Morgunblaðið - 09.08.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 1984

i
i
í REYKJADAL í Mosfellssveit eru á sumrin starfræktar
sumarbúðir fyrir fötluð börn. Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra
á og rekur sumarbúðirnar, en ennfremur rak félagið fyrsta
skólann fyrir fötluð börn í Reykjadal. Nú dvelja þar 24 börn
sem langflest eru fjölfötluð, það er að segja börn sem eiga við |T • A
fleiri en eina tegund fótlunar að stríða. Andrea Þórðardóttir er
forstöðumaður búðanna og hefur veitt þeim forstöðu frá árinu
1970. Á veturna er þarna dagheimili fyrir heilbrigð börn og þá
tekur Mosfellshreppur húsnæðið á leigu. Blaðamaður og Ijós-
myndari Morgunblaðsins komu við í Reykjadal nú fyrir
skömmu og er okkur bar að garði voru nokkur barnanna í
sundi, tvö höfðu brugðið sér á hestbak, tvö voru úti á stétt að
leik í göngugrindum sínum og nokkur barnanna voru inni við
þar sem þau sátu við föndurvinnu. Úti við voru nokkrar hressar
stúlkur að moka sand, en þær eru í unglingavinnu hjá Mos-
fellshreppi og þær hafa undanfarið unnið við snyrtingu og
málun á húsinu. Börnin eru frá tveggja ára aldri upp í 19 ára og
dvelja misjafnlega lengi í búðunum, allt frá tveimur vikum upp
í þrjá mánuði.
við í Reykjadal,
sumarbúðum
fyrir fötluð börn:
Frelsið
ákaflega mikilvægt
Rætt við Andreu Þórðardóttur sem veitir staðnum forstöðu 14. sumarið í röð
Er Júlíus ljósmyndari hafði
smellt myndum af börnunum í
Reykjadal fengum við okkur sæti
inni hjá Andreu og ræddum við
hana um starfsemina í Reykjadal
og annað sem sjálfkrafa tengist
þeirri umræðu.
Fjölbreytt félagslíf
Nú dvelja börnin hér mismun-
andi lengi, sum í allt að því þrjá
mánuði. Hvað er gert fyrir börnin
hérna? Hvernig er hefðbundinn
dagur hér í sumarbúðunum?
„Undir venjulegum kringum-
stæðum er farið eftir nokkurs
konar stundaskrá. Við hefjum
daginn á því að klæða öli börnin
og gefa þeim morgunmat. Þá er
farið í sund og eftir hádegi er til
dæmis farið á hestbak eða í
gönguferð ef veður leyfir, annars
sitjum við inni og föndrum.
Stöku sinnum er svo horft á
myndband. Við leggjum mikla
áherslu á útiveru barnanna og ég
er sannfærð um að hún á mikinn
þátt í framförum þeirra. Aðstað-
an hér gerir þeim kleift að vera
meira úti við en þegar þau eru
heima hjá sér og frelsið, sem þau
komast í snertingu við hérna er
ákaflega dýrmætt.
Af öðru sem við gerum get ég
nefnt sem dæmi að 17. júní síð-
astliðinn fórum við á Þingvöll, f
Hveragerði og til Selfoss. 1. júlí
fórum við að Laugarvatni í boði
Kiwanisklúbbsins Heklu, en fé-
lagarnir í Heklu hafa boðið
okkur í dagsferð á hverju sumri
undanfarin ár. Báðar þessar
ferðir voru ákaflega vel heppnað-
ar og skemmtilegar. Við grilluð-
um pylsur, sungum og fórum f
leiki. Fyrir skömmu fórum við f
heimsókn í Sædýrasafnið í Hafn-
arfirði, þar sem tekið var mjög
vel á móti okkur. í lok sumarsins
höldum við svo hina árlegu hátíð
í Reykjadal. Þá er allt skreytt
hjá okkur hátt og lágt og bróðir
eins drengsins hérna kemur með
diskótek og tilheyrandi ljósabún-
að. Þá er rétt að geta þess að
unglingar sem hafa verið hér
sem börn, en eru nú á Reykja-
lundi, koma hingað þriðja hvern
fimmtudag og skemmta börnun-
um. Tvisvar í viku er Guðmundur
Magnússon leikari með leikræna
tjáningu, en Guðmundur er fatl-
aður og bundinn við hjólastól.
Krakkarnir hafa afskaplega
gaman af leikrænni tjáningu og
hlakka mikið til daganna þegar
Guðmundur kemur í heimsókn."
Komast öll Fótluð börn í þessar
sumarbúðir?
„í sumar höfum við ekki getaö
tekið við öllum, sem hafa viljað
koma, en læknir staðarins,
Haukur Þórðarson, yfirlæknir
Reykjalundar, ákveður að mestu
hverjir koma.“
Ertu ánægð með aðstöðuna
hérna, Andrea?
