Morgunblaðið - 04.11.1984, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. NÓVEMBER 1984
9
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund óskar ólafsson
Sælir eru fátækir í anda, því
að þeirra er himnaríki.
ML 5:1.
Fyrir nokkrum árum var
hann Jóhann Pétur mikið um-
talaður. Hann er sex ára sögu-
hetja í verðlaunabókinni:
Riddarar hringstigans. Um
hann var mælt í ritdómi: „í
hugarheimi hans fléttast ím-
yndun og raunveruleiki oft á
kostulegan hátt: öskutunnulok
breytist í fljúgandi teppi, sem
svífur með hann úr klípu út í
heiminn ... Þegar skyggir
breytist fokheldur kumbaldi í
reisulegan kastala, hvítbotna
gúmmískór í vakra gæðinga og
naglaspítur í sverð .. “
A erfiðum stundum þá flýr
Jóhann Pétur inn í óraunveru-
leikann og segir bara: Ég er
ekki til — ég er hvergi, því það
getur verið erfiðara en orð fá
lýst að vera til.
Sennilega gætu ýmsir kann-
ast við sig í sporunum hans
Jóhanns Péturs. Það á sér
margur einkennilega drauma,
þó að jafnvel mörgum sinnum
sex ár séu að baki og þá geta
allt eins blankskór orðið að
glæsilegum gæðingum í hug-
arheimi, sem bera í burtu frá
öllu sem reyndist svo smátt og
leiðigjarnt í hvunndeginum.
Hamingjuleit manna er á
stundum furðuleg ferð, já mik-
ill hringstiga þreytingur á vit
ævintýra. En þegar blásturinn
feykir hillingum, svo eftir
stendur nakinn veruleiki, þá er
bragðið hans Jóhanns Péturs
vísasta bjargráðið: Ég er
hvergi — ég er ekki til. Ætli að
Jesús hafi átt við þessi ráð til
að komast af í heiminum fyrir
þá, sem eru sorgmæddir eða
ofsóttir, fyrir þá sem þrá frið
og réttlæti, en sjá andstæðurn-
ar allt í kringum sig? Ætli að
Jesús hafi meint að þeir ættu
að fljúga á öskutunnulokinu í
huganum og verða sælir af því
að loka úti raunveruleikann?
Einu sinni voru til menn innan
kristninnar, sem álitu að þetta
væri einmitt það, sem Jesús
hefði átt við. Þeir, sem þessu
trúðu, þeir lögðu sig fram um
að komast í burtu frá öllu sem
óhreinkaði þá í veröldinni, þeir
settust gjarnan að fjarri öðru
fólki, bjuggu sér stað í hellum
eða álíka stöðum þar sem ein-
seta þeirra var trygg. Og þeir
töldu sig sæla, vegna fátæktar
sinnar og einveru, fjarri
skarkalanum í heiminum. En
Fjallræðan, hvorki upphaf
hennar, sem vitnað er til hér
efst á blaði, né endir hennar,
hefur verið kölluð frelsisskrá,
vegna þess að boðskapur henn-
ar væri að losa okkur frá öðru
fólki, heldur vegna þess að hún
skorar á okkur til hins gagn-
stæða, þ.e. að lifa í raunveru-
leikanum, starfa í heiminum,
sem vottar Drottins með vilja
hans að markmiði og ætlunar-
verki á akrinum þar sem at-
burðirnir gerast. Á allra heil-
agra messu er ekki verið að
minnast sérstaklega votta
Krists sem hafa verið duglegir
að svífa á teppum út í óendan-
leikann þegar þeir komust í
klípu, heldur þeirra, sem voru
svo fátækir í anda að geta tek-
ið alvarlega það sem ætíð
sýndist heimskulegt í heimsins
augum, að þeir gætu verið og
ættu að vera ljós heimsins og
salt jarðar með Orðið eitt að
vopni, orðið um kærleika Guðs.
