Morgunblaðið - 26.01.1985, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLADID, LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 1985
685009 — 685988
Símatími í dag frá kl. 1-3
Fjöldi fasteigna á söluskrá af öllum
stæröum — oft er um eignaskipti aö
ræöa — hafiö samband viö skrifst.
Dan. V.S. Wiium lögfr.
Ólatur Guömundsson sölustjón.
Kristján V. Kristjánsson viöskiptafr.
KjöreignVf
Ármúla 21.
MK>BORG=*
Lækjargata 2 (Nýja Bíó-húsinu) 5. hæö.
Símar: 25590 - 21682.
Ath. Opiö laugardaga og sunnudaga frá
kl. 12 - 18
2ja herb.
Sogavegur
50 fm ibúö á jaróhæö, litiö nióurgrafin.
Verö 1.200 þús.
Ásbraut
78 fm íbúö á 3. hæö stór stofa,
suöursvalir, góö ibúö. Verö 1.550 þús.
Spóahólar
75 fm glæsileg ibúö á 1. hæö. Verö 1.500
- 1.600 þús.
Höfum kaupendur
aö 2ja - 3ja herb. ibúöum í miöbænum
og Breiöholti, mega þarfnast
endurnyjunar.
3ja herb.
Rofabær
Falleg ibúö á 2. hæö Qóöar innréttingar.
Akv. sala Verö 1.750 þús.
Engihjalli
Stórglæsileg ibúö á 6. hæö. Sórlega
vandaöar innréttingar. Ibúö í sérftokki.
Verö 1.850- 1.900 þús.
Eyjabakki
Góö’ 3ja herb ibúö á 1. hæö Ákv. sala.
Laus strax. Verö 1.850 - 1.900 þús.
Engjasel
Qóö 3ja herb. ibúö meö bilskyli, góöar
innr., parket á öllum gólfum. Ákv. sala.
Verö I 950 þús.
4ra herb.
Dalsel
110 fm góö íbúö á 3. hæö Góöar innr.
Verö 2.450 þús.
Blöndubakki
4ra herb. A 2. hæö. Lagt fyrir þvottavel
á baöi. Góö ibúö. Verö 2.100 þús.
Kambasel
4ra herb. ný ibúö, ekki fullfrágengm.
Eldhúsinnr. komin. Verö 2,2 millj.
Álftahólar
5-6 herb. glæsileg íbúö. Góöur bilskur.
Verö 2,5 millj.
Reyöarkvísl
240 fm raöhús A 2 hæöum asamt 45 fm
bilsk Húsiö er aö mestu fulltrágengiö
Verö 4,7 - 4, 8 millj.
Fljótasel
220 fm glæsilegt raöhús A þremur
hæöum. Skipti A minni eign koma til
greina Verö 3,6 millj.
Fjöldi einbýlishúsa, raö-
húsa, sérhæöa auk
smærri eigna á skrá.
Hringió og leitið nánari
upplýsinga. Utan-
bæjarfólk, athugiö
okkar þjónustu.
Lækjargata 2, (Nýja Bíóhúsinu) 5. hæó. Sfmar: 25590 og 21682.
Sverrir Hermannsson, Guömundur Hauksson.
Bry njólfur Eyvindsson hdl.
Fasteignasala - leigumiðlun
22241-21015
Opið (dag laugard. kl. 12-20.
Einstaklings
Grettisgata ca. 40 fm á 2. hæö. i fjöl-
bylishusi Rúmgott eldhús. Nylegt hús.
Verö 1100 þús.
Mévahlfö á jaróh. ómöurgrafin. Ca. 30
fm. Snotur ibúö. Verö 850 þús.
Lindargata risíbúö ca. 38 fm. Laus
strax. Verö 770 þús.
2ja herbergja
AsparteM ca 55 fm A 2. hæö Gullfalleg
íbúö. Otb. 1050-1100 j>ús.
Gultteigur á 2. hæö i tjórbýtishúsi. Ca
45 fm. verö 1150 þús.
Sogavegur jaröh. samþykkt. Nýtt eld-
hús. Verö 1200 þús.
Lyngmóar A 2. bæó i fjölbýiishúsi.
Bilskúr fylgir. Mjög vönduö elgn Verö
1650 þús.
Stefkshótar íburöarmlkil og
stórgiaasíleg meö sér garöi.
