Morgunblaðið - 21.11.1984, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 1984
19
að togarinn Óskar Magnússon,
sem gerður hefur verið út héðan
frá Akranesi og boðinn var upp
fyrir skömmu, var sleginn útgerð-
arfélaginu Krossvík hf. hér í bæ.
Þar með er útlit fyrir að viðunandi
hráefnisöflun fyrir frystihús Haf-
arnarins hf. sé tryggð, en hins
vegar nægir það því miður ekki til
þess að frystihús Þórðar óskars-
sonar hf. geti hafið rekstur nú.
Þar hafa um 50 manns misst at-
vinnu sína og er mikil eftirsjá af
því myndarlega fyrirtæki, sem hér
hefur starfað langt á þriðja ára-
tug.
Hjá skipasmíðastöð Þorgeirs og
Ellerts hf., sem er einn stærsti
vinnuveitandi á Akranesi, hafa
verkefni verið stopul, og er mikil
óvissa framundan þar eins og al-
mennt virðist vera í skipaiðnaði
hér á landi. Þar hefur enn ekki
komið til uppsagna, en við því
gæti ég allt eins búist, ef heimild
fæst ekki til að halda nýsmíða-
verkefnum áfram.
Ég held að engum dyljist, að
mikil endurnýjun muni verða I
fiskiskipaflota landsmanna innan
fárra ára, ef útgerð á að halda
áfram hér á landi, og er sú endur-
nýjun engu að síður fyrirsjáanleg,
þótt sumir telji, að flotinn megi
eitthvað minnka. Ef tryggja á
hagkvæma viðhaldsþjónustu við
fiskiskip, sem augljóslega hlýtur
að draga úr rekstrarkostnaði út-
gerðar og treysta þar með rekst-
argrundvöll hennar, þá er nauð-
synlegt að tryggja innlendum
skipaiðnaði þau endurnýjunar-
eða nýsmíðaverkefni, sem fram-
undan eru. Að þessari endurnýjun
verður nú þegar að huga, svo hún
megi verða jöfn og í samræmi við
afkastagetu innlends skipaiðnað-
ar. Verði það ekki gert, má búast
við fjöldauppsögnum i skipaiðn-
aði, en við það tapast sú mikla
verkþekking og þjálfun, sem
byggð hefur verið upp á undan-
förnum árum, og eftir standa þá
óhagkvæmar rekstareiningar í
skipaiðnaði. Þá hefst sami leiði
leikurinn og leikinn hefur verið
undanfarna árátugi: Þegar flotinn
er úr sér genginn, hefst innflutn-
ingur fiskiskipa í massavis. Þær
raunasögur má ekki endurtaka, og
því er brýnt að fylgja þeim áætl-
unum eftir sem gerðar voru um
endurnýjun fiskiskipaflotans og
miða að því að tryggja skipaiðnaði
jafnan og stöðugan rekstur."
Hvernig má búast við að at-
vinnuástand verði í vetur?
„Það er erfitt að segja hvernig
atvinnuástand verður í vetur. Þó
vil ég segja, að mér finnst mun
bjartara útlit nú i atvinnumálum
hér á Akranesi en á sama tíma í
fyrra. Bæði er, að ný framleiðslu-
og þjónustufyrirtæki hefja vænt-
anlega rekstur innan fárra mán-
samlega að mínu mati þó alltaf
séu til einstaklingar sem ofgera
hlutunum í þessu sem öðru. Vil ég
halda því fram að það sé tíma-
bundið eins og ég sjálf gerði í sól-
inni áður en bekkirnir komu og
möguleikarnir voru fálr á hverju
ári og allt var lagt á sig til að
gleypa hvern sólargeisla. Nú þegar
fólk veit að það getur alltaf verið
hraustlegt, held ég að það taki
þessu mun rólegar eftir að það
gerir sér grein fyrir að sólarlamp-
arnir eru þarna og hverfa ekki
eins og sólin og engin ástæða er að
ofgera húðinni með óhóflegri
tímabundinni notkun sem fólk
hefur lagt á húðina t.d. í 2—3ja
vikna sólarlandaferðum og með
því að liggja heilu dagana hér
heima er viðrar.
Áður en meiri áróðri gegn sól-
arlömpum verður slegið upp 1 feit-
um fyrirsögnum í dagblöðum óska
ég eindregið eftir því að könnun
verði gerð á húðkrabbatilfellum.
