Morgunblaðið - 09.11.1984, Page 64

EUROCARD
l-----------J
TIL DAGLEGRA NOTA
OPIÐALLA DAGA FRÁ
KL. 11.45-23.30
AUSTUFISTRÆTI22
INNSTRÆtl, SlMI 11633
FÖSTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1984 VERÐ í LAUSASÖLU 25 KR.
Framfærsluvlsitalan fyrstu níu mánuði ársins:
Vörur hækka minna
með frjálsri álagningu
ÞÆR tegundir vöru og þjónustu sem
undanþegnar eru opinberum verö-
ákvöróunum hvað varöar hámarks-
verð eóa hámarksálagningu hskk-
uðu að meðaltali minna á fyrstu níu
mánuðum þessa árs en þaer tegundir
vöru og þjónustu sem eni með há-
marksverði eða hámarksálagningu.
Á yfirliti sem Matthías Á. Mathie-
sen, viðskiptaráðherra, lagði fram á
ríkisstjórnarfundi í gærmorgun
kemur fram að framfærsluvísitalan
hækkaði um 11 % á þessu tímabili,
þeir liðir hennar sem háðir eru verð-
lagsákvæðum hækkuðu um 12% en
aðrir um 9%.
Mikill munur er á hækkunum
eftir einstökum tegundum vöru og
þjónustu. Matvörur hækkuðu til
dæmis að meðaltali um 16% á
tímabilinu, þar af hækkuðu
“frjálsu" vörurnar um 10% en aðr-
ar vörur um 28%. Allar tegundir
matvöru sem óháðar eru verðlags-
ákvæðum hækkuðu minna en þær
vörur sem eru undir verðlags-
ákvæðum. Til dæmis hækkaði
mjöl, grjón og bakaðar vörur að
meðaltali um 9%, kaffi, kakó
o.þ.h. um 15%, sælgæti um 15%,
grænmeti hækkaði ekkert og syk-
ur lækkaði um 25% ef tekin eru
dæmi um vörur með frjálsri verð-
lagningu. Kjöt með hámarksverði
hækkaði um 26% en þær tegundir
sem eru með frjálsri verðlagningu
um 19%. Egg lækkuðu um 3% en
mjólk, rjómi og ostar hækkuðu um
28%. Smjörlíki og olíur hækkuðu
um 15% en smjör um 25%. Kart-
öflur hækkuðu um 78% en vörur
úr þeim sem ekki falla undir
ákvæði um hámarksverð hækkuðu
aöeins um 8%.
Drykkjarvörur og tóbak hækk-
uðu að meðaltali um 20%, þar af
lækkuðu gosdrykkir og öl um 8%,
en þær vörutegundir eru með
frjálsri verðlagningu; áfengi
hækkaði um 28% og tóbak um
31%. Föt og skófatnaður hækkuðu
um 10% og húsnæði, rafmagn og
DONALD Schilvers, forstjóri endur-
skoðunarfyrirtækis Coopers & Ly-
brand í London, sem fyrrverandi
iðnaðarráðherra réð til athuguna og
ráðgjafar vegna deilumála við Alu
suisse, og Charles J. Lipton, þekktur
lögfræðingur í New York, sem sami
ráðherra réð til ráðgjafar, mæltu
báðir með þeirri málsmeðferð og
málalyktum, sem nú liggja fyrir í ál-
málinu. Þetta kom fram í máli
Sverris Hermannssonar, iðnaðarráð-
herra, er hann mælti í gær í efri
deild Alþingis fyrír frumvarpi til
staðfestingar á yiðaukasamningi
milli ríkisstjórnar íslands eg Swiss
Alumininum, sem færír Landsvirkj-
hiti um 8%, en allir þessir liðir
eru án verðlagshafta. Húsgögn og
heimilisbúnaður hækkuðu að með-
altali um 4% og ferðir og flutn-
ingar um 6%, en á þessum liðum
er litill mismunur eftir aðferðum
un 2.300 milljón króna viðbótartekj-
ur á fimm ára tímabili og ríkissjóði
þrjár milljónir bandaríkja dala í
sáttafé, samhliða sátt í deilumálum
sem uppi hafa verið milli stjórnvalda
og álvers.
Það kom fram í máli ráðherra
að forstjóri og aðstoðarforstjóri
Landsvirkjunar telja samkomu-
lagið „Landsvirkjun mjög í vil og
fyrirtækinu verulega til hags-
bóta“.
Forstjóri Coopers & Lybrand
við verðlagningu. Heilsuvernd
hækkaði að jafnaði um 40%, þar
af hækkuðu gleraugu og tannvið-
gerðir, sem ekki eru háð verðlags-
ákvæðum, um 10% en lyf og lækn-
ishjálp sem háð er opinberum
segir í bréfi dagsettu 28. júlí 1983:
„Mér kemur helzt í hug að það
hafi alvarlega ókosti í för með sér
fyrir ríkisstjórnina að halda
gerðadómsmeöferöinni áfram og
að mun æskilegra væri að jafna
deiluna með samningsgerð ..
Fyrir hendi eru fjölmörg vanda-
mál og óvissuþættir, sem mundu
samkvæmt minni reynslu skapa
örðugleika fyrir báða aðila í hvers
kyns málflutningi fyrir gerða-
dómi.“
verðákvörðunum hækkaði um
101 %. Tekið skal fram að skipting
eftir verðákvörðun er gróf og ef
meirihluti verðmætis vöruflokks
fellur í annan flokkinn er hann
talinn þar.
