Morgunblaðið - 14.07.1984, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 1984
The Economist:
„Thatcher að missa
tökin á stjórninni“
„ÖNNUR ríkisstjórn Margrétar
Thatchers er á góðri leið með að
verða svo seinheppin að leita verð-
ur allt til seinni heimsstyrjaldar-
innar til að finna fordæmi." Svo
kemst hið virU vikublað The Econ-
omist að orði í síðasU tölublaði.
Að dómi blaðsins ber fyrsta ár
síðara kjörtímabils stjórnarinn-
ar vitni um „óheppni, mistök og
vanrækslu". Vandamál stjórnar-
innar, sem snertu m.a. bændur,
námumenn, lávarðadeildina,
bæjar- og sveitarstjórnir og að-
ildarþjóðir Evrópubandalagsins,
megi rekja til þess að Thatcher
sé of skammsýn.
Segir The Economist þetta
koma sérstaklega fram í þeim
málum sem Thatcher leiðist. Er
m.a. tekið sem dæmi að hún van-
ræki Norður-frland, skeyti ekki
um þá hættu sem að lýðræðinu
steðjar í bæjar- og sveitarstjórn-
armálum og telji að unnt sé að
draga úr völdum verkalýðsfélag-
anna með því að hundsa þau.
Þá segir blaðið að þótt stjórn-
in sé enn nokkuð sterk og enginn
dragi í efa stefnufestu Thatch-
ers, þá hafi forsætisráðherrann
samt sem áður tapað áttum.
Thatcher líkist æ meir Harold
Wilson á síðustu dögum stjórnar
hans. Nefnir blaðið m.a. tvö ný-
leg dæmi þess: Annars vegar
ákvörðun Thatchers að fresta
því að afnema núverandi fyrir-
komulag kosninga til borgarráðs
Lundúna eftir að lávarðadeildin
og margir flokksbræður hennar
höfðu lýst yfir andstöðu við
áform stjórnarinnar þar að lút-
andi, og hins vegar hvernig for-
sætisráðherrann tók á málefn-
um Evrópubandalagsins. Það
bráðabirgðasamkomulag, sem
þar var gert á dögunum, hefði
engan veginn samrýmst yfir-
lýstri stefnu hennar.
The Economist segir enn
fremur að völd forsætisráðherr-
ans séu meiri nú en nokkru sinni
frá því í seinni heimsstyrjöld-
inni. Allir helstu ráðherrar í
stjórn Thatchers heyri til fá-
mennum hópi, sem ekki standi
vörð um fjölbreytilega hagsmuni
íhaldsflokksins, heldur þjóni
einungis vilja forsætisráðherr-
ans.
Loks segir blaðið það fara í
vöxt að Thatcher túlki sjálf-
stæða hugsun manna í stjórn-
málum sem ótrygglyndi við
stefnu hennar. Þannig hafi hún
t.d. rekið þá ráðherra, sem ekki
fylgdu henni að málum í einu og
öllu. Edward Heath hefði að
minnsta kosti leitað ráða hjá
reyndum stjórnmálamönnum í
stjómartíð sinni, en Thatcher
skeyti ekkert um ráðleggingar
þeirra.
The Economist klykkir síðan
út með því að segja að sé
Thatcher hvorki reiðubúin að
þiggja góð ráð frá skoðana-
bræðrum sínum né stjórnar-
andstæðingum verði risið upp
gegn henni; allt frá lávarðadeild-
inni til neðri málstofunnar, og
námumönnum til bæjar- og
sveitarstjórna. „Þá getur
Thatcher ekki skellt skuldinni á
þjóðina. Að lokum mun þjóðin
skella skuldinni á hana.“

Sama drullan
Leíklist
Jóhann Hjálmarsson
Leiklistardeild Ríkisútvarpsins:
Viðtalið
eftir Václav Havel.
Þýðandi: Jón R. Gunnarsson.
Leikstjóri: Kristín Jóhannesdóttir.
Leikendur: Erlingur Gíslason og
Harald G. Haralds.
Flutt 12. júlí.
Leikritaskáldið tékkneska
Václav Havel hefur í senn vakið
athygli fyrir verk sín og andóf
gegn stjórnvöldum í heimalandi
sínu. Hann er enn búsettur í
Tékkóslóvakíu og vandlega gætt
af fulltrúum kerfisins.
Havel er snjallt ieikritaskáld
eins og fram kom í flutningi út-
varpsins á Viðtalinu eftir hann,
einþáttungi sem sýnir okkur
kviku samfélags í hlekkjum.
Samfélagið er í leikriti Havels
undirtónn, baksvið, en það sem
hann fæst við að lýsa er mann-
eskjan, jafnan óhamingjusöm.
Forstjóri brugghúss hefur í
þjónustu sinni rithöfund sem
ekki er í náðinni, reyndar í eins
konar betrunarvinnu í ölinu.
