Morgunblaðið - 31.07.1984, Blaðsíða 52

*T
ÞRIÐJUDAGUR 31. JÚLÍ 1984
VERÐ í LAUSASÖLU 25 KR.
Nýmæli í aðgerðum ríkisstjórnarinnar í efnahagsmálum:
Innlánsstofnunum veitt frelsi til
að ákvarða inn- og útlánsvexti

FUNDALOTU stjórnarflokkanna
um ráðstafanir í peningamálum og
úrraeói til að greiða úr rekstrarranda
útgerðar- og fiskvinnslufyrirtækja
lauk á ríkisstjórnarfundi síðdegis í
gær, þar sem ákvörðun var tekin um
að veita innlánsstofnunum frelsi til
sjálfstæðra ákvarðana um vexti inn-
og útlána, innan marka er Seðla-
bankinn setur. I samtali við Morg-
unblaðið taldi Þorsteinn Pálsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, þetta
mesta fráhvarf frá miðstýringu í ís-
lenska peningakerfinu frá því að
gripið var til viðreisnaraðgerðanna
fyrir 25 árum. Um aðgerðirnar vegna
sjávarútvegsins sagði Halldór Ás-
grímsson, sjávarútvegsráðherra, að
þær léttu undir með útgerðinni,
endurgreiðsla skatta á olíuvörur
bætti rekstrarstöðu útgerðarinnar
um 2% og skuldbreyting lækkaði
greiðslubyrði hennar verulega.
1 gærmorgun komu stjórnarlið-
ar saman til þingflokkafunda og
lágu þá fyrir hugmyndir forystu-
manna flokkanna um aðgerðir í
efnahagsmálum en þær hafa verið
til umræðu um nokkurt skeið og
var frá þeim gengið í endanlegri
mynd um helgina. Eftir að sam-
staða hafði náðst í þingflokkunum
efndi ríkisstjórnin til fundar
klukkan 14.30 og síðan var boðað
til blaðamannafundar klukkan
18.00 þar sem Halldór Ásgríms-
son, settur forsætisráðherra,
Morgunblaðið/RAX.
„Fæðing sálar“
afhjúpuð í Eyjum
Lágmynd Einars Jónssonar, „Fæðing sálar“, var afhjúpuð í Vestmanna-
eyjum um helgina. Myndin er gefin Vestmannaeyjakaupstað til að minn-
ast þess æðruleysis og þeirrar bjartsýni, sem einkenndi Vestmanneyinga
á gostímanum fyrir 10 árum. Á myndinni er Sigurgeir Ólafsson, fyrrum
forseti bæjarstjórnar Vestmannaeyja, að afhjúpa listaverkið.
Sjá nánar á miðsíðu blaðsins í dag.
Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, Matthías Á.
Mathiesen, viðskiptaráðherra, og
Jón Helgason, landbúnaðarráð-
herra, auk embættismanna gerðu
grein fyrir niðurstöðunum.
Samhliða því sem svigrúm inn-
lánsstofnana til að ákveða inn- og
útlánsvexti þannig að ekki leiði til
aukins vaxtamismunar var þess
farið á leit við Seðlabanka að
hækka innlánsvexti tímabundið
um 2%, og hvetja þannig til auk-
ins sparnaðar. Venjuleg afurðalán
viðskiptabankanna verða hér eftir
ekki lægri en 75% af útflutnings-
framleiðslu og munu vextir á þeim
ekki hækka.
Seðlabanka er nú veitt leyfi til
að hækka innlánsbindingu um 5%
í áföngum og í samráði við við-
skiptaráðherra. Það fé sem þannig
verður bundið á að nota til að
veita sjávarútvegi nauðsynlega
fyrirgreiðslu. Jafnframt er stefnt
að því að afurðalán færist alfarið
til viðskiptabanka og sparisjóða á
komandi hausti, og að Seðlabanki
hætti endurkaupum þeirra.
I aðgerðum ríkisstjórnarinnar
er gert ráð fyrir að tryggja með
samningum við lífeyrissjóðina
nauðsynleg verðbréfakaup þeirra
til þess að fullnægja fjárþörf
íbúðalánakerfisins, ellegar verður
dregið úr lánum til íbúða. Auk
þessa verður leitað eftir þvf við
lífeyrissjóði og tryggingafélög að
þau kaupi skuldbreytingarbréf
sj ávarútvegsfy rirtækj a.
Ríkisstjórnin stefnir að því að
koma á formlegum markaði fyrir
opinber verðbréf og ríkisvíxla á
vegum Seðlabankans, eins og það
er orðað. Þá verða settar nýjar
reglur um erlend viðskipti inn-
lánsstofnana, er komi í veg fyrir
að þær fjármagni lánveitingar
sínar með erlendum lánum.
Sjá viðtal við Þorstein Pálsson
á bls. 2, fréttatilkynningu frá
ríkisstjórninni, fréttatilkynn-
ingu frá Seðlabankanum og
frétt um skuldbreytingu í sjáv-
arútvegi á bls. 4 og 5.
Efnahagsaðgerðir rikisstjórnarinnar:
Bæta stöðu útgerdar um
2 % og létta greiðslubyrðina
- útgerðarmenn á Austfjörðum funda í kvöld um þýðingu að-
gerðanna og hvort þeir senda skip sín á veiðar að nýju
RÍKISSTJÓRNIN telur, að endur-
greiðsla skatta á olíuvörum til útgerð-
arinnar í formi 3% verðbóta úr Afla-
tryggingasjóði bæti stöðu hennar um
2%. Ennfremur er talið að gengis-
þróun í júlímánuði bæti stöðu vinnsl-
unnar um 2%. Þá er áætlað að
greiðslubyrði skipa af lánum minnki
verulega með þeirri skuldbreytingu,
sem nú er verið að vinna að.
