Morgunblaðið - 30.11.1984, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 1984
t
Elglnmaöur mlnn og faöir,
ANDRÉS MARKÚSSON,
Engjavegi 73,
SalloMi,
lést I Vlfilsstaöaspltala 26. nóvember.
Jónfna Kristjánsdóttir,
Halldór Andrésson.
Eiginmaöur minn, ÓLAFURARNLAUGSSON,
Ölduslóö 18, HafnarfirAi,
er látinn. Ruth GuAmundsdóttir.
t
SIGURÞÓR ÁRNASON,
Rauóarárstfg 13,
fyrrv. starfsmaóur f Gutanberg,
lést 20. nóvember. Útförln hefur farlö fram.
Systkinabörn hins látna.
t
Elskuleg eiginkona min, móöir okkar, tengdamóöir, tengdadóttir
og amma,
RAGNHILDUR GUÐMUNDSDÓTTIR,
Ásgaröi 75,
veröur jarösungin frá Bústaöakirkju mánudaginn 3. desember kl.
13.30.
Siguröur Gunnar Sigurösson,
Guömundur Sigurðsson, Helga G. Halldórsdóttir,
Siguróur Ágúst Sigurösson, Guörún Björk Björnsdóttir,
Gfsifna Siguröardóttir og barnabörn.
t
Eiginmaöur minn, faöir okkar og tengdafaöir,
GÍSLI GUÐBJÖRNSSON
frá Hellissandi,
sem andaöist þann 26. þ.m., veröur jarösettur aö Ingjaldshóli
laugardaginn 1. desember kl. 14.00.
Bilferö veröur frá Hópferöamlöstööinni Artúnsholtl sama dag kl.
8.00 f.h.
Kristjánsfna Elimundardóttir,
börn og tengdabörn.
t
HJartkær sambýlismaöur, sonur, faöir, tengdafaöir og afi okkar,
GUOMUNDUR SIGURÐSSON,
Breióási, Hrunamannahreppí,
andaöist 26. nóvember si. Utförin fer fram i Hrepphólakirkju laugar-
daginn 1. desember nk. kl. 14.00.
Ferö veröur frá BSi kl. 12.00 sama dag.
Elfn Jónsdóttir,
Steinunn Magnúsdóttir,
Helgi Guömundsson,
Guóni Guómundsson,
Samúel Guðmundsson,
Jón Baldursson,
Marfa Baldursdóttir,
Elfn E. Baldursdóttir,
Bryndfs Baldursdóttir,
Halla Baldursdóttir,
og barnabörn.
t
ÞÓRUNN GUÐBRANDSDÓTTIR,
Loftsölum,
Mýrdal,
veröur jarösungin frá Skeiöflatarklrkju laugardaginn 1. desember
kl. 14.00. Ferö veröur frá Umferöarmlöstööinnl sama dag kl. 9.
Systkinin.
t
Móöir okkar,
GUDRÚN GUÐMUNDSDÓTTIR,
Hrfseyjargötu 14,
Akureyri,
veröur jarösungin frá Akureyrarkirkju laugardaginn 1. desember
kl. 13.30.
Fyrir hönd aöstandenda,
Guömundur Bjarnason,
Gfsli Bjarnason.
Jóna Baldvinsdóttir,
Helga Jósepadóttir,
Kolbrún Guömundsdóttir,
Sigrföur Arnadóttir,
Sævar Hjálmarsson,
Jón Guöbrandsson,
Eyþór Brynjólfsson,
Minning:
Jóhannes Jóns-
son frá Asparvík
Fsddur 25. desember 1906
Dáinn 20. nóvember 1984
í dag verður til moldar borinn
Jóhannes Jónsson frá Asparvík,
Fannborg 1, Kópavogi.
Þó að Jóhannes hafi í rösk 30 ár
átt heima hér syðra þá kenndi
hann sig jafnan við Asparvík á
Ströndum, þar sem hann átti sín
bernsku- og unglingsár og í kunn-
ingjahópi var hann líka alltaf
kallaður Jóhannes frá Asparvík.
Jóhannes Jónsson fæddist á
Svanshóli í Bjarnarfirði í Kaldr-
ananeshreppi jóladaginn 25. des-
ember 1906. Foreldrar hans voru
hjónin Jón Kjartansson og Guð-
rún Guðmundsdóttir. Vorið 1915
fluttist hann með foreldrum sín-
um að Asparvík í sömu sveit og
átti þar heima fram yfir tvítugt.
