Alþýðublaðið - 08.12.1931, Blaðsíða 2

2
ALBÝÐUBLAÐIÐ
Flatsæng Framsóknar oglhalds.
I trilí?Pl!l m ' s
Samkomalag milli gessara tveggja fiokka
nm að afnema Sildareinkasoln ríkisins
og láta koma i staðinn einkasoln Kveld-
úlfs og Ingvars Gnðjónssonar, eins og
Kveldúlfnr og Alliance hafa einkasöln
á saltfiskframleiðsinnni.
Sú fiegn barst blaðinu rétt [>eg-
er það var að fara 1 prent, að
full vissa væri nú fyrir því, að
samkomulag væri orðið milli
Framsóknarflokksins og íhaldsr
flokksins um það að leggja niður
einkasölu ríkisins á síld, og þar
með opna brautina fyrir einka
sölu Kveldúlfs, Ingvars Guðjóns-
sonar, óskars Halldórssonar og
Bræðr. Levy á síld, eins og salt-
fisksverzlunin er nú orðin einka-
sala Kveldúlfs og Alliance. Hefir
það orðið að samkomulagi milli
Framsóknarstjórnarinnar og í-
haldsflokksins, að stjórnin gefi út
bráðabirgðalög, sem afnemi
einkasöluna, er verði fenþin i
hendur sérstakri skilanefnd.
Bráðabirgðalög þarf að sam-
þykkja þegar alþingi kemur sam-
an, og þar eð Framsóknarflokk-
Eins og sjá hefir mátt á aug-
lýsingu hér í blaðiinu, þar sem
togarar Kárafélagsins og útgerð-
arstöð þess í Viðey er boðin tii
söiu, þá er félag þetta nú loksins
tekið til skiftameðferðar. En það
er búið að vera gjaldþrota í 6
til 7 ár.
Þegar íslandsbanki var gerður
upp var gert ráð fyrir að um
3/4 hlutar úr miljón væri tapað á
félaginu. Þar sem ríkið varð að
leggja bankanum fé, svo hahn
Jón Ólafsson var um daginn á
bæjarstjórnarfundi að tala um
bæjarfulltrúa úr Alþýðuflokknum,
er ekki hefðu greátt útsvar sitt
enn þá. Var Jóni þá bent á að
fiskveiðahlutafélagið Defensor,
sem Jón er hluthafi í, hefði hvorki
greitt útsvar sitt í fyrra né í ár,
sjö þúsund krónur hvort árið.
Sagði Jón þáj íheyranda hljóði
að Defensor ætti ekki fyrir skuld-
um.
Fyrir nokkrum dögum var
þinglýst að Defensor veðsetti Al-
liance eigur sínar fyrir skuldum,
er Defensor væri í og kynni að
komast í við AUianoe. Var engin
ákveðin upphæð tiltekin, en
Nœturlœknir er í nótt Daníel
Fjeldsted, AÖalstræti 9, simí 272.
