Morgunblaðið - 26.01.1985, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JANtJAR 1985
Minning:
Lilja Árnadóttir
— Hvolsvelli
Fædd 21. mars 1914
Dáin 17. janúar 1985
Kveðja að leiðarlokum
Þegar ég var lítil telpa í Miðkoti
í Fljótshlíð var ég svo heppin að
eiga stóra stystur, sem ég fékk að
kúra hjá á nóttunni. Ég kom með
koddann minn og spurði: „Er hér
nokkurt pláss?“ Svarið var ævin-
lega jákvætt. Það er svo notalegt
— að leggja sig þar sem manni er
óhætt að sofna.
Svo liðu árin, hún giftist honum
Guðjóni Jónssyni frá Torfastöðum
í sömu sveit. Þá öfundði ég hann
Guðjón að fá að sofa hjá henni. En
þau voru heppin að fá að búa sam-
an í 45 ár snurðulaust og koma
upp fjórum mannvænlegum börn-
um.
Ég veit að litla telpan hennar
elsku Lilju minnar og mamma og
pabbi taka á móti henni yfir
landamærin. Það er víst það eina
sem maður veit i þessu jarðlífi.
Fyrst við einu sinni fæddumst, þá
verðum við að deyja. Það eru til
ógrynni af ljóðum sem styðja
þessa vissu, og eitt er á þessa leið:
Hver er sem veit, nær daggir drjúpa,
hvar dafnar fræ, sem ná skal hæst.
Hver er sem veit nær knéin krjúpa
við kirkjuskör hvað Guði er næst.
E.B.
Ég kveð Lilju mína og bið Al-
bjóðan Guð að styrkja Guðjón,
börn hennar, barnabörn, systkini
og vini sem eftir lifa og sakna
hennar svo sárt.
Gunna systir.
Þegar ég frétti að amma væri
dáin brá mér mikið. Hún var allt-
af svo góð við mig og okkur barna-
börnin sín. Hún vildi alltaf vera að
gefa og ekki er hægt að festa tölu
á öllum sokkunum og vettlingun-
um, sem hún prjónaði á okkur.
Hún átti alltaf eitthvað í poka-
horninu þegar wið heimsóttum
hana. Við hlökkuðum svo mikið til
þegar við áttum að fara í heim-
sókn til ömmu og afa á Hvolsvelli.
Amma var svo skemmtileg og
hugsaði svo vel um okkur og til
okkar og henni fannst aldrei neitt
sem hún gaf okkur nógu gott, þó
svo að það væri dýrgripur 1 okkar
augum. Svo bjó hún til svo góðan
mat og ekki var maður fyrr stað-
inn upp frá borðum, en hún var
farin að hugsa um hvaða góðgæti
hún gæti borið fram næst. Gott
var að leita til ömmu, ef að mann
vantaði einhverja vitneskju t.d. í
kristinfræði eða ljóðum, slíkum
spurningum gat hún svarað á
stundinni. Það er ekki hægt að
lýsa því með orðum hve hún var
góð og hve mikið ég sakna hennar.
Eitt er víst að ég gleymi henni
ekki meðan ég lifi.
Guð geymi ömmu mína
Kristbjörg Lilja
Austur á Breiðabólsstað í
Fljótshlíð er jarðarför í dag. Þar
er borin til moldar Lilja Árna-
dóttir, húsmóðir í Hvolsvelli. Á
vordögum árið 1942 bárust þau
tíðindi hingað út í Hvolsvöll að
tvær fjölskyldur innan úr
Fljótshlíð hefðu hug á að flytja í
plássið auk þess bókhaldari sunn-
an úr Reykjavík, — og að þessar
þrjár fjölskyldur ætluðu að byggja
sér hús. Þetta voru ekki svo lftil
tíðindi þar sem aðeins þrjú íbúð-
arhús voru þá á staðnum og mynd-
uðu ofurlitla þyrpingu vestan við
Kaupfélagsbúðina gömlu svo og
sýslumannsbústaðurinn austan
við byggðina.
