Morgunblaðið - 25.07.1984, Blaðsíða 42
42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ 1984
Áreksturinn á Strandagrunni:
Framburður skipstjóranna
Harðbakur varð fyrir allnokknim skemmdum en trjóna skemmtiferðaskipsins gerði meira en að skemma lunning-
una, hún fór einnig á brúna og olli skemmdum á henni. Ekki er enn búið að meta tjónið á Harðbaki að fullu, en það
mun kosta nokkrar milljónir króna að gera hann haffæran á nýjan leik. Mornunblaaið/G.Berg.
Líklegt að sökin sé
sovéska skipsins, segir
Sigurður Eiríksson,
stjórnandi sjóprófanna
á Akureyri
SJÓPRÓFUM, sem haldin voru
vegna áreksturs sovéska skemmti-
ferðaskipsins Estonia og togarans
Harðbaks EA 303 frá Akureyri,
lauk síðastliðið laugardagskvöld.
Eins og Morgunblaðið hefur áður
skýrt frá voru tildrög slyssins þau
að togarinn Harðbakur var að veið-
um á Strandagrunnshorni er sov-
éska skemmtiferðaskipið rakst með
stefnið inn í bakborðssíðu hans.
Mikil þoka var er áreksturinn átti
sér stað og var mildi að ekki urðu
slys á mönnum. Við sjóprófin, sem
fram fóru á Akureyri, var framburð-
ur skipstjóranna ekki alveg sam-
hljóma um aðdraganda slyssins.
Skipstjórinn á Estonia kvaðst ekki
hafa breytt stefnu skipsins fyrir
áreksturinn og aetfö siglt í innan við
5 gráðu fráviki við stefnu þess.
Skipstjórinn á Harðbaki, Sigurður
Jóhannesson, taldi hins vegar að
Estonia hefði beygt frá ströndinni f
átt til þeirra rétt áður en árekst-
urinn átti sér stað.
Sigurður Eiríksson, aðal-
fulltrúi bæjarfógetaembættisins
á Akureyri, hafði umsjón með
sjóprófum og sagði hann skip-
stjórana sammála í frásögnum
sínum um aðdraganda áreksturs-
ins að ðllu öðru leyti. Aðspurður
um hvernig slysið hefði átt sér
stað sagði hann að togarinn
Harðbakur hefði verið að veiðum
þegar Estonia kom að honum úr
gagnstæðri átt og fór með stefnið
inn í bakborðssíðu hans.
„Að sögn skipstjórans á Est-
onia voru tvær ratsjár i gangi um
borð f skipinu en Harðbakur kom
ekki fram á þeim,“ sagði Sigurð-
ur, „en það var ekki kannað hvort
bilun hefði átt sér stað í þeim. Þá
voru einnig tveir menn á hvorum
brúarvængnum á útkikki og einn
í brúnni.
Skipstjórinn bar því við að þeir
hefðu ekki orðið varir við Harð-
bak fyrr en um tuttugu metrar
voru á milli skipanna og þá hefði
árekstur ekki verið umflúinn."
Sigurður sagði að við sjóprófin
hefði það komið fram að skip-
stjórinn á Harðbaki hefði séð
skip nálgast í ratsjánni og þá
kallað upp til nærstaddra skipa,
Estonia skemmdist ekki mjög mikið.
en þarna voru fleiri skip að veið-
um, til að kanna hvort eitthvert
þeirra væri að hætta sér of nærri.
Það reyndist hins vegar ekki
vera. Síðar sáu skipverjar á
Harðbaki hvar sovéska skemmti-
ferðaskipið nálgaðist þá og þegar
ljóst var að ekki yrði komið í veg
fyrir árekstur lét skipstjórinn
stöðva togarann og gerði tilraun
til að bakka honum.
Það kom fram við sjóprófin að
um borð í Estonia hefði þokulúð-
ur verið í gangi, eins og lög gera
ráð fyrir, en um borð í Harðbaki
hefði hann ekki verið settur í
gang fyrr en Estonia sást koma
siglandi.
„Skipstjórunum bar ekki sam-
an varðandi stefnu skemmti-
ferðaskipsins skömmu áður en
áreksturinn varð,“ sagði Sigurð-
ur. „Skipstjórinn á Harðbaki
kvað það hafa breytt um stefnu
skömmu fyrir áreksturinn en
skipstjórinn á Estonia kvað
stefnu þess hafa verið óbreytta.
Varðandi staðsetningu skipanna
er atvikið átti sér stað voru þeir
hins vegar alveg samhljóða í sín-
um vitnisburðum svo og um flest
önnur tildrög slyssins.
Það er alveg ljóst að í þessu
tilfelli þar sem skipin mættust úr
gagnstæðum áttum, hefðu þau
bæði átt að víkja til hægri. Hins
vegar virðist sem Estonia hafi
beygt til vinstri eða hafi a.m.k.
ekki beygt eins og því bar að
víkja og því er líklegt að sökin sé
þeirra megin," sagði Sigurður Ei-
ríksson að lokum.
Hefðum sennilega sokk-
ið hefði skipið lent
á lunningunni
„Ég sá að það var skip um hálfa
mílu frá okkur, við ísröndina,
sem skyndilega beygði í átt til
okkar þar sem við vorum að veið-
um,“ sagði Sigurður Jóhannesson,
skipstjóri á Harðbaki, í samtali
við Morgunblaðið. Það tók nokk-
ur augnablik að reyna að finna út
hvaða skip það væri sem þarna
væri á ferð og þegar kom í ljós að
það var ekkert íslensku skipanna
datt mér strax sovéska skipið I
hug, því það hafði verið að dóla
alllengi þarna innan um ísinn.
