krafti.
Það skiptir að sjálfsögðu
öllu máli að finna nýja vaxt-
arbrodda í atvinnulífi okkar
og það hefur legið ljóst fyrir
árum saman, að uppbygging
orkufreks iðnaðar væri ein
helzta leiðin til þess að
skjóta fleiri stoðum undir af-
komu okkar í landinu og
bæta lífskjör fólksins. Sú
mikla hreyfing, sem nú er
komin á stóriðjumálin undir
forystu þeirra Sverris Her-
mannssonar, Birgis ísl.
Gunnarssonar og Jóhannes-
ar Nordals vekur upp bjart-
sýni um að takast megi að
hefja nýja framfarasókn í
þessum efnum.
Að sjálfsögðu þurfum við
að líta til fleiri átta en stór-
iðjunnar einnar. Þar stöðv-
ast menn í auknum mæli við
fiskeldi, sem Norðmenn og
jafnvel Færeyingar hafa tek-
ið athyglisverða forystu í.
Æskilegt er að þeir aðilar,
sem mesta reynslu hafa í
sjávarútvegi á íslandi, beini
starfskröftum og fjármagni
að uppbyggingu fiskeldis,
sem er að sjálfsögðu nátengt
þeirri atvinnugrein, sem þeir
hafa starfað við. Sölumið-
stöð hraðfrystihúsanna hef-
ur tekið mikilvægt skref í
þessa átt með samþykkt, sem
gerð var á síðasta aðalfundi
samtakanna um að leggja
fram nokkurt fjármagn til
fiskeldis. Ástæða er til að
hvetja til þess að það nýja
fjármagn, sem menn á annað
borð vilja festa í sjávarút-
vegi.-fari að verulegu leyti til
fiskeldis, sem bersýnilega er
mikil framtíð í og jafnframt
gefur möguleika á veruleg-
um hagnaði.
Á Bessastöðum. Lisbet og Poul SchlUter ásamt Vigdfsi Finnbogadóttur, forseta fslands. Steingrímur Hei
gær.
Poul Schltiter um efnahagsstefnu dönsku stjórnarinnar:
„Nokkuð ánægður
með árangurinn“
„ÉG HAFÐI einu sinni komið til
Reykjavíkur áður. Eftir að hafa ferð-
ast um byggðir landsins tel ég mig
hafa miklu meiri innsýn í bakgrunn
íslensks þjóðlífs en ég hafði áður.
Þessi lykkja á leið minni varð mér til
ómældrar ánægju. Ekki aðeins kynnt-
ist ég fólki á landsbyggðinni betur
heldur gafst gott tækifæri til þess að
ræða við forsætisráðherra ykkar,
Steingrím Hermannsson, um ýmis
málefni. Þessi ferð hefur verið mér til
mikils gagns og ánægju.“
Svo fórust Poul Schluter, forsæt-
isráðherra Dana, m.a. orð á fundi
með fréttamönnum í gærmorgun.
Hann var þá nýkominn úr flugi til
Vestmannaeyja, þar sem ætlunin
var að hann skoðaði sig um í hálfa
aðra klukkustund. Ekkert varð úr
skoðunarferðinni, þar sem þoka var
í Eyjum og ekki hægt að lenda.
Schíuter hélt heimleiðis í gær kl. 16.
Hafði heimsókn hans þá staðið í
þrjá sólarhringa.
Schluter sagði ennfremur, að á
meðal þess, sem hann og Steingrím-
Poul Schliiter á blaðamannafundinum
ígær.
ur hefðu rætt um meðan á heim-
sókninni stóð, hefðu verið efna-
hagsmál beggja þjóðanna, kjarn-
orkuvopnalaus Norðurlönd, hafrétt-
armál, samvinnu Islendinga, Danj
og Færeyinga á fiskveiðisviðinu
flugsamgöngur og ótalmargt annað
Þá hefði samskipti þjóðanna
tveggja borið á góma. Síðan vék
Schluter að efnahagsástandinu
heima fyrir.
