Morgunblaðið - 12.12.1984, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 1984
Niðurfelling SÍS á flutningskostnaði:
Viðræður við Ríkis-
skip um flutninga
gegn afslætti
STJÓRN Sambands íslenskra samvinnufélaga hefur ákveðið aö greiða flutn-
ingsgjald af þeim vörum sem matvörudeild SÍS selur kaupfélögum úti á
landi. Jafnframt stendur SÍS í samningaviðræðum við Ríkisskip um flutning
á vörunum, á þá staði sem skip þess sigla, gegn afslætti.
Hafsteinn Eiríksson, deildar-
stjóri matvörudeildar. sagði að-
spurður um hvernig SIS ætlaði að
greiða flutningskostnaðinn að það
væri ætlunin að gera með aukinni
sölu, með hagræðingu og með hag-
stæðari samningum við flutnings-
aðila. Gat hann þess að matvöru-
deildin hefði á síðasta ári greitt
kaupfélögunum rekstrarafgang að
fjárhæð 9 milljónir kr. og hefði
upp á þá upphæð að hlaupa miðað
við sambærilegan rekstur. Sagði
hann að flutningskostnaðurinn
ætti ekki að koma fram í hærra
heildsöluverði frá SÍS.
Hafsteinn sagði að taxtar land-
og sjóflutninga væru nokkuð mis-
munandi og erfitt að bera þá sam-
an. Þó virtist með samningum við
Ríkisskip vera hægt að lækka
flutningskostnaðinn um allt að því
helming. Sagði hann áhrif niður-
fellingar flutningskostnaðarins á
vöruverð úti á landi afar mismun-
andi. Færi það eftir landshlutum
og vörutegundum. Hafsteinn sagði
að með niðurfellingunni ættu
kaupfélögin úti á landi að verða
samkeppnishæfari, ekki síst við
Reykjavíkursvæðið, enda væri
fólk farið að líta á landið allt sem
eitt markaðssvæði og gerði kröfur
til sömu þjónustu við sama verði
hvar sem er á landinu.
Framkvæmdastjóra-
skipti hjá Útflutnings-
miðstöð iðnaðarins
ÞRÁINN Þorvaldsson rekstrarhagfræðingur mun taka við starfi fram-
kvæmdastjóra Útflutningsmiðstöðvar iðnaðarins hinn 15. febrúar næstkom-
andi af Úlfi Sigurmundssyni hagfræðingi, sem þá tekur við starfi viðskipta-
fulltrúa við ræðismannsskrifstofuna í New York.
Þráinn sem er 40 ára lauk við-
skiptafræðiprófi frá Háskóla ís-
lands 1969. Hann var fram-
kvæmdastjóri Loðskinn 1969—
1971 en hóf þá störf hjá Útflutn-
ingsmiðstöð iðnaðarins. 1973 hóf
hann framhaldsnám í markaðs- og
sölufræðum við háskólann í Lan-
caster á Bretlandi og lauk þaðan
MA-prófi og fjallaði aðalverkefni
hans þar um sölumál íslensks ull-
arfatnaðar á Bretlandi. Eftir að
hafa unnið að úrvinnslu þessa
verkefnis um skeið á vegum
Prjónastofu Borgarness hóf hann
enn á ný störf hjá Útflutnings-
miðstöðinni. Þráinn gerðist fram-
kvæmdastjóri hjá Hildu hf. 1975
og hefur tekið mikinn þátt í hinni
miklu uppbyggingu þess fyrirtæk-
is ásamt eigendum og öðrum
starfsmönnum.
Kona Þráins er Elín Guðrún
Óskarsdóttir viðskiptafræðingur.
Frá sama tíma verður Úlfur
Sigurmundsson hagfræðingur og
framkvæmdastjóri Útflutnings-
miðstöðvar iðnaðarins viðskipta-
fulltrúi við ræðismannsskrifstof-
una í New York.
Sem kunnugt er gerðu utanrík-
isráðuneytið og Útflutningsmið-
stöð iðnaðarins að höfðu samráði
við viðskiptaráðuneytið með sér
samning um samstarf skv. 11. gr.
laga um utanríkisþjónustuna. Þar
er kveðið svo á að Útflutnings-
miðstöð iðnaðarins og utanríkis-
þjónustan skipti með sér kostnaði
við starf viðskiptafulltrúa þannig
að Úlfur verði að öllu leyti launað-
ur af Útflutningsmiðstöð iðnaðar-
ins en skrifstofukostnaður komið í
hlut utanríkisráðuneytisins.
Hugmyndin með þessari ákvörð-
un er að veita útflytjendum iðnað-
arvara alhliða viðskiptaþjónustu á
bandarískum markaði skv. reglum
sem verða kynntar síðar, auk ann-
arrar almennrar þjónustu.