Árið 1927 trúlofaðist Jóhannes
Elínborgu Sigurðardóttur frá Brú-
ará. Þau eignuðust einn son, Inga
Karl framkvæmdastjóra, sem
sjónvarpsáhorfendum er að góðu
kunnur fyrir þýðingar á myndum
og flutningi texta með ýmsu sjón-
varpsefni. Elínborg og Jóhannes
slitu samvistir 1931.
Árið 1935 giftist Jóhannes eftir-
lifandi konu sinni Soffíu Valgeirs-
dóttur frá Norðurfirði. Þau
bjuggu á ýmsum stöðum í Kaldr-
ananeshreppi en lengst á Drangs-
nesi. Þau fluttu árið 1954 til
Reykjavíkur og áttu þar heima til
1974 er þau settust að í Kópavogi.
Jóhannes og Soffía voru barn-
laus en tóku fósturbarn nýfætt,
Sólrúnu Aspar, og ólu upp. For-
eldrar hennar voru Elías Bjarna-
son og Jakobína Halldórsdóttir.
Foreldrar Jóhannesar áttu
mörg börn. Eins og kunnugir vita
hefur jafnan verið harðbýlt á Böl-
um á Ströndum. Jóhannes mun
því snemma hafa orðið að taka til
hendinni við ýmis störf, bæði til
sjós og lands. Hann var einn af
þeim síðustu er stunduðu hákarla-
veiðar á opnum skipum norður í
Húnaflóa um hávetur.
Jóhannes fékkst nokkuð við
barnakennslu á vetrum meðan
hann var heima 1 Asparvík. Á
Drangsnesi stundaði hann verka-
manna- og verslunarstörf. Eftir
að Jóhannes flutti til Reykjavikur
vann hann hjá Landssímanum í 22
ár eða þar til hann varð að hætta
störfum vegna aldurs.
Á Drangsnesi gegndi Jóhannes
ýmsum trúnaðarstörfum, var m.a.
í sóknarnefnd, skattanefnd og í
stjórn Verkalýðsfélags Kaldrana-
neshrepps. Hann var einn af
stofnendum Sundfélagsins Grettis
í Bjarnarfirði. Jóhannes var fé-
lagslyndur maður og tók alltaf
mikinn þátt í félagsstarfi.
Þegar Jóhannes kom hingað
suður var nýbúið að stofna Átt-
hagafélag Strandamanna í
Reykjavík. Hann varð strax virkur
þátttakandi i því félagi og þar
lágu leiðir okkar saman.
í lögum Átthagafélagsins, sem
samþykkt voru á stofnfundinum 6.
febrúar 1953, segir svo m.a. um
markmið félagsins: „Að varðveita
frá gleymsku sögulegar minjar frá
Ströndum og sérhvað það er við-
kemur lifnaðarháttum þar í hér-
aðinu, sagnir um einsaka menn og
atburði, lýsingu athafnalífs og
menningar ..."
Ég fullyrði að enginn hafi lagt
meira af mörkum til að hrinda í
framkvæmd þessu markmiði fé-
lagsins en Jóhannes Jónsson frá
Asparvík. Ég ætla að minnast á
nokkur atriði í því sambandi. Þeg-
ar hafist var handa um byggingu
Byggðasafns að Reykjaskóla í
Hrútafirði setti Átthagafélagið á
stofn nefnd, sem kölluð var
byggðasafnsnefnd, til að vinna
með öðrum félagasamtökum að
framkvæmd þessa mikla menn-
ingarmáls. Jóhannes var að sjálf-
sögðu í þessari nefnd og vann þar
af lífi og sál. Hann, ásamt fleirum,
ferðaðist meðal Strandamanna í
Reykjavík og nágrenni til að afla
fjár til styrktar byggðasafninu og
varð vel ágengt. Einnig safnaði
Jóhannes miklu af gömlum mun-
um sem varðveittir eru í safninu.
Jóhannes lét ekki staðar numið
við opnun Byggðasafnsins að
Reykjaskóla. Hann hélt alla tíð
áfram að forða frá glötun gömlum
munum og myndum.
Strandapósturinn, ársrit Átt-
hagafélagsins, hefur komið út síð-
an 1967. Jóhannes var í ritnefnd
Strandapóstsins frá upphafi og
átti mikinn þátt í að móta ritið.
