Morgunblaðið - 29.07.1984, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. JÚLf 1984
9
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund Óskar Ólafsson
6. sunnudagur eftir þrenning-
arhátíð.
„Ef réttlæti yðar tekur ekki
langt fram réttlæti faríseanna
og fræðimannanna, komist þér
alls ekki inn í himnaríki."
Mt. 5:20.
Kona nokkur sagði við mig
nýlega: „Ein af hugvekjunum
þínum, sem ég las var svo há-
fleyg að ég skildi ekkert í
henni." Þetta kom mér svo sem
ekkert á óvart. Það hendir mig
eins og fleiri ur stéttinni að
tala af svo miklu viti að úr því
verður tóm vitleysa. En hún
átti erindi við mig þessi kona
til þess að segja mér fleira.
Hún er liðlega sjötug, hefur
ekki getað unnið lengi vegna
lasleika, en er þó fær um að
vera sjálfs sín. Hún leigir íbúð
fyrir kr. 6.500 á mánuði, en það
sem hún hefur í tekjur er tæp-
lega 11 þúsund. Svo að segja
hver dagur er henni sífelld
áhyggja sökum peningaleysis.
Og þegar hún les þessar línur
þá veit ég að hún skilur á
sjálfri sér hvað guðspjallsorð-
in þýða, sem hér er vitnað til:
„Ef að réttlæti yðar tekur ekki
langt fram ...“
Hún ásakar það samfélag
um óréttlæti og níðingsskap,
sem gerir henni ekki kleift að
vera til án kvíða og vonleysis.
Kannski finnur hún til eins og
eitt sinn var kveðið:
Lífið er leið um fjöll
sem lögð er fönnum.
Hríðin er aðköst öll
frá öðrum mönnum
(Sv.Har.)
Ég ræddi líka við ung hjón
fyrir skömmu. Þau eiga fjög-
urra mánaða gamalt barn. Þau
greiða í húsaleigu fjögur þús-
und krónur á mánuði fyrir
dágóða íbúð og er húseigandi
sennilega ekki ofsæll af þeirri
leigu. En ungu hjónin eiga
samt harla erfitt. Húsbóndinn
fær í kaup um 12 þúsund á
mánuði og hefur engar auka-
tekjur. Það væri eins og að
slíta hjartað úr brjósti þeirra
að láta barnið í fóstur á daginn
svo að konan gæti unnið úti.
Þau eiga enga nákomna að til
þess að létta undir með sér.
Þegar fastar greiðslur hafa
verið teknar af kaupinu hús-
bóndans í hver vikulok þá eru
eftir 700 krónur til vikunnar
framundan. Ég þarf ekki að
orðlengja það að þessi hjón eru
sveltandi af og til. Ég þarf ekki
að lýsa sársauka þeirra og bit-
urleika vegna þeirra lífsskil-
yrða sem þeim eru sköpuð í
upphafi samleiðar. Nú má
segja sem svo að fyrr hafi fólk
haft það erfitt og ævinlega séu
til leiðir fyrir duglegt fólk að
bjarga sér. Þetta er alveg rétt,
en það bætir ekki nútíðina þó
að svart hafi það verið á árum
áður og þó að duglegir geti
ávallt sargað að sér búbót þá
eru bara ekki allir með þann
dugnað í blóðinu og manni er
spurning hvort að þeir sem
deigari eru hafi ekki líka rétt
til að lifa.
„Ef að réttlæti yðar tekur ekki
langt fram ...“
Eg gæti haldið áfram að
telja upp dæmi um fólk, sem
telur á sér brotin lög, bæði
Guðs og manna, sem telur sig
útundan í velferðarríkinu, tel-
ur sig annars flokks þegna og
veit sig ekki eiga sér uppreisn-
ar von. Þetta fólk er úr öllum
stjórnmálaflokkum og það
deilir sjaldnast á einstaka
menn fyrir kjör sín, né heldur
álítur það núverandi stjórn-
Hvílíkt
réttlæti
völd vera verri en þau voru áð-
ur. Það einfaldlega skilur ekki
það skipulag þar sem ekki er
unnt að fæða sig og klæða og
vera til á meðan þjóðin rífst
um það hvort sólarlandaferðir
séu of dýrar, eða sagt er frá
því að bílainnflutningur hafi
aukist um helming á liðnu ár.
Það er ójöfnuðurinn, þetta
skaðlega óréttlæti, sem virðist
haldast við án viðnáms eins og
náttúrulögmál, sem er of
mörgum í landinu sár.
