Morgunblaðið - 21.11.1984, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 1984
Sinfóníuhljómsveit íslands:
Atriði úr amerískum
söngleikjum á auka-
tónleikum á morgun
A morgun, fimmtudaginn 22. nóvember, heldur Sinfóniuhljómsveit
íslands tónleika í Hiskólabíói og hefjast þeir kl. 20.30. Þetta eru auka-
tónleikar og á efnisskráinni eru eingöngu atriði úr amerískum söngleikj-
um, Ld. úr „My Fair Lady“, „Carousel", Porgy and Bess“, „West Side
Story“, „Man of La Mancha“, „South Pacific", „Show Boat“ (Old Man
River) o.fl. Tveir bandarískir listamenn eru komnir til landsins og koma
þeir fram með hljómsveitinni á þessum tónleikum.
Hljómsveitarstjórinn, Robert
Henderson, hóf nám í hljóðfæra-
leik fjögurra ára, fyrst lærði
hann á fiðlu en síðan píanó og
horn, og fljótlega bættust tón-
smíðar og hljómsveitarstjórn við
námsefnið. Hann stjórnaði
flutningi á eigin tónsmíð 13 ára
og 16 ára vann hann eftirsótt
tónsmíðaverðlaun. Árin 1979 til
1982 var hann stjórnandi Sin-
fóníuhljómsveitarinnar í Utah,
en er nú aðalstjórnandi Sinfón-
íuhljómsveitarinnar í Little
Rock, Arkansas.
Einsöngvarinn, Thomas Car-
ey, er fæddur í Suður-Karólínu-
fylki í Bandaríkjunum og stund-
aði tónlistarnám í New York.
Hann fékk styrk til náms hjá
Hans Hotter við tónlistarskól-
ann í Munchen. Hann hefur unn-
ið til ýmissa verðlauna. Hann
söng m.a. hlutverk Papagenos í
Töfraflautunni eftir Mozart og
Robert Henderson
Gemont i La Traviata eftir Verdi
í óperunni í Amsterdam. I París
söng hann m.a. Rigoletto og i
Covent Garden söng hann undir
stjórn hins kunna hljómsveitar-
stjóra Colin Davis. Hann hefur
einnig sungið víða í Bandaríkj-
unum, m.a. i Carmina Burana
undir stjórn Leopold Stokowski.
Sömuleiðis hefur hann sungið
fjöldann allan af ameriskum
söngleikjum, m.a. Show Boat og í
Porgy and Bess.
Forseti ASÍ um uppsagnir hárgreiðslunema:
Viðbrögð hárgreiðslu-
meistara eru
„ÞESSI viðbrögð hárgreiðslumeist-
ara eru gjörsamlega siðlaus að mín-
um dómi og ASÍ hlýtur að láta málið
til sín taka,“ sagði Ásmundur Stef-
ánsson, forseti Alþýðusambands ís-
lands, er blaðamaður Mbl. innti
hann álits á uppsögnum hárgreiðslu-
og hárskurðarnema, sem nú eru í
vinnu á hárgreiðslustofum. Hár-
greiðslu- og hárskeranemar eru aðil-
ar að Iðnnemasambandi íslands,
sem aftur er aðili að ASÍ, og sam-
kvæmt nýgerðum kjarasamningum
var hárgreiðslumeisturum gert að
greiða nemum fullar lágmarkstekjur
í dagvinnu, sem nú eru rúmar 14
þúsund krónur á mánuði.
Hárgreiðslumeistarar hafa
svarað þessu ákvæði kjarasamn-
inganna með því að boða uppsagn-
ir á öllum hárgreiðslu- og hár-
skeranemum, sem eru á samningi
hjá hárgreiðslustofunum, en þeir
munu var tæplega 60 talsins. Eru
uppsagnir miðaðar við viku fyrir-
vara, sem eitt út af fyrir sig orkar
tvímælis, en samkvæmt túlkun
forkastanleg
forsvarsmanna Iðnnemasam-
bandsins eiga nemarnir að fá
a.m.k. eins mánaðar uppsagnar-
frest. Þeir hafa og látið svo um
mælt, að þessum uppsögnum verði
svarað með viðeigandi hætti og
málinu skotið til dómstóla ef ann-
að þrýtur.
