Morgunblaðið - 10.01.1985, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JANÚAR 1985
Rauðu
skórnir
w
Aður en lengra er haldið, vil ég
leiðrétta smá mishermi, í
grein minni frá í gær um Rúvakið.
Þar stóð: Þar er jarðstæði óvenju
fagurt ... Átti að standa ... bæj-
arstæði óvenju fagurt.
En víkjum nú að sólskinsblett-
um í heiði, barna- og unglinga-
leikritinu: Kata þorir ekki heim er
Guðrún Ásmundsdóttir færði
okkur á rás 1, á þriðjudagskveldið
var á útsendingartíma sjónvarps-
frétta. Leikrit þetta fjallaði um
litla telpu, Kötu að nafni, er fær
ofurást á rauðum skóm. Kata býr
með pabba sínum og getur sá lítt
sinnt henni, sökum óhóflegrar yf-
irvinnu. Neitar hann Kötu um
skókaupin. Sú litla reikar þá út í
stórmarkað, og lætur þar eftir
löngun sinni að máta skóna.
Skiptir engum togum, aö hún er
sökuð um þjófnað, og fær hún i
hendur skilaboð að færa pabban-
um. En Kata þorir ekki heim. Ráf-
ar hún sakbitin um götur Stokk-
hólmsborgar, og hafnar að lokum
hjá skilningsríkum „afa“, sem er
reyndar lögregluþjónn á eftirlaun-
um. Leiðir hann Kötu litlu heim
til sín og leysist ljúflega úr málum
hennar.
Dýrmœtt efni
Leikrit sem þetta er býsna
dýrmætt útvarpsefni. Þar er tekið
á vandamáli, er mörg börn standa
frammi fyrir, sum sé því að langa
óstjórnlega í einhvern hlut. Slíkt
kann að virðast smálegt í augum
okkar vinnudýranna, en hugur
barnsins starfar öðruvísi. Þar er
hið smáa oft stórt og hið stóra oft
smátt. Er annars nokkuð dýrmæt-
ara en sætta heima barnsins og
hinna fullorðnu, þannig að skiln-
ingsljós kvikni, og menn geti leyst
vandamálin í sameiningu? í leik-
riti Maritu Lindquist af henni
Kötu er smíðuö svolftil brú, er
ferjar útvarpshlustandann inní
heim litlu stúlkunnar. Kannski
geta litlar Kötur útí bæ áttað sig
svolítið betur á eigin hugarheimi,
eftir að hafa farið yfir þá brú, og
sömuleiðis pabbar og mömmur,
afar og ömmur, frændur og
frænkur og raunar allir þeir er
hafa með börn að gera.
Sœði hins illa
Ég hef þá trú, að verk sem þetta
geti sáð agnarögn af góðu sæði í
barnssálina. Það verður náttúru-
lega trauðla sannað, að slíkt sæði
beri ávöxt, en þó hafa menn um
aldir gefið gaum að áhrifum frá-
sagna og myndvcrka á barnssál-
ina. Þannig leggur Platón, fyrir
2500 árum, eftirfarandi orðræðu í
munn Sókratesar í Ríkinu (bók II):
Upphafsskerfið er mikilvægasti
áfangi hvers verks, sérstaklega
þegar um er að ræða ungviði, því
þá hefst mótun persónuleikans og
sálin er móttækilegust fyrir
hverskyns áhrifum. Og samt lof-
um við börnum okkar að hlýða á
hvaða frásögn sem er, af munni
hvaða flækings sem er, er þetta
nokkurt vit? Þessi ummæli stór-
fenglegasta hugsuðar fornaldar
leiddu huga minn að þeirri van-
virðu er íslensk börn og unglingar
búa við af hálfu yfirvalda og for-
eldra, er líða myndbandaleigum
og myndbandasjoppum þá ósvinnu
að hafa ofbeldismyndir í hillum.
Hvað segðu menn, ef kaupmaður-
inn á horninu hefði eitraðan
barnamat í hillum? Myndbandið
er og verður sameign fjölskyld-
unnar og því verður löggjafinn að
gæta þess að myndbandaleigur
virði friðhelgi fjölskyldulífsins,
ekki síður en ríkisfjölmiðlarnir,
svo hliðstætt dæmi sé tekið.
Ólafur M.
Jóhannesson.