„Ef að réttlæti yðar tekur ekki
langt fram...“
Jesús var að flytja fjallræð-
una. Fólkið þyrpist að til þess
að hlusta á hann. En hann seg-
ir margt, sem kemur á óvart.
Hann ræðst að faríseum og
fræðimönnum og segir fólkinu
sem situr austur þar á bölum í
blíðunni að það verði að gera
betur í réttlætis málum en
fyrrnefndir hópar. Hvernig
átti slíkt að gerast? Farísear
og fræðimenn stóðu fremstir í
þjóðfélaginu hvað reglusemi
og réttlæti varðaði. Hjá þeim
var allt í föstum skorðum, þeir
máttu í rauninni ekki vamm
sitt vita, þeir fylgdu lögmálum
samfélagsins út í ystu æsar.
Jesús nefndi ekki misindis-
mennina, þá sem voru við
þjóðvegina og rændu, eða aðra
þá sem allir vissu að voru
vafasamir pappírar. Nei, hann
tók þá til bæna, sem höfðu
skipulagið í hendi sér. Og hvað
var það sem hann sagði, sem
getur komið okkur við, sem
getur komið því fólki við, sem
á í erfiðleikum og hvað segir
hann þeim sem fjalla um mál-
efni samfélags okkar af mest-
um dug og vilja eins og fyrir-
mennirnir til forna. Það sem
hann var að segja var þetta:
Réttlætið er ekki fólgið einasta
í reglum þó að góðar geti verið.
Réttlæti er afsprengi kærleika.
Þið eruð sem kalkaðar grafir
þó að þið uppfyllið allar
mannasetningar og reglur ef
að þið getið jafnframt horft
upp á að einhver líði nauð eða
sé settur hjá. Það er ekki nóg
að skjóta sér á bak við lagas-
etningar og klásúlur þegar
dæmt verður um jöfnuð að-
búnaðar og heilla hjá almenn-
ingi, því það verður líka spurt
hvort að hjarta þitt hafi
brunnið af vanlíðan ef að þú
vissir um einhvern nálægt þér
sem átti erfitt uppdráttar og
var markaður vonleysinu á
meðan þú hafðir nægjanlegt
til alls eins og reglur samfé-
lagsins sögðu til um.
Það er erfitt að stjórna og
það kann að líta út eins og
draumsýn að ætlast til þess að
hver og einn í samfélaginu uni
glaður við sinn hlut. En svo
lengi sem við eigum að teljast
kristin þjóð, þá hlýtur sú brýn-
ing ætíð að hljóma, sem hvetur
okkur til þess að sinna einstök-
um og öllum sem einni fjöl-
skyldu í þessu landi. Það rétt-
læti í skiptum okkar hvert við
annað, sem tekur fram því sem
farísear og fræðimenn sýndu,
það er komið til okkar sem gjöf
frá Guði í Honum sem Fjall-
ræðuna flutti. Fyrir Hann vit-
um við, að ekki er nóg að full-
nægja einhverjum kröfum sem
skipta litlu máli, í stað þess að
sinna því sem nákomnara er
og snertir náunga okkar. Náð-
argjöfin sem Guð hefur helgað
með fyrir sitt réttlætisverk er
að við megum minnast þess
fyrst alls, sem miður fer í af-
stöðu okkar til meðbróður eða
systur, minnast þess að við er-
um þátttakendur í þeirri
draumsýn guðs að við eigum
það hjartalag hvert fyrir ann-
að, sem þarf ekki einu sinni á
reglum að halda til að una í því
sem gott er og rétt. Hvernig
tiltekst er undir því komið
hversu tengsli okkar eru náin
og hversu þau eru rækt við
þann Guð, sem hefur rétt
okkur hjálp til að breyta að
hans vilja og hvort við tökum á
því mark fyrst og fremst í líf-
inu að réttlæti okkar tekur þá
fyrst fram réttlæti sýndar-
mennskunnar þegar við vitum
það satt vera, sem séra Hall-
grímur mælti að „almáttug
Drottins augsýn skær allt þitt
hjarta rannsakað fær“.
^IDSTÖÐ
VERÐBREFA-
VIÐSKIPTANNA

SÍItS

köU-
rtieð
rkoði 7'***£&»*

þírtu?
