Morgunblaðið - 25.01.1985, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. JANÚAR 1985
33
Hjónaminning:
Sigþrúður Guð-
jónsdóttir og
Olafur H. Jónsson
Ólafur H.
Fæddur 25. janúar 1905
Dáinn 8. október 1973
Sigþrúöur
Fsdd 15. desember 1908
Dáin 10. nóvember 1984
„Aldrei deyr, þótt allt um þrotni,
endurminningin þess sem var.“
Þannig mælir hið mikla skáid.
Þegar litið er til liðna tímans, þá
tökum við oft upp myndir úr sjóði
minninganna til þess að lýsa upp
hugann frá liðnum sólskinsdögum,
rifja upp hið liðna, minnast þess,
þegar við vorum ung, svo og sam-
ferðamenn okkar.
Það er andleg heilsubót að fara
við og við í þetta kvikmyndahús
sálarlífsins.
Þessar ljúfu og björtu myndir
eigum við um þau mikilhæfu hjón,
ólaf H. Jónsson, framkvæmda-
stjóra, og konu hans, Sigþrúði
Guðjónsdóttur, sem nú hafa bæði
flutst burt frá okkur, en við trúum
því, að í rás tímans sé það auðvit-
að afar stutt, þar til vinir fá að
fagna endurfundum aftur.
Ólafur Helgi Jónsson fæddist
25. jan. 1905 í Reykjavík. Foreldr-
ar hans voru hinn þjóðkunni
merkismaður Jón ólafsson, skip-
stjóri, síðar framkvæmdastjóri,
alþingismaður og bankastjóri, frá
Sumarliðabæ, og kona hans, Þóra
Halldórsdóttir frá Miðhrauni í
Miklaholtshreppi. Eru ættir
þeirra foreldra ólafs þekktar öll-
um.
Jón ólafsson var einn af forvíg-
ismönnum stórútgerðar hér á
landi, einn af stofnendum fisk-
veiðahlutafélagsins Alliance og
framkvæmdastjóri þess um langt
skeið, eða þar til hann var skipað-
ur bankastjóri Útvegsbankans ár-
ið 1930, þá tók Ólafur sonur hans
við starfi föður síns og varð fram-
kvæmdastjóri Alliance, enda var
hann þá nýbúinn að ljúka lög-
fræðiprófi frá Háskóla íslands.
Þegar ég kynntist Ólafi fyrst
áttu foreldrar hans heima í
Miðstræti. Mér er það minnis-
stætt, hve það var fallegur systk-
inahópur, börnin þeirra. Þau hjón-
in Jón og frú Þóra voru bæði hlý
og góð við okkur unglingana, sem
þangað komu.
Okkur ólafi varð strax vel til
vina. Hann hafði á unga aldri
mikinn áhuga á iþróttum, sér-
staklega þó knattspyrnu. Sömu-
leiðis varð hann snemma skáti og
starfaði í þeim ágæta félagsskap
af lífi og sál.
ólafur keppti með knattspyrnu-
félaginu Val og hélt alla tíð tryggð
við það félag. Hann hafði ætíð
mikinn áhuga á öllum íþróttum.
Ólafur varð stúdent árið 1924 og
lögfræðiprófi lauk hann frá Há-
skóla íslands árið 1930. Hann var
góður námsmaður og höfuðein-
kenni hans var það, hve traustur
og farsæll hann var við allt nám.
Sama ár og hann lauk háskóla-
námi varð hann eins og áður segir
forstjóri Alliance og var það sam-
fleytt í 37 ár, frá 1930-1967.
Hann átti mikinn þátt í byggingu
verksmiðjunnar á Djúpuvík á
Ströndum, var stjórnarformaður
félagsins og forstjóri frá 1937.
Hann var í stjórn Félags íslenzkra
botnvörpuskipaeigenda og auk
þess stjórnarmaður í 7 öðrum
stórum atvinnusamtökum, sem
snerta útgerð og atvinnurekstur
útgerðar. Hann vann að mörgum
öðrum málum, sem snertu at-
hafnasvið þjóðarinnar, þótt ekki
verði þau hér upp talin. Hann var
ennfremur skipaður í nefnd til
þess að endurskoða gildandi lög
um atvinnu við siglingar á íslenzk-
um skipum.