SternfHsar og t. tlokks
vlöarklæöning A veggjum.
Vðnduö tejjfM. Stón eldhús. Ötl
afar rúmgóð. Verö 1500 þús.
3ja herbergja
Allhölsvagur A 2. hæö 80 fm steinsteypt
fjölbýlishús Verö 1700 þús.
Alttahólar 2. hssö afar Ifn ibúö.
Suövestur útsýni. Btlskúr lylgir.
(30 Im). Veró 1850 þús.
Brattekinn - Hf A 2.hæö Sér inng.
Snotur eign. Verö 1500 þús.
Gamh - bærinn A 2. hæö I steinsteyptu
fjöibýlishúsi. Ca. 85 tm. Verö 1600 þús.
Granakinn A 3. hasð i þrfbýfishúsi.
Verö 1700 þús.
Dúfnahótar á 7 hæö. Laus strax.
Verö 1700-1750 þús.
HAaleitisbraut A jaröhæö i blokk.
Eiinastaklega rúmgóö. Verö 1850 þús.
Hraunbær á 2. hæö. ca. 90 fm
einstaklega vönduö og talleg ibúð. Verö
1750 þús.
Hótahverli á 3 hæö. Suóvestur svalir
Stórkostlegt útsýni. Verð 1700-1750
þús
Hverfisgötu 82
Höföatún á 2. haBÖ i tvibylishusi ca. 102
fm. Mjög falleg íbúö. veró 1400 þús.
Langholtsvegur jaröhæö. Góö teppi á
gótfum. Flisalagt baöherb. Nýtt eldhus.
fallegur garöur. Verö 1600 þús.
Sarntún sérhæö storkostlega falleg
eign Fallegur garöur. Veró 2 millj.
Vesturberg á 7. hæö i lyftublokk Verö
1700 þús.
4ra herbergja
Jörfabakki á 3. hasö. 4ra-5 herb.
Þvottahús og búr vló hliö eldhuss
Suöursvalir Verö 2,1 mlllj.
Kjarrhóimi ca. 100 fm. Falleg eign
Fallegt útsýni. verö 2 millj.
Melabraut meö sér inng. Bilskúrsréttur
Tvibýlishús. Alls ca. 100 fm. Verö 2,1
millj.
5-6 herbergja
Mióbærtnn I tmðtuloga nýlegu
fjölbýH3búsi é 2. hæó. Ca. 140 tm.
2 stofur. 3 svefnherb.. mé breyta
I 4 svefnherb. Par af 1
forstofuherb. samtengt íbúö.
Samtais 140 fm Varð 2750 þua
A sömu haoö er einstakiingsibúö
ca. 40 tm. sem er« söiu og gæti
setst roeð
Kaptaskjétevegur hæö og rls I fjölbýlis-
húsi ca 140 fm. 4 svefnherb. 2 stofur
Verö 2,4 millj.
Sérhæöir
Frakksttgur i múrhúöuöu timburbúsi á
2. hæö 4ra herb. verö 1750 þús.
Alttiólsvegur 140 fm Asamt 30 fm
bilskúr meó 16 Im gryfju. Stórkostlegt
útsýni. Verö 3,2 tnWj.
Reykjavfk vestan EllióaAa ca.
150 fm ibúö þart at hata 4 svefn-
herb og helst bilskúr eða
bllskúr8rétt óskast tyrir
kaupendur sem geta keypt strax
Haar útb. gralðstur. Losunartimí
samkomuiag.
22241 - 21015
Fríörik Frióriksson lögfr.
Umsjónarmaöur Gísli Jónsson 272. þáttur
Þá skal uppfyllt það fyrir-
heit sem gefið var í lok síðasta
þáttar, að svara bréfi Þórunn-
ar Guðmundsdóttur. Henni
misþóknaðist að kalla raf-
stöðvar virkjanir, eftir að
virkjun væri lokið, og vitnaði í
orðin gerjun og iorgun, máli
sínu til stuðnings. Um tvö síð-
arnefndu orðin er ég henni
sammála, en þegar kemur að
orðinu virkjun verð ég að við-
urkenna þá staðreynd, að þar
hefur merkingarbreyting átt
sér stað.
