Morgunblaðið - 26.07.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚLÍ 1984
37
Hækkun kjarnfóðurgjalds
með tiliti til hagkvæmni
í mjólkurframleiðslu
— eftir dr. Ólaf
Oddgeirsson
Fyrir skömmu tilkynnti Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins um
stórfellda hækkun á skatti sem
lagður er á innflutt kjarnfóður.
Ástæðan til þessa er sú að bændur
hafa framleitt meira af landbún-
aðarvörum en innanlandsmarkað-
ur tekur við.
Svo virðist sem þessi ákvörðun
sé tekin einhliða, þ.e.a.s. ekki hef-
ur farið fram nein opinber um-
ræða um þetta áður en ákvörðunin
er tekin. Ekki virðast viðkomandi
aðilar heldur hafa gert sér ná-
kvæma grein fyrir þeim afleiðing-
um sem þessi hækkun getur haft
fyrir bændur, að minnsta kosti vil
ég ekki ætla þeim slíkt.
Ég vil hér fyrst og fremst greina
frá þeirri hlið sem að mér snýr, en
ég vinn fyrir mjólkurframleiðend-
ur í landinu. Starf mitt er fólgið í
ýmsum rannsóknum á efnainni-
haldi mjólkur og á júgurbólgu.
Til að skýra mál mitt nánar vil
ég byrja á að gera grein fyrir
vandamálinu.
Talið er að á þessu ári verði um
verulega offramleiðslu á mjólk að
ræða í landinu. Mun hér vera um
nokkrar milljónir lítra að ræða.
Til að stemma stigu við þessu flóði
hafa ráðamenn ákveðið að nú
skuli bændur gefa minna af
kjarnfóðri, sem síðan leiði til þess
að kýrnar mjólki minna. Að óat-
huguðu máli gæti þetta dæmi litið
vel út.
Ekki er talið skynsamlegt að
framleiða mjólk sem enginn hefur
not fyrir með dýrum innfluttum
fóðurbæti, í þessu landi sem sífellt
þjáist af gjaldeyrisskorti.
En lítum nú aðeins nánar á af-
leiðingar þessa. Það hlýtur hverj-
um þeim sem eitthvað hafa haft
með húsdýr að gera að vera ljóst
að þetta eru engar vélar, sem ein-
faldlega fá aðeins minna eldsneyti
og gefa þá minni afköst. Kýrnar
eru viðkvæmar skepnur sem hafa
sínar þarfir varðandi fóður ‘sem
verður að fullnægja ef ekki á að
hljótast verra af.
Kýr eru þannig að þær eru hver
fyrir sig gerðar til að mjólka
ákveðið magn á hverju mjalta-
skeiði. Þessi eiginleiki þeirra er
mismunandi allt eftir því hvað
erfðir þeirra segja til um. Þessu
verður ekki breytt nema að litlu
leyti, og þá með því að búa þær vel
eða illa undir komandi mjalta-
skeið. Ef við nú búum kýrnar í
meðallagi vel undir mjaltaskeið en
gefum þeim síðan ekki nægilegt
magn af orku, eggjahvítu og kol-
vetnum á fyrsta tíma mjalta-
skeiðs, þá verða kýrnar sjúkar.
Þær fá efnaskiptasjúkdóm sem
mjög vel er þekktur i íslenska kúa-
stofninum. Hér er átt við súrdoða
sem hefur í för með sér verulegt
afurðatap. Kýr sem fengið hefur
súrdoða í byrjun mjaltaskeiðs nær
aldrei upp þeim afköstum á við-
komandi mjaltaskeiði sem annars
hefði orðið, þrátt fyrir mjög góða
fóðrun. Kýrin er þá orðin óhagkv-
æm og skilar ekki þeim arði sem
til var ætlast.
Ólafur Oddgeirsson
„Það á ekki að minnka
mjólkurframleiðslu með
því að gera bændum
ókleift að kaupa þann
fóðurbæti sem til þarf,
heldur á að fækka grip-
unum og framleiða
þannig minna magn á
hagkvæmari hátt.“
Eins og sakir standa í dag munu
ekki vera möguleikar á að fram-
leiða nægilegt magn af innlendu
kjarnfóðri til að anna eftirspurn.
Við verðum því að flytja inn veru-
legt magn af erlendu kjarnfóðri.
Það ætti að vera markmið hvers
bónda og reyndar þjóðfélagsins í
heild, að hver um sig reyni að
framleiða sína vöru með sem
minnstum tilkostnaði. Það er dýrt
að framleiða mjólk með sjúkum
kúm og hlýtur að vera hagkvæm-
ara að framleiða sama magn með
færri heilbrigðum skepnum. Það á
því ekki að minnka fóðurbæti sem
til þarf, heldur á að fækka gripun-
um og framleiða þannig minna
magn á hagkvæmari hátt.
En hvernig á að fækka mjólk-
urkúm í landinu. Vissulega eru
margar leiðir til í þeim málum, en
ég vil koma hér með eina tillögu.
