Morgunblaðið - 22.11.1984, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. NÓVEMBER 1984
„Tíðindalaust á
austurvígstöðvunum“
Skák
Bragi Kristjánsson
í GÆR vtr 26. skákin I heimsmeist-
araeinvíginu tefld í Moskvu. Áskor-
andinn haföi hvítt og skákin tefldist
í byrjun eins og 24. skákin. í 11. leik
brá Karpov út af, en þaö dugði ekki
til að blása keppendum baráttuanda
í brjóst Eftir 23 tilþrifaiitla leiki
sömdu þeir um jafntefli.
Þetta var sautjánda jafnteflið i
röð, en alls hefur 22 skákum lokið
með jafntefli í þessu einstæða
heimsmeistaraeinvígi. Það er ekki
glæsilegt fyrir áskorandann,
stigahæsta skákmann heims, að
hafa ekki unnið skák í þessu ein-
vigi. Karpov hefur að vísu unnið
fjórar skákir, en hann þarf að
vinna tvær til viðbótar til að sigra
i einvíginu. Hann þorir hins vegar
ekki að taka neina áhættu, er
greinilega hræddur við að Kasp-
arov komist í stuð við að vinna
skák. Báðir keppendur bíða og
vona að andstæðingurinn leiki af
sér, en á meðan hlaðast jafnteflin
upp og eins og einhver sagði þá er
enn „tíðindalaust á austurvig-
stöðvunum".
Við skulum skoða 26. skákina,
en ekki er ástæða til að fara um
hana mörgum orðum.
26. skákin:
Hvítt: Kasparov
Svart: Karpov
Enski leikurinn
1. Rf3 — Rf6, 2. c4 — c5, 3. Rc3 —
Rc6, 4. d4 — czd4, 5. Rxd4 — e6, 6.
g3 — Db6, 7. Rb3 — d5, 8. cxd5 —
Rxd5, 9. Bg2
Kasparov sleppir eðlilegasta
framhaldinu, 9. Rxd5 en það gerði
hann einnig í 24. skákinni.
9. — Rxc3, 10. bxc3 — Be7, 11. 04)
— e5
Karpov bregður út af 24. skák-
inni, en þar varð framhaldið 11. —
0-0,12. Be3 - Dc7,13. Rd4 - Hd8,
14. Da4 - Bd7, 15. Rxc6 - Bxc6,
16. Bxc6 — bxc6,17. c4 og jafntefli
var samið. Með leik sínum nú
kemur Karpov í veg fyrir Rb3 —
d4 og opnar biskupi sinum á c8
leið út á borðið.
12. Be3 — Dc7, 13. Rc5 — 0-0, 14.
Da4 — Bxc5
Svartur verður að drepa þennan
riddara, því annars lendir hann i
erfiðleikum með að koma Bc8 út á
borðið.
15. Bxc5 — Hd8, 16. Hfdl - Be6,
17. h3 — Hxdl, 18. Hxdl — Hd8,
19. Hxd8 — Dxd8, 20. Bxa7
Auðvitað ekki 20. Bxc6 — bxc6,
21. Dxc6? - Ddl, 22. Kg2 - Bd5
og vinnur drottninguna.
20. — Da8, 21. Bxc6 — bxc6, 22.
Kh2 — h5, 23. Da5 — f6 og kepp-
endur sömdu um jafntefli. Hvítur
hefur peð yfir, en mjög erfitt er að
gera sér mat úr því.
Staðan:
Karpov 4 (22 jafntefli)
Kasparov 0
Qlympíuskákmótið:
ísland — Honduras 4:0
Satoaiki 21. aórember. Fri Áakeli Erni Kán
ÍSLENZKU karlarnir unnu and-
stæðinga sína frá Honduras á öllum
borðum í annarri umferð Ólympíu-
skákmótsins og konurnar unnu
sveit Dóminíkanska lýðveldisins
með tveimur vinningum gegn ein-
um. Skák Helga Ólafssonar úr
fyrstu umferðinni gegn Túnis fór f
bið í fjórða sinn og hefur Helgi ekki
gefið upp alla von um vinning, þótt
staðan sé almennt talin jafnteflis-
leg. Margeiri tókst að halda jöfnu f
sinni skák úr fyrstu umferð og er
staðan þá þannig, að íslenzka sveit-
in hefur l'/i vinning og Túnissveitin
lVi, þannig að úrslit velta á árangri
Helga.