ÚTVARP/SJÓNVARP
„HVÍSKUR"
— fjallað um stjörnuspeki og -spádóma
■■ I kvöld veröur á
00 dagskrá út-
varps þátturinn
„Hvískur" í umsjá Harðar
Sigurðarsonar.
Þátturinn, sem er ætl-
aður fyrir ungt fólk, verð-
ur að þessu sinni um
stjörnuspeki og stjörnu-
spádóma. Hörður fær í
heimsókn til sín einn af
starfsmönnum Stjörnu-
spekimiðstöðvarinnar og
mun hann væntanlega
upplýsa hlustendur um
ýmsa leyndardóma him-
inhvolfanna.
Þá fer Hörður út á göt-
ur borgarinnar og spjallar
við vegfarendur um
stjörnuspeki og trú þeirra
á henni. Inn á milli atriða
verður leikin ýmiskonar
tónlist sem að einhverju
leyti höfðar til efnisins.
Þá má bæta því við að
Hörður er nú á höttunum
eftir ungu fólki, á aldrin-
um 16 til 22 ára, sem feng-
ist hefur við að yrkja ljóð
og smásögur í frístundum
sínum. Hefur Hörður full-
an hug á að koma ein-
hverju slíku efni á fram,-
færi í þáttum sínum og er
þeim sem áhuga hafa bent
á að skrifa honum.
Fimmtudagsumræðan
— kjaramálin í brennidepli
■■ 1 kvöld verður
35 fimmtudags-
*~~ umræðan á
dagskrá útvarps að venju,
umsjónarmaður er Jón
Ormur Halldórsson.
Að þessu sinni verða í
brennidepli kjaramálin á
nýbyrjuðu ári. Verður
reynt að varpa ljósi á
hvers menn mega vænta
um kjör sín á árinu sem
fer í hönd. í því sambandi
ræðir Jón Ormur við
fjölda fólks, s.s. hagfræð-
inga og fulltrúa verka-
lýðssamtaka.
Þátturinn í kvöld verð-
ur ekki opinn fyrir hlust-
endur en leitað verður til
þeim mun fleiri aðila eftir
ýmsum upplýsingum.
Jón Ormur Halldórsson er
umsjónarmaður fimmtu-
dagsumræðunnar.
„Stríðið við ofninn“
— smásaga eftirÓlaf Jóhann Sigurðsson
■i { kvöld les
40 Knútur R.
“ Magnússon
smásöguna „Stríðið við
ofninn", eftir Ólaf Jóhann
Sigurðsson.
Ólafur skrifaði söguna
árið 1959 og að sögn hans
er hún nokkurs konar
furðusaga. Fjallar hún
um stríð manns við ein-
kennilegan ofn og er hún
á hálfgerðu táknmáli.
Ólafur hefur sem kunn-
ugt er gefið út fjölda
ljóða- og smásagnasafna
og árið 1976 hlaut hann
verðlaun Norðurlanda-
ráðs fyrir samstætt
kvæðasafn. Smásagan
„Stríðið við ofninn", sem
lesin verður í útvarpinu í
kvöld, birtist fyrst á
prenti í Vikunni árið 1940
Ólafur Jóhann Sigurðsson
en kom síðan út árið 1972
í smásagnasafninu „Seint
á ferð“.
ÚTVARP
FIMMTUDAGUR
10. janúar
7.00 Veöurfregnir. Fréttir.
Bæn.
A virkum degi. 7.25 Leikfimi.
7.55 Daglegt mál. Endurt.
þáttur Sigurðar G. Tómas-
sonar frá kvöldinu áður.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15
Veðurfregnir.
Morgunorð: — Sigurjón
Heiðarsson talar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
.Elsku barn." Andrés Ind-
riðason les sðgu slna (4).
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar.
10.00 Fréttir. 10.10 Veður-
fregnir. Forustugr. dagbl.
(útdr.). Tónleikar.
11.00 „Ég man þá tlö." Lög frá
liðnum árum. Umsjón: Her-
mann Ftagnar Stefánsson.
11JO „Það skiptir ekki máli",
smásaga eftir Marianne
Larsen. Kristin Bjarnadóttir
les þýðingu sfna.
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Til-
kynningar.
12J0 Fréttir. 12.45 Veður-
fregnir. Tilkynningar. Tón-
leikar
13.20 Barnagaman. Umsjón:
Heiðdfs Norðfjðrð. (RUVAK.)