Hann kallar rithöfundinn á sinn
fund, býður honum upp á bjór og
vill fara að semja við hann. Rit-
höfundurinn á að fá þægilegra
starf í brugghúsinu fyrir upp-
ljóstranir sem koma forstjóran-
um að gagni og styrkja stöðu
0m*.-
M *
m
í
iJHni
Václav Havel
hans gagnvart þeim sem stund-
um koma í heimsókn.
Ekki nóg með það. Rithöfund-
urinn á líka að koma forstjóran-
Morgunbladið/Sigurgeir
Anna Þorsteinsdóttir, formaður Kvenfélagsins Líknar, tekur fyrstu skóflu-
stungu að hinum nýja áfanga íbúða aldraðra.
Vestmannaeyjar:
Byrjað að nýjum
áfanga að íbúð-
um fyrir
Vestmannaeyjum, 4. júlí. ^
INNAN skamms hefjast fram-
kvæmdir við annan áfanga bygg-
ingar íbúða fyrir aldraöa við Eyja-
hraun. í þessum áfanga verða byggð-
ar sex íbúðir, fjórar hjónaíbúðir og
tvær minni. Þetta verða söluíbúðir
en Bæjarsjóður Vestmannaeyja mun
eiga og annast um sameign. Húsið á
að afhendast fokhelt og fullfrágeng-
ið að utan þann 15. desember nk. og
verða íbúðirnar tilbúnar til afhend-
ingar á næsta sumri.
í fyrsta áfanga þessarar bygg-
ingaáætlunar íbúða fyrir aldraða
voru einnig sex íbúðir og var flutt
inn í þær 1981. Bæði húsin eru
teiknuð af Gylfa Guðjónssyni
arkitekt.
Það var Anna Þorsteinsdóttir,
formaður Kvenfélagsins Líkn, sem
tók fyrstu skóflustunguna í þess-
um nýja áfanga. Konur í Kvenfé-
laginu Líkn hafa alla tíð unnið
aldraða
mikið og óeigingjarnt starf að
málum sjúkra og aldraðra hér í
Eyjum og lagt sjúkrahúsi og
stofnunum aldraðra ómetanlegt
lið á umliðnum árum.
75 ár eru frá stofnun þessa
merka kvenfélags. Eftir athöfnina
við íbúðir aldraðra á þriðjudaginn
færði Sigurbjörg Axelsdóttir bæj-
arfulltrúi Kvenfélaginu Likn fagr-
an fundarhamar að gjöf frá Bæj-
arstjórn Vestmannaeyja og veitti
Anna Þorsteinsdóttir gjöfinni
móttöku.
Mikil þörf er á litlum þægi-
legum íbúðum eins og þeim sem
byggðar eru í þessari bygginga-
áætlun. íbúðirnar eru staðsettar
við hlið Hraunbúða, dvalarheimil-
is aldraðra, og er gert ráð fyrir því
að íbúar húsanna geti sótt ýmsa
þá þjónustu sem völ er á í
Hraunbúðum. — hkj.

Frá athöfninni er fyrsta skóflustungan var tekinn.
um í kynni við glæsilega leik-
konu.
En rithöfundurinn er ósköp
vesæll og lítill bjórdrykkjumað-
ur. Hann er eiginlega ekki til
annars nýtur en velta tómum
tunnum í brugghúsi. Hann vill
ekki taka þátt í samsæri sem
bætir hag hans.
Rithöfundurinn er reyndar í
vanda staddur. En í enn meiri
vanda er forstjórinn. Það er
hann sem á raunverulega bágt.
Það er fylgst með honum og af
honum krafist ýmislegs sem
hann kærir sig ekki um. Hann er
fangi, flæktur í net kerfisins, og
á sér ekki uppreisnar von. Það er
búið að dæma hann frá þeim
kosti að vera manneskja.
í góðri leikstjórn Kristínar Jó-
hannesdóttur og áheyrilegri þýð-
ingu Jóns R. Gunnarssonar túlk-
uðu þeir Erlingur Gíslason og
Harald G. Haralds mennina tvo,
hina óvenjulegu „félaga“ með
þeim hætti að hlustandi skildi
kvölina að baki. Erlingur nær
sér jafnan á strik í flóknum
hlutverkum þar sem illskan flýt-
ur á yfirborðinu. Harald náði að
tjá hræðslu vanmegna manns.
Þetta er sama drullan, allt
saman, segir rithöfundurinn að
lokum og étur upp eftir forstjór-
anum. Auðvitað gild niðurstaða.
En ekki bara fyrir ástandið í
Tékkóslóvakíu.
Gaman var að fylgjast með því
hve Václav Havel hefur lært
margt af Samuel Beckett.
Endurtekningar, hin síhljóm-
andi stef, minntu á meistarann.
Hjá Beckett eru endurtekingarn-
ar oft leikur að orðum. Havel
aftur á móti er að leggja áherslu
á óhugnanleik lífsins, blákaldar
staðreyndir, með því að hamra á
hinu sama.