„Þegar við tókum við stjórnar-
taumunum var verðbólgan í Dan-
mörku 10—12%, hún er núna um
5% en við viljum koma henni niður
í þau 4%, sem við stefndum að, sem
allra fyrst,“ sagði danski forsætis-
ráðherrann. „Það var ljóst, að ai-
menningur vildi að gripið yrði til
róttækra aðgerða og ég tel okkur
hafa gert svo. Árangurinn í efna-
hagsmálum má að sjálfsögðu þakka
mörgum samverkandi þáttum. Þeir
þættir, sem ég tel að hafi vegið
þyngst, eru stöðugt gengi dönsku
krónunnar og stórfelldur sparnaður
í opinberum rekstri. Við þetta hefur
svo bæst stóraukinn útflutningur.
Allar okkar framtíðarspár í efna-
hagsmálum eiga mikið undir þvi að
þessi stóraukni útflutningur hald-
NORDIA ’84:
Sýningargripir sem vart
verða metnir til fjár
— segir formaður Félags frímerkjasafnara
„ÞAÐ ER afskaplega persónulegt hvaða mat menn leggja a verðmæti frímerkja.
Mörg þeirra verða vart metin til fjár,“ sagdi Páll H. Asgeirsson, form. Félags
frímerkjasafnara þegar blm. Mbl. ræddi viA hann og Jón Aðalstein Jónsson,
formann Landssambands íslenskra frímerkjasafnara á NORDIA ’84, frfmerkja-
sýningunni sem í gær var opnuð f Laugardalshöll, að viðstöddum forseta fslands,
Vigdísi Finnbogadóttur, sem er verndari hennar. Matthías Á. Mathiesen, við-
skiptaráðherra, opnaði sýninguna í fjarveru Matthfasar Bjarnasonar, samgöngu-
máiaráðherra, en einnig fluttu ávörp þeir Hálfdán Helgason, formaður sýningar-
nefndar, Jón Aðalsteinn Jónsson, formaður Landssambands fslenskra frí-
merkjasafnara og Þorgeir Þorgeirsson staðgengill Pósts og símamálastjóra. Þá
söng barnakór Kársnesskóla undir stjórn Þórunnar Björnsdóttur.
Á þriðja hundrað manns höfðu
sótt sýninguna þegar liðlega tveir
tímar voru frá því að hún var
opnuð. Lögðu margir sýningargesta
leið sína í Pósthúsið, sem starfs-
rækt er í anddyri Laugardalshallar-
innar, þar sem einn póststimpill er
fyrir hvern dag sýningarinnar, til-
einkaður hverju landi fyrir sig og
einn sameiginlegur Norðurlöndun-
um.
Á sýningunni eru f senn frí-
merkjasöfn sem keppa til verð-
launa, sem og söfn sem ekki eru f
keppnisflokkum. Þar á meðal er að
finna opinbera deild A, sem f eru
m.a. heilar 100 frímerkja arkir með
tveggja, þriggja, fjögurra, átta og
sextán íslenskum skildinga-
frímerkjum, en arkirnar eru f eigu
danska póstsambandsins. Þá er
boðsdeild A II sem f eru frímerkja-
söfn í einkaeign. Sagði Jón Aðal-
steinn Jónsson að söfnin í þeirri
deild, sem eru fjögur, hefðu flest
unnið til allra helstu verðlauna sem
til væru. Meðal safna í boðsdeild má
nefna úrdratt úr dönsku sérsafni
Christian Andersen frá 1851—1870.
Aðspurður um merkasta íslenska
sýningargripinn kvað Jón Aðal-
steinn erfitt að gera þar upp á milli,
en nefna mætti forfrímerkt bréf
Jóns Guðmundssonar ritstjóra í
Reykjavík frá 17. nóvember 1852.
Bréfið fór með póstferð til Liverpool
í Bretlandi f sama mánuði og var
stimplað þar, en fór síðan til Lund-
úna þar sem það var einnig stimpl-
að á Charing Cros*-pósthúsinu. Þá
hefur bréfið farið til smáríkisins
Hamborg og verið stimplað þar og
sama dag verið stimplað með dag-
stimpli dönsku póstafgreiðslunnar í
Hamborg. Auk þess eru ýmsar tölur