Alþýðublaðið - 07.12.1931, Blaðsíða 2

2
ALPÝÐUBLAÐIÐ
Slómannafélagsfnndarinn.
Logreglan hirðlr éróasegg,
sem rnðst hafði inn á fundinn.
Sjómannafélagsfundurinn á
laugardagskvö 1 di'ð um Síldar-
einkasöluna var hinn fjörugasti,
og stóðu umræður til kl. hálf
tvö um nóttina. Var fulltrúum af
sildareinkasölufundinum að norð-
an og vestan boðið á fundimn, og
voru þeir flestir mættir. Til máls
tók um einkasöluna Sigurjón Á.
Ólafsson (er var málshefjandi),
ÓLafur Friðriksson, Erlingur Frið-
jónsson, Sigurður Ólafsson (gjald-
keri Sjómannafél. Rvíkur), Jens
Pálsson (form. Sjómf. Hafnar-
fjarðar), Einar Olgcirsson o. fl.
Voru umræður hinar fjörugustu
en engum mun hafa dulist, að
halJast hafi á Einar Oigeirsson og
sprengingakommúnistana.
Af því bæði Vísir og Morgun-
blaðið hafa getið um atburð, er
gerðist á fundinum, er rétt að
skýra tiann nokkuð, þó raunveru-
lega sé um ómerkilegt atvik að
ræða. • /•
Svo bar við, að Sveinn nokkur
Benediktsson, er var fuiltrúi fyrir
sunnlenzka útgerðarmenn á síid-
ereinkasölufundinum, hafði farið
þess á leit við formann félags-
ins, Sigurjón Á. Ólafsson, að sér
yrði leyft að siitja fundinn, en
verið neitað um það. Bar þar
margt til, Sveimn á heima hér í
Reykjavik og mundi ekki geta
gefið aðrar upplýsingar en þær
sem menn vita hér. Hafði og
Sveinn þessi komið fram með
slíkum strákskap á síldareinika-
sölufundinum, að slíks þekkjast
engin dæmi hér áður; hafði neit-
að að fylgja þeim fundarreglum,
er nýbúið var að samþykkja, og
varð engu tauti við hann komið,
svo siíta varð fundi.
Pegar sjómannafélagsfundurmn
hafði staðið um hríð, bar einn
gesturinn á fundin'um, Steindór
Hjalta.ín, upp þá spurningu, hvort
Sveinn Benediktsson mætti ekki
sítja fundinn, en formaður svar-
aði því neitandi, og hélt nú fund-
urinn áfram í friði um hríð. En
alt í einu vindur Sveinn Beme-
diktsson sér iinn í salinn og heirnt-
ar að það sé borið undir fundinn,
hvort hann mætti sitja hann. Neit-
aði formaður þegar að gera
manni, er brotist hafci iinn á fund-
inn með valdi, svo hátt undir
höfði. Mundi við engan útgerðar-
mann svo mikið við haft, og því
síður nokkra senditík þeiírra. Var
Sveinn beðinn að fara út, en hann
tók því fjarri. Var þá ekki annað
að gera en að láta mann þann á
dyr, er svo dólgslega lét, en &f
þvi þ-að er verk lögreglunnar að
hirða þá, er með heimskulegu
athæfi abbast upp á aðra, hvort
sem framferði þeirra stafar af
víndrykkju eða stórmenskubrjál-
æði, þá var tafarlaust hringt til
iögreglunnar, og hún beðin að
:sækja mann þann, er í óieyfi
var kominn inn á félagsfund. Brá
lögreglan skjött við; komu tveir
lögregluþjónar, er eftir nokkuð
pex af hálfu Svedns komu honum
út. En þó lögreglan kæmi skjótt
á vettvang höfðu á meðan orðið
nokkrar stimpingar, og vildu sum-
irláta Svein út tafarlaust og bíðia
ekki lögreglunnar, og fékk einn
maður glóðarauga, sem ætlaði að
hjálpa Sveini (Eriendur heitir
hann). Marg.r bjuggust váð, eftir
fyrri framkomu Sveins, að honum
myndi nú bráðum vinda inn úr
dyrunum aftur, en annaðhvort er,
að menn haga sér öðru vísi,
þegar menn eru viti sínu
fjær af stórmenskubrjálæði en af
víni, eða að Sveinn hefir ekki
haft tíma til þess aÖ villast og
koma aftur, því hann þurfti að
hlaupa á Morgunblaðið að segja
hetjusögu af sér þar, og til Vísís
og skrifa langa frægðarsögu af
isér í það blað.
