Morgunblaðið - 13.11.1984, Síða 52

60
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIDJUDAGUR 13. NÓVEMBER 1984
Enn hægt að tryggja
velfarnað og stöðugleika
Hér á eftir fer stuttur kafli úr
reóu Sverris Hermannssonar, iðnað-
arráðberra, við útvarpsumræóu um
vantrauststillögu á ríkisstjórnina:
Víst skal það játað að það voru
djarfar ráðstafanir sem ríkis-
stjórnin gerði i fyrrasumar. Hitt
verða menn líka að játa að þær
báru þann tilætlaða árangur að ná
tökum á verðbólguþróuninni. En
nú skal ég gera játningu. Ríkis-
stjórnin varð of sein til, á þessu
ári, að átta sig á þvi að boginn var
of spenntur. Hitt játa ég hins veg-
ar ekki, að allur árangurinn í
slagnum við verðbólguna sé runn-
inn út í sandinn. Þvert á móti er
enn unnt að tryggja í senn vel-
farnað og stöðugleika f fjármálum
og atvinnumálum, en þó því að-
fcins, að stjórvöld sýni þá dirfsku
sem til þarf. En um þau úrræði er
nú einmitt fjallað i ríkisstjórn og
stjórnaflokkum.
Þessar hugmyndir eru ekki al-
veg nýjar þótt þær séu djarfar.
Þannig markaði þingflokkur
sjálfstæðismanna mjög ftarlega
stefnu i efnahags- og atvinnumál-
um í febrúarmánuði 1981 eftir
bráðabirgðalögin frægu frá um
áramótin. Menn komust að þeirri
niðurstöðu að ríkið yrði að vera
þátttakandi i baráttu gegn verð-
bólgu, þar eð atvinnuvegirnir og
alþýða gætu ekki, án aðstoðar
ríkisins, tekið á sig þær byrðar
sem væru samfara því að koma
Alþingi í gær:
Sverrir Hermannsson
verðbólgunni á viöunandi stig.
Við sjálfstæðismenn sögðum þá
að ríkið yrði að slaka á klónni, það
yrði að létta skattheimtu bæði að
þvi er varðaði beina skatta og ekki
síöur neyzluskattana, sem ætfð
hefði verið úrræðið til þess að
rétta við fjárhag ríkisins og rýra
þau kjör sem samið hafði verið um
i frjálsum samningum, að
ógleymdri allri visitölufölsuninni,
þar sem allar þær vörur voru
teknar út sem ekki voru þungar f
vísitölugrunninum og á þær hlaðið
stanzlausum sköttum.
Við stjórnarmyndunina í fyrra
var ákveðið að fyrsti liður í svo-
kölluðum mildandi aðgerðum ætti
að vera sá að lækka verulega tolla
og skatta á brýnustu lífsnauðsynj-
ar heimilanna, til að vega upp að
nokkru óhjákvæmilegar kjara-
skerðingar. Því miður var þetta
aðeins gert í litlum mæli, allt of
litlum skal ég játa, því að nú fyrr
á þessu ári hefði einmitt átt að
grípa til þessa úrræðis í samráði
við launþegasamtökin til að
hindra að knúðar yrðu fram allt of
miklar launahækkanir.
Sjálfsagt þýðir ekkert að loka
augunum fyrir því að gengi krón-
unnar er fallið og það verulega, ef
ekki verða gerðar viðtækar ráð-
stafanir til að hindra að kaup-
hækkanir fari viðstöðulaust út i
verðlagið. En áhrif nauðsynlegrar
gengisbreytingar má að sjálfsögðu
vega upp að verulegu leyti með
niðurfellingu vörugjalda og lækk-
un tolla þannig að innflutt vara
þurfi lítið að hækka og þá einkum
brýnustu nauðsynjavörur sem nú
eru mjög hátt tollaðar. Mjög æski-
legt væri að þessi breyting gæti
tekið gildi fljótt, t.a.m. um næstu
áramót, og jafnframt yrði af
fremsta megni spyrnt við hækk-
unum á þjónustu og vöruverði til
þess tíma þegar lækkanir yrðu að
veruleika.
Ekki yrði komist hjá því að
vextir yrðu hér á landi eitthvað
sambærilegir við það sem gerist f
nágrannalöndunum, enda ber
brýnustu nauðsyn til að auka inn-
lendan sparnað og auðvitað ljá
Hvað er nú til ráða?
Forsætisráðberra og fjármálaráðherra gætu verið að stinga saman nefj-
um um, hvað nú sé til ráða, þegar kjarasamningar hafa breytt fjárlaga-
forsendum.
Fjárlagaræðu frestað
stefnuræða á
Til stóð að Albert Guðmundsson,
fjármálaráðherra, mælti fyrir frum-
varpi til fjárlaga komandi árs í Sam-
einuðu þingi í gær. Fjárlagaræðunni
hefur nú verið frestað fram yfir
stefnuræðu forsætisráðherra sem
ráðgerð er nk. fimmtudag.
fimmtudag
frestað. Hinsvegar stendur enn sú
tímasetning að stefnuræða
Steingríms Hermannssonar, for-
sætisráðherra, verði flutt á
fimmtudag í þessari viku.