Síðastliðin tvö ár hefur júgur-
heilbrigði kúa verið athugað víða
á landinu. Komið hefur i ljós að
töluverður fjöldi islenskra mjólk-
urkúa er haldinn krónískri,
ólæknandi júgurbólgu. Þessum
gripum þarf því að slátra, þvi fyrr
því betra, því þær gefa allt að
25—30% minni afurðir en heil-
brigðar kýr, þó miðað sé við sama
fóðurmagn og samsetningu. Það
er alltaf ástæða til að framleiða
vöruna á sem hagstæðastan hátt
en aldrei meiri en nú, þegar að
kreppir í þjóðfélaginu. Það er því
fyllsta ástæða til að þessum grip-
um sé fargað, það er bæði hag-
kvæmt fyrir hverja framleiðslu-
einingu fyrir sig og fyrir heildina.
Ég vona að ráðamenn geri sér
grein fyrir þessu og geri ráðstaf-
anir sem eru til gagns fyrir alla
aðila, og taki tillit til allra þátta í
þessu máli sem öðrum.
Reykjavík 24.07.’84
Dr. Ólaíur Oddgeirsson er tor-
stöðumadur Rannsóknastofu
mjólkuriAnadarins.
Ferðamálasam-
tök Suðurnesja
stofnuð
Voguni, 23. júlí.
ÞANN 28. júní sl. voru Ferðamála-
samtök Suðurnesja stofnuð á
fundi er undirbúningsnefnd á veg-
um Samtaka sveitarfélaga á Suð-
urnesjum efndi til. f undirbún-
ingsnefndinni sátu Guðjón Stef-
ánsson, formaður, Jóhannes Sig-
urðsson og Steindór Sigurðsson.
Ferðamálasamtökin eru sam-
tök hagsmuna- og áhugaaðila í
ferðaþjónustu á Suðurnesjum. í
samþykktum samtakanna segir
að hlutverk þess sé: a) Að efla
ferðaþjónustu á Suðurnesjum og
skipuleggja samstarf aðila inn-
an samtakanna. b) Að bæta
þjónustu við það fólk sem ferð-
ast um félagssvæðið. c) Skipu-
leggja ferðir um Suðurnes. d)
Standa fyrir fræðslu og útgáfu-
starfsemi.
Á stofnfundinum voru eftir-
talin kjörin í stjórn: Magnús
Helgason, flugrekstrarstjóri,
Keflavík, Jóhannes Sigurðsson,
veitingamaður, Njarðvík, Gunn-
þórunn Gunnarsdóttir, verslun-
areigandi, Sandgerði, Pétur Jó-
hannsson, ferðaskrifstofumað-
ur, Keflavík, Steindór Sigurðs-
son, sérleyfishafi, Njarðvik,
Halldór Ingvarsson, verslunar-
eigandi, Grindavík, Axel Jóns-
son, veitingamaður, Keflavík, og
Árni Óskarsson, leigubifreiða-
stjóri, Njarðvík, auk Leifs A. Is-
akssonar sem er tilnefndur af
stjórn Sambands sveitarfélaga á
Suðurnesjum.
Pétur Jóhannsson hefur verið
kjörinn formaður.
E.G.
NISSAN SUNNY
ÓTRÚLEGA SPARNEYTINN OG FRÁBÆRLEGA SKEMMTILEGUR í AKSTRI
AUK ÞESS MEÐ ÖRYGGIFYRIR ÞIG
SEM HNITMIDUÐ OG HÁÞRÓUÐ TÆKNIEIN GETUR TRYGGT
FRÁ NISSAN - AÐ SJÁLFSÖGÐU
Þaö er ekki fyrir tilviljun aö á fimmtíu árum
hafa Nissan-verksmiðjurnar oröið þriöji
stærsti bifreiðaframleiðandi heims.
Árangur þennan er aö þakka einbeitni Nissan
viö að ná fram bestu hugsanlegu hönnun í
framleiðslu á bílum. Til þess mótuðu þeir nýj-
ustu aðferöir og háþróaða tækni sem hefur
orðiö öörum til fyrirmyndar um allan heim og
eftirbreytni í útliti, sparneytni og endingu.
Nissan hefur ætíö hannaö bifreiöar sínar á
þessum háleitu forsendum enda hafa bifreiðar
þeirra getiö sér frábæran orðstír.
Sunny, sem er einn af nýrri kynslóð framhjóla-
drifinna fjölskyldubíla frá Nissan, gefur hug-
takinu „fjölskyldubíll" nýja og víöa merkingu.
Hann er ekki bara rúmgóður eins og hinn
hefðbundni fjölskyldubíll, heldur er hann einnig
ótrúlega sparneytinn, ódýr og sérstaklega
endingagóöur.
Fyrirmynd fjölskyldubílsins er bíll meö sport-
legu útliti sem gaman er aö aka. Sunny passar
ekki aöeins inn í þann ramma heldur bjó hann
til enda ósvikin Nissan.
Fullkomnun náó meö NISSAN-tækni.
riNISSAN
INGVAR HELGASON HF. Sýningarsalurinn V/Rau6agexÓi - Reykjavik, Simi 91-33560.