Morgunblaðið - 14.07.1984, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 1984
Lyf og eiturlyf, íþrótta-
menn og „glæpir“
— eftir Arna
Gunnarsson
Oft hafa mér mislíkað pólitísk
skrif Morgunblaðsins, og oft hefi
ég verið ósammála pólitískum rit-
smíðum „blaðs allra landsmanna",
eins og það kýs að kalla sig. Þessi
viðbrögð mín eru auðvitað mjög
eðlileg. Ég er ekki pólitískur sam-
herji þess flokks, sem hefur eign-
arhald á blaðinu. Og blaðið lætur
sig auðvitað engu skipta hvað mér
finnst um skrif þess. Þó finnst
ráðamönnum þess ugglaust gam-
an að heyra, að ég hefi borið
nokkra virðingu fyrir þeirri við-
leitni Morgunblaðsins að flytja
heldur vandaðar innlendar fréttir
og hve sæmilega því hefur tekist
að halda sig frá æsinga- og sóða-
skrifum í almennum innlendum
fréttaflutningi.
Um þessar mundir er svonefnd
„gúrkutíð" hjá íslenskum fjölmiðl-
um. Það dofnar yfir pólitíkinni og
þjóðlífinu á meðan þúsundir
manna flykkjast í sumarleyfi.
Þetta er árviss sveifla í íslensku
samfélagi, sem allir blaðamenn
þekkja. Við þessar aðstæður verð-
ur margt að stórfrétt, sem ella
hefði nægt sem eindálkur á inn-
síðu.
Þannig gerðist það á fimmtu-
dag, að Morgunblaðið birti stóru
letri á aðalfréttasíðu, baksíðunni,
frásögn um ungan íslenskan
íþróttamann, Gylfa Gíslason, lyft-
ingamann frá Akureyri, sem hefði
fyrstur íslenskra íþróttamanna
fengið jákvæða útkomu á lyfja-
prófi, sem jafngilti því, að hann
hefði neytt einhverra þeirra lyfja,
sem íþróttamönnum er bannað að
nota.
Miðað við umfang fréttarinnar
og frásögnina í heild, gætu flestir
lesendur blaðsins dregið þá álykt-
un, að Gylfi Gíslason hefði notað
einhver eiturefni, vímugjafa eða
hormónalyf, sem íþróttamönnum
er bannað að nota. Það mætti ætla
að Gylfi hefði framið óskaplegan
verknað, enda nafn hans birt, eins
og tíðkast helst um manndrápara
eða menn, sem hlotið hafa dóma í
undirrétti eða Hæstarétti fyrir
mjög alvarlegt brot á hegningar-
lögum. Blaðið gerir enga tilraun
til að útskýra þær reglur, sem
gilda um bann við lyfjanotkun
íþróttamanna. Blaðið reynir ekki
að koma á framfæri einhverjum
þeim sjónarmiðum, sem gætu orð-
ið þessum unga íþróttamanni til
málsbóta.
Morgunblaðið, sem er stærsta
blað landsins, og kemur út í um
það bil 40 þúsund eintökum,
reyndi á einni morgunstund að
svipta ungan íþróttamann ærunni,
gera þrotlaust starf og æfingar
margra ára að engu og særa hann
því sári, sem Morgunblaðið mun
ekki verða fært um að græða.
Hver skyldi svo vera glæpur
Gylfa Gíslasonar. Á lyfjaprófi,
sem hann gekkst undir á Evrópu-
meistaramóti í lyftingum á Spáni
27. apríl sl., reyndist þvagsýni
vera jákvætt, þ.e. að það gaf til
kynna, að Gylfi hefði neytt ein-
hverra þeirra rúmlega 40 lyfjateg-
unda, sem lyftingamönnum er
bannað að nota. í þessum lyfja-
hópi eru hormónalyf, örvandi lyf,
„speed" eins og t.d. amfetamín,
morfín og sterk verkjalyf. Slík
jákvæð niðurstaða fékkst við
lyfjaprófun á mun fleiri þátttak-
endum á mótinu. — Nú hljóta
menn að geta dregið þá ályktun í
framhaldi af frétt Morgunblaðs-
ins, að Gylfi hafi notað eitthvað af
þessum lyfjum. 1 þeim efnum er
ekkert hægt að sanna né afsanna.
Það verða eingöngu dregnar álykt-
anir.
Gylfi Gíslason er algjörlega
varnarlaus í þessu máli. 1 tvo
mánuði hefur verið reynt að fá
skýrslu um efnagreiningu frá
þeim, er sýnin tóku á Evrópu-
meistaramótinu, en án árangurs.
Það eina, sem eftir stendur, er
það, að próf Gylfa var jákvætt.
Hann getur ekki fengið staðfest
hvort hann tók eina kódímagnyl
fyrir mótið, sprautaði sig með
morfíni eða gleypti hormónalyf.
Þrátt fyrir þetta hefur hann þegar
verið dæmdur og léttvægur fund-
inn, án þess að reynt væri að
sannreyna „glæp“ hans.