Ásmundur Stefánsson, forseti
ASÍ, sagði í samtali við Mbl. vegna
þessa máls, að sér virtist ólöglega
að málum staðið hjá hárgreiðslu-
meisturum og sagði m.a.: „ASÍ
hefur farið með samningsumboð
fyrir hönd iðnnema og því hlýtur
að koma til kasta sambandsins að
fjalla um þetta mál og gera viðeig-
andi ráðstafanir. Málið er hins
vegar svo nýtilkomið að enn hefur
ekki verið fjallað sérstaklega um
það í stjórn ASÍ. En í fljótu bragði
fæ ég ekki annað séð en þessi
viðbrögð hárgreiðslumeistara við
ákvæðum nýgerðs kjarasamnings
séu forkastanleg og ekki aðeins
siðlaus, heldur einnig ólögleg,"
sagði Ásmundur Stefánsson.
Þyrla landhelgisgæzlunnar við steypuvinnu við Stokkseyrarhöfn.
Gott atvinnuástand á Stokkseyri:
Hraðfrystihúsið tók á
móti 337 lestum í október
Á STOKKSEYRI hefur verið gott at-
vinnuástand í haust. Vinna í hrað-
frystihúsi staðarins féll þó niður í
fjóra til fimm daga á þriggja vikna
tímabili kringum mánaðamót sept-
ember og október. Haustmánuðum
befur yfirleitt fylgt nokkurt og jafn-
vel verulegt atvinnuleysi á þessu
sveði að sögn Guðmundar Sigvalda-
sonar, sveitarstjóra á Stokkseyri.
Guðmundur Sigvaldason sagði
ennfremur, að unninn afli hjá
Hraðfrystihúsi Stokkseyrar hf.
hefði aukizt i október um 63%
miðað við sama mánuð í fyrra. Af
337 lestum, sem unnar hefðu verið
í mánuðinum, hefðu 135 lestir
fengizt á línu, en það væri ný-
lunda, að gert væri út á línu frá
Stokkseyri að hausti. í október
hefðu verið farnir 36 línuróðrar á
þremur bátum frá Stokkseyri.
Þá sagði Guðmundur, að i haust
hefði verið unnið að uppsetningu
nýrra innsiglingarljósa og merkja
við Stokkseyrarhöfn. Merkin
kæmu í stað eldri merkja, sem
nefnd væru Hlaupósmerki og Dyr-
ósmerki, enda notuð við innsigl-
ingu eftir samnefndum sundum.
Áætlaður kostnaður við þessa
framkvæmd væri um 800.000
krónur.
Haraldur Á. Sigurös
son leikari látinn
Haraldur Á. Sigurósson, leikari, lést
aðfaranótt 20. nóvember, 82 ára gam-
all.
Haraldur Ásgeirsson Sigurðsson
fæddist 22. nóvember 1901 í Reykja-
vík. Foreldrar hans voru hjónin
Ásgeir Sigurðsson, kaupmaður og
ræðismaður í Reykjavík, og Þórdís
Hafliðadóttir. Hann gerðist meðeig-
andi í heildverslui. Ásgeirs Sigurðs-
son hf., Verslunin Ekiinborg, f
Reykjavík. Haraldur var þekktur
leikari og gamanleikjahöfundur.
Hann fékkst einnig við ýmis önnur
ritstörf.
Haraldur var tvíkvæntur. Árið
1927 kvæntist hann Magneu Jó-
hannesdóttur. Þau skildu. Árið 1939
kvæntist hann eftirlifandi konu
sinni, Guðrúnu Ólaffu Sigurðsson,
fæddri Hjálmarsdóttur, frá Nesi í
Norðfirði.