13.30 Tónleikar.
14.00 „Þættir af kristniboðum
um vlða verðld" eftir Clar-
ence Hall. Kynþáttavanda-
mál i Suöur-Afrlku. Barátta
Trevors Huddleston. Astráö-
ur Sigursteindórsson les
þýðingu slna (7).
14.30 A frfvaktinni. Sigrún Sig-
urðardóttir kynnir óskalög
sjómanna. (RÚVAK.)
15.30 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veðurfregnir.
16.20 Slödegistónleikar: Tónlist
eftir Wolvgang Amadeus
Mozart.
a. Divertimento I F-dúr, K.
253. Hollenska blásarasveit-
in leikur; Edo de Waart
stjórnar.
19.15 A döfinni.
Umsjónarmaður Karl Sig-
tryggsson. Kynnir Birna
Hrólfsdóttir.
19.25 Krakkarnir i hverfinu.
4. Nonni fær sér föt. Kan-
adlskur myndaflokkur I þretl-
án þáttum um atvik i llfi
nokkurra borgarbarna.
Þýðandi Kristrún Þórðar-
dóttir.
19.50 Fréttaágrip á táknmáll.
20.00 Fréttir og veður.
20.30 Auglýsingar og dagskrá.
20.40 Kastljós.
b. Kvintett I A-dúr fyrir klar-
inettu og strengjakvartett, K.
581. Karl Leister og einleik-
arar úr Fllharmónlusveit Berl-
inar leika.
17.10 Slðdegisútvarp
Tilkynningar
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Kvðldfréttir. Tilkynningar.
19.50 Daglegt mál. Sigurður G.
Tómasson flytur þáttinn.
20.00 Hviskur. Umsjón: Hðrður
Sigurðsson.
20.30 Weyse, gamall kunningi
Islendinga. Endurtekinn
þáttur Önnu Marlu Þórisdótt-
11. janúar
Þáttur um innlend málefni.
Umsjón Páll Magnússon.
21.10 Grlnmyndasafnið.
Skopmyndir frá árum þðglu
myndanna.
2125 Hláturinn lengir Iffiö.
Nlundi þáttur. Breskur
myndaflokkur I þréttán þátt-
um um gamansemi og gam-
anleikara I fjðlmiölum fyrr og
slöar.
Þýöandi Guðni Kolbeinsson.
21.55 Kaldhæöni örlaganna.
(L'ironie du sort). Frönsk
blómynd frá 1973. Leikstjóri:
ur frí 29. des. sl. um llf og
starf þýsk-danska tónskálds-
ins Weyse og leikin nokkur
lög eftir hann.
21.10 Samleikur I útvarpssal.
Jón Aðalgeir Þorgeirsson og
Guðný Asgeirsdóttir leika
saman á klarinettu og planó.
a. Dans-prelúdlur eftir Witold
Lutoslawski.
b. Klarinettusónata eftir
Francis Poulenc.
21.40 „Strlðið við ofninn",
smásaga eftir Ólaf Jóhann
Sigurðsson. Knútur R.
Magnússon les.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Edouard Molinaro. Aðalhlut-
verk: Pierre Clementi,
Jacques Spiesser, Jean
Desailly, Pierre Vaneck,
Hans Verner, Marie-Helen
Breillat.
Myndin gerist I slðari heims-
styrjöld og er um þrjú ung-
menni I frönsku andspyrnu-
hreyfingunni. Hún sýnir
hvernig lltil atvik ráöa örlög-
um þeirra á einn eða annan
veg.
Þýðandi Olöf Pétursdóttir.
23.15 Fréttir I dagskrárlok.
Dagskrá morgundagsins.
Orö kvöldsins.
22.35 Fimmtudagsumræðan.
Umsjón: Jón Ormur Hall-
dórsson.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
10.00-12.00 Morgunþátt-
ur
Stjórnendur: Kristján Sigur-
jónsson og Siguröur Sverr-
isson.
14.00—15.00 Dægurflugur
Nýjustu dægurlögin.
15.00—16.00 I gegnum tlöina
Stjórnandi: Þorgeir Ast-
valdsson.
16.00—17.00 Bylgjur
Framsækin rokktónlist.
Stjórnendur: Asmundur
Jónsson og Arni Danlel Júll-
usson.
174)0—18.00 Einu sinni áöur
var
Vinsæl lög frá 1955 til 1962
rokktlmabiliö.
Stjórnandi: Bertram Möller.
20.00—24.00 Kvöldútvarp.
SJÓNVARP
FÖSTUDAGUR