I mörg hundruð ár hafði sú
þjóð, sem fyrst heyrði Fjall-
ræðuna verið að leita að
Messíasi, konungi, sem kæmi
og sigraði með sjáanlegum
styrk og hervaldi og leiddi ör-
þrota, kúgaða smáþjóð úr
áþján og böndum. Eitt sinn
hafði henni verið fluttur þessi
boðskapur: „Statt upp, skín þú,
því að ljós þitt kemur og dýrð
Drottins rennur upp yfir þér.“
En í gagngerðri andstöðu við
hvernig vonir þessar rættust,
þá birtist hann sem flutti
Fjallræðuna: Sælir eru fátæk-
ir í anda, hógværir, hjarta-
hreinir og ofsóttir. Hér birtist
frelsisskrá auðmýktar, þjón-
ustu og þjáninga, þar sem
vopnin eiga að vera salt, en
ekki sverð, ljós en ekki lag-
vopn. Hér er lýst yfir gjald-
þroti grimmdarinnar, hnefa-
réttar, og hroka, í skiptum
fyrir jöfn réttindi allra
manna, frið, miskunnsemi og
huggun. Allt frá þessum tíma-
mótum hafa manneskjur
margar hverjar tekið alvar-
lega'þessa frelsisskrá og þann
sem hana flutti. Fyrir það fólk
vill kristin kirkja þakka á
þeim messudegi sem kallast
allra heilagra messa, færa
fram þakkargjörð fyrir þá sem
Kristur fékk að höndla og
helga og umskapa til blessun-
aráhrifa á meðal okkar. Þessir
fylgjendur tóku það til sín að
þeir væru sælir, en þó ekki í
þeim skilningi að þeir hefðu í
sig fylli eða á sér værð öðrum
fremur, heldur sælir, blessaðir
í þeim skilningi að finna sig
ekki framar þurfa að fljúga á
öskutunnuloki i huganum út í
óvissuna í leit að sælu óraun-
veruleikans, heldur frjálsir af
því að dýrð Drottins hafði
runnið upp fyrir þeim 1 dags-
verkunum. En eru það þá af-
reksmennirnir í víngarði
Drottins, sem við erum að
minnast á þessum messudegi?
Við þeirri spurningu er svarið
bæði já og nei. Hver er afreks-
maður og hver ekki. Er það sá
sem mest er umtalaður, sá sem
fjöldann leiddi og til foringja
var borinn. Víst getur svo ver-
ið, víst getur sá verið í fyrir-
svari, sem er jafnframt heils-
hugar vottur Krists og fátæk-
ur í anda. En aðrir eru þeir
einnig á akri kristninnar, sem
voru og eru sælir og sannir
fylgjendur án þess að vera af-
reksmenn i augum heimsins.
Hún er í þessari helgu festi
kynslóðanna móðirin, sem
signir yfir vögguna með kross-
markinu, faðirinn, sem fer
með versið við stokkinn, þú
hver sem þú ert, sem finnur að
þú ert ekki ríkari en það að þú
ert alltaf að þiggja af Drottni
þínum það sem þú nýtur og ert
frá degi til dags og átt þá lotn-
ing hjarta nær sem lýtur ráð-
um og leiðsögn frá helgu orði í
þeim mæli sem þér er veitt náð
og kraftar til. Á þennan hátt
og margan annan hefir Magna
Carta, frelsisskrá kristinna
manna, Fjallræðan verkað á
og vakið fólk um aldir og gert
það að ljósi og salti umhverfis
síns. Eins og hjá Jóhanni
Pétri, þá getur verið erfiðara
en orð fá lýst að vera til, ekki
síst frammi fyrir þeim kröfum
sem Fjallræðán gerir til okkar.
Það er ekki ævinlega huga
næst að vitna um Guð með því
að sýna hógværð og miskunn-
semi, hlýleika og friðarást,
þegar við erum að fást við það
sem að ber í hversdagsleikan-
um, gráum og gremjulegum
eins og hann stundum vill
verða. En þá er gott til þess að
vita að heilagleikinn, sem allra
heilagra messa minnir á, þýðir
ekki að þeir sem minnst er á
himni og jörðu sem Guðs
barna, hafi verið, eða séu full-
komið fólk, heldur bara mann-
eskjur sem þiggja líf og spor í
nafni Krists og vilja fremur
lúta ljósinu en skuggunum eft-
ir því sem megn leyfir og vita
til þess að það ljós muni aldrei
að eilífu slokkna. Og þegar við
erum eitthvað hugstola yfir
því að orka litlu og miða smátt
þá skyldum við muna að Jesús
sagðist ekki þurfa að taka þá
að hjarta sér sem væru full-
komnir heldur hina sem brest-
ina báru og fundu til þess og
það eru slíkir sem hann helg-
aði og himinninn minnist. Við
þurfum því aldrei að segja eins
og Jóhann Pétur: Ég er ekki
til, ég er ekki hér, því að Jesús
sagði: Blessaðir eru þið hinir
smáu. Og við þau orð hans
megum við reyna að vera vott-
ar, þó að við förum aðeins fetið
og jafnvel stundum aftur á
bak, því að „ef þú undirbýrð
hjarta þitt og útréttir hendur
þínar til hans ... þá muntu
flekklaus hefja höfuð þitt og
munt standa fastur og eigi
þurfa að óttast" (Ps. 11).