Kunnugt er að verknadar-
nöfn (nomina actionis) breyta
fremur um merkingu en mörg
önnur nafnorð. Fimmti þáttur
í Málfræði handa æðri skólum
eftir prófessor Halldór Hall-
dórsson fjallar um merkingar-
fræði (semantik). Hann grein-
ir þar í 35. kafla fimm mis-
munandi breytingar sem
verknaðarnöfn hafa tekið.
f fyrsta lagi: Verknaðarnafn
verður gerandnafn. Dæmi: Aft-
urganga. Orðið þýddi upphaf-
lega athöfnina að ganga aftur,
en síðar veruna sem það gerir.
í öðru lagi: Verknaðarnafn
verður þolandnafn. Dæmi:
Þvottur þýddi upphaflega at-
höfnina að þvo, og gerir það
reyndar enn. En það merkir
líka nú orðið það sem þvegið
er.
í þriðja lagi: Verknaðarnafn
verður verkfærisnafn. Dæmi:
Reisla merkir upphaflega at-
höfnina að reiða = vega, en síð-
ar meir vogina (verkfærið sem
reitt = vegið er með).
í fjórða lagi: Verknaðarnafn
verður staðarnafn. Dæmi: Af-
réttur merkti upphaflega burt-
rekstur fjárins, en nú staðinn
sem rekið er til (afréttur = af-
rétt).
Þetta þykir mér sambæri-
legt við breytinguna sem
merking orðsins virkjun hefur
tekið. Eg sætti mig því við að
sagt skuli vera Laxárvirkjun og
Mjólkárvirkjun í staðarlegri
merkingu.
í fimmta lagi: Verknaðar-
nafn verður tímanafn. Dæmi:
Andartak merkti upphaflega
athöfnina „að taka andann" =
andardráttur, en seinna þá ör-
skotsstund sem „einn andar-
dráttur" tekur.
★
Ég er að mestu sammála
Þórunni Guðmundsdóttur um
orðið sveimur. I því var fólgin
hreyfing. „Þegar þrestirnir
settust, hættu þeir að vera
sveimur," sagði hún, og það
finnst mér rétt. En orðið
sveimur hefur, eins og fleiri,
tognað að merkingu. í orðabók
Menningarsjóðs er hún ekki
einbrotin, heldur greinist svo:
1) orðrómur, kvittur. 2) sveim,
reik, rangl. 3) sægur, mikill
fjöldi e-s. 4) meira eða minna
regluleg röð af samsíða
sprungum: sprungusveimur,
gangasveimur. 5) vofa, slæðing-
ur: það er einhver sveimur eftir
hann. 6) rósta, bardagi; usli. Ég
hlýt því að sætta mig við notk-
un jarðfræðinga á orðinu, svo
sem í fyrrnefndum samsetn-
ingum.
★
Þórunn Guðmundsdóttir
spurði um uppruna orðanna
spraka = flyðra og lóa (stofn-
lóa) sem haft var um minni
flyðrur en svo, að þær næðu
sprökustærð. Upprunafræði
(orðsifjar) er býsna erfið við-
fangs, og margt er þar hulið.
Samt skal þess freistað að
leggja eitthvað til málanna.
Spraka heitir einnig sprakka,
og er þá bágt að vita hvort
miða á upprunaskýringuna við
orðmynd með einu p-i eða
tveimur. Spraka gæti verið
skylt hvorugkynsorðinu sprak
= gneistandi eldur. Spraka
væri þá „hin ljósa", sbr. bráð-
um lóa. En til er sögnin að
spraka. Hún merkir bæði að
engjast eða sprikla og lika að
bresta, braka eða snarka.
Kannski sprakan sé „sú sem
spriklar" (eða eitthvað þvílíkt)
og þá jafnframt skylt þeirri
sögn.
Gerum svo ráð fyrir orð-
myndinni sprakka. Hún væri
sambærilegust við lýsingar-
orðið sprakkur = röskur, fljótur
til, og nafnorðið sprakki = rösk-
leikakona, kvenskörungur. Hér
er því af nógu að taka, og verð-
ur hugkvæmni okkar að velja
úr. Upprunaskýring er „rétt“,
ef hún brýtur ekki í bága við
hljóðlögmál tungunnar né mis-
býður heilbrigðri skynsemi.