En þó bæði Vísis- og Morgun-
b 1 aðs-ritstjórnin hafi haft nxeð-
aumkun með þessum píslarvætti
auðvaldsins, mun engiinn af máis-
metandi mönnum íhaldsf'loltksins
láta sér detta í hug að forsvara
framfierði þessa óþroskaða ung-
lings, sem af taumlausri löngun
til þéss að láta bera á sér leyfir
sér að þrengja sér inn á félags-
ffund í banni formanns.
Þess er vert að geta, að fulí-
komin ró var komin á fundinn
tveim minútum eftir að lögregl-
an. var farin út úr dyrunum með
berserkinn, og fylgdi honum eng-
inn maður, sem ekki var heldur
von.
Stórbrnni í Vfðey
f gærkveldi rétt fyrir kl. 7
brauzt eldur út í vierkamann.ahús-
inu svonefndum „Glaumbæ" í
Viðey. Bjuggu Í húsinu tvær fjöl-
skyldur, og hafði fólkiið orðið
vart við sviðalykt nokkru áður
en eldurinn brauzt út, en ekki
gat það greint hvaðan hún kæmij
fyr en kl. um 7 vað eldurinn
brauzt út við skorstein uppi á
lofti. Húsið var mjög stórt, tvær
hæðir úr timbii. Læstist eldurinn
um það í einni svipan og brann
það til kaldra kola á H/2 kluikku-
stund. Kára-félagið hafði átt hús-
ið, en nú var það orðið eign Út-
vegsbankans eins og aðrar eitgnir
þesis félags. Fólk bjargaðist út,
en misti töluvert af innanstokks-
munum sínum.
Laust prestakall. Höskulds-
staðaprestakall í Húnavatnssýslu
er auglýst lausit til umsóknar
með fresti ti‘l i. febrúar. I
Sprengingamannaklikan
og máiefni sjómanna.
Sjómannafundur nokkurs konar
var haldinn í Varðarhúsinu s. L
miðvikudagS'kvöld, að tilhlutun
kommúnista. Nefnd sú, er koisin
hafði verið á kommúniistafund-
inum 30. nóv. var búin að semja
dagskrá fyrir fundinn og átti að
taka málin fyrir hvert út af fyriir'
sig. Fyrst kröfur urn útborgun
til sjómanna frá einkasölunni og
annað, um afnárn einkasölunnar.
Þessi nefnd fól svo 2 mönnum að
rita fundarboðið upp á stór aug-
lýsingablöð og koma þeim út um
bæinn, en þá breyttu þessir 2
nxenn allri auglýsingunni af því
þeir höfðu ekki komið vilja sínum
fram í nefndinni, hvaða mál skyldu
tékin fyrst. Þegar á fundinn kom
gat einn niefndarmaður þess, að
dagskráin væri nú orðin öðru vísi
heldur en nefndin gekk frá þeim,
en vonaðist til að það væri hægt;
að taka málin fyrir eftir þvi,
sem nefndin öil hafði ákveðið.
Einar Olgeirsson hóf þar fyrst
klukkutíma ræðu um ágæti kom-
múniista-aðferðanna, en dvaldi
ekki meir en 10 mínútur við mál
emkasölunnar eða kröfur sjó-
manna til hennar, en gerði þó
þar stórvægilega játniingu í
margra manna áheyrn, semvar sú,
að þegar hann á fyrsta ári einka-
sölunnar, sá hvað útgerðannenin'
græddu með góðri stjórn (1/2
milljón kr.) á því fyrsta ári, þá
tók hann þá afstöðu að vinna á
móti einkasölunni eóinis og hreinu
auðvaldsfyrirtæki. En með þesisari
ákvörðun sinni hefir nú þessum
rnanni tekist að koma síldareinka-
sölunni á kné og hlut sjómiasnnia
{niður í ekki neitt, og samt vogair
þessi maður sér að koma fram
fyrir sjómannastéttina og þykist
vera bennar málsvari. Einar var
kosinn af Norðlendingum til að
gæta hagsmuna sjómanna og
rneð því að fyrirtækið gengi bet-
ur en áður hafði veriö í þessari
atvinnugrein, þýddi það, að kjör
alls almennings bötnuðu. Einar
siagði, að sijómenn hefÖu stilt
kröfum sínum eftir þessum gróða
ársins áður, en útgerðiarmenn
hefðu boðið þeirn upp á að láta
skipin liggja því þeiir hefðu grætt
nóg árið áður. Honum var bent
á það, að eftir þvi sem sjómenix
visisu um betri afikomu útgerðar-
imnar gerðu þ'eir hærri kröfur sér
ti.1 handa, sem þýddi betri afkomu
fyrir þá.