Bjartsýni ríkti meðal íslend-
inganna hér eftir stórsigur karl-
anna gegn Honduras í dag. Allar
skákirnar fóru í bið, en okkar
ni, frétUríUra MbL
mönnum tókst öllum að snúa erf-
iðum biðstöðum i vinninga. Helgi
og Margeir unnu i annarri lotu.
Þegar skákirnar fóru f bið öðru
sinni gafst andstæðingur Jóhanns
Hjartarsonar upp og andstæðing-
ur Jóns L. Árnasonar gafst upp
eftir nokkra leiki f þriðju setunni.
Úrslit: ísland — Honduras 4—0.
Helgi vann Singh, Margeir vann
Zaldivar, Jóhann vann Haces og
Jón L. vann Yuja.
Konurnar stóðu sig einnig með
prýði. ólöf Þráinsdóttir tapaði
sinni skák eftir mikla baráttu, en
Sigurlaug Friðþjófsdóttir sigraði
hins vegar andstæðing sinn glæsi-
lega í 20 leikjum. Guðlaugu Þor-
steinsdóttur tókst að vinna sína
skák eftir að hún hafði tvisvar
farið í bið.
I þriðju umferðinni tefla ís-
lenzku karlarnir við sveit Argent-
ínu og konurnar við sveit Brasilfu.
Athyglin mun þó fyrst og fremst
beinast að viðureign Sovétmanna
og Ungverja þar sem tveir sterk-
ustu skákmenn Sovétríkjanna eru
fjarri, en Ungverjar geta teflt
fram öllum sínum sterkustu
mönnum. Annars hafa Sovétmenn
teflt sannfærandi og unnið allar
sínar skákir f fyrstu tveimur um-
ferðunum. Það vakti athygli í
annarri umferð að hinn kornungi
fyrstaborðsmaður Norðmanna,
Agdestein, vann sannfærandi sig-
ur á tékkneska stórmeistaranum
Hort. Vegna fjölda biðskáka er
staðan ófjós eftir tvær umferðir,
en Sovétmenn eru einir í fyrsta
sæti með fullt hús.
Guðmundur
Guðný
Gunnar
Tónleikar í
V estmannaeyjum
GUÐNÝ Guðmundsdóttir fiðluleik-
ari, Gunnar Kvaran cellóleikari og
Guðmundur Guðjónsson organleik-
ari halda tónleika í landakirkju í
Vestmannaeyjum nk. laugardag, 24.
nóvember.
Á efnisskrá tónleikanna, sem
hefjast klukkan 16.00 verða m.a.
verk eftir Hándel, Bach, Massenet
og Mendelssohn.
Á föstudag klukkan 17 munu
listamennirnir kynna hljóðfæri
sfn og leika fyrir nemendur tón-
listarskólans í bæjarleikhúsinu.
13 milljónum úthlutaö
úr verkfallssjóði BSRB
ÚR verkfallsjóði BSRB hefur verið
úthlutað um 13 milljónum króna til
tæplega 2600 umsækjenda.
I byrjun verkfalls voru rösklega
5 milljónir til ráðstöfunar og inn-
anlands og erlendis hafa safnast
um 8 milljónir króna.
Þar sem ráðstöfunarfé sjóðsins
er nú á þrotum og ekki horfur á
Flugleiðaskákmót:
24 sveitir
HIÐ árlega Flugleiðaskákmót verð-
ur haldið í 6. skipti um næstu helgi.
Skákmótið verður haldið á Hótel
Loftleiðum og hefst klukkan 9.15 á
laugardaginn, 24. nóvember.
Að þessu sinni taka 24 skák-
sveitir, frá fyrirtækjum og stofn-
unum, þátt í mótinu, helmingur-
inn utan af landi og helmingurinn
af höfuðborgarsvæðinu. Tefldar
verða 23 umferðir. Á síðasta
Flugleiðaskákmóti sigraði sveit
Bolvikinga. Flugleiðir veita sigur-
sveitunum ferðaverðlaun.
frekari framlögum telur stjórn
sjóðsins ekki unnt að úthluta leng-
ur úr verkfallssjóði. í frétt frá
stjórn verkfallssjóðs BSRB eru
færðar þakkir þeim fjölmörgu,
sem styrkt hafa sjóðinn.
Ók af slysstað
KONA varð fyrir bifreið á gangbraut
á Laugavegi, skammt fyrir austan
Rauðarárstíg, í hádeginu á mánu-
dag. Hún féll fram á vélarhlíf bif-
reiðarinnar og náði ökumaðurinn að
stöðva bifreið sína. Eitthvert fát
virðist hafa komið að ökumanni, því
hann bakkaði bifreið sinni svo kon-
an féll í götuna og ók að því loknu á
brott Konan hlaut ekki alvarleg
meiðsl, en er bólgin og marin.