Um uppruna orðsins lóa er
sama óvissan. Helst dettur
mér í hug að setja orðið í sam-
band við Ijós, bæði nafnorð og
lýsingarorð. Þess skal þó getið
að fuglsheitið lóa er fremur
talið skylt ýmsum erlendum
orðum sem merkja að gefa frá
sér hljóð, sbr. einnig nafnorðið
lómur.
★
Þá er það húfurinn, sbr. að
vera heill á húfi (hófi) og mikið
er í húfi. Ég held að uppruna-
lega sé þetta allt sami húfur-
inn. Hyggjum svo í orðabækur.
í Lexicon poeticum segir að
húfr sé masculinum = karlkyns
og merki „plankerække, den 3.
og 4. í skibets sider fra kölen
af (yfirhúfr og undirhúfr)...
ofte som pars pro toto skibsid-
en eller hele skibet", það er að
segja „hluti fyrir heild“ í
merkingunni skipshliðin eða
skipið allt. Síðan eru tekin
mörg dæmi úr fornum kvæð-
um.
í Fritznersorðabók er húfr =
„Skibsidens Bug, hvortil höfuð-
bendur er fæstede". Vitnað er í
Flateyjarbók svolátandi: „Sig-
mundr þrífr upp fork eir.n, er
lá í skipi hans, ok rekr út í
húfinn á skipi þeirra svá hart,
at því næst horfði kjölrinn upp
á skipinu; hann færði forkinn í
þann húf skipsins, er seglit
hafði ofan farit og þangat
hallaðist áðr.“
Blöndalsorðabók miðlar og
þeim fróðleik að verið hafi
„ældre Form hófur og til hafi
verið hvorugkynsmyndin húf.
Merking er annars að mestu
greind eins og í Lexicon poetic-
um, en við bætt í yfirfærðri
merkingu heill á húfí (hófí) =
„sund og rask“ og vera í húfí
(hófí) = staa paa Spil; það er
ekkert (mikið) í húfí = „der er
ingen Fare“. Vitnað er í ljóð
Stephans G. Stephanssonar:
Q)vi] það setur enginn með almennings trú
þær elskuðu guðsgjafir þannig í húf.
[Bandinginn]
Að lokum er þar vitnað til
bréfa Jóns Sigurðssonar, þar
sem orðasambandið að vera í
húfí merkir að vera í athugun.
Um uppruna orðsins húfur
hef ég um sinn það helst að
segja, að rót orðsins mun
tákna eitthvað hvelft eða bog-
ið, sbr. lat. cupa = tunna eða
þvílikt ílát. Án þess að ræða
frekar um hljóðfærslu (Grimms
lögmál) og tökuorð koma þá
einnig til álita orð eins og kúp-
ull, kúpill, kúpa og koppur (og
reyndar mörg fleiri). Lýkur
svo þessu „húftali" með vitnun
i Grím Thomsen:
Annað skip með ýta þjáða
upp hann tók á Bjargamiði,
fram þá rétti fætur báða,
flutu þrjú með sama sniði.
Öll þau lentu heil á hófi,
en — heldur sár var Þorbjörns lófi.
(Þorbjörn kólka)
★
Loks er það smurja, ruðja,
stuðja. Víst eru þetta leifar af
gömlum framburði. Þegar
kringt i (y) varð ókringt á
15.—16. öld, gat farið á hinn
veginn, að hinn gamli fram-
burður y-hljóðs færðist yfir í
u. Koma þá til slíkar orðmynd-
ir, sbr. einnig ufrum. Frá æsku
minni man ég eftir framburð-
inum spurja og smurja, en
ekki hinu. Og það man ég, að
við heima hlógum að manni
sem sagði nokkuð þykkjuþung-
ur: „Ja, ég bara spur!“.
29555
Opið í dag frá kl. 1-3
3ja-4ra herb. íb. óskast
Höfum veriö beönir aö útvega fyrir mjög fjársterkan
kaupanda 3ja-4ra herb. ibúö á Reykjavikursvæðinu, helst
með bilskúr, þó ekki skilyröi.
Upplýsingar gefur:
EKNANAUST
BótotoAarMið 8,109 Ruyfcjavfe.
Súnar 29955 — 29558.
Hröltur Hjaltssoo, vtéskiptatraOlngur
V^terkur og
L/ hagkvæmur
auglýsingamióill!