Því næst kom Einar með hliuta-
skiftin og afnám þeirra og viildi
láta líta svo út, sem við hér fyrir;
sunnan værum með þeim, en hér
hiefir alt af verið ráðið upp á
„premíu“ af aflamagni miðiað við
verðlag, en útgerðarmenn hafa
barist fyrir hlutaskiftum og ekki
tekist enn að fá það fram. Á.
síldveiðum hefir aftur á móti
verið hlutur, og einmitt þ.ar átti
Einar Olgeirsson að stuðla að
betri hiut með bættu skipuiagi,
en hann gekk í lið með bröskur-
unum í því að eyðileggja síldar-
einkasöiuna og þar írueð afkomtl
sjómanna og smáútgerðarnianna.
Rétt er fyrír okkur sjómennánai
að varast slíkan skemdaranda.
SjómaSur.
Frá Siglufirði.
Atvinnalaasraskf áning.
Verkamannabústaðir.
Alþýðublaðið hefir fiengið svo
hljóðandi skeyti frá Siglufirði:
Talning atvinnulauss fólks fór
hér fram 25. og 26. nóvembier.
Talið var frá 15. september.
Skráðir voru 56 kvæntir dag-
launamenn með samtalis 180
manns á framfæri sínu. Höfðu
þeir alls haft 551 vinnudag [þ. e.
að meðaltali undir 10 vinnudög-
um hver], en 17 veikindadaga.
59 daglaunamenn ókvæntir með-
samtals 6 manns á framfæri,
höfðu haft samtais 496 viinnu-
daga [þ. e. að mieðaltali tæpl.
8V2 hver]. 14 sjómenn kvæntir
með samtals 38 manns á fram-
f æri, höfðu haft samtals 60 vinnu-
daga [þ. e. að meðaítali rúml. 4
daga hver], en 18 veilrindadiaga.
16 sjómenn ókvæntir með sam-
tals 2 á framfæri, höfðu haft
samtals 75 vinnudaga [þ. e. tæpa
5 d-aga hver í meðaltal]. 8 iðn-
aðarmenn kvæntir mieð samtals
30 manns á framfæri, höfðu haft
siamtals 35 vinnudaga [þ. e. rúmL
4 hver að mieðaltali], en 6 veik-
indadaga. 4 iðnaðarmenn ókvænt-
ir ímeð samtals 6 manns á franv
færi, höfðu haft samtals 31 vinnu-
dag [þ. e. tæpa 8 hver að ineöal-
tali]. 1 verzlunannaður kvæntur
með 4 manns á framfæri, hafði
haft 11 vinnudaga. 3 verkakonur
giftar með samtalis 5 manms á
framfæri, höfðu engan vinnudag
haft. 4 verkakonur ógiftar með
samtajs 5 manns á framfæri,
höfðu haft 22 vinnudaga sam-
tals [þ. e. 51/2 hver að meðal-
tali]. 1 kvæntur bifneiðarstjóri
með 1 mann á frainfæri, hafði
haft 2 vinnudaga. 1 ókvæntur
bifreiðarstjóri, sem engan (ann-
an) hafði á framfæri, hafði haft
5 vinnudaga. Af þessum 167 voru
128 í verklýðsfélagi.. Áður höfðu
130 manns látið skrá sig.
Línuveiðarinn „Þormóður“ íór
héðan á miðvikudaginn áleiðis tiil
Englands, hlaðinn ísfiski, er hann
keypti hér.
Stofnfundur félágs til bygging-
ar verkámannabústaða, samkvæmt
lögum um vieTkamannabústaði,.
var haldinn í gær.
1. dezembers var minst hér af
söngflokknum „Vís,i“, er söng með'
50 manna blandaðri sveit, og með
ræðum, er bæjarfógetinn hélt. —
Skarlatssótt befir gert vart við
sig í bænum, á heimilum hér*
aðslæknis, hafnan arðar og lyf-
sala, en er talin mjög væg.
Fréttaritari.