Minning:
Jón Trausti Þor-
bergsson kennari
Þann 4. desember sl. andaðit
Jón Trausti Þorsteinsson, kennari
við fþrótta- og lýðháskólann á
Suður-Jótlandi, 73 ára að aldri. í
ársriti skólans og í málgögnum
umrædds landsvæöis var hann
minnst og er vel viðeigandi að
endursegja hér fáein atriði úr
minningagreinum að honum látn-
um.
f Flenzborg Avis segir m.a.:
„Ungur kom Jón frá fslandi í leik-
fimiskólann í Ollerup. Dvölin þar
mótaði hann til áhrifa ævilangt.
Síðar stundaði hann nám við
íþróttaháskóla ríkisins og fékk þá
strax að námi loknu starf sem
kennari við lýðháskólana í Rysl-
inge og var þar til 1954 er hann
sótti um starf og fékk það við hinn
nýstofnaða íþrótta- og lýðháskóla
í Sönderborg. Hér var hann svo
kennari uns hann kom á eftirlaun
árið 1977.
Jón Trausti var mjög góður
kennari, áhugasamur og ötull og
samlagaðist auðveldlega ung-
mennum skólans. Utan skóla-
starfsins sinnti hann mörgum
hlutverkum um áraraðir í þágu
íþróttafélaga og var um skeið
formaður landssambandsféiag-
anna á því sviði og stóð þá fyrir
landsmótum með frábærri
frammistöðu, er skóp honum álit
og eftirtekt langt út fyrir raðir
nemenda skólans. Á svæði Suður-
Jótlands var hann árlegur gestur
með hóp fimleikamanna og vann
hugi og hjörtu ungmenna hvar
sem hann kom og fór sem leiötogi
hópanna og margir minnast hans
enn frá þeim heimsóknum, því að
frammistaða hans var með ágæt-
um.
Eftir að Jón komst á eftirlaun
fór hann víða til erindaflutnings
og þá einkum til skóla og félaga
þar sem hann ræddi um hetjurnar
í fornsögum íslendinga og at-
burðarás söguaidarinnar af frá-
bærri snilld svo að allir hlustuðu.
Hann kom alltaf til dyranna eins
og hann hafði mótast í upphafi i
heimabyggð sinni. Það var ánægja
að vera í félagsskap með honum.
Ólafur var sæmdur íslenzku
fálkaorðunni árið 1953.
Á Ólaf hlóðust ábyrgðarstörf
strax og hann hafði lokið háskóla-
prófi, og vann hann þessi ábyrgð-
arstörf samfleytt í 37 ár. Hann
var vinnusamur, traustur og fast-
mótaður í öllum störfum sínum.
Þetta var eðlilegt, þetta var ættar-
arfur hans frá góðum og traustum
foreldrum.
Frá æskuheimiii sínu og for-
eldrahúsum mótaðist trúarlíf
Ólafs og þjóðlegar lífsvenjur.
Hann varðveitti alla tíð lotningu
fyrir trúarlífinu. Trúarsiðir og
helgihald voru honum helgir dóm-
ar. Hann sagði mér, að frá foreldr-
um sínum hefði hann lært og
kunnað að meta bezt fábrotið
daglegt líf, eftir íslenzkum venj-
um, að fara vel með alla hluti og
rækja vel hvern dag. Hann var
alla tíð snyrtimenni. Það má með
sanni segja, að ólafur hafi verið
kjölfestumaður og stór í broti
andlega séð. Ólafur andaðist fyrir
aldur fram 8. okt. 1973.
í heimilisiífi sínu var Ólafur
mikill gæfumaður. Hann kvæntist
22. sept. 1931 Sigþrúði Guðjóns-
dóttur, sem var vel gerð á allan
hátt, og glæsileg kona. Hún var
Minning hans skal varðveitt með
heiðri.
í ársriti skólans er út kom fáum
dögum eftir fráfall Jóns, segir
m.a.: Jón Þorsteinsson bar alla tíð
auðkenni uppruna síns frá heima-
byggðinni á Islandi. Hann var
sögufróður. Lifsgleðin og glað-
værðin voru sterkur þáttur í fari
hans, er gjarnan fengu fyllingu
þegar hann stjórnaði þjóðdönsum
og kallaði til Ketty konu sinnar:
„Spilaðu kerling" en hún sat við
hljóðfærið við þau tækifæri. Þá
var leikið af lífi og sál. Síðustu
æviárin hlaut Ketty að annast
hann sem farlama sjúkling. Það
gerði hún með umhyggju og alúð.
Með þakklæti minnumst við
Jóns Þorsteinssonar, sem lék á svo
marga strengi lífs og starfs meðal
okkar.