í þessum hópi væntanlegra
frumbýlinga á lítt byggðum stað
voru ung og myndarleg hjón, —
Lilja Árnadóttir frá Miðkoti og
Guðjón Jónsson frá Torfastöðum.
Guðjón Jónsson var þá mjólkur-
bílstjóri í Fljótshlíðinni með
heimili sitt að Háamúla.
Guðjón var þekktur sem ábyggi-
legur og góður ökumaður, fljótur í
ferðum þótt bílar væru á þessum
árum orkulitlir og vegir vondir.
Guðjón vann svo þetta sumar í
stopulum frístundum af miklum
áhuga og dugnaði við að koma
húsinu sínu upp, enda þótt vinnu-
dagur mjólkurbílstjóra væri þá
langur og erfiður, en þá var ekið
alla leið til Reykjavíkur annan
hvern dag. Guðjón Jónsson er
þekktur að því að láta öll verk,
sem hann tekur sér fyrir hendur
ganga vel. Að húsasmíðinni í
Hvolsvelli lagði ísleifur Sveins-
son, smiður frá Miðkoti, hagar
hjálparhendur.
Á haustdögum fluttu svo ungu
hjónin inn í nýja húsið sitt, sem
þau nefndu Hlíð, sjálfsagt eftir
Fljótshlíðinni, en átthagatryggð
þeirra hjóna var einlæg og svo
sterk, að alla tíð sóttu þau sér
upplyftingu og unað á æskustöðv-
arnar, og sumargræn er Hlíðin
sannarlega fögur.
Hér í Hvolsvelli hefur heimili
þeirra staðið traust og gott í
meira en fjóra áratugi. Húsfreyj-
an mild og móðurleg, hjónin sam-
heldin og vart hægt að hugsa sér
þau án hvors annars, alltaf að
prýða heimili sitt úti og inni af
miklum myndarskap. En nú þegar
nýárssólin er sem óðast að hækka
á lofti og boðar okkur bjartari
daga er allt í einu á örskotsstundu
einum færra í þeim hópi sem
einna fyrst tók sér bólstað í Hvols-
vallarkauptúni. Lilja Árnadóttir
varð bráðkvödd síðla dags þann
17. þessa mánaðar. Hún gekk til
starfa í saumastofunni Sunnu árla
þess dags og lauk sínu verki, svo
snögglega kom kallið mikla. Hin
afmarkaða stund var á enda runn-
in.
Erfitt er að sætta sig við þegar
vinir eru burtkallaðir fyrirvara-
laust, sem okkur finnst að enn eigi
leið framundan hérna megin móð-
unnar.
Skáldið frá Fagraskógi segir:
„Menn halda stundum skammt á leikinn liðið,
er lífið dregur tjaldið fyrir sviðið
og skilur milli skars og kveiks.
En stór og fögur stjörnuaugu skína,
er stormsins svanir hvíla vængi sína
til hærra flugs, til fegra leiks."
Kristbjörg Lilja Árnadóttir eins
og hún hét fullu nafni fæddist 21.
mars 1914, foreldrar hennar voru
Árni Sigfússon þekktur kaupmað-
ur og útgerðarmaður í Vest-
mannaeyjum og Ingbjörg Krist-
jánsdóttir frá Auraseli, sem síðar
giftist ísleifi Sveinssyni, bónda og
smið.
í Miðkoti í Fljótshlíðarhreppi
ólst Lilja upp frá 9 ára aldri í hópi
sex hálfsystkina. Hafði Lilja oft
orð á því, hvað fósturfaðir hennar
hefði reynst sér einstaklega vel og
raunar fór það ekki framhjá þeim
sem til þekktu, kærleikurinn var
gagnkvæmur. Eins og algengast
var á unglingsárum Lilju Árna-
dóttur fór hún ung að fara í vistir,
en að vera í vistum á góðum og
myndarlegum heimilum jafngilti
þá, að vera í góðum hússtjórn-
arskóla.