Ólafur Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Síldarvinnslunnar í
Neskaupstað, telur, að frekari út-
skýringar og útreikningar á þýð-
ingu þessara aðgerða verði að liggja
fyrir áður en útgerðir, sem lagt
hafa skipum sínum, geti tekið
ákvörðun um það, hvort skipin
verði að nýju send til veiða. Sagði
hann í samtali við Morgunblaðið, að
forsvarsmenn fyrirtækjanna
myndu leitast við að afla fullnægj-
andi upplýsinga í dag, þriðjudag, og
koma síðan saman í kvöld til að
ræða stöðuna í ljósi aðgerða ríkis-
stjórnarinnar.
Ríkisstjórnin telur að með núver-
andi skuldbreytingu lausaskulda og
skulda hjá stofnlánasjóðum lækki
greiðslubyrði skipa keyptra árið
1977 og síðan úr 12,9 milljónum
króna að meðaltali í 7,5 milljónir og
að meðaltali lækki greiðslubyrði
flotans úr 8,4 milljónum í 4,8. Alls
mun ríkisstjórnin verja um 600
milljónum króna til skuldbreyt-
ingar innan sjávarútvegsins og
stefnt verður að því, að erlendar
lántökur vegna þess verði í lág-
marki eða engar.
Talið er að endurgreiðsla á opin-
berum gjöldum á smurolíu í gegn
um hina almennu deild Aflatrygg-
ingasjóðs muni nema um 30 millj-
ónum króna. Þessari endurgreiðslu
verður hætt innan þriggja mánaða
enda er þá gert ráð fyrir að lokið
verði endurskoðun á verðmyndun
olíu og oliuvara og hún muni þá
létta kostnaði af útgerðinni.
Þá hefur ríkisstjórnin falið
Framkvæmdasjóði, Byggðasjóði og
viðskiptabönkunum að aðstoða
fyrirtæki í sjávarútvegi við rekstr-
arlega og fjárhagslega endurskipu-
lagningu. Til þess að greiða fyrir
aukinni hagkvæmni í rekstri mun
ríkisstjórnin gera útvegsmönnum
kleift að taka óhagkvæm skip úr
rekstri á þann hátt, að greiðslu-
byrði stofnlána verði létt af þeim,
eftir því, sem um semst í hverju
tilfelli.
VR fellir upp-
sögn samninga
Trúnaðarmannaráðsfundur Versl-
unarmannafélags Reykjavíkur sam-
þykkti í gær með 32 atkvæðum gegn 8
að segja ekki upp kjarasamningi sín-
um við Vinnuveitendasamband ís-
lands frá og með 1. september. 41 af
50 meðlimutn trúnaðarmannaráðsins
mættu á fundinn og var einn seðill
auður.
„Við munum óska eftir formleg-
um viðræðum við vinnuveitendur
strax í fyrramálið um breytingar á
samningnum, sem tryggi það að sá
150 milljóna lækkun útgjalda
vegna frestunar ríkisframkvæmda
FRESTUN ríkisframkvæmda og
lækkun útgjalda vegna þess um 150
milljónir króna er einn af þáttum að-
gerða ríkisstjórnarinnar í efnahags-
málum, sem kynntar voru í gær. Að
sögn Halldórs Ásgrímssonar, sem
gegnir embætti forsætisráðherra í
fjarveru Steingríms Hermannssonar,
eru stærstu þættirnir í þessu sam-
bandi, að dregið verður úr fram-
kvæmdahraða við byggingu Seðla-
bankans, Útvarpshússins og á Kefla-
víkurflugvelli. Þar verðnr dráttur á
byggingu nýrra flugskýla.
I fréttatilkynningu ríkisstjórnar-
innar varðandi þetta er meðal ann-
ars sagt, að ekki verði ráðizt í nýjar
framkvæmdir eða framkvæmda-
áfanga á vegum ríkisins, ríkisfyrir-
tækja eða ríkisbankanna á þessu
ári, hvort sem þær hafi verið
ákveðnar í fjárlögum eða á annan
hátt, nema ríkisstjórnin samþykki
þær með sérstakri ákvörðun.
Ríkisstjórnin mun við þessa
frestun framkvæmda hafa hliðsjón
af atvinnuástandi og leitast við að
draga úr þenslu á vinnumarkaði.
kaupmáttur haldist, sem stefnt var
að með gerð samningsins í febrúar,"
sagði Magnús L. Sveinsson, formað-
ur VR, í samtali við Morgunblaðið f
gærkveldi.
„Við vonum að það verði hægt að
ná fram leiðréttingu á samningnum
hvað snertir kaupmáttarstigið án
þess að til uppsagna eða átaka
komi. Forsendur samningsins voru
að meðaltalskaupmáttur ársins
1984 héldist, miðað við fjórða árs-
fjórðung ársins 1983. Að mati hag-
fræðings Alþýðusambandsins þarf
kaup að hækka nokkuð meira en um
hin umsömdu 3% 1. september eigi
það markmið að nást. Það er alveg
ljóst að verðhækkanir hafa farið
fram úr því sem menn áttu von á
þegar samningurinn var gerður og
það er mikil sanngirniskrafa að
þessir annars lágu taxtar hækki um
eitthvað umfram þessi 3%. Fólk
sem er á þessum lágu töxtum hefur
ekkert bolmagn til þess að taka á
sig frekari kaupmáttarskerðingu en
þegar er orðin, þannig að við verð-
um að sameinast um það að kaup-
máttur þessa fólks fari ekki niður
fyrir það sem stefnt var að í samn-
ingunum í febrúar," sagði Magnús
L. Sveinsson.