Úlfur Sigurmundsson, 50 ára,
hefur verið framkvæmdastjóri Út-
flutningsmiðstöðvarinnar frá upp-
hafi 1971 og þar áður Útflutn-
ingsskrifstofu Félags íslenskra
iðnrekenda frá 1. janúar 1%9.
Hann starfaði áður á vegum Sam-
bands íslenskra samvinnufélaga
sem framkvæmdastjóri Hrað-
frystihússins á Kirkjusandi í
Reykjavík og við sölustarfsemi á
mjöli og lýsi og þar áður við mark-
aðsmál á vegum Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna. Þar á meðal
vegna áætlaðra framkvæmda þess
fyrirtækis í Hollandi.
Kona Úlfs er Sigríður Péturs-
dóttir.

Metsölublcic) á hverjum degi!
Ólympíulið íslands í skák, talið frá vinstri: Guðlaug Þorsteinsdóttir, Guðmundur Sigurjónsson, Jón L. Árnason,
Karl Þorsteins, Helgi Ólafsson, Margeir Pétursson, Sigurlaug Friðþjófsdóttir, Ólöf Þráinsdóttir, Kristján
Guðmundsson (liðsstjóri karlasveitar) og Jóhann Hjartarson.
FRAMMISTAÐAN
Á ÓLYMPÍUMÓTINU
Skák
Gunnar Gunnarsson
íslenska landsliðið í skák, karla-
flokki, var hársbreidd frá því að
hreppa eitt af fyrstu 10 sætunum á
Ólympíumótinu í Þessaloníku í
Grikklandi, en það hefði veitt
þeim tækifæri til að tefla í nýstofn-
aðri keppni sem fram fer á næsta
ári í Luzern í Sviss. En eins og svo
oft áður brugðust taugarnar á síð-
ustu stundu og sá glæsilegi árang-
ur sem við blasti um miðbik móts-
ins og allt fram aö síðustu umferð
hrundi vegna sárgrætilegrar
óheppni.
Mjög líklega hafa íslend-
ingarnir vanmetið ítalina sem
þeir tefldu við í síðustu umferð,
því íslensku strákarnir höfðu
allir hærri Eló-stig og því talið
sig vera sterkari. Allir reyndu að
sjálfsögðu að tefla stíft til vinn-
ings því nú var að duga eða drep-
ast. Þeir Helgi og Margeir unnu
báðir glæsilega á 1. og 2. borði,
sérstaklega þó Helgi. Sigur
blasti einnig við hjá Jóni á 4.
borði og Jóhann átti kost á jafn-
tefli á 4. borði. En úrslitin urðu
„aðeins" 2,5 vinningur, því Jó-
hann tapaði sinni skák eftir
djarfa tilraun til að vinna.
Sagan hafði endurtekið sig:
Sveitin hafnaði langt fyrir neðan
það sem þeim bar eftir glæsilega
taflmennsku og höfnuðu loks í
15. sæti með 31,5 vinningeða ein-
um vinningi meira heldur en á
síðasta Ólympíumóti og hækk-
uðu sig uppúr 23. sæti. Svona er
skákin; þeir voru sjálfir búnir að
spá því að svona gæti gerst og
voru á varðbergi gagnvart því,
en það er svo margt sem hefur
áhrif á menn þegar teflt er undir
álagi og ótrúlegustu hlutir eiga
sér stað. Álagið í síðustu umferð
var náttúrulega meira vegna
þess að þeir höfðu tapað slysa-
lega einum vinningi á móti Þjóð-
verjum í næstsíðustu umferðinni
þegar Jóhann lék af sér manni í
unninni skák á móti Hartmann.
Svona má fara yfir allt mótið og
finna eina og eina skák þar sem
hægt hefði verið að vinna, í stað
þess að fá „aðeins" jafntefli, og
líka þar sem hægt hefði verið að
halda jafntefli í stað þess að
tapa. En árangur sveitarinnar í
heild er mjög glæsilegur og þeir
eiga allir mikinn heiður skilið fyrir
frammistöðuna.
Glæsileg byrjun
Sveitin byrjaði mjög glæsilega
og var fljótlega komin í flokk
bestu sveitanna og í 4. umferð
byrja þeir á Englendingum og
síðan koll af kolli. Jafntefli við
þrjá efstu menn Englendinga
var mjög glæsilegt því enska
sveitin var með mjög sterka
sveit og hafnaði að lokum í 2.
sæti. Að ná jafntefli við þjóðir
eins og Tékkóslóvakíu, Ungverja-
land, Rúmenfu, og vinna t.d. Hol-
land, að ekki sé talað um rósina í
hnappagatið að fá „aðeins" 1,5
vinning á móti Sovétríkjunum
eru úrslit sem vert er að státa
sig af.