Oft minntist Lilja hjónanna á
Gilsbakka í Vestmannaeyjum,
þeirra Dagmar Erlendsdóttur og
ólafs ólafssonar. Um veru sína
hjá þeim heiðurshjónum átti hún
kærar og bjartar minningar og
bast þeim ævilöngum vináttu-
böndum, enda var Lilja tryggur
vinur vina sinna. Hún var félags-
lynd kona og bjó yfir góðum leik-
rænum hæfileikum og átti þennan
glaða og bjarta hlátur á góðum
stundum. í kvenfélagi sveitar
sinnar var hún traustur félagi í
full fjörutíu ár.
Séra Sveinbjörn Högnason, pró-
fastur á Breiðabólsstað gifti þau
Guðjón og Lilju 12. janúar 1940,
þá var góður mannfagnaður í
gömlu virðulegu stofunum á
Staðnum en hjá þeim sæmdar-
hjónum Sveinbirni og Þórhildi
hafði hin unga brúður verið áður
við heimilisstörf.
Jafnræði var með ungu hjónun-
um og áhugamálin féllu saman.
Gestrisin og bókelsk bæði tvö,
unnendur söngs, ljóða og tóna.
Lilja hafði bjarta og fagra söng-
rödd. Samhent og samtaka voru
þau hjónin við að rækta garðinn
sinn.
Þau fögnuðu miklu barnaláni,
en börn þeirra eru: Rúnar, sýslu-
maður í Borgarnesi, Ingi ísfeld,
deildarstjóri hjá Kaupfélagi
Rangæinga, Hvolsvelli, Erla
Hanna, bankagjaldkeri í Reykja-
vík, Margrét, skrifstofustúlka í
Reykjavík, og stúlkubarn sem
andaðist fárra mánaða.
Barnabörnin eru átta, allt efni-
legt og gott ungviði, sem veittu afa
og ömmu ómældar ánægjustundir.
Kærar minningar leita á hug-
ann um leið og löng samfylgd er
þökkuð. Á saknaðarstund sendum
við Margrét og börnin okkar, ást-
vinum öllum blessunaróskir.
Lilja Arnadóttir hefur skilað
dagsverki sínu með sæmd. Hún
lifði og starfaði í sátt við sam-
ferðafólk sitt og Guð sem hún
treysti.
Pálmi Eyjólfsson
Minning:
Eggert Ó. Guðmunds-
son — trésmiður
Fæddur 6. september 1926
Dáinn 19. janúar 1985
í dag er kvaddur Eggert ó. Guð-
mundsson, Laufási 4a í Garðabæ.
Með þessum fáu orðum skal ekki
rakinn æviferill Eggerts, en
minnst þess í fari góðs drengs og
vinar, sem efst er í huga á kveðju-
stund.
Kynni okkar hófust fyrir um
tuttugu og fimm árum er heim-
kynni Eggerts og Heiðrúnar voru
annað heimili konu minnar. Hún,
systurdóttir Heiðrúnar, var þá
komin til náms í höfuðborginni og
átti þar fáa að. Á þeim árum
bjuggu þau heiðurshjónin suður i
Garði og ófáar voru farnar ferð-
imar þangað í hlýjuna, sem ríkti á
- því heimili, undirstrikuð af óblíðri
veðráttu og staðháttum umhverf-
isins. Frá fyrstu stundu var mér
tekið sem tengdasyni og hafa
mjög náin tengsl haldist með fjöl-
skyldum okkar æ síðan.
Fyrir um tuttugu árum settust
þau Heiðrún og Eggert að í Garða-
bæ við þjóðbraut. Mjög gestkvæmt
varð fljótlega þar hjá þeim hjón-
um sem fyrr og ávallt fagnað jafn-
innilega hvernig sem á stóð.
Margra góðra samverustunda er
að minnast, ekki síst síðastliðin
sex ár, eftir að fjölskylda mín
.settist að í Garðabæ. Helst koma
mér þó í hug ánægjulegir dagar á
síðastliðnu sumri, er við hittumst
óvænt í þjóðgarðinum í Jökuls-
árgljúfri. Náttúran skartaði sínu
fegursta og laufvindar léku. í
hitamollu norður við heimskauts-
baug áttum við saman yndislega
daga ásamt förunautum þeirra
hjóna, Arngrími, bróður Heiðrún-
ar, og Elsu, konu hans. Þarna kom
berlega fram hve mikið Eggert
naut útiverunnar i náttúrunni og
hefði hann eflaust viljað verja
fleiri stundum ævinnar þannig.