En nú skulum við draga álykt-
anir, þar eð staðreyndirnar skort-
ir. Gylfi Gíslason neitar því stað-
fastlega að hafa eytt nokkurra
þeirra lyfja, sem honum hefur
verið bannað að nota. Um miðjan
nóvember sl. gekkst hann undir
lyfjapróf, 25. febrúar sl. og einnig
4. apríl voru hann og félagar hans
drifnir í lyfjapróf, án. nokkurs
fyrirvara. Próf Gylfa voru nei-
kvæð í öll skiptin, þ.e. hann hafði
engra lyfja neytt. Svo kom að
prófinu á Evrópumeistaramótinu í
apríllok. Þá á hann að hafa tekið
bönnuð lyf vitandi það, að lyfja-
próf fara ávallt fram á undan
þessum mótum.
Og þá er komið að kjarna þeirra
ályktana, sem draga verður: Gylfi
Gíslason tók lyf fyrir mótið, en ekki
af þeirri tegund, sem honum var
bannað að nota. Hann hafði þjáðst
af bólgum í hnjám og læknir gefið
honum bólgueyðandi lyf fyrir mótið.
Það tók hann í þeirri fullvis.su, að
hann væri engan „glæp“ að fremja.
Það skyldi þó ekki vera, að þetta lyf
svaraði lyfjaprófi af einhverjum
ástæðum á svipaðan hátt og þau lyf,
sem honum var bannað aö nota.
Gylfi greindi frá þessari lyfjanotkun
fyrir mótið.
Þegar eftir Evrópumeistara-
mótið snéri Gylfi sér til Bo Berg-
lund, sem er einn helsti sérfræð-
ingur Svía í lyfjanotkun íþrótta-
manna, og bað hann að sannreyna
lyfjaprófið frá Spáni. Berglund
kvaðst hafa fylgst svo vandlega
með honum að ekki væri minnsta
ástæða til að kanna þetta nánar;
spænska prófið hlyti að vera á
misskilningi byggt.
En í Morgunblaðinu hefur Gylfi
framið „glæp“ og hann hefur verið
dæmdur. Fréttastofa hljóðvarps
át fréttina síðan upp eftir Morg-
unblaðinu athugasemdalítið. Það
skaðar ekki að geta þess, að ný lög
Alþjóðasambands lyftingamanna
kveða svo á um, að lyfjapróf af
þessu tagi séu einkamál íþrótta-
mannanna og Alþjóðasambands-
ins.
Nú skyldi enginn ætla, að ég
verji lyfjanotkun íþróttamanna.
Ýmsar sögur hafa gengið af þess-
ari lyfjanotkun hér á landi, og
hana ber að stöðva. En það eru
gerðar miklar kröfur til áhuga-
Árni Gunnarsson
mannanna, sem stunda íþróttir á
íslandi. Ef þeir standa ekki uppi I
hárinu á stórveldum á íþróttasvið-
inu, þar sem keppnismenn eru
annaðhvort hermenn eða vellaun-
aðir atvinnumenn, ætla gagnrýn-
israddirnar allt að æra. Og nú
þegar einn íslenskur íþróttamað-
ur, sem hefur verið mjög vandur
að virðingu sinni við íþróttaiðkan-
ir, fær úrskurð frá Spáni um að
lyfjapróf hafi verið jákvætt, þá
freistast Morgunblaðið til þess í
„gúrkutíð“ að birta nafn „glæpa-
mannsins" og „eiturlyfjaneytand-
ans“ á aðalfréttasíðu og mun
þannig, án efa, hafa stimplað nafn
hans á spjöld sögunnar: „Fyrsti ís-
lenski íþróttamaðurinn með já-
kvætt lyfjapróf".
Nánast á hverjum degi tekur
lögreglan fólk, sem er með fullar
nasirnar af kókaíni, er sljótt af
hass-reykingum og hefur jafnvel
sprautað sig með heróíni. Sölu-
menn þessa varnings eru einnig
teknir, en þeir jafnast vart á við
„eiturlyfjaneytandann" og
íþróttamanninn Gylfa Gislason.
Nöfn þeirra sjást ekki og fréttin
um þá nær ekki baksíðunni.
Þegar ég gekk á þá forystumenn
íþróttamála hér á landi, sem hafa
með mál þessi að gera og bað þá
láta mig hafa sannanir fyrir
„glæp“ Gylfa, ypptu þeir öxlum og
höfðu ekkert annað að segja en að
skeyti hefði borist um jákvætt
lyfjapróf.
Menn verða að gæta sín að fara
ekki offari í þessum málum. Morg-
unblaðið á að biðja Gylfa Gíslason
afsökunar og leita staðreynda
málsins. Úr því sem komið er hvíl-
ir sönnunarskyldan á blaðinu og
þeim forystumönnum i iþrótta-
hreyfingunni, sem ekki hafa borið
hönd fyrir höfuð þessum unga
iþróttamanni, er reynir að bæta
árangur sinn með þrotlausum æf-
ingum í Svíþjóð. — Skynsamir
menn verða að taka þessi lyfjamál
íþróttamanna föstum tökum. Það
gengur ekki lengur að styðjast við
sögusagnir og hálfkveðnar visur.
