Alþýðublaðið - 24.09.1920, Blaðsíða 1

1920
Föstudaginn 24, september.
219 tölubl.
Borgbjerg
ritstjóri Socialdemokrsten og helzti
foringi jafnaðarmanna í Danmörku.
losBinpraar í Damnörku.
Jafnaðarnténn vinna á.
Blaðinu hefir borist eftirfaraadi
tilkynning frá danska sendiherran-
um hér:
Þjóðþmgskosmsjgaraar þatm 21.
t>. m. voru óvenju vel sóttar. Eft-
ir bráðabirgðatalningu hafa verið
greidd 1,208,905 atkvæii, eia
kringunj 80% af öllum atkvæða-
fjöldamum.
Vinstrimenn fengu 410,461 at-
kvæði, en við kosningarnar í sum-
at 344 000 atkvæði, jafnaðarmenn
fengu 390,144 atkv., í sunaar 285
|)ús., íhaldsmenn fengu 21 6.389
atkv., í sumstr höfðu þeir x8o þús.
atkv.„ radikslir fengu 142,678 at-
kvæði gega 110 þús. áður, iðn-
rekendaflokkurinn 27,086 atkvæði
gegn 26,000 í sumar, jafnaðar-
mannaklofningur Marotts 6,520
gegn 2.800 atkv., bolsivíkar 5,111
atkv. gegn 2,400, þýzk-slcsvíski
'flokkurinn 7,005 atkv. og verka-
mannasamband Suðurjóta 4,404
^tkvæöi.
Við samanburðinn þarf að taka
greina suðurjózku kjósendurna
og þá sem nú fengu kosningarrétt
á 25—29 ára aldri, en ekki kusu
6. júlí.
Vinstrimenn hafe haft naest fylgi
meðal Suðurjóta, en jafnaðarmenn
og íhaldsmenn hafa að því er
virðist grætt mest á ungum kjós-
endum.
Fiokkaskiftingin í hinu nýkosna
þjóðþingi er:
Vinstrimenn 52 sæti (svo fram-
arlega sem Færeyingar kjósa eins
og síðast vinstrimann), jafnaðar-
mehn 48 sæti, íhaldsmenn 27,
radikaiir 18, iðnrekendaflokkurinn
3 og þýzk slésvíkski flókkurinn 1
sæti.
Áður var þingið þamnig skipað:
Vinstrimenn 52 sæti, jafnaðar-
menn 42, íhaldsmenn 26, radikal-
ir 16 og iðnrekendur 4 sæti.
í hinu nýkosna þingi hefir stjórn-
arflokkurinn 82 atkvæði, en and-
stæðingarnir 66 atkvæði, og er
þá hinn þýzk-slésvíkski þingmað-
ur ekki talinn með.
Stjórnarflokkurinn hafði áður 82
atkvæði og andstöðuflokkurinn 58
atkvæði.
Þess skal getið, að grundvall-
arlagabreytingin hefir í för með
sér, að þingmennirnir fjötga úr
140 upp í 149.
íj fisneSisvsnðræðin
og braskararnir.
Aldrei munu húsnæðisvandræð-
in verða eins afskapleg eins og
nú í haust, þrátt fyrir það þó all-
mikið hafi verið reist af húsum í
sumar. Húsnæðisvandræðin eru
eðlileg orsök þess, að fólkið er
orðið svo margt í Reýkjavík, að
vikulega — jafnvel daglega —
bætast nýjar og nýjar fjölskyldur
við, enda þótt enginn flytji að —
unga fólkið gengur í hjónaband.
Allar þessar fjölskyldur þurfa íbúð-
ir. Og þó hverri þeirra hafi nægt
2 herbergi, sitt á hverjum stað í
bænum, meðan um einhleypt fólk
var að ræða, þá dugar það ekkí
lengur. Hjón gera meiri kröfur til
lífsins en ógift fólk yfirleitt.
Áður en stríðið mikla braust
út, var þegar farið að bera nokk-
uð á húsnæðisvandræðum hér í
bæ, þrátt fyrir það þó allmikið
væri reist af húsum, En þá flutti
líka árlega margt fólk til bæjarins.
Nú flytur aftur á móti mjög fátt
fólk hingað.
Þegar stríðið braust út hætti
húsagerð að mestu, því allir ætl-
uðu að bíða þangað til „stríðinu
væri lokið". Menn vonuðu að það
yrði skammvint, og dýrtíðin mundi
hverfa mjög bráðlega eftir að frið-
ur kæmist á. Allir vita hve mjög
sú von hefir orðið sér til skamm-
ar. Dýrtíðin hefir vaxið, og það
sem verra er, svo geysileg fjár-
kreppa spennir landið heljargreip-
um sínum, að alt situr fast. Pen-
ingar eru ekki fáanlegir. Sumir
sem byrjað hafa á húsi, hafa jafn-
veí orðið að hætta við það hálf-
gert vegna þess, að þeir gátu
hvergi fengið nokkur þúsund krón-
ur til að ljúka við það.
Á stríðsárunum þróaðist alls-
konar brask og amerísk óráðvendní
hér í bæ, engu síður en annars-
staðar í heiminum. Meðal annars
bar mikið á húsabröskurum, sem
stundum hafa verið nefndir „fili-
stear". Hús gengu kaupum og
söium, hvað eftir annað, á fiapp-
írnúni. Á örskömmum tíma hafði
hús kannske stigið úr 10 þúsund-
um upp í 30—40 þúsund og allir
kaupendurnir höfðu grætt drjúgan
skilding á þessari þokkaverzlun;
þangað til loksins að einhver sem
var í vandræðum keypti húsið og
se.ttist að í því.
Því miður hefir þetta brask —-
þessi svívirðilega blóðtaka á kostn-
að almennings — miklu fremur
farið í vöxt upp á síðkastið, að
því er virðist. Og er slíkt illa farið.
Oft sjást auglýsingar þar sem
mörg hús eru auglýst til sölu, og