Morgunblaðið - 13.01.1985, Page 16

16 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JANÚAR 1985
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Fiskfars
Mér hefur borist í hendur fjórblöðungur, sem er „Leiðarvísir um
tilbúmng á kjöt- og fiskfarsi." Er hann gefinn út af Rudolf
Köster, senniiega um 1925. Ekki er þó ártal á ritiingi þessum, en
af fyrirtækjaauglýsingum í honum má ráða, hvenær hann hefur
verið gefinn út. I honum segir:
„Til húsmæðra!
Þar sem ég undirritaður hefi nú fengið nýjustu og bestu vélar, sem fáanlegar eru,
til að framleiða kjöt- og fiskfars, ieyfi ég mér hér með að senda yður þennan stutta
leiðarvísi um notkun þessara bragðgóðu og auðmeltu fæðutegunda. Ég hefi sett mér
það mark að vanda sem best þessar vörutegundir, sem hægt er að notfæra sér með
litlum kostnaði og án mikillar fyrirhafnar, á mjög margvíslegan hátt, og með því er
ykkur gert hægara fyrir með fjölbreyttari og aðgengilegri fæðutegundir yfir alla
vikuna. Ásetningur minn er að framleiða það besta úr því besta, og þær vélar er ég
nú hefi fengið, gera mér það mögulegt, einnig er framleiðslukostnaður minn mjög
mikið minni en venja er til, og fyrir því ætla ég strax að útiloka alla samkeppni með
því að selja
fyrsta flokks kjötfars á kr. 2.10 pr. kg.
fyrsta flokks fiskfars á kr. 1.35 pr. kg.
Fars.
Allar húsmæður vita mjög vel að það er blöndun úr mjög smásöxuðu kjöti eða
fiski, blandað eggjum, lauk, mjólk og ýmsu kryddi. Þetta ber að hræra klukkutímum
saman og myndast með þessu móti mauk, sem, eins og vér áður höfum getið um, er
hægt að matbúa á mjög mismunandi hátt, og skulu hér tilfærðir nokkrir réttir."
Rétt er það, margt er hægt að matbúa úr farsi. Fiskbollur hafa lengi verið vinsæll
matur á borðum íslendinga, jafnvel svo að íslendingar sem búsettir eru erlendis,
láta senda sér fiskbollur að heiman. Þó eru heimatilbúnar fiskbollur mun betri
matur en „dósabollur" og alls ekki mikill vandi að búa þær til. Nútímahrærivélar
létta verkið mikið og gera hakkavélina óþarfa. Kraftmikil hrærivél sér um að merja
fiskinn í mauk. Ef þið notið kraftlitla hrærivél eða handþeytara, er betra að hakka
fiskinn.
Ýmislegt er hægt að búa til úr farsi. Alls konar fiskbúðinga og margskonar bollur,
jafnvel þykkar pönnukökur, sem er mjög fljótlegt.
Mjög gott er að búa til mikið fiskfars í einu og matreiða, setja síðan í frysti til
síðari nota. Vinnan og uppþvotturinn á áhöldum er jafnmikill, hvort sem hræran er
stór eða smá. Ekki er gott að frysta fiskfarsið hrátt.
Fiskfars
1 kg hreinsuð ýsuflðk
1 dl kartöflumjöl
‘h dl hveiti
2 tsk. salt
Vt tsk. hvítur pipar
% tsk. rifin múskathneta eða
tilbúið duft (má sleppa)
4 dl mjólk
1. Setjið fiskinn í bitum í
hrærivélarskál ásamt salati, pip-
ar, múskati, hveiti og kartöflu-
mjöli.
2. Hrærið mjólkina hægt út í
til að byrja með, 'h msk. í einu
og hrærið vel á milli. Þegar
u.þ.b. helmingur mjólkurinnar
er kominn saman við, er óhætt
að hella mjólkinni örar í farsið.
Fjskhringur með blað-
lauk og lauk/ostsótu
Handa 5—6
750 g fiskfars
1 meðaistór blaðlaukur
1 dl saltvatn
Smjör eða smjörlíki til að
smyrja mótið með
1. Skerið blaðlaukinn í 15 sm
langa bita, notið Iíka það sem
Kljúfið laukinn eftir endilöngu,
i>voið hann síðan vel og takið
iilöðin í sundur.
———1
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
2. Hitið vatnið, setjið laukinn
í sjóðandi vatnið og látið sjóða í
5—10 mínútur. Kælið örlítið.
Smyrjið mótið.
3. Raðið nú blaðlauknum inn í
mótið þvert. Þetta myndar fal-
legt munstur og litbrigði, þar
sem blöðin eru misjöfn á litinn.
4. Setjið fiskfarsið ofan á
blaðlaukinn. Þrýstið vel niður.