Vonandi berast þau gögn, sem
sanna i eitt skipti fyrir öll, að
Gylfi Gíslason hefur ekki neytt
þeirra lyfja, sem saknæm eru tal-
in. í þessu máli getur vel gilt það
sem Kristur sagði: „Sá yðar, sem
syndlaus er, kasti fyrsta steinin-
um.“
Árni (iunnarsson er fyrrverandi al-
þingismadur.
Aths. ritstj.
Stóryrði Árna Gunnarssonar í
garð Morgunblaðsins vegna þessa
máls standast ekki.
Staðreyndir málsins eru þessar:
Iþróttamaðurinn var tekinn í
lyfjapróf á Spáni. Niðurstaða
rannsókna á þvagsýni var jákvæð.
Sýni var rannsakað aftur. Sama
niðurstaða fékkst. Alþjóða lyft-
ingasambandið sendi Lyftinga-
sambandi íslands skeyti um mál-
ið. LSÍ bíður eftir nánari skýrslu.
Frá þessum staðreyndum hefur
Morgunblaðið skýrt. Sl. miðviku-
dag gerði Morgunblaðið ítrekaðar
tilraunir til að komast í samband
við íþróttamanninn. Það tókst
ekki og þess var því enginn kostur
að fá viðbrögð hans sjálfs.
Árni Gunnarsson hefur langa
reynslu að baki sem fréttamaður
hljóðvarps, blaðamaður og rit-
stjóri. Hann veit því mætavel að
hér er á ferðinni mál, sem frétta-
miðill hlýtur að segja frá, þótt
sárindum valdi.
Að sjálfsögðu er alltaf mats-
atriði í tilviki sem þessu, hvort
birta eigi nafn. Það var niðurstaða
ritstjórnar Morgunblaðsins að það
væri óhjákvæmilegt vegna þess að
annars mundi umtal um málið
beinast að fjölmörgum öðrum
íþróttamönnum.
Vinnubrögð Morgunblaðsins
varðandi frétt þessa hafa í einu og
öllu verið eðlileg. Komi i ljós, að
sú tilgáta reynist rétt að lyfja-
prófið hafi verið jákvætt vegna
bólgueyðandi lyfja eins og fram
kemur hjá Árna Gunnarssyni, og
raunar einnig hjá Hirti Gíslasyni
lækni, í Morgunblaðinu í gær,
mun ekki standa á Morgunblaðinu
að koma því rækilega til skila.
Orlofsvika
á Hvanneyri
— eftir Elísabetu
Helgadóttur
Það var í fyrstu viku júlímánað-
ar sem ég dvaldi á Hvanneyri á
vegum orlofsnefndar húsmæðra
og var það sannkölluð sæluvika.
Ég er undrandi á að ekki skuli
vera hvert sæti skipað á þessar
orlofsvikur, verðið er flestum við-
ráðanlegt og það sem gert er fyrir
okkur þessa viku er svo ánægju-
legt að ég furða mig á að það skuli
vera framkvæmanlegt fyrir þetta
gjald af okkar hálfu. Ég veit að
borgað er með okkur eins og
reyndar öllu sem framkvæmd er í
dag á þessu blessaða landi okkar.
En áreiðanlega er þessu fé ekki
sóað til einskis, því þessar konur
sem þarna dvöldu með mér voru
áreiðanlega hvíldinni fegnar og
nutu þess í fullum mæli að dvelja
á þessum yndislega stað í kyrrð og
ró, lausar við amstur daglegra
starfa. Ég hugsa að það sé óvíða
annar eins viðurgerningur eins og
kemur þarna úr eldhúsinu frá
þessum frábæru matreiðslu-
mönnum sem þarna eru, maturinn
var afbragðsgóður og snyrtilega
Elísabet Helgadóttir
fram borinn. Sem sagt allt frá
fyrsta degi til síðasta bara veisla.
Og þakka ég þeim sem sáu um
matinn og þeim stúlkum er þjón-
uðu til borðs fyrir frábæra fram-
mistöðu, það gat ekki betra verið.
Kæmi mér ekki á óvart þótt ein-
hverjar þyrftu að setjast við
saumavél þegar heim kæmi og
hleypa út saumum á kjól eða pilsi.
Það er sannarlega ómetanlegt
fyrir konurnar að hittast þarna
við þær ágætu aðstæður sem
orlofsnefnd hefur búið okkur hús-
mæðrum og eiga þær fyllstu þakk-
ir fyrir.
Að endingu flyt ég öllum þeim
elskulegu konum sem voru þarna
dagana 1.—7. júlí mínar bestu
þakkir fyrir samveruna.
Hittumst aftur, lifið heilar.
Elísahet Helgadóttir er húsmódir í
Keykjarík.