Það skipti síðan engum togum en
það kom æðandi i átt að okkur
þar sem við vorum. Skyggnið var
ekki meira en 50 til 100 metrar og
því sáum við skipið ekki fyrr en
fullseint og gátum þá lítið annað
gert en að þeyta þokulúðurinn
stanslaust og reyna að bakka,“
sagði Sigurður Jóhannesson.
Hann sagði einnig að ljóst væri
að skipið hefði verið á talsverðri
ferð þó svo að skipstjóri Estonia
hefði sagt við sjóprófin að hann
hefði verið búinn að bakka i um
tvær mínútur áður en árekstur-
inn varð.
„Ef skemmtiferðaskipið hefði
lent aðeins aftar á okkur hefðum
við sennilega sokkið þvi trjóna á
stefni þess hefði ekki verið til að
draga úr högginu en eins og þetta
gerðist þá lenti hún á brúnni.
Hefði stefnið hins vegar lent á
lunningunni og trjónan farið yfir
skipið þá hefðum við sennilega
sokkið.“
Aðspurður um hversu mikið
tjón hefði orðið á togaranum
sagði Sigurður að í gær hefði ver-
ið unnið að mati á þvi en ekki
væri enn ljóst hve mikið það væri
eða hvenær mætti búast við að
togarinn yrði haffær á nýjan leik.
Inn kom æðandi
hvítt ferlíki
Steinþór ólafsson, annar vél-
stjóri á Harðbaki, var sofandi í
klefa sínum þegar áreksturinn
átti sér stað og lenti stefnið á
sovéska skemmtiferðaskipinu
inni í klefanum.
„Ég var sofandi, hafði sofnað
fyrir fjórum timum þegar ég
heyrði einhverja skruðninga. Ég
var varla risinn upp í kojunni
þegar síðan á klefanum sprakk og
inn kom æðandi eitthvað hvítt
ferlíki," sagði Steinþór í samtali
við Morgunblaðið um þessa
óþægilegu lífsreynslu hans. „í
fyrstu hélt ég að við hefðum rek-
ist á ísjaka og hugsaði um það
eitt að koma mér út úr klefanum
og upp í brú. Síðan sá ég að þarna
var komið stefni á skipi og þá var
ég hræddur um að sjór færi að
flæða inn í klefann svo ég reyndi
allt hvað af tók að koma mér sem
fyrst út úr klefanum. Það tók
hins vegar nokkurn tima að opna
klefadyrnar því plötur höfðu
hrunið úr loftinu og lágu fyrir
þeim. Mér tókst þó að opna dyrn-
ar og hlaupa upp í brú á brók-
inni.“
Steinþór sagði að hann hefði
haldið að skipið væri á leiðinni
niður því það hefði hallað svo
mikið. Það var svo ekki fyrr en
hann kom upp í brú sem hann sá
hvað gerst hafði.
„Þetta hefði getað farið miklu
verr, ég tala nú ekki um hefði
skipstjórinn verið í koju því klef-
inn hans lagðist alveg saman við
áreksturinn," sagði Steinþór að
lokum.
Við Heljarþrym í Stóru-Laxá í Hreppum. Þar hefur veiði verið prýðileg.
Glæðist í Víðidalsá
„Þeir fá svona um 10 laxa að
meðaltali á dag, en í morgun var
frekar líflegt, þeir veiddu 9 laxa.
Þá eru alls komnir 250 laxar á
land,“ sagði Dóra Pétursdóttir í
veiðihúsinu Tjarnarbrekku við
Víðidalsá er Mbl. sló á þráðinn í
gærdag.
Dóra sagði, að talsvert hefði
sést og veiðst af nýrunnum fiski
upp á síðkastið, en það er góðs viti,
því enginn nýr fiskur sást þar í þó
nokkurn tíma. Nýrunni laxinn er
þó ekki smár eins og kannski hefði
mátt ætla, heldur rokvænn lax,
síst minni en í byrjun veiðitíma og
meðalþunginn í Víðidalnum er enn
stórgóður, vel yfir 10 pundum.
Stærstu laxarnir til þessa eru
tveir 23 punda fiskar. Frá þeim
fyrri var greiní í Mbl. á sínum
tíma, flugulax úr Dalsárósi, þeirri
stórlaxakistu, en sá síðari veiddist
17. júlí á svartan Toby-spón í
Görðum. Nokkrir fiskar um og yf-
ir 20 pund hafa veiðst, flestir í
Dalsárósi.
21 punda fískur
úr Soginu
Gunnar St. Karlsson veiddi ný-
lega 21 punda leginn hæng á
Alviðrusvæðinu í Soginu, eftir því
sem Friðrik D. Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Stangaveiðifélags
Reykjavíkur, sagði í samtali í gær.
Sagði Friðrik að Gunnar hefði auk
þess veitt 5 og 12 punda nýrunna
laxa og væri gleðilegt að líf væri á
Alviðrusvæðinu sem verið hefur
nær ónýtt tvö síðustu veiðitíma-
bilin vegna selaferða. Friðrik
hafði ekki haldbærar tölur úr Sog-
inu að öðru leyti, en gat þess að
miklar laxagöngur hefðu sést i
ölfusá síðustu dagana og mætti
fara að vænta góðs veiðikipps.
Stórlaxinn f Soginu gein við Toby-
-spæni.
Líka vænir í Svartá
Friðrik gat þess að á sunnudag-
inn hefði veiðst 19 punda lax í
Svartá í Skagafirði og þætti það
hinn myndarlegasti lax á þeim
slóðum. Á fimmtudaginn í síðustu
viku voru 56 laxar komnir á land
og hefur verið reytingsafli síðan.
Ekki lífíegt í
Breiðdalsá
Breiðdalsá, sem einu sinni gaf
nokkur hundruð laxa á sumri og