Alltaf Islendingur. Til viðbótar
þessum strjálu tilvitnunum er vel
viðeigandi að láta nokkur orð
fylgja frá fomum góðvini og göml-
um félaga.
Jón Trausti fæddist á Dalvík, og
ólst þar upp til 18 ára aldurs.
Hann var af traustu bergi brotinn,
fjölmennrar ættar í þeirri sveit.
Þekktastir eldri ættmenna voru
móðurbræður Jóns, þeir Þorsteinn
Jónsson, fyrrum stöðvarstjóri, og
Sigurður P. Jónsson, kaupmaður á
Dalvík.
Bræður Jóns eru: Steingrímur,
kennari á Dalvík, og Marinó, sölu-
stjóri á Akureyri.
Átján ára að aldri fór Jón til
náms í Laugaskóla í Reykjadal og
tvítugur réðst hann til Danmerk-
ur, svo sem að framan segir, til
náms í Ollerup á Fjóni. Til starfa
á Islandi kom hann ekki aftur, en
sem íslendingur í Danmörku var
hann ágætur sendiherra til ævi-
loka.
Má í því sambandi geta þess, að
meðal þeirra 2.000 Dana, sem ég
hef útvegað vistir hjá bændum hér
fædd 15. des. 1908, dóttir hjón-
anna Maríu Guðmundsdóttur og
Guðjóns Gamalíelssonar á
Bergsstöðum í Reykjavík. Þau
hjón voru virtir og mikilsmetnir
Reykvíkingar á sinni tíð og bjuggu
öll búskaparár sín á Bergsstöðum.
Maria var falleg og höfðingleg
kona, dóttir Guðmundar bónda á
Bergsstöðum og konu hans, Guð-
rúnar Magnúsdóttur, en Guðjón
Gamalíelsson var sonur Gamalíels
Oddssonar, bónda á Indriðastöð-
um í Skorradal, og Þuríðar Jör-
undsdóttur.
Guðjón tók próf í múraraiðn í
Kaupmannahöfn aldamótaárið
1900. Hann varð síðan múrara-
meistari í Reykjavík. Hann var yf-
irsmiður við margar stórbygg-
ingar í Reykjavík í fjölda mörg ár,
og trúnaðarmaöur ríkisstjórnar-
innar við opinberar framkvæmdir
og forustumaður í þeim málum.
Börn þeirra hjóna auk Sigþrúð-
ar voru Guðmundur húsameistari,
sem er látinn, og dr. Oddur, ha-
gfræðingur og sendiherra, sem nú
er einn þeirra systkina á lífi. Ást-
úð á milli þeirra systkina var ein-
stök alla tið.
Sigþrúður ólst upp í föðurhús-
um. Hún gekk í Kvennaskólann í
á landi, var Jón, á árunum
1947—1960 útvörður okkar austan
hafs við val ungmenna — í sam-
ráði við skólastjóra annarra lýð-
háskóla Danaveldis — sem á þessu
skeiði komu til (slands til starfa í
sveitum landsins. Milli 700—800
ungmenni í umræddum hópi komu
fyrir tilstilli Jóns, allt fyrirmynd-
arfólk.
Fyrir þau störf hans, og svo
konu hans við sömu verkefni,
krafðist hann aldrei greiðslu þótt
útgjöld væru veruleg bæði til
pósts og síma.
Eftir fráfall Jóns Trausta hefur
Stéttarsamband bænda nú heiðr-
að minningu hans með gjöf til
líknarmála sem þakklætisvott
fyrir óeigingjarnt starf á þessu og
fleiri sviðum.
Heiðursmaður er að velli hnig-
inn. Hann var sómi ættlands síns.
Gísli Kristjánsson
Birting
afmœlis- og
minningar-
greina
ATHYKLI skal vakin á þvf, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
Reykjavík og lauk þaðan prófi
1926. Næstu tvö árin á eftir var
hún erlendis við tónlistarnám og
pianóleik í Kiel í Þýzkalandi og
lauk þaðan prófi í þeim fræðum.
Þegar heim kom hóf hún störf hjá
Eimskipafélagi Islands.
Mér er það minnisstætt, þegar
ég sá Sigþrúði í fyrsta sinn á
heimili foreldra hennar. Við
skólastrákarnir vorum þar oft
með bróður hennar, Guðmundi,
sem var bekkjarbróðir okkar. Sig-
þrúður, sem við kölluðum Dúu, var
ljómandi falleg stúlka, fríð, vel
vaxin og það var beinlínis einhver
töfraljómi yfir öllu látbragði
hennar og hreyfingum. Hárið var
Ijóst og liðað eins og dýrðarkrans
um höfuð hennar, hendur hennar
fallegar, vel lagaðar og grannar.