Sjómannalög — heilsugæzlu-
lög — land í þjóðareign
Matthías Bjarnason, samgöngu- og
heilbrigðisráðherra, mælti í gær f efri
deild Alþingis fyrir tveimur viða-
miklum stjórnarfrumvörpum. Annars-
vegar fyrir frumvarpi að nýjum sjó-
mannalögum, hinsvegar fyrir frum-
varpi til breytinga á lögum um heil-
brigðisþjónustu.
Fyrra málið, sem þingsíða Mbl.
hefur áður greint frá, er viðamikill
lagabálkur f sex köflum og 89 grein-
um. Frumvarpinu er ætlað, ef sam-
þykkt verður, að gilda um alla sjó-
menn á islenskum skipum.
Síðara frumvarpið fjallar um
heilsugæsluumdæmi í Reykjavik,
Kópavogi, Garðabæ og Hafnarfirði
og framlengir frest til að koma á
heilsugæslukerfi, samkvæmt gild-
andi lögum, til ársloka 1985.
Kjartan Jóhannsson (A) mælti
fyrir endurfluttu frumvarpi, sem
hann flytur ásamt fleirum, og fjall-
ar um „land f þjóðareign", það að
lýsa óbyggðir og afrétti (vatns- og
hitaréttindi o.fl.) ríkiseign. Pálmi
Jónsson (S) gerði athugasemdir við
ýmis efnisatriði frumvarpsins.
menn ekki fjármuni sfna til ann-
arra án þess að fá sanngjarnt
endurgjald fyrir.
Nú segja menn sjálfsagt að
veruleg hækkun á neyzlusköttum
til að hamla gegn verðhækkunum
mundi leiða til halla á fjárlögum
og vera má að hann yrði einhver.
En ég hygg þó að of mikið sé úr
þessu gert. En jafnvel þótt einhver
halli yrði á fjárlögum er það engin
goðgá þegar verið er að vinna bug
á þeim skaðvænlega sjúkdómi sem
verðbólgan er. Þennan halla á að
vega upp með innlendum lántök-
um og það ætti að reynast auðvelt
þegar sparnaður eykst og hagur
atvinnuvega og heimilanna batn-
Nýgerðir samningar fjármála-
ráðuneytis og Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja, sem og
kjarasamningar á hinum almenna
vinnnumarkaði, hafa breytt fjár-
lagaforsendum. Þessir nýju samn-
ingar hafa áhrif á svo að segja alla
gjaldaþætti fjárlaga. Þeim viðbót-
arútgjöldum, sem samningarnir
valda, verður væntanlega mætt
með niðurskurði annarra útgjalda
og framkvæmda, einhvers konar
tekjuaukum (hækkun þjónustu
eða skatta) eða fjárlagahalla, þ.e.
velt að hluta til yfir á framtiðina.
Hvað ofan á verður kemur ekki
ljós fyrr en í fjárlagaræðu fjár-
málaráðherra, sem nú hefur verið
Guðmundur J.
Guðmundsson:
VMSÍ vel-
viljað skatta-
lækkunarleið
Guðmundur J. Guðmundsson,
annar af tveimur talsmönnum Al-
þýðubandalags í útvarpsumræðu
um vantraust á ríkisstjórnina, lagði
áherzlu á, að formannafundur
VMSÍ hefði þegar í júnímánuði sl.
lýst því yfir að allar verð- eða
skattalækkanir yrðu metnar sem
kauphækkanir.
í upphafi samningaviðræðna
hafi verið viðruð sú hugmynd að
setja „þak“ á gengislækkanir og
hækkanir opinberrar þjónustu á
samningstímanum. Það hafi ekki
verið fyrr en í október að for-
menn stjórnarflokkanna buðu
fram 1100 m.kr. skattalækkun.
Tímin til að vinna úr þessu til-
boði hafi verið naumur. Ekki sé
hægt að ásaka verkalýðshreyf-
inguna fyrir verðbólgusamninga.
Ríkisstjórnin hafi sjálf staðið
þeirri samningaleið, sem farin
hafi verið.
„Hún ætlar sér að skeröa
kaupmáttinn meira en hann hef-
ur verið skertur fyrir þessa
samninga," sagði Guðmundur J.
Guðmundsson.
ar.
„Þaö er greinilega ekkert,
sem ekki fæst í Vörumarkaöinum“

A/ Lotte Haveman
Besog i et
supermarkea
Underetkortbe»gi«»‘
iKart íkke var no-
umiddelbart ikke
ftVæm£r var endog
mango og lime. Brod ko-
stede det samme som her-
hTemme. Mælken var en
kronedyrerepr.Hter.m
setomater 12 kr. pr.
og lammekodet var vœ
sentligt billigere. Is*r
blev vi fascineret over
HSStt-akj*:
s-íaer.iftí
derkebabs.diversekryd-
rede karbonader m. m.
Derudover okse-,
kalvekod samt lamme
kod naturel. Men tisk*®*'
delingen var endnu mere
inspirerende. Alle de m -
bydende fisk og skald\
var smukt arrangeret p&
is. Men der var ogs& rá
udsk&ret fisk marineret i
hhv.karry-, paprika g
hvidvinslager tilsat for
skellige grantsager, 1 g
til at hælde i et ovnfast
íad og 8ratiSdst Mte-
ftráSSt'Ss
ffsketvoer, samt meget
fisketype , ville
rrfuw» o& danskernes
^var
* re fiskehandlere var
‘rrv.rt":;
kotefi* supermarkederne?
^^"nnaHVÖrumarkab.nn M.
n
K i Vörumarkaðurinn lif.
LSJ
11. S: 622200.