Morgunblaðið - 29.07.1984, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. JÚLÍ 1984
Keyptí mér
finnska fánann
og veifaði honum
Rætt við Helga Schiöth sem
fylgdist með Ólympíuleikunum
í Los Angeles 1932
*
Arið 1932, fyrir rétt rúmlega 50 árum, voru ólympíuleikarnir haldnir í Los Angeles
dagana 30. júlí til 14. ágúst. Þá tók enginn íslendingur þátt í ólympíuleikunum en
við höfðum hins vegar spurnir af íslendingi er var viðstaddur þessa Ólympíuleika —
Helga Schiöth, knattspyrnumanni frá Akureyri, sem búsettur var í Bandaríkjunum á
þeim tíma. Blm. Mbl. gerði sér ferð norður á dögunum til að spjalla við hann og fengum
við Helga til að rifja ýmislegt upp í sambandi við þessa ólympíuleika fyrir hálfri öld.
105 þúsund manns
viö setninguna
Ég hafði mikinn áhuga á öllum
íþróttum og þú getur ímyndað þér
hvort maður var ekki spenntur að
fylgjast með þessu úr því maður
var svo heppinn að ólympíuleik-
arnir komu þarna til manns, sagði
Helgi. Ég mætti á hverjum ein-
asta degi — enda var það fyrir-
hafnarlítið fyrir mig. Móðurbróðir
minn, sem var danskur og bjó í
einni útborga Los Angeles, leyfði
mér að búa hjá sér, en þaðan var
stutt að aka. Þannig hafði ég frítt
uppihald og stutt að fara fyrir mig
að sjá leikana. Það kostaði heldur
ekki mikið inn — 2—3 dollara á
hvern sýningardag. Ég var að lesa
í Mogganum að þaö kosti 200—300
dollara að fylgjast með ólympíu-
leikunum núna. Það hefur þá
hækkað mikið síðan i gamla daga.
Þarna var afskaplegur mann-
fjöldi saman kominn eins og þú
sérð hér á myndinni — það voru
105 þúsund manns á Rose
Bowl—leikvanginum við setning-
una fyrsta daginn og hvert sæti
skipað. Það voru mikilfenglegar
serimóníur viðhafðar við setningu
leikanna — m.a. var sleppt fleiri
þúsund dúfum sem fluttar höfðu
verið í kössum inn á leikvanginn.
Ríkisstjóri Kaliforníuríkis, Garn-
er að nafni, hélt langa og mektuga
ræðu en ég man ekkert hvað hann
talaði um. Þá lék lúðrahljómsveit
sem skipuð var 1500 manns,
hvorki meira né minna. Þessi
lúðrahljómsveit lék alltaf þjóð-
söng þess lands sem sigraði í ein-
stökum greinum, þannig að þeir
hafa orðið að vera vel að sér í
þjóðsöngvum sem hana skipuðu.
Á þessum leikvangi var keppt í
Helgi Schiöth
frjálsum íþróttum, en svo var
keppt í einstökum íþróttagreinum
s.s. hnefaleikum, glímu, sundi o.fl.
á öðrum stöðum. Eg fylgdist fyrst
og fremst með frjálsum íþróttum
sem voru mitt aðaláhugamál fyrir
utan knattspyrnuna. Þá fylgdist
ég með nokkrum sundkeppnum —
en sá hins vegar ekkert af hnefa-
leikakeppnum eða þessum hrotta-
fengnu glímum sem svo mikið er
til af.
Hitti aldrei íslending
Veðrið er alltaf jafn yndislegt
og stillt þarna, það bregst varla að
það sé logn og sólskin á hverjum
degi. Það er bjart þarna fram til
kl. 6 á kvöldin en svo dimmir á
tuttugu mínútum. Þá var leik-
vangurinn lýstur upp með rafljós-
um og var þannig hægt að keppa
frá morgni og langt fram á kvöld.
Það var lítið um keppni fyrsta
daginn — aðeins keppt í kúluvarpi
minnir mig — og var það írskur
maður sem þar sigraði.
Það var mjög spennandi að
fylgjast með Finnunum — þeir
stóðu sig mjög vel í frjálsum
íþróttum á þessum Olympíuleik-
um. Ég varð að halda með Skand-
inövum úr því að íslendingar
Frá setningu Ólympíuleikanna í Los
Angeles 1932.
kepptu ekki. Því keypti ég mér
finnska fánann og veifaði honum
eins og aðrir veifuðu fánum sinna
þjóða.
— Voru það fleiri íslendingar
sem sáu þessa ólympíuleika?
Ég veit ekki til þess að nokkur
annar íslendingur hafi fylgst með
þessum ólympíuleikum — en
þetta var mikið mannhaf og ekki
ólíklegt að einhverjir íslendingar
hafi verið þarna. Sjálfur hitti ég
aldrei neina íslendinga í Kali-
forníu meðan ég var þar. Það kom
t.d. aldrei fyrir að íslendingar
kæmu að tala við mig eftir leiki,
sem ég var þó alltaf að vonast eft-
ir. Þó var því mikið hampað að ég
væri íslendingur þegar eitthvað
var skrifað um liðið sem ég lék
með í blöðin er alloft kom fyrir.
En því miður hitti ég aldrei ís-
lending í Kaliforníu. Að vísu hitti
ég einn Vestur-íslending — hann
var fæddur í Kanada en talaði
ágæta íslenzku. Það var í eina
skiptið sem ég fékk tækifæri til að
tala íslenzku við einhvern ókunn-
ugan þarna úti.
— Manstu eftir einhverju sér-
stöku atviki öðru fremur sem
gerðist á ólympiuleikum 1932?
Það sem gerði hvað mesta lukku
á þessum ólympíuleikum hefur
sennilega verið kínversk stúlka
sem tók þátt í grindahlaupi. Henni
gekk ekki vel — var óheppin þegar
í upphafi hlaupsins, skellti grind-
unum og hálfdatt. Flestir hefðu
eflaust gefist upp en hún hélt
áfram af fullum krafti. Þetta
vakti feikna athygli og hún náði
mikilli samúð meðal áhorfenda.
„Spíkerinn" sagði í hátalarakerfið,
að þarna hefði birst hinn rétti
keppnisandi ólympíuleika, að
leggja áherzlu á heiðarlega keppni
fremur en sigur. Það var geysilegt
klapp sem hún fékk, og lá við að
hún skyggði alveg á sigurvegar-
ann.
Hæpinn sigur í
5000 m hlaupi
Þarna urðu nokkrar deilur varð-
andi 5000 metra hlaupið. Þar var