Alþýðublaðið - 11.11.1931, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Sfmagjðldln
hækkuð gffurlega
þegar nýja stððin tekup til stakfa*
AlþýÖubla&ið hefir hitt að máli
Guðmund Hlíðdal, sem nú er
bæði landsímastjóri og bæjiar-
símastjóri, og spurt hann um,
hvað afnotagjald símans innan
Reykjavíkur veröi hátt eftir að
nýja símastöðin er tekin til starfa.
Hann segir, að ársgjaldið rnuni
verða 100 kr., eins og það er nú,
en fyrir pað geti menn talað 400
samtöl. Ef samtölin verdi fleiri
en 400 á ári, pá verdi aö greiða 5
aura aukagjald fyrir hvert samtal,
sem par er fram yfir.
— Það verður þá að eins rúm-
lega eitt símtal á dag, sem fæst
fyrir 100 krónur á ári.
— Já, eða sem svarar tvö sím-
töl flesta helgidaga, en eitt virka
daga, svarar Hlíðdal.
— Hafið þér skrá yfir, hve
mörg símtöl koma nú á hvern
innanbæjarsíma að meðaltali?
— Hér við hendina hefi ég skrá
yfir það árið 1928. Þá var meðal-
talið 10,8 á dag. Skrár eru líka
til yfir tvö síðustu ár. Þar er
meðaltalið lítið eitt lægra, var
hæst árið 1928, en ekki munar
miklu á því og nú. — Símtöl
frá landssímiastöðinni út um land
eru ekki talin með. — 1 þessum
skýrslum, segir hann, að séu tald-
ar allar upphringingar, en sú tala,
sem miðað verði við eftir að
sjálfvirka stöðin tekur til starfa,
- sem verði væntanlega seinni
partinn í vetur eða að vori
sé yfir regluleg samtöl, þ. e. peg-
ar svarað er í „númeri“ því, sem
hringt er til. Sjálfvirkir teljarar
verði til þess að telja ,samtölin
og fari talning fram um leið og
símtólið er tekiö upp á þeim stað,
sem hringt er til.
Hlíðdal gerir ráð fyrir, að inn-
heimta símagjialdanna muni fára
fram annað hvort mánaðarlega
eða ársfjórðungsliega.
— Hver ákveður gjöldin?
— Það gerir ríkisstjómin eftir
tillögu landssímastjóra.
— Er það rétt, að lengd sím-
talanna verði lika takmörkuð við
ákveðinn mínútnafjölda?
— Nei. — Ekki kveður hann
það muni verða.
Þegar fyrirspyrjandinn lætur í
Ijós, að hækkun gjaldsins verði
gífurleg, þá segir Hlíðdal, að
gjaldið sé' alt af hærra fyrir síma
þar, seiii sjálfvirkar stöðvar eru,
þar eð þær stöðvar séu
dýrari en hinar. Islenzka krónan
hafi líka lækkað í gildi, og sé
því útlit á, að ýmislegt, sem heyri
til rekstii stöðvarinnar og síðar
þurfi að kaupa, hækki í verði.
Ein afleiðingin af þeirri óheilla-
ráðstöfun að fellia krónuna í
verði.
•Ef gert er ráð fyrir að eins 5
símtölum á dag í meðaltal, þá
eru það 1825 símtöl á ári. Þar
af eru 400 greidd með hinu fasta
100 kr. ársgjaldi. Hin 1425 verð-
ur auk þess að greiða meö 5 a|ur-
um hvert, þ. e. kr. 71,25. Þá
verður ársgjaldið alls kr. 171,25,
þ. e. ijfir 170 kr. — Hækkunin
verður þá yfir 70 kr. á ári ftjrir
framt að hálfu fcerri samtöl en
nú er.
Ef hins vegar er gert ráð
fyrir svipuðum símtalafjölda og
nú er, þá verður hækkunin miklu
meiri. Og því að eins hefir fólkið
sömu not og þægindi af símanuim
áfram, eins og það hefir nú, að
það geti notað hann álíka mikið.