Þar við bættist, að hún var svip-
hrein og fyrirmannleg í allri
framkomu, svo að segja mátti, að
hún væri í einu orði „meistara-
stykki forsjónarinnar". Auðvitað
vorum við allir strákarnir stór-
hrifnir af henni.
Sigþrúður Guðjónsdóttir féll
svo vel inn í hlutverk sitt við gift-
inguna, að það er beinlínis unaðs-
legt fyrir okkur, bekkjarbræður
Ólafs, að minnast þess. Hamingja
og ástúð ríkti hjá þeim hjónum í
allri sambúð og veraldarumsvifum
frá fyrsta degi og til þess síðasta.
Þau bjuggu fyrst á Bergstaða-
stræti 67, en 1942 byggðu þau hús-
ið á Flókagötu 33, og bjuggu þar æ
síðan við mikla rausn og glæsileik.
Strax og Sigþrúður var gift
Ólafi, varð hún alveg eins og
bekkjarsystir okkar, svo vel skildi
hún vináttutengslin á milli okkar
bekkjarsystkinanna og félagsskap.
Heimilið var glæsilegt, smekkvísi,
gestrisni og alúð áberandi. Þarna
var ætíð opið heimili fyrir ættfólk
þeirra hjóna og fyrir okkur bekkj-
arsystkinin.
Sigþrúður var mikilhæf hús-
móðir og ástrík móðir. Dúa var
jafnlynd og góðlynd, samvinnu-
þýð, og vildi öllum vel, enda lagði
hún gott til flestra mála. Ljós-
geislar frá henni voru styrkur og
stoð mannsins hennar og gleði-
gjafi fyrir samstarfskonur henn-
ar, sem minntust hennar svo inni-
lega við fráfall hennar.
Sigþrúður vann lengi að félags-
málum og líknarmálum. Það voru
hennar áhugamál. Hún starfaði
mikið í kvenfélaginu Hringnum,
og var í stjórn félagsins frá
1955—1970, varaformaður lengi,
formaður frá 1961—1970. Hún
opnaði i nafni félagsins Barna-
spitala Hringsins árið 1965 og af-
henti hann islenzka ríkinu. Hún
var kjörin heiðursfélagi Hringsins
1974, enda var félagið hennar
mikla áhugamál alla tið. Sömu-
leiðis var hún í stjórn Bandalags
kvenna í Reykjavík 1965—1980.
Hún var sæmd riddarakrossi
fálkaorðunnar 17. júní 1973.
Þau hjón Sigþrúður og ólafur
eignuðust fjóra syni, en þeir eru:
Jón hæstaréttarlögmaður, kvænt-
ur ólöfu Birnu Björnsdóttur, pró-
fasts á Auðkúlu; Guðjón aðalbók-
ari hjá Olíuverzlun íslands,
kvæntur Áslaugu Sigurgrímsdótt-
ur frá Holti; Gunnar örn fram-
kvæmdastjóri Lífeyrissjóðs málm-
og skipasmiða, kvæntur Soffiu
Pétursdóttur ólafssonar, og ólaf-
ur Helgi, viðskiptafræðingur, fjár-
málastjóri Orkubús Vestfjarða,
kvæntur Margréti Þorleifsdóttur
Thorlacius.
Sigþrúður Guðjónsdóttir andað-
ist þann 10. nóv. sl.
Það er skarð fyrir skildi við
burtför þeirra hjóna. Ólafur var
lífið og sálin i félagsskap okkar
bekkjarsystkinanna og einnig i þvi
að varðveita vináttuböndin, þótt
árin liðu. Sigþrúður, kona hans,
var í sannleika Ijósið hans i þessu
sem öðru. En þótt við allir félag-
arnir frá 1924 söknum þeirra sárt,
þá verða þau ávallt áfram i huga
og hjörtum okkar, dýrmæt eign í
ljósi órjúfandi tryggðar og vin-
áttu, og í krafti þeirra mörgu og
björtu minninga um þau, sem
aldrei geta dáið.
Sonum og tengdadætrum og
ástvinahópi þeirra og ættfólki á
báða bóga votta ég og fjölskylda
mín innilegar samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning þeirra.
Jón Thorarensen