Vegna fótameins átti Eggert þá
þegar erfitt um gang og gat þess
vegna ekki sjálfur skoðað undur
gljúfursins að þessu sinni. Hann
gladdist samt mjög vegna okkar
hinna, sem gátum farið í göngu-
ferðir og notið hins stórbrotna
umhverfis. Þannig var Eggert,
naut þess ávallt mest að sjá aðra
gleðjast. Slík óeigingirni telst til
fágætra mannkosta núorðið.
Hann bjó yfir þeim eiginleikum,
að koma ætíð fyrst auga á hið
jákvæða í orði og athöfn og heyrð-
ist sjaldan halla á nokkurn mann.
Með þessum kostum, spaugsemi
og léttri lund, laðaði Eggert að sér
jafnt börn og fullorðna. Ekki er
því að furða, þótt gestkvæmt væri
hjá þeim hjónum, sem svo nota-
legt var að hafa nálægt sér.
Af sömu natni og Eggert um-
gekkst mannfólkið ræktaði hann
garðinn sinn. Þrátt fyrir langan
vinnudag tókst honum að koma til
gróðri við erfiðar aðstæður norðan
í Lyngásnum og allt ber heimilið
og nánasta umhverfi vitni um gott
verklag og snyrtimennsku. Sífellt
var verið að bæta um betur og
stefnt að betra mannlífi. Glöggt
vitni um sókn Eggerts til hins
æðra ber það átak hans að setjast
á skólabekk á sextugsaldri og
ljúka sveinsprófi i trésmíði, þótt
hann hafi allan sinn aldur unnið
við þau störf. Segja má að síðustu
krafta sinna hafi hann neytt til
umbóta og smíða við hús sitt.
Lát Eggerts kom sem reiðar-
slag. Ljóst var, að heilsu hans
hafði hrakað síðastliðið ár. Ein-
stakt lundarfar og gott geð hefur
eflaust villt okkur sýn, þannig að
erfitt var að gera sér fyllilega
grein fyrir heilsutjóni hans. Egg-
ert lést í sjúkrahúsi og hafði þá
gengist undir mikla aðgerð við
æðasjúkdómi.
Minningin um hann mun lifa og
fyrir hana er þakkað af heilum
hug. Heiðrúnu, börnum og öðrum
aðstandendum votta ég innilega
samúð og bið þeim Guðs blessun-
ar.
Finnur Jónsson
í dag verður borinn til hinztu
hvílu Eggert Ólafsson Guð-
mundsson trésmiður, Laufási 4a í
Garðabæ.
Eggert fæddist þann 6. septem-
ber 1926, sonur Guðmundar Helga
Jakobssonar og konu hans Guð-
laugar Helgu Klemenzdóttur.
Eggert var yngstur átta systk-
ina, en af þeim eru fjögur á lífi:
Hólmfríður, Sigurlína, Svava og
Kristín. Tvö systkini hans, Sigurð-
ur og Sigríður, dóu á unga aldri en
bróðir hans Arelíus Engilbert
fórst 1941 með Reykjaborginni, þá
27 ára að aldri.
Eggert ólst upp að mestu á
Bergþórugötu 20 í Reykjavík, en
faðir hans, Guðmundur, starfaði
lengi sem bílstjóri hjá Smjörlíkis-
gerðinni Smára. Á góðum stund-
um minntist Eggert oft bernsku-
daga sinna, og mátti þá merkja
það á glaðværum frásögnum hans,
að æskan hafði verið honum gleði-
rík. Einkum voru honum hug-
leiknar ferðirnar upp í Hveradali
á sumrin, eða þá upp á Kjalarnes
með fjölskyldu sinni. Þar var reist
upp tjald og dvalið sumarlangt.
Snemma beygðist krókurinn til
handmenntar, því það sem snáð-
inn Eggert stytti sér aðallega
stundir við í Hveradölum var að
meitla út kynjamyndir í stóran
móbergsstein þar nærri.