„Auðvitað er maður aldrei full-
komlega ánægður og hér er að
mínu mati ýmsu ábótavant. Að-
staðan fyrir börnin er ekki nægi-
lega góð og það er mikilvægt að
uppbygging hér hefjist sem fyrst.
Búðirnar eru mjög vel staðsettar
og svæðið býður upp á marga
möguleika fyrir viðameiri starf-
semi fyrir þessa fötluðu einstakl-
inga. Sérstaklega er aðstaða inni
ekki góð, enda húsið orðið gam-
alt, og þegar rignir, eins og gert
hefur undanfarin sumur, og við
þurfum mikið að vera inni, þyrfti
hún að vera betri."
Hve margir starfa hér í sumar-
búðunum og hvernig kannt þú við
starfið sem forstöðumaður?
„Alls starfa hér um 30 manns
og þar af sinna 16 daglegri um-
önnun barnanna. Auk þess eru
tveir sjúkraþjálfarar sem sjá um
þjálfun og heilsusport. í eldhús-
inu starfa sex manns og þar af er
ein fötluð stúlka sem var í
sumardvöl og skóla hér í Reykja-
dal á sínum tima. Svo eru tvær
stúlkur á næturvakt og hjúkrun-
arfræðingur kemur hingað á
hverjum morgni, tekur til lyf og
leiðbeinir okkur ef með þarf. Til
gamans vil ég nefna það að ein
önnur fötluð stúlka er hér hjá
okkur í sumar og vinnur þau
störf, sem til falla hverju sinni.
Styrktarfélagið kemur til með að
greiða henni laun.
Ég kann vel við þetta starf,
annars hefði ég örugglega ekki
verið í þessu í svona mörg ár. Því
verður samt ekki neitað að það er
erfitt að sjá um fötluð börn og
það veit enginn, nema sá sem
kynnst hefur því af eigin raun.
Magnús örn og Jón Þorgeir á hestbaki, ásamt fóstrunum Kristínu og Dóru.
Stúlkurnar í unglingavinnunni unnu af kappi er blaðamann og Ijósmyndara
bar að garði.
Sæmundur og Bjössi í sundi.
Þegar maður er í starfi sem
þessu verður maður að vera
reiðubúinn að gefa hluta af sjálf-
um sér, en þú færð allt sem þú
gefur margfalt til baka. Mig
langar til að geta þess að margar
stúlkur sem hér vinna, hafa unn-
ið hér sumar eftir sumar og lagt
á sig ómælda vinnu til þess að
gera dvöl barnanna sem ánægju-
legasta."
Þá er hætta á
að „stofnanalykt“
færi að finnast
Hvert er meginhlutverk og
markmið dvalarstaðar eins og
þessa?
„Fyrir börnin er þetta mikil
tilbreyting, hér geta þau verið
mikið úti og haft félagsskap
hvert af öðru og fyrir foreldra og
aðstandendur þeirra er þetta góð
hvíld. Þar að auki er þetta senni-
lega eina tækifærið sem foreldr-
ar barnanna hafa til að komast í
sumarfrí. Mér finnst þetta heppi-
lega stórt heimili, ef börnin væru
mikið fleiri er hætta á að „stofn-
analykt" færi að finnast hér, en
eins og þetta er núna er Reykja-
dalur eins og stórt heimili."
Hitta börnin foreldra sína og að-
standendur meðan þau dvelja hér?
„Foreldrar geta komið hingað
þegar þeir vilja og sambandið
milli okkar og foreldra barnanna
er mjög gott. Sumir fá fleiri
heimsóknir en aðrir, eins og
gengur."
Að lokum, Andrea?
„Að mestu eru sumarbúðirnar
reknar af daggjöldum frá ríkinu,
ennfremur fer hluti af hinu ár-
lega símahappdrætti Styrktafé-
lags lamaðra og fatlaðra í starf-
semina hér. Eins og ég gat um
fyrr í samtali okkar er nú orðin
þörf á að taka til hendi og gera
ýmsar lagfæringar. Þá er gott að
eiga góða vini. Samvinna Styrkt-
arfélags lamðara og fatlaðra og
Mosfellshrepps er mjög mikil-
væg, því þeir hafa haldið húsinu
hér mjög vel við á veturna og
ennfremur vona ég að síma-
happdrættið gangi eins vel og
undanfarin ár, og sá skilningur
sem almenningur hefur haft á
nauðsyn þessarar starfsemi
Styrktarfélagsins. Og að síðustu.
Ekki má ég gleyma konunum í
kvennadeild styrktarfélagsins,
en þær hafa alltaf borið þessa
starfsemi sérstaklega fyrir
brjósti."
Texti: Brynja Tomer
Myndir: Júlíus