Haraldur Á. Sigurðsson leikari
Viúbrö^ð vid ^engisfellingu krónunnar
Kristján Thorlacius
formaður BSRB:
Samningarn-
ir notaðir sem
skálkaskjól
„ÉG TEL að þessi gengisfelling sé
óhæfa. Það er augljóst mál að
þarna er verið að taka aftur hluta
þeirrar kaupmáttaraukningar sem
samtök launafólks sömdu um í sfð-
ustu kjarasamningum og verið að
nota kjarasamningana sem skálka-
skjól fyrir gengisfellingu,“ sagði
Kristján Thorlacius, formaður
BSRB, í samtali við blaðamann
Mbl. þegar leitað var álits hans á
gengisfellingunni.
„Gengisfelling var orðin gíf-
urlega mikil á árinu og við blasti
að stefna ríkisstjórnarinnar
hafði mistekist. Það var því ver-
ið að nota kjarasamninga launa-
fólks sem skálkaskjól til þess að
rétta af stefnu ríkisstjórnarinn-
ar f efnahagsmálum. Ég vil i
þessu sambandi minna sérstak-
lega á yfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar í stjórnarsáttmálanum, en
þar segir orðrétt: Aðilar vinnu-
markaðarins beri ábyrgð á sam-
ningum um kaup og kjör f ljósi
hinnar opinberu stefnu í gengis-
og kjaramálum.
Þessi árás á kjör launafólks er
greinilega gerð í trausti þess að
samstaða sé ekki nægileg hjá
öllum þorra launamanna. Hjá
BSRB hefur það sannast að sam-
takamátturinn var fyrir hendi.
Ég tel að nú þurfi launamenn
almennt að mynda slíka órofa
samstöðu að ríkisstjórn leyfi sér
ekki að framkvæma slíka óhæfu
sem þessi gengisfelling er,“ sagði
Kristján einnig.
Páll Sigurjónsson
formaður VSÍ:
Ekki við
öðru að búast
„ÞAÐ VAR ekki við öðru að búast.
Þrátt fyrir að við gerð síðustu
kjarasamninga hafi á tímabili ver-
ið möguleikar á að gera skynsam-
lega samninga, sem hefðu gert það
að verkum að ekki hefði þurft að
koma til gengisfellingar, völdu
menn gömlu leiðina. Vandinn var
síðan leystur með gömlu lausnun-
um eins og við var að búast,“ sagði
Páll Sigurjónsson, formaður
Vinnuveitendasambands íslands,
þegar álits hans var leitað á geng-
isfellingunni.
„Við ættum að vita að verð-
bólgan hefur verið bölvaldur í
okkar þjóðfélagi en það virðist
þó vera að minni manna nái ekki
mjög langt aftur í tfmann," sagði
Páll aðspurður um áhrif aukinn-
ar verðbólgu á atvinnurekstur-
inn. „Það er að visu ekki visitala
f þessum samningum og því
minni lfkur á að verðbólgan fari
upp núna, hún ætti frekar að
jafna sig og maður verður að
vona að menn sýni þá meiri
skynsemi í næstu samningum
með þvf að reyna þá einhvers-
konar skattalækkunarleið. Mað-
ur verður bara að vona að menn
læri á þessu og að þetta verði
ekki of dýrkeypt lexía fyrir
okkur,“ sagði Páll að lokum.
Olafur Davíðsson _
framkvæmdastjóri FII:
Staða iðnað-
arins breytist
ekkert
„HÚN breytir í sjálfu sér litlu eða
engu um stöðuna frá því sem var
fyrír gerð síðustu kjarasamninga.
Hún er eingöngu afleiðing þeirra
og hún gerir ekki meira en að
mæta þeim kostnaðarhækkunum
sem verða vegna kjarasamn-
ínganna. Samkeppnisstaða iðnað-
arins breytist því í sjálfu sér ekk-
ert við þessa atburðarás," sagði
Ólafur Davíðsson, framkvæmda-
stjóri Félags íslenskra iðnrekenda,
í samtali við blaðamann Mbl. þeg-
ar hann var spurður að því hvernig
gengisfellingin kæmi við iðnaðinn.