Það eru sem betur fer aðeins um
200 manns á sl. 30 árum og ætti
það ekki að verða mjög mikil
vinna að þeir verði spurðir um
fjölda utanlandsferða, áætlaðan
tíma í sól, tímafjölda í sólarbekkj-
um og hvar (til að viðkomandi sól-
baðsstofa geti staðfest það og viti
hvað er að ske). Einnig spyrjast
fyrir um hvort viðkomandi starfi
innan dyra eða utan.
aða í tveimur þeirra iðnaðarhúsa,
sm nú eru í byggingu og ýmsir
hafa sýnt því verulegan áhuga að
hrinda framleiðsluhugmyndum i
framkvæmd. Atvinnumálanefnd
bæjarins hefur í samvinnu við
iðnráðgjafa Vesturlands unnið
drjúgt undirbúningsstarf með
námskeiðahaldi og kynningar-
starfi og forsvarsmenn starfandi
fyrirtækja hér hafa gert töluvert
af því að leita leiða til þess að
auka starfsemi sína. Það má því
segja, að ýmislegt sé á döfinni."
Hafa bæjaryfirvöld gripið til sér-
stakra ráða til þess að stuðla að
aukinni atvinnu?
„Jú, vissulega hafa bæjaryfir-
völd stuðlað að aukinni atvinnu-
uppbyggingu eftir megni. Sjálfur
er ég þó þeirrar skoðunar, að bæj-
arsjóður eigi sem minnst að taka
beinan þátt í atvinnurekstri en
þess í stað beri að skapa fyrir-
tækjum góð ytri skilyrði. Auk þess
undirbúningsstarfs, sem atvinnu-
málanefnd hefur unnið og ég gat
um áðan, þá stendur Akranes-
kaupstaður nú fyrir kynningu á
þeim kostum sem fyrir hendi eru
hér á Akranesi og miklu skipta
fyrir atvinnurekstur. Þetta eru at-
riði sem ég þykist vita að ýmsum
utanaðkomandi sjáist yfir, og er
ég raunar viss um að svo er, eftir
viðtöl við fjölmarga aðila, síðan
kynningin hófst. Meðal þessara
atriða má nefna skipulögð iðnað-
arsvæði, þar sem í boði eru mjög
hagkvæmar byggingarlóðir. Hér
er skipting starfa svo til jöfn milli
sjávarútvegs, iðnaðar og þjónustu,
og er mikill stöðugleiki á vinnu-
markaði. Á Akranesi þekkist varla
að menn hlaupi á milli starfa. Þá
eru samgöngur, bæði á landi og
sjó, orðnar mjög góðar við stærsta
markaðssvæði landsins, Stór-
Reykjavíkursvæðið, og hér er næg
orka, bæði rafmagns- og vatns-
orka. Raforkuverð er talið mjög
hagstætt en því miður verður að
játa, að sömu sögu er ekki að segja
af heita vatninu enn. Þó eru
möguleikar á að semja um magn-
afslátt, ef um er að ræða fyrir-
tæki, sem nýta heitt vatn beint til
framleiðslu. Þá eru í bænum öll
helstu þjónustufyrirtæki, svo sem
vélsmiðjur, trésmiðjur, lögfræði-
skrifstofur, endurskoðunarskrif-
stofur og fjölmenn verkfræðistofa
með vfðtæka þekkingu og þjónustu
svo eitthvað sé nefnt. Allt eru
þetta atriði, sem miklu skipta f
rekstri framleiðslufyrirtækja, og
því reynum við nú að höfða til
þeirra einstaklinga og félaga, sem
áhuga hafa á eflingu iðnaðar með
rekstri framleiðslufyrirtækja á
Akranesi.
Við höfum mikinn áhuga og
teljum okkur hafa upp á fjöl-
marga kosti að bjóða.“
J.G.
Ég lærði snyrtisérfræði og nudd
í Kaupmannahöfn fyrir ca. 10 ár-
um og f mínum bókum kemur
fram að sól og ljósaböð séu holl f
hófi en langvarandi mikil sólar-
dýrkun geti valdið skemmdum f
húðinni og leitt til húðkrabba-
meins þ.e.s. 1—2 áratugir. Vil ég
þvf beina þeirri spurningu til húð-
sérfræðinga hvort mögulegt sé að
hin skamma notkun sólbekkja
hérlendis, þ.e. 3ja ára nokkuð al-
menn notkun, þá sérstaklega
kvenna, en raunverulega fyrst á
þessu ári gífurlegt framboð Ijósa-
tima á Reykjavíkursvæðinu geti
valdið þessari aukningu húð-
krabbameins. Fyrra sunnudags-
kvöld var þetta mál tekið fyrir í
fréttatíma sjónvarpsins til
ánægju fyrir sólbekkjaunnendur
og kom fram að þessi aukning
gæti ekki átt skýringu þar vegna
skamms tíma sólbekkja hér á
landi. Vona ég að sem flestir hafi
fengið raunhæfari svör en fréttir í
Morgunblaðinu síðustu daga og
hræðist ekki hóflega notkun sól-
bekkja þar til annað hefur sannast
sem ég persónulega tel aö ekki
verði og sólbekkir eigi eftir að
veita okkur tslendingum birtu og
yl um ókomin ár.