Samanburöur á ávöxtun Júlí 1984
Ávðxtun é én

Tcgund Bindi- Árt- 15% 20.0% 25%
fjádntingar tími ávöxtun vtröbölg* v«röbóiga vDrðbólga
Verðtr. veðskuldabr 1—10 ár 11-12,00% verötr. 28,8% 34,4% 40,0%
Bdri spariskirt. 2m-4ár 5,80% + verötr. 21,7% 27,0% 32,3%
Happdr skuldabr 5 m-3 ár 8,00% + verötr. 24,2% 29,6% 35,0%
Ný spariskírt. 3 ár 5,08% + verötr. 20,8% 26,1% 31,4%
Genr-fstr. sparisk. 5 ár 9,00% + gengist ? ? ?
Rikisvixlar 3m 25,57% 25,6% 25,6% 25,6%
Banka + sparisj.skirt. 6m 22,10% 22,1% 22,1% 22,1%
lönaöarb + bónus 6m 21,60% 21,6% 21,6% 21,6%
Sparisj.reikn. 3 m 17,70% 17,7% 17,7% 17,7%
Alm. sparisj.bók 0 15,00% 15,0% 15,0% 15,0%
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
30. júlí 1984
Spariskírteini 09 happdrættislán ríkissjóðs
Veðskuldabréf — verðtryggð
Ar-flokkur Sölugengi pr. kr. 100 Avöxtun-1 Dagafjöldi arkrafa | til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. i Seölab. 5.02.84
1971-1 16.042,04 5,80% 1 ár 45 d.
1972-1 14.539,71 5.80% 1 ár 175 d.
1972-2 11.701,50 5,80% 2 ár 45 d.
1973-1 8.793,47 5.80% 3 ár 45 d.
1973-2 8.516,35 5,80% 3 ár 175 d.
1974-1 5.495,84 5,80% 4 ár 45 d.
1975-1 4.318,95 5,80% 160 d.
1975-2 3.224,34 5,80% 175 d.
1976-1 2.974,94 5,80% 220 d.
1976-2 2.413,68 5,80% 175 d.
1977-1 2.122,16 Innlv. í Seölab 25.03.84
1977-2 1.837,54 5,80% 40 d.
1978-1 1.438.89 Innlv. í Seölab. 25.03.84
1978-2 1.173,92 5,80% 40 d.
1979-1 988.70 5,80% 205 d.
1979-2 762,61 5,80% 45 d.
1980-1 656,41 5,80% 255 d.
1980-2 504,04 5,80% 1 ár 85 d.
1981-1 430,88 5,80% 1 ár 175 d.
1981-2 317.09 5,80% 2 ár 75 d.
1982-1 302,14 5,80% 211 d.
1982-2' 223,25 5,80% 1 ár 61 d.
1983-1 171,77 5,80% 1 ár 211 d.
1933-2 111,45 5,80% 1 ár 121 d.
1974-D 5,319,50 Innlv. í Seölab. 984
1974-E 3.876,93 8,00% 121 d.
1974-F 3.876,93 8,00% 121 d.
1975-G 2.478,69 8,00% 1 ár 121 d.
1976-H 2.284,28 8,00% 1 ár 240 d.
1976-1 1.738,56 8,00% 2 ár 120 d.
1977-J 1.551,80 8,00% 2 ár 241 d.
1981-1. »l. 332,38 8,00% 1 ár 271 d.
Sölugengi m.v. 2 afb. á ári Nafnvextir (HLV) Avöxtun umfram verötr.
1 ár 95.46 4% 10.75%
2 ár 92.56 4% 10.87%
3 ár 91,27 5% 11,00%
4 ár 88.94 5% 11,12%
5 ár 86.67 5% 11,25%
6 ár 84.49 5% 11,37%
7 ár 82.36 5% 11,50%
8 ár 80,32 5% 11,62%
9 ár 78.34 5% 11,75%
10 ár 76.45 5% 11,87%
11 ár 74.61 5% 12,00%
12 ár 72,87 5% 12,12%
13 ár 71.17 5% 12,25%
14 ár 69.57 5% 12,37%
15 ár 68.03 5% 12,49%
Veðskuldabréf óverðtryg gö
Sölug.m/v 1 afb á an 18% 20% (Hlv) 21% Þak 20%
1 ár 2 ár 3 ár 4 ár 5 ár 84 72 62 54 48 85 74 64 56 51 86 75 65 57 52 82 69 58 49 43
Sölug.m/v 2 afb á ári 18% 20% \m 21% Þak 20%
1 ár 2 ár 3 ár 4 ár 5 ár 88 78 68 60 54 90 80 70 62 56 90 80 71 63 58 87 75 64 56 49
Daglegur gengisútreikningur
fltatgmflrlfifcfto
Gódan daginn!
Veróbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lönaóarbankahúsinu Simi 28566