Enginn hefur skrifað jafnmikið í
Strandapóstinn bæði í bundnu og
t
VIGFÚ3 GUÐMUNDSSON
fré Seli, Ásahreppi,
sem lést 19. nóvember, veröur jarösunginn frá Hábæjarkirkju,
Þykkvabæ, laugardaglnn 1. desember kl. 14.00.
Bilferö veröur frá Hátúni 10a kl. 11.30.
Fyrir hönd vandamanna.
Synir hins látna.
t
Eiginmaöur minn, faöir og fósturfaöir,
JÓHANNESJÓNSSON
frá Asparvík,
Fannborg 1,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 30. nóvember
kl. 13.30.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaöir en þeim sem vildu
mlnnast hans er bent á hjúkrunarheimiliö Sunnuhliö, Kópavogi.
Soffla Valgeirsdóttir,
Ingi Karl Jóhannesson,
Sólrún Aspar Elíasdóttir.
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
óbundnu máli. I greinum Jóhann-
esar er mikinn fróðleik að finna.
Þar er sagt frá gömlum vinnu-
brögðum og Iifnaðarháttum á
Ströndum.
Jóhannes var skáld gott og í
Strandapóstinum er mikið af ljóð-
um eftir hann. Þessi ljóð eru sum í
gamansömum tón en einnig slær
hann á alvarlega strengi. Skáld-
skapur og þjóðlegur fróðleikur var
honum ákaflega hugleikinn.
En það var ekki nóg með það að
Jóhannes skrifaði sjálfur mikið í
Strandapóstinn, heldur var hann
líka óþreytandi að fá aðra til að
skrifa í ritið. í hvatningu til
Strandamanna segir hann m.a.:
Drífið ykkur öll af stað
árin framhjá tifa.
Leitið uppi blek og blað
og byrjið strax að skrifa.
Og hann endar svona:
Skrifíð, skrifið, öll sem eitt,
engu megið gleyma.
Allt er betra en ekki neitt
frá ykkur vinir heima.
Jóhannes var bundinn átthög-
unum mjög sterkum böndum og
hugur hans leitaði oft norður á
Strandir. í öðru hefti Stranda-
póstsins segir hann m.a. í kvæðinu
„Strandir":
Betur hvergi ég mér uni
en á norðurs-slóðum þeim
þangað löngum leitar muni
Ijúft i minninganna heim ...
Og í síðasta erindinu segir
hann:
Strandabyggð í björtum skrúða
brosir fegurst hér á jörð
inn til dala út til flúða
eilíf hljómar þakkargjörð ...
Þegar Jóhannes finnur að breyt-
ing er skammt undan þá segir
hann m.a. í kvæðinu „Endalokin":
Það er svo margt að þakka er lífsins stund
er liðin
lokadagur nálgast með hvíldina og friðinn.
Og meðan biðin varir er líka ljúft að
dreyma
liðna æskudaga á ströndinni minni heima.
Jóhannes var lífsglaður maður
og átti létt með að blanda geði við
fólk. Hann var hrókur alls fagnað-
ar á mannamótum og hafði vísur
oft á hraðbergi og kunni mikið af
gamansögum. Hann var sannkall-
aður gleðigjafi hvort sem var á
samkomum eða ferðalögum.
Jóhannes naut lítillar skóla-
göngu en var eigi að síður mjög vel
menntaður. Hann skrifaði gott
mál og átti létt með að yrkja.
Hann var einn af þessum sjálf-
menntuðu alþýðumönnum sem við
stöndum í mikilli þakkarskuld við.
Varðveisla þjóðlegs fróðleiks af
Ströndum er ekki einkamál okkar
Strandamanna. Með þeirri
byggðasögu er einnig þáttur ofinn
í þjóðarsöguna. Lífi okkar má
líkja við ferðalag. Við vitum öll
hvað það er mikils virði að hafa
trausta og skemmtilega ferðafé-
laga. Jóhannes var sannarlega
góður ferðafélagi, okkur leið vel í
návist hans.
Að leiðarlokum finnum við í
Átthagafélaginu best hvað við
stöndum i mikilli þakkarskuld við
Jóhannes frá Asparvík.
Blessuð sé minning Jóhannesar
Jónssonar frá Asparvík. Eigin-
konu hans, Soffíu Valgeirsdóttur,
börnum og öðru venslafólki sendi
ég samúðarkveðjur.
Þorsteinn Ólafsson