Bifreiðin var gul, annað hvort af
Lada-gerð eða FIAT. Lögreglan
biður ökumanninn og vitni vin-
samlega að gefa sig fram.
INNLENT
Aflamark á skip eða fisktegundir
Ræða Krisjáns Ragnarssonar á LÍÚ-þingi
að stórum hluta i dag, þar sem þau
hafa mestan hag af því að vanda
framleiðsluna.
Málshátturinn „fátt er svo með
öllu illt að ekki boði nokkuð gott“
getur átt við í þessu efni, því mán-
aðarlangt verkfall opinberra
starfsmanna leiddi í ljós að við gát-
um alveg án þeirra verið. Er mér
ekki kunnugt um eitt einasta
ágreiningsefni um ferskfiskmat
meðan verkfallið stóð yfir.
Gengistrygging
afurðalána
Það vekur oft furðu, hvað stjórn-
völd eru máttvana gagnvart banka-
kerfinu i landinu. Stofnanir þessar
þenjast út bæði f mannahaldi og
húsbyggingum. Fjöldi banka-
starfsmanna hefur þrefaldast á ör-
fáum árum meðan mannfjöldi i
fiskveiðum og fiskvinnslu stendur i
stað. Enginn vafi er á því, að sú
mikla spenna, sem skapaðist hér
síðari hluta árs, á rætur að rekja
til óhóflegrar útlánastarfsemi
banka, sparisjóða og lifeyrissjóða.
Ríkisbankarnir tóku milljarða að
láni erlendis i þvf skyni, að þeir
væru að hjálpa sjávarútveginum.
Hafi svo verið að einhverjum hluta,
var nú samúðin ekki mikil með
„vandræöabarninu*. Þetta fé var
tekið að láni með innan við 10%
vöxtum, en endurlánað með allt að
24% vöxtum til að fjármagna af-
urðalán. Þegar svo kom að því að
óttast væri að gengi krónunnar
færi að breytast voru öll afurðalán
snarlega gengistryggð, svo tryggt
væri að sjávarútvegurinn nyti nú
ekki góðs af þeim gengismun, held-
ur fengju bankarnir þetta í verð-
laun fyrir frammistöðuna.
Kjarakröfur
sjómanna
Sjómenn gera nú miklar kröfur
til launahækkana. Beinast þær
einkum að því að hækka kaup-
tryggingu verulega. í þessu sam-
bandi er rétt að taka fram að út-
vegsmenn hafa ítrekað óskað eftir
breytingu á launakerfi sjómanna á
þann veg, að hlutaskiptareglurnar
tækju mið af breyttum oliu- og
fjármagnskostnaði útgerðarinnar.
Þessum óskum hafa sjómenn ávallt
hafnað, þótt forystumenn þeirra
segðu i hinu orðinu, að þeir ætluðu
sér ekki að hagnast á erfiðleikum
útgerðarinnar að þessu leyti.
Stjórnvöld hafa þvi neyðst til að
breyta þessu með lögum. Samning-
ar hafa síðan itrekað verið gerðir
við samtök sjómanna á grundvelli
laga um þetta efni.
Eftir nýgerða kjarasamninga i
landinu er eðlilegt að sjómenn óski
launabreytinga. Ríkisstjórnin hef-
ur nú ákveðiö að beita sér fyrir
lagasetningu um, að nýtt fiskverð
verði ákveðið frá og með deginum i
dag að telja. Hækkun fiskverðs
færir sjómönnum launahækkun í
sama hlutfalli.
1 samningum útvegsmanna við
sjómenn segir, að hækki kaup fisk-
vinnslufólks á gildistima samning-
anna, skuli kauptrygging sjómanna
hækka i sama hlutfalli. Hækkar
þvi kauptrygging nú um 10% til
viðbótar við 3% hækkun frá 1.
september eða samtals yfir 13%.
Hlutaskiptasamningar sjómanna
og útvegsmanna gera ráð fyrir að
sjómenn njóti þess þegar vel fisk-
ast, með því að fá hlut af aflaand-
virði. Til tryggingar þessum afla-
hlut hafa sjómenn lágmarkskaup-
tryggingu, þegar illa fiskast, og er
þá áhættan öll hjá útgerðinni.