Ráðgjafarlögfræðingurinn í
New York segir í bréfi 4. október
1984: „Ef ætla má að væntanleg
lausn leiði einnig til orkuverðs
samkvæmt rafmagnssamningnum
milli Landsvirkjunar og íslenzka
álfélagsins hf., sem rfkisstjórnin
getur sætt sig við, er það því mín
skoðun að uppgjör krafnanna um
framleiðslugjöld fyrir árin
1976—1980 á þeim grundvelli að
Alusuisse greiði ríkissjóði 3 millj-
ónir Bandaríkjadala mundi vera
mjög viðunandi lok skattadeilunn-
ar... “
(Sjá nánar á þingsíðu
Mbl. í dag.)
„Skrapdaga-
kerfið„
fellt í leyni-
legri atkvæða-
greiðslu
FISKIÞING felldi í gær í leynilegri
atkvæóagreiðslu tillögu um að á
næsta ári skyldi farið eftir svokölluðu
tegundamarki (skrapdagakerfi) í stað
aflamarks við stjórnun fiskveiða á
næsta ári.
í atkvæðagreiðslunni var kosið
milli aflamarksleiðarinnar og teg-
undamarksins. 17 voru fylgjandi
aflamarkinu en 12 skrapdagakerf-
inu. Klofningur varð f sjávarút-
vegsnefnd þingsins um þessar tvær
leiðir og skilaði hún því tillögum f
tvennu lagi. Var þingfundi frestað
meðan sjávarútvegsráðherra gaf
nefndinni frekari upplýsingar um
stöðu mála. Samkomulag varð f
nefndinni um að leggja til 270.000
lesta hámarksafla á þorski á næsta
ári.
Tvær tillögur komu fram í Fiski-
þinginu um stjórnun veiðanna og
auk þess ýmsar breytingartillögur
við þær báðar. Önnur byggðist á
aflamarki, hin á skrapdagakerfi.
Eftir miklar umræður var sam-
þykkt að kjósa á milli þessara til-
lagna og vísa síðan þeirri, sem yrði
ofan á, aftur til nefndar með fram-
komnum breytingartillögum. Verða
því umræður um stjórnun fiskveiða
teknar upp að nýju í dag, föstudag.
Halldór Ásgrímsson sagði f sam-
tali við Morgunblaðið, að hann
hefði komið á fund sjávarútvegs-
nefndar Fiskiþingsins til að gefa
henni vissar upplýsingar, sem hún
hefði óskað.
Halldór vildi ekki tjá sig um til-
lögur nefndarinnar um 270.000
lesta hámarksafla á þorski á næsta
ári. Ákvörðun um hámarksafla yrði
tekin síðar.
Bandaríkjamarkaður:
Verð á
þorskblokk
á uppleið
„ÞAÐ ER varla hægt að segja að
verðið sé að hækka en það er að
minnsta kosti hætt að lækka. Nú
er skráð verð hið sama og var um
mánaðamótin júlí/ágúst, þegar
pundið í þorskblokkinni var á
1,02 dollara. Þá fór það að lækka
og varð lægst 95 cent Þróunin
fór svo að snúast við aftur í lok
október," sagði Ólafur Guð-
mundsson, framleiðslustjóri hjá
Coldwater Seafood Corp. í
Bandaríkjunum, i samtali við
blaðamann Mbl. í gær.
Enn vantar þó talsvert á að
verð á þorskblokk á Banda-
ríkjamarkaði sé það sama og
það varð hæst á þessu ári. I
ársbyrjun var skráð verð á
hverju amerfsku pundi
1,16—1,18 dollarar, skv. upp-
lýsingum ólafs Guðmundsson-
ar.
Sigríður í stjórnklefa Fokker-vélar Flugleiða á Akureyrarflugvelli í gær.
Konur geta allt sem þær vilja
— segir Sigríður Einarsdóttir, sem hefur verið ráðin flugmaður hjá Flugleiðum
Akoreyri 8. nóvember.
FLUGLEIÐIR hf. réðu í dag 14 flugmenn til starfa.
Um þessar 14 stöður hjá félaginu sóttu alls 78. Það
gerðist nú í fyrsta sinn í sögu félagsins, að í hópi
hinna nýju flugmanna er ein kona, Sigríður Einars-
dóttir, 26 ára vélaverkfræðinemi við Háskóla ís-
lands, og lýkur hún væntanlega verkfræðiprófi á
næsta ári. Aðeins einu sinni áður mun kona hafa
starfað sem atvinnuflugmaður á Islandi, er Asta
liallgrímsdóttir starfaði hjá Eyjafhigi í Vestmanna-
eyjum sumarið 1977.
Blaðamaður Morgunblaðsins hitti Sigríði á Akur-
eyri í kvöld, en hún er þar á ferð ásamt níu vélaverk-
fræðinemum og kennara í kynnisferð til fyrirtækja
og í kvöld voru þau að koma frá því að skoða
Kröfluvirkjun. Sigríður var spurð hvernig henni litist
á að taka við þessu nýja starfi.
„Það leggst ákafiega vel í mig. Þetta er spennandi
verkefni og vitaskuld sótti ég um starfið vegna þess
að ég hef áhuga á að starfa sem flugmaður. Ég er
víst fyrsta konan sem ráðin er til þessa starfa hjá
Flugleiðum, en vonandi ekki sú síðasta. Konur geta
allt sem þær vilja,“ sagði þessi 26 ára, verðandi
flugmaður og vélaverkfræðingur að lokum.
G.Berg.
Cooper & Lybrand um deilumálin við ÍSAL:
Gerðardómsleiðin hef-
ur alvarlega ókosti
Ráðgjafarlögfræðingur Hjörleifs: Sátt-
in er viðunandi lausn skattadeilnanna