Ljóst er að sveitin tefldi af
miklum þrótti og öryggi og vakti
verðskuldaða athygli á mótinu
fyrir góða frammistöðu. Piltarn-
ir sönnuðu að þeir eru til alls
líklegir á móti öflugustu skák-
mönnum heimsins. T.d. Helgi
Ólafsson: Hann gerir jafntefli
við Miles, vinnur Hort, gerir
jafntefli við Timman en hann
ræður ekki við þá Portisch, Belj-
evsky eða Hiibner, enda allir ver-
ið orðaðir við heimsmeistaratit-
ilinn.
Lang mesta álagið hefur verið
á honum, enda hvíldi hann
oftast eða fjórum sinnum.
Margeir Pétursson fékk 2,5
vinninga úr fyrstu þremur „upp-
hitunarumferðunum", en sigldi
síðan lygnan sjó og gerir jafn-
tefli við alla, nema Rúmenann
sem hann tapar fyrir, en í tveim-
ur síðustu umferðunum tekur
hann sig á og vinnur báðar. Sér-
staklega var það góður sigur að
taka Danann Curt Hansen á 1.
borði.
Jóhann Hjartarson byrjaði á
því að tapa í 1. umferð en eftir
það er hann nær óstöðvandi og
tapar ekki aftur skák fyrr en í
12. umferð á móti Þjóðverjanum
sem áður hefur verið minnst á.
Hann vinnur t.d. glæsilega hinn
öfluga skákmann Hollendinga
van der Wiel og Sax frá Ungverja-
landi, báðir skákmenn á heims-
mælikvarða. Slíkur firnakraftur
var í Jóhanni að allt virtist
benda til þess að hann næði
þarna stórmeistaraáfanga, en
tap hans fyrir Þjóðverjanum og í
síðustu umferðinni fyrir ítalan-
um bundu enda á þær vonir. En
Jóhann var sæmdur titlinum; Al-
þjóðlegur meistari á FIDE-þingi
og er honum óskað innilega til
hamingju með það og er víst að
ekki líður á mjög löngu þar til
Jóhann nær stórmeistaraáfang-
anum.
Jón L. Árnason byrjaði mótið
með því að vinna fyrstu þrjár
skákirnar; hvílir sig síðan í
næstu tveimur umferðum og
heldur þá áfram strikinu: gerir
jafntefli við hina öflugri, vinnur
Kínverjann og Þjóðverjann en er
hársbreidd frá því að vinna Sov-
étmanninn Sokolov í vel útfærðri
skák í uppáhaldsbyrjun Jóns:
Sikileyjar-vörninni. Einungis
tímahrak Jóns hindraði hann í
að kóróna það listaverk. Jón tap-
aði engri skák á mótinu sem seg-
ir sína sögu, enda endaði hann
með langhæsta vinningshlutfall.
Stórmeistarinn okkar, Guð-
mundur Sigurjónsson, má sann-
arlega muna sinn fífil fegurri, en
nú var hann í fyrsta skipti í
varamannshlutverki síðan á
Kúbu 1966. Guðmundur tefldi
einungis 5 skákir (af 14), vinnur
tvær og gerir jafntefli tvisvar og
tapaði fyrir Mestel frá Englandi,
sem ér geysiöflugur skákmaður
á heimsmælikvarða. Æskilegra
hefði verið að Guðmundur tefldi
fleiri skákir til þess aö hvíla
oftar, t.d. þá Jóhann og Margeir.
Karl Þorsteins var óheppinn að fá
alltaf svörtu mennina til að
glíma með og tapaði öllum sín-
um þremur skákum. Vissulega
var það ekki nógu gott, en hlut-
verk varamanna í slíkri keppni
er ekki öfundsvert. Vonandi hef-
ur Karl lært sína lexíu eftir
þetta fyrsta Ólympíumót sitt.
Kvenfólkið
Kvennasveitin hafnaði í miðju
móti með 21 vinning en það eru
nákvæmlega sömu úrslit og í síð-
asta Ólympíumóti. Frammistaða
þeirra undirstrikar enn frekar
þörfina á að örva kvenfólk til
frekari þátttöku í skák og setja
sér háleitari markmið. Alltof fá-
ar konur tefla skák á íslandi í
dag og verulegar framfarir eiga
sér ekki stað hjá konum í skák
nema þær stundi skákina af al-
vöru. Þessar þrjár sem tefldu úti
hafa allar reynt að leggja sig
fram eftir bestu getu og undir-
búið sig af kostgæfni, en greini-
lega þarf meira til, til þess að
um verulegar framfarir verði að
ræða.
Guðlaugu Þorsteinsdóttur var
sýndur sá sómi að vera boðin
þátttaka í skákmóti í Aþenu eft-
ir Ólympíumótið sem hún þáði.