Ilalldára Lilja Helgadóttir er eig-
andi treggja sólbaðsstofa rió
Laugareg.
Orgel-
tónleikar
í Krists-
kirkju
Tónlist
Egill Friöleifsson
Kristskirkja 19.11.'84
Flytjandi: Hörður Áskelsson,
orgel.
Efnisskrá: Verk eftir Jean Lang-
lais, Oliver Messiaen, György Lig-
eti og Jehan Alain.
Musica Nova efndi til tónleika
í Kristskirkju sl. mánudags-
kvöld. Hörður Áskelsson sat þar
við orgelið og flutti okkur 20.
aldar orgelmúsík. Hörður hefur
mjög látið að sér kveða hin síð-
ustu ár, og kringum hann hefur
tónlistin blómgast í Hallgríms-
kirkju, þar sem hann er kantor.
Hann hefur getið sér orð sem
góður organisti, snjall kórstjóri
og liðtækt tónskáld. Það er ekki
á hverjum degi sem okkur gefst
kostur á að hlusta á samtfma
orgeltónlist og því var þetta
kærkomið tækifæri. Á efnis-
skránni voru verk eftir frönsku
tónskáldin Jean Langlais, Oliver
Messiaen og Jean Alain og
Ungverjann György Ligeti, og
var þetta hinn ánægjulegasti
konsert.
í upphafi gerði flytjandi
nokkra grein fyrir verkunum, en
ekkert þeirra hafði heyrst hér-
lendis áður á tónleikum. Hann
gat þess m.a. að það væri ekki
tilviljun að Frakkar væru fyrir-
ferðarmiklir á efnisskránni, þvi
þeir væru í fararbroddi hvað
varðar nýsköpun orgeltónsmíða
á þessari öld.
Við heyrðum fyrst þrjá þætti
fyrir orgel eftir Jean Langlais,
sem var manna snjallastur að
impróvisera, áheyrileg músík
sem reis hæst í Gleðisöngnum
(Chant de joie).
Eitt merkasta tónskáld, sem
nú er uppi, er Frakkinn Oliver
Messiaen og heyrðum við þrjá
þætti úr stórverki hans Les
corpus glorieux (hinn upphafni
likami). Það býr alltaf einhver
mystískur kraftur og dulúð í
verkum Messiaens og fannst mér
Herði takast alveg sérstaklega
vel upp í túlkun sinni á þessu
verki.
Mér er það enn í fersku minni,
er ég heyrði Volumina eftir
Ungverjann György Ligeti i
fyrsta sinn. Það var i Stokk-
hólmi fyrir 11 árum. Ég get þess
hér, því áhrifin af þessu magn-
aða verki eru mér mjög minn-
isstæð. Þó verk þetta sé í aðra
röndina hálfgerð kaos, og byggir
aðallega á tónaklösum, blæ- og
styrkleikabreytingum þar sem
möguleikar orgelsins eru nýttir
til hins itrasta, og raunar aldrei
hægt að flytja eins i tvö skipti,
er áhrifamáttur þess mikill. Svo
var einnig nú.
Tónleikunum lauk svo með
svítu eftir Jehan Alain, snoturt
verk og vel samið, sem þó féll
nokkuð i skugga þeirra Ligetis
og Messiaens.
Sem fyrr segir voru þetta hin-
ir ágætustu tónleikar. Hörður
Áskelsson er magnaður músík-
ant, tekniskur og hugmyndarik-
ur og stóð sig með stakri prýði
þetta kvöld. Hafi hann og Mus-
ica Nova þökk fyrir framtakið.
VILT ÞÚ TAKA ÞÁTT í
AÐ UEKKAIDGJÖLD
BIFREIÐATRYGGINGA?
KOMDU ÞÁTILLIDS
VIÐ OKKUR
50% EFTIR AÐEINS 3 ÁR!
í tilefni 20 ára afmælis Hagtryggingar veitum við nú 50%
afslátt af ábyrgðartryggingu eftir aðeins 3ja ára tjónlausan
akstur, 55% eftir5árog65% eftir 10ár. Eftirtjónlausan
akstur í 10 ár samfellt fellur iðgjaldið niður á 11. ári.
EIGUM VIÐ EKKISAMUEIÐ?
Þú getur gengið til liðs við okkur fyrir 1. des. Við verðum
öflugri og áhrifameiri með hverjum bifreiðaeiganda sem
tryggir hjá okkur. Þú flytur réttindi þín hjá öðru vátryggingar-
félagi með þértil okkar.
Hafðu samband sem fyrst, símiokkarer68-55-88. Enn
fremur veita umboðsmenn allar upplýsingar.
TAKTU TRYGGINGU - EKKIÁHÆTTU
HAGTKYGGHMG HF
Suóurlandsbraut 10,105 Reykjavik, sími 685588.