Þann 6. september, á 21. afmæl-
isdegi sínum, tók Eggert sitt
mesta gæfuspor er hann gekk að
eiga Heiðrúnu S. Magnúsdóttur,
Arngrímssonar bónda í Eyjaseli í
Jökulsárhlíð. Þau hófu búskap
sinn í Keflavík en fluttust þaðan
eftir stutta veru út í Garð, þar
sem þau bjuggu næstu 15 árin. í
litlu sjávarplássi er atvinnulífið í
nánu sambandi við það sem sjór-
inn gefur, og voru störf Eggerts í
takti við það, hann vann ýmist í
aðgerð eða sótti sjóinn á trillum,
og fyrir kom að í byggingarvinnu
væri hann kallaður.
Haustið 1%3 fluttu þau sig enn
um set, í það skipti að Laufási 4a í
Garðabæ. Er þangað kom hóf
hann störf við trésmíðar á verk-
stæðinu Nökkva þar í grenndinni,
og þar vann hann síðan sleitu-
laust, að undanskildum nokkrum
árum er hann starfaði í Tollvöru-
geymslunni og sem húsvörður i
Gagnfræðaskóla Garðabæjar.
Trésmíðin átti einkar vel við
Eggert, því þar fylgdi hugur hönd.
Mér varð bezt ljóst hverjar kröfur
hann gerði til sinna verka, þegar
hann lagði sig allan fram við að
ljúka ísetningu nýrra glugga á
heimili sínu núna fyrir jólin. Þrátt
fyrir þungbær veikindi sín var
ekki slegið af vandvirkninni.
Þeim Eggerti og Heiðrúnu varð
fjögurra barna auðið. Það elzta er
Guðlaug Helga, gift Völundi Þor-
gilssyni matreiðslumanni, Fríður,
gift Hjalta Franzsyni, Helgi Már,
kvæntur Gunnhildi Ásgeirsdóttur,
en þau eru bæði handavinnukenn-
arar. Sá yngsti, Björgvin Örn,
vermir enn heimareitinn. Barna-
bðrnin, sem sjá nú á bak ástkær-
um afa sínum, eru nú orðin níu að
tölu.
Utan trésmíðinnar átti Eggert
sér tvö áhugamál. Annað þeirra
var söngurinn, en flest árin eftir-
að hann flutti í Garðabæinn var
hann ætíð á sínum stað í kórnum
á loftinu í Garðakirkju.
Hitt áhugamálið hans var garð-
urinn í Laufási 4a. Þegar fjöl-
skyldan flutti þangað var þar lítið
annað en óhirtur grasblettur, en á
þeim nítján árum sem liðin eru,
hefur þeim bletti með atorku og
metnaði Eggerts verið breytt í
hinn fegursta skrúðgarð.
Kynni okkar Eggerts hófust
fyrir um sautján árum, er ég hálf-
feiminn piltstauli tók að venja
komur mínar til ungrar stúlku,
dóttur hans. Þau fyrstu kynni mín
af heimili þeirra Eggerts og Heið-
rúnar eru mér afar minnisstæð
fyrir þá hlýju, vinsemd og gest-
risni sem þar réð ríkjum.
Eggert var allra manna ljúfast-
ur í umgengni, enda honum eðlis-
lægt að ná fram því bezta í fari
þeirra sem hann umgekkst. Þrátt
fyrir að tengdafaðir minn hafi
haft fremur hljótt um sinn innri
mann, tala verkin hans þar skýrt,
þar voru einkunnarorðin vand-
virkni og alúð í huga og hendi. í
veikindum sínum alla tið kom
fram æðruleysi hans og stilling.
Tengdafaðir minn og vinur er
horfinn til betri heima, og söknuð-
ur okkar sem eftir lifum er mikill.
1 okkar kynnum lagði hann sína
vandvirkni og alúð til að ná fram
því góða í fari mínu. Ég þakka
Eggerti kynnin, af þeim varð ég
betri maður.
Hjalti Franzson