Þessu verður ekki breytt á þann
veg, að sjómenn firri sig allri
áhættu, þegar illa fiskast með
stórhækkaðri kauptryggingu, sem
nú er um 20 þúsund krónur á mán-
uði. Frekari kauptrygging sam-
rýmist ekki þessu launafyrirkomu-
lagi.
Menntun sjómanna
Það hefur verið mönnum vaxandi
áhyggjuefni, hve dregið hefur úr
aðsókn að sjómannaskólum lands-
ins nú síðustu árin. Margar skýr-
ingar hafa komið fram hverju
þetta sætti, en varla er þó nokkur
ein einhlít skýring til.
Hverjar sem skýringarnar kunna
að vera, þá er mönnum það ljóst, að
snúa þarf þessari öfugþróun við,
því allir gera sér fulla grein fyrir
því, ekki síst útgerðarmenn fiski-
skipa, að forsenda farsællar sjó-
sóknar er, að yfirmenn skipanna
séu vel menntaðir til þess að gegna
þeim ábyrgðarstörfum sem þeim
eru falin i þessum höfuðatvinnu-
vegi þjóðarinnar.
Fagna ber þeim almenna áhuga,
sem þessum málum hefur verið
sýndur af þeim fjölmörgu aðilum,
sem þessi mál hafa látið sig varða,
enda gera menn sér það Ijóst, að
við svo búið má ekki lengur standa.
Með samstilltu átaki allra þessara
aðila má færa þessi mál öll til betri
vegar.
Kynningarstarf
Oft hefur verið um það rætt inn-
an samtakanna að auka þurfi
kynningarstarf á vegum þeirra um
þýðingu og gildi sjávarútvegsins
fyrir þjóðina. Svo virðist sem stór
hluti þjóðarinnar skilji ekki hvað
stendur undir verðmætasköpun
þessarar þjóðar og þá sérstaklega
þeir, sem eru í opinberu starfi og í
þjónustu. Á þetta sérstaklega við
um þá, sem búa í mesta þéttbýlinu,
því aðrir eru í nánari snertingu við
atvinnulífið. Kom þetta greinilega
fram í þeim verkfallsátökum, sem
áttu sér stað nýlega. í umfjöllun
um atvinnulífið í sérstöku blaði,
sem opinberir starfsmenn gáfu út,
settu þeir sér einkunnarorðin „við
hlustum en heyrum ekki“. Mér er
Ijóst að erfitt getur orðið að kynna
þýðingu atvinnulífsins fyrir
mönnum, sem setja sér þessi ein-
kunnarorð, en það mega þeir líka
vita að fólkið sem vinnur fram-
leiðslustörfin getur þreyst á því að
kjör þess séu sífellt rýrð vegna
stöðugrar fjölgunar opinberra
starfsmanna sem eru nú að veröa
fjórði hver launþegi þessa lands.
Af þessum ástæðum hefur stjórn
LÍÚ í samráði við Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, Sölusamband
fsl. fiskframleiðenda og Sjávaraf-
urðadeild SÍS ákveðið að efna til
átaks til kynningar á málefnum
sjávarútvegsins og mun það hefjast
á næstu vikum.
Lokaorð
Við höfum átt erfið ár að baki og
munum ávallt eiga við einhverja
erfiðleika að stríða. Við skulum
gera allt sem í okkar valdi stendur
til þess að auka framleiðsluverð-
mætin og auka gæði framleiðsl-
unnar.
Með sama hætti gerum við kröfu
til sjálfra okkar um að draga úr
kostnaði, hvar sem því verður við
komið til að gera starfsemina arð-
bærari í því augnamiði að geta
tryggt atvinnu og bætt lífsafkomu
allrar þjóðarinnar, en það verður
alltaf megin tilgangur starfs
okkar.
Þótt það sé málefnum sjávarút-
vegsins óviðkomandi langar mig til
þess að skýra frá því, að tekist hef-
ur að leysa deilu þá sem staðið hef-
ur í langan tima viö íbúa á Helln-
um á Snæfellsnesi vegna fyrirhug-
aðra sumarhúsa sem til stóð að
reisa þar.
Verður hafist handa strax að
vori við að reisa sumarhús þau,
sem til stóð aö reisa.
Ég þakka samstarfsmönnum
mínum f stjórn LlÚ fyrir ánægju-
legt samstarf á árinu og starfsfólki
LIÚ færi ég þakkir fyrir vel unnin
störf og segi þennan 45. aðalfund
LÍÚ settan.