Morgunblaðið - 13.01.1985, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JANÚAR 1985
51
Almar Grímsson á framkvæmda-
stjórnarfundi hjá Alþjódaheil-
brigðismálastofnuninni, en þar
skipar hann sæti fyrir hönd allra
Norðurlandanna.
Rætt við Almar Grímsson, fulltrúa
Norðurlanda hjá Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnuninni, en hann tók við rekstri
Apóteks Hafnarfjarðar nú um áramót
Apótekin ættu að gera meira
af því að fræða fólk um lyf
Almar Grímsson lyfjafræðingur tók við rekstri Apóteks
Hafnarfjarðar nú um áramótin en hann tekur þar við af
Sverri Magnússyni sem verið hefur með apótekið í rúm-
lega þrjá áratugi. Almar var um nokkurt skeið deildar-
stjóri í heilbrigðis— og tryggingamálaráöuneytinu en
gegndi síðan stöðu deildarstjóra lyfjamála í Evrópuskrif-
stofu Alþjóðaheilbrigöisstofnunarinnar, WHO. Hann skip-
ar nú sæti fulltrúa Norðurianda í stjórn Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar. Blm. Mbl. ræddi við Almar Grímsson
á dögunum og byrjaöi ég á því að spyrja út í feril hans fyrr
á árum.
*
Eg tók stúdentspróf í Mennta-
skóla Reykjavíkur 1960 og
hóf verknám í Holts Apóteki
sama ár, sagði Almar. Að ári hóf
ég svo verknám í Sct. Matthæus
Apotek í Kaupmannahöfn, en fór
svo í lyfjafræði í háskólanum í
Kaupmannahöfn og þaðan út-
skrifaðist ég 1965. Ég starfaði
um þriggja ára skeið sem lyfja-
fræðingur hjá Reykjavíkur Apó-
teki en var svo ráðinn yfirlyfja-
fræðingur hjá Apóteki Austur-
bæjar og gegndi því starfi til
1971. Þá var ég skipaður deildar-
stjóri í heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu.
Störf hjá Alþjóða-
heilbrigðismála-
stofnuninni
Árið 1979 var mér veitt orlof
frá störfum til að gegna starfi
deildarstjóra lyfjamála í Evr-
ópuskrifstofu Alþjóðaheilbrigð-
ismálastofnunarinnar, WHO, í
Kaupmannahöfn. Því starfi
gegndi ég fram á mitt ár 1982, en
var síðan ráðunautur í alþjóða-
heilbrigðismálum og lyfjamálum
hjá heilbrigðis- og trygginga-
ráðuneytinu.
Er hér var komið var mér boð-
ið að taka að mér starf fulltrúa í
stjórn Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunarinnar, en ríkisstjórnin
ákvað að taka boði um að skipa
fulltrúa þar fyrir hönd Norður-
landanna. Starf þetta er bundið
samstarfi Norðurlanda við Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunina
sem meðal annars felur í sér að
eitt Norðurlandanna eigi jafnan
sæti í stjórn stofnunarinnar.
Árið 1983 kom að því að ísland
skyldi skipa þetta sæti og var ég
settur til að gegna starfi fulltrúa
tslands til þriggja ára.
— Hver eru helstu störf full-
trúanna?
Þeir sitja framkvæmdastjórn-
arfundi sem haldnir eru reglu-
lega tvisvar á ári en þar er fjár-
hagsáætlanir stofnunarinnar til
umfjöllunar. í öðru lagi fer þar
fram mat og endurskoðun á ein-
stökum starfsemisþáttum stofn-
unarinnar.
Til dæmis um mál sem nýlega
hafa verið tekin fyrir má nefna
sérstakt verkefni um dreifingu
nauðsynjalyfja til þriðja heims-
ins en hvað varðar Vesturlönd
hefur það valdið áhyggjum
hvernig staðið er að kynningu
lyfja og hvernig þau eru auglýst.
Þá er stjórnin jafnframt ráð-
gefandi fyrir aðalframkvæmda-
stjóra Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunarinnar um hvers konar
framkvæmdaatriði.
— Hver eru helztu vandamál-
in sem fengist er við?
Satt að segja veldur pólitíkin
alltaf nokkrum erfiðleikum því
alltaf er nokkuð um að ýmsir að-
iljar reyni að nota sér stofnun-
ina pólitískt, og koma alltaf upp
nokkur mál í því sambandi. Nú
hefur ríkisstjórn Kúbu t.d. boð-
ist til að halda næsta þing Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunar-
innar í Havana, en þingið hefur
jafnan verið haldið í Genf í Sviss
fram til þessa. Það gefur auga-
leið að erfitt er fyrir Banda-
ríkjamenn að sætta sig við slíka
ráðstöfun. En mergurinn máls-
ins er auðvitað að stofnunin
veikist af átökum sem þessum.
Hingað til hefur sem betur fer
tekist að halda stofnuninni fyrir
utan pólitísk átök að mestu.
— Er þetta fullt starf?
Nei, hér er um að ræða starf
sem nemur einum fjórða úr árs-
starfi. Pulltrúar þurfa að sækja
tvo fundi árlega og stendur hver
um sig um hálfs mánaðar tíma.