Gerum þá ráð fyrir 9 reglulegum
símtölum á dag, en að það, sem
þar er fram yfir nú, séu upp-
hringingar, þegar ekki næst svar.
Það eru þá 3285 símtöl á ári.
Þegar þar frá eru dregin þau
400, sem greidd eru rneð fasta 100
kr. gjaldinu, eru eftir 2885 sím-
töl á 5 auria hvert, þ. e. kr. 144,25.
Að meðtöldu 100 kr. fasta gjald-
inu verður því upphæðin kr.
244,25 á ári fyrir 9 símtöl á dag
að meðaltali.
Fgrir álíka símanotkun og nú
gerlst hér í borginni verður gjcdd-
ið framt að 250 kr. á ári að með-
altali, í stað 100 kr. nú.
Þessi hækkun er svo gífurleg,
að engu tali tekur. Og að segja,
að það sé þá ekki annað fyrir
menn en að spara við sig sím-
tölin, er líkt og að slá því fram,
að þegar matvara hækki í verði,
þá sé ekki annar vandinn en
að reyna að komast af með minni
og verri mat en áður, því að þá
sparist niokkuð af auknu útgjöld-
unum, sem ella færu fyrir hann.
Sjá víst fliestir, hve mikil fjar-
stæða slíkt er.
Alþingi verður að taka í taum-
ana og lækka gjaldataxta þann,
sem stjórnin ætlar að setja á sím-
töl Reykvíkinga. Að öðrum kosti
hlýtur sú spurning að vakna hjá
fjölda mianna, siem hafa af litlu fé
að taka:
Úr því að ég verð annaðhvort
að greiða svona miklu hærra
símagjald heldur en verið hefir
eða að nota símann ella ekki
nema endrum og eins, þrátt fyrir
100 kr. ársgjald, — er þá ekki
eins gott fyrir mig að reyna að
spara gjaldið alveg og hætta við
að hafa síma?
Þar með er að því stefnt, að
fátækt fólk misti að miklu leyti
eitt af menningartækjum nútím-
ans, — að þiað verði sett aldar-
arfjórðung aftur í tímann, þeg-
ar flestir Reykvíkingar voru símia-
lausir. Slík „men:ningarbót“(!) er
líkleg að verði afleiðingin af
hinni geysilegu hækkun síma-
gjaldanna.
Og ekki verður það til að
drýgja tekjur símans.
Fjallganga hættnleg.
Tveir ungir menn, Marti og
Krauer að nafni, lögðu sunnu-
daginn 20. október af stað frá
Luzern í Sviss og ætluðu að
ganga á Gráuentindinn, sem er
mijög brattur og 9700 fet að hæð
(sem er þrisvar hæð Esjunnar).
Vita menn ekkert um ferðalag
þeirra annað en að þeir fundust
báðir dauðir undir hömrum og
höfðu i hrapiað minst 650 fet.
Seaham.
Sidney VVebbs prófessor vann
Seaham kjördæmi fyrir verka-
mannaflokkinn, en hann var einn
af þeim, sem flokkurinn lét fara
upp í lávarðadeildinia af því
flokkinn vantaði menn þar. Tók
Ramsiay MacDonald við Seaham
kjördæmi þegar Webbs fór i lá-
varðadeild þingsins.
Við kosningarnar 1929 féllu at-
kvæðin þannig í Seiaham:
Verkamenn 35 615
Ihaldsmenn 6 821
Frjálslyndir 5 266
Kommúnistar .1431
MacDonald hafði því 28 794 at-
kvæða meirihluta 1929.
Ekki mun einn einasti námu-
eigandi hafia fylgt MacDonald
1929, en núna við kosningarnar
voru þeir allir með honum, enda
fylgdu honum bæði íhaldsmenn
og frjálslyndir.