jPyWDSTQÐ
VERÐBREFA-
VIDSKIPTANNA
þann
sem ekki veit sitt rjúk-
andi ráð í frumskógi
spamaðartilboða* •
— Hann leggur leið sína í gegnum frtun-
skóginn beint inná Verðbréfamarkað
Fjárfestingarfélagsins.
SÖLUGENGIVERDBRÉFA
5. nóvember 1984
Ár-tlokkur Sölugengi pr. kr. 100 Avöxtun- arkrafa T L Dagafjöldi til innl.d.
1971-1 16.626,04 Innlv. i Seölab. 15.09.84
1972-1 14.962,38 8,60*/. 80 d.
1972-2 12.020,98 Innlv. í Seölab. 15.09.84
1973-1 8.692.68 Innlv. í Seðlab 15.09.84
1973-2 8.237,72 8,60% 80 d.
1974-1 5.269,57 Innlv. í Seölab 15.09.84
1975-1 4.538,78 8,60% 65 d.
1975-2 3.375,82 8,60% 80 d.
1976-1 3.080,01 8,60% 125 d.
1976-2 2.527,08 8,60% 80 d.
1977-1 2.226,87 8,60% 140 d.
1977-2 1.903,77 Innlv. I Seölab. 10.09 84
1978-1 1.509,81 8,60% 140 d.
1978-2 1.216,22 Innlv. i Seðlab. 10.09.84
1979-1 1.027,45 8,60% 110 d.
1979-2 792,90 Innl.v. í Seölab. 15.09.84
1980-1 678,33 8,60% 160 d.
1980-2 516,44 8,60% 350 d.
1981-1 435,38 8,80% 1 ár 60 d.
1981-2 315,26 8,80% 1 ár 340 d.
1982-1 314,06 8,60% 116 d.
1982-2 228,54 8,60% 326 d.
1983-1 173,52 8,80% 1 ár 116 d.
1983-2 109,30 8,80% 1 ár 356 d.
1984-1 105,68 9,00% 2 ár 86 d.
1984-2 99,48 9,00% 2 ár 305 d.
1974-E 4.113,82 10.00% 26 d.
1974-F 4.113,82 10,00% 26 d.
1975-G 2.574,25 10,00% 1 ár 26 d.
1976-H 2.351,09 10,00% 1 ár 145 d.
1976-1 1.773,39 10,00% 2 ár 25 d.
1977-J 1.568,57 10,00% 2 ár 146 d.
1981-1.«. .340,86 10,00% 1 ár 176 d.
Veðskuldabréf — verðtryggð
Lánst. Nafn Sötugengi m.v.
2 afb. vextir mism ávöxtunar,-
áári HLV kröfu
14% 1 16% 18%
1 ár 7% 96 94 93
2 ár 7% 93 91 89
3 ár 8% 92 89 87
4 ár 8% 90 87 84
5 ár 8% 88 85 81
| 6ár 8% 86 83 79
7 ár 8% 85 81 77
8 ar 8% 84 79 75
9 ár 8% 82 77 73
10 ár 8% 81 76 72

Veðskuldabréf - óverðtryggð
Sölugengi m.v.
Lánst. 1 afb. á árl 2 afb. á ári
20% 28% 20% 28%
1 ár 79 84 85 89
2 ár 66 73 73 79
3 ar 56 63 63 70
4 ár 49 57 55 64
5 ár 44 52 50 59
Spariskírteini rikissjóös,
verötryggö veöskuldabróf
óverötryggð veöskuldabréf
óskast á söluskrá.
Daglegur gengisútreikningur
Veröbrcfamarkaöur
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu 12 101 Reykjavik
lönaóarbankahúsinu Simi 28566