5. Setjið örlitið vatn í stóran
pott, setjið síðan mótið ofan í
vatnið, en gætið þess að ekki
fljóti yfir. Sjóðið þannig í 30—40
mínútur. Þetta er líka hægt að
sjóða í steikingarpotti eða
ofnskúffunni i bökunarofni.
Setjið þá vatn í ofnskúffuna.
Sósan
2 stórir laukar
1 msk. smjör eða smjörlíki til að
sjóða iaukinn í
20 g smjör eða smjörlíki í 3Ós-
una
2 msk. hveiti
4 dl vatn
1 tsk. soðkraftsduft eða súpu-
teningur
2 msk. rjómaostur
100 g rifinn maribo-ostur eða
annar feitur ostur.
6. Saxið laukinn fínt, hitið
smjörið í potti og sjóðið laukinn
í 7 mínútur. Gætið þess að hann
brúnist ekki.
7. Hitið 20 g af smjöri, hrærið
út í það hveitið. Hrærið síðan
vatnið og soðkraftsduftið út í.
Bakið laukinn saman við.
8. Rífið maribo-ostinn, hrærið
hann ásamt rjómaosti út í.
9. Hvolfið hringnum á kringl-
ótt fat. Hellið sósunni í miðjuna.
Meðlæti: Soðin hrísgrjón eða
kartöflur.
Fiskbúdingur með
sprotakáli (brokkoli),
rækjum og hrísgrjón-
um
Handa 6—8
1 kg fiskfars
250 g sprotakál
1 dl vatn
'h tsk. salt
100 g rækjur
2 bollar hrísgrjón
3 bollar vatn
'h tsk. salt saman við grjónin
2 tsk. smjör saman við grjónin
1. Sjóðið sprotakálið í salt-
vatni í 10—15 mínútur. Kælið
það síðan örlítið, saxið smátt og
setjið saman við VSi hluta fisk-
farsins.
2. Smyrjið jólakökumót eða
setjið smurðan bökunarpappír
inn í mótið.
3. Setjið 'h hiuta fiskfarsins á
mótið, síðan þann hluta, sem
sprotakálið er saman við og loks
síðasta hluta farsins. Jafnið vel
út í hornin og sláið mótinu í
borðið, svo að farsið þjappist vel
saman.
4. Setjið vatn í skúffuna úr
bökunarofninum, setjið síðan
jólakökumótið ofan í. Gætið þess
að vatnið fljóti ekki yfir.
5. Hitið bökunarofninn i
200°C og bakið farsið í 30—40
mínútur.
6. Hvolfið á fat, hitið rækj-
urnar og hellið í rönd ofan á
fiskbúðinginn.
7. Hitið 3 boila af vatni með
'h tsk. af salti. Setjið síðan
hrisgrjónin saman við og sjóðið
við hægan hita i 12 mínútur.
Takið síðan pottinn af hellunni,
látið lokið vera á honum. Látið
grjónin standa þannig í aðrar 12
minútur. Ef þið eruð með hýð-
ishrísgrjón, þurfa þau 5—10
mínútna lengri suðu, en notið
sömu aðferð.
Meðlæti: Brætt smjör.
Fiskbollur með sítr-
ónuberki og kavíar
Þessar bollur eru mjög
j skemmtilegar sem „partý“-
matur.
500 g fiskfars án múskats
rifinn börkur af 'h sitrónu
1 lítil krukka svartur eða rauður
kavíar.
1. Þvoið sítrónuna og rifið af
henni hörkinn. Bætið síðan sam-
an við fiskfarsið.
2. Blandið kavíarnum saman
við farsið með gaffli.
3. Hitið vatnið ásamt salti.
Mótið litlar bollur með teskeið
og sjóðið í saltvatninu i 7 mínút-
ur. Takið strax upp úr vatninu
og kælið.
3. Ef þið ætlið að geyma þess-
ar bollur, verður að setja lok á
ílátið sem þær eru geymdar í til
þess aö ekki myndist á þeim
hörð húð. Lokið ekki ílátinu fyrr
en bollurnar eru alveg kaldar.
Meðlæti: Hvers kyns ídýfur og
snittubrauð.
X
> mwi-*1**!!.
JfetelS
Höfóar til
.fólksíöllum
starfsgreinum!

Námskeið í
bókbandi
Ný námskeiö aö hefjast í handbókbandi.
Innritun og uppl. í
Bókabúðinni Flatey,
Skípholti 70, s: 38780.
Innilegar þakkir til allra sem glöddu mig meÖ
heimsóknum og gjöfum á 90 ára afmæli mínu
9. desember sl. Sérstakar þakkir sendi ég
kvenfélagi Kristskirkju Landakoti og óska
öllum árs og friöar.
Kristín Guðmundsdóttir
Norðurbrún 1.