Starfsemi Alþjóða-
heilbrigðismála-
stofnunarinnar
Þá þarf að jafnan að fara
nokkrar stuttar ferðir ár hvert í
sambandi við það sem er að ger-
ast hjá stofnuninni.
Við höfum það að sjálfsögðu
hugfast að okkar sæti í stjórn-
inni er jafnframt sæti allra
Norðurlandanna — við þurfum
því að leita samstöðu hinna
Norðurlandanna um einstök mál
en sé ágreiningur er það okkar
að ákvaða hvaða afstaða er tek-
in.
— Tengist starf stofnunarinn-
ar íslandi að einhverju leyti?
Verkefni Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar númer eitt
hefur jafnan verið að gera átak í
heilbrigðismálum þriðja heims-
ins. Hins vegar snýr starfsemi
skrifstofunnar, sem er á vegum
stofnunarinnar í Evrópu, nokkuð
að okkur. Þar er m.a. fengist við
alþjóðlega sjúkdómsskráningu,
sem stofnunin vinnur að. Þaðan
hefur mikið verið leitað til okkar
varðandi svonefnda faraldsfræði
(epidemology) t.d. varðandi
krabbameinsrannsóknir. Vegna
þess hve landið er lítið er haft á
orði að það sé eins konar vinnu-
stofa í faraldsfræði og þykir t.d.
starfsemi Krabbameinsfélagsins
hér mjög merkileg erlendis.
Svo fleira sé tínt til vann ég
hér að verkefni í samvinnu við
hin Norðurlöndin fyrir nokkrum
árum og fól það i sér að koma
saman mælingakerfi á notkun
lyfja. Þetta mælingakerfi hefur
þegar komið að miklu gagni hér
gagnvart lyfjum sem misnotuð
hafa verið. Þetta mælingakerfi
hefur Alþjóðaheilbrigðisstofn-
unin nú tekið upp.
Forvarnir
Við höfum eins og aðrar aðild-
arþjóðir Alþjóðaheilbrigðis-
málastofnunarinnar gengist inn
á þá stefnu að beina starfi heil-
brigðisþjónustu yfir í forvarnir.
Þetta felur í sér að horft er í
eigin barm og reynt að leita allra
ráða til að uppræta þá þætti sem
valda sjúkdómum. Þar má nefna
skaðvalda s.s. reykingar, rangt
mataræði og áfengisneyslu. Hér
er að sjálfsögðu um langtíma-
verkefni að ræða og er því ætlað-
ur tími allt fram til aldamóta.
Á síðasta ári undirritaði
Matthías Bjarnason heilbrigð-
ismálaráðherra samning við Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunina
um forvarnir, en Páll Sigurðsson
ráðuneytisstjóri heilbrigðisráðu-
neytisins annaðist undirbúning
þessa verkefnis. Þetta sam-
vinnuverkefni felur í sér sam-
vinnu við 9 aðrar þjóðir, undir
forystu stofnunarinnar.
í þessu verkefni felst að efla
skal forvarnir í hverju landi með
því að koma þekkingu til al-
mennings um það hvernig koma
má í veg fyrir sjúkdóma. Ef við
tökum dæmi — að koma þeirri
þekkingu á framfæri við al-
menning að reykingar valdi ekki
einungis krabbameini heldur og
hjartasjúkdómum og margskon-
ar kvillum. Framtíðarmarkmið-
ið er svo að fá sem allra flesta til
að taka þátt í átaki til að bæta
heilsufar og stemma stigu við
sjúkdómum.
— Hvernig líst þér svo á að
taka við apótekinu hér í Hafnar-
firði?
Mér líst mjög vel á það en það
er að sjálfsögðu nokkur breyting
frá því að vera i embættis-
mennsku — þó starf lyfsala sé
líkt embætti að því leyti að mað-
ur er skipaður í það. Ég tek hér
við af merkismanni, Sverri
Magnússyni, sem hætti fyrir
aldurs sakir. Kann ég forvera
mínum miklar þakkir fyrir
hversu vel hann hefur byggt allt
upp hérna. En þrátt fyrir þessa
skipun hefur heilbrigðisráðherra
falið mér að gegna fulltrúastarf-
inu hjá Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnuninni fram til 1986 er eitt-
hvert annað Norðurlandanna
tekur það sæti er ísland skipar
nú.
Vandamál vardandi
lyfjanotkun
— Hvað um starfsemi apóteka
hér á landi — er umbóta þörf?
Ég tel að apótekin ættu að
gera meira af því að fræða fólk
um lyf sem það er að taka inn.
Hef ég í hyggju að vinna að
endurbótum hvað þetta varðar.
Þá eru mjög mörg vandamál
varðandi lyfjanotkun sem apó-
tekin hljóta að láta til sfn taka.
Til dæmis má nefna að þó lyf séu
vel stöðluð þá er fólk það ekki, og
lyfjaskammtur sem hæfir einum
þarf alls ekki að hæfa öðrum.
Þetta á sérstaklega við um lyfja-
töku aldraðra og er mér mjög i
mun að bæta þjónustu við þann
þjóðfélagshóp.
Annars leggst þetta mjög vel í
mig að taka hér til starfa. Ég er
búinn að búa hér í Hafnarfirði
allt frá því ég lauk prófi og hef
kunnað vel við mig hér — það
má segja að ég sé loksins kominn
heim.
— bó