„Því miður er þetta allt þannig
að menn eru að hækka kaupið og
lækka gengið til að standa f
sömu sporum og áður,“ sagði
Ólafur einnig. Aðspurður um
hvernig aukin verðbólga, sem
væntanlega kæmi í kjölfar geng-
isfellingarinnar, kæmi við við
iðnaðinn sagði Ólafur: „Verð-
bólgan kemur illa við iðnaðinn. í
fyrsta lagi þurfa menn að fjár-
magna þessa verðbólgu. Það
kallar á meira rekstrarfé. Það
hefur jafnan verið svo þegar
verðbólga hefur farið vaxandi
eins og nú er að fyrirtæki lenda í
erfiðleikum með að fjármagna
hana. í öðru lagi hefur hún þau
áhrif að menn geta, því miður,
minna sinnt þeim verkefnum
sem brýnust eru, það er að auka
framleiðnina, hugsa fyrir nýj-
ungum i framleiðslu og auka
markaðssókn. Menn verða þá
uppteknari af vandamálum
dagsins i dag en af verkefnum
morgundagsins."
Miðstjóm ASÍ:
Gengisfell-
ingin sérstak-
lega ámælis-
verð
„KÍKISSTJÓRNIN befur nú með
gengislækkun ákveðið með einu
pennastriki að skerða verulega þá
kjarasamninga sem undirritaðir
voru fyrir 2 vikum. Gengislækkunin
er varin með því, að nauðsynlegt sé
að „endurreisa þau rekstrarskilyrði
sem atvinnuvegunum voru búin fyr-
ir launahækkanir". Það eru launa-
fólki nokkur tíðindi, að launahækk-
un sem ekki er komin til útborgun-
ar kalli á gengisfellingu. Það sætir
líka nokkurri furðu, að 12—13%
launahækkun hcfur á skömmum
tíma verið svarað með 16—17%
bækkun á verði gjaldeyris," segir í
samþykkt sem miðstjórn Alþýðu-
sambands íslands gerði á fundi sín-
um í gær. Þar segir einnig:
„Við gerð kjarasamninga var í
samningum ÁSl og VSl lengi
fjallað um svonefnda skattalækk-
unarleið. Ljóst er að áhugi á þess-
ari leið stafaði m.a. af því að fyrir
lá að ýmis fyrirtæki í sjávarút-
vegi gætu ekki tekið á sig veru-
legar launahækkanir. Með lækkun
tekjuskatts' og óbeinum kaup-
máttartryggingum, svo sem að-
haldssömum ákvæðum um geng-
isstefnu, takmörkun á hækkun
búvöruverðs, opinberrar þjónustu
o.fl. vildu menn feta nýja leið til
lausnar kjaradeilunni. Þegar til
kastanna kom hafði ríkisstjórnin
ekki áhuga á þessari leið. Þess í
stað gekk hún sjálf til samninga á
öðrum grundvelli sem lögðu línur
fyrir heildina. Það hlýtur því að
vera á hennar ábyrgð að tryggja
kaupmátt þeirra. I ljósi þessa
hlýtur sú ráðstöfun ríkisstjórnar-
innar að fella gengi með þeim
hætti sem nú hefur verið gert að
teljast sérstaklega ámælisverð.
Miðstjórn ASÍ bendir á að
vandi undirstöðuatvinnuveganna
leysist ekki með gengisfellingu.
Ný hrina verðbólgu skellur nú á
þjóðinni, en stjórnvöld sinna í
engu aðkallandi skipulagsaðgerð-
um í efnahagskerfinu. Jafnframt
eykst misgengi milli atvinnu-
greina, sem margar blómstra á
sama tíma og sjávarútvegur á
víða í vök að verjast.
Miðstjórn ASf lýsir fordæm-
ingu sinni á þeim málflutningi
sem hafður er í frammi af for-
svarsmönnum gengisfellingarinn-
ar, að setja samasemmerki milli
leiðréttingar á launakjörum
verkafólks oggengisfellingar*