Atkvæðin féllu núna þannig:
MacDonald 28 978
W. Coxon (verkam.fi.) 23 027
G. Lumley (kommúnisti) 677
Meirihluti MacDonalds var því
fallinn úr tæpum 29 þús. fyrir
tveim árum niður í tæp 6 þús-
und. Þar sem kunniugt er, að bæði
íhaldsmenn og frjálslyndir fylgdu
MacDomald, og menn vita að þeir
kusu illa 1929, þar eð kosningin
var vonlaus, má geta ráð fyrir
að atkvæði þeirra, sem til sam-
ans voru 12 þús. 1929, hafi nú
numið 15—16 þúsundum. E tir þvi
ættu 13 til 14 þús. af þeim 35V2
þús. verkamiannaatkvæðum, er
fylgdu MacDoniald 1929, að hafa
fylgt honum við þessar kosning-
ar.
Atkvæðamiagn kommúnista í
Seaham hrapaði niður um meira
en helming eða úr 1431 atkv.
1929 niður í 677. Munu kommún-
istar almient í Englandi vera farn-
ir að sjá, að tvískifting verka-
lýðsins er til bölvunar, og því
hafia kosið með verkamanna-
flokknum.
Kjósendur í Seaham voru
60 910. Kvenfólkið er í minnihluta
í þessu kjördæmi, kvenkjósend-
ur voru ekki nema 28 954. Karl-
menn voru því 3002 umfram
kvenfólk á kjörskrá.
Azana,
sem nú er orðinn forsætisráð-
herra á Spáni, að halda ræðu á
hermannahátíð.
S ambandsþing
„«Kgrf'í“ koffimúnistð,
„Ungir“ kommúnistar hiafa ver-
ið að halda þing hér I Revkjavík
undanfarna daga. Segir „Rauði.
fáninn“ að 45 fulltrúar hafi setið
þingið, þar af 3 stúlkur, en birtir
jafnframt nöfn 4 stúlkna og 42:
karlmanna, er þaÖ segir að hafl
setið þingið, þ. e. nöfn 46 full-
trúa, og virðist reikningslist rit-
stjórans (Áka ræðumainins úr
Keflavík) ekki vera á háu stigi.
Fulltrúarnir utan af landi voru
af þessum stöðvum: Vestmanma-
eyjum 3, Eskifirði 1, Húsavík 1,.
Akureyri 1, Glerárþorpi 2, Siglu-
firði 4, fsafirði 3, samtals 15, bg
2 úr Hafnarfirði. Hinir 29 eru úr
Reykjavík, þar af að því er virð-
ist 17 sjálfkjörnir, eða jafnmarg-
ir og al.lir fulltrúarnir utian af
landi að Hafnarfjarðarfulltrúun-
um meðtöldum. Þessir sjálfkjörniuf
eru öll sambandsstjórn Sambands
ungra kommúnista (10), Miðstjórn
Kommúnistaflokks fslands (5) og
Flokksdeild Kommúnistaflokks fs-
lands (2).
Ef dæma má eftir þeiim nöfn-
um fulltrúanna, er sá, sem þetta
ritar, kannast við, þá hljóta
„eldri“ kommúnistarnir að vera
býsna gamlir. Því af þessum
ungu kommúnistum, seim nefnd-
ir eru, eru Björn Bjarnason 32
ára, Brynjólfur Bjamason 33
ára, Gunnar Benediktsson 39 ára
og Ottó Þorláksson 60 ára.
Góðan flokksmiann hafa ungir
kommúnistar eignast þar sem er
Sigurður Pétursson símstjóri á
Sandi. Hann kvað vera ágætis
flokksmaður í þeim flokkum, sem
hann er í, og kvað vera í flest-
um flokkum. En hepni má það
teljast fyrir unga kommúhistia, áð
ekki var Framsóknármannaþing
um sama leyti og þeir héldu sitt,.
svo þeir gátu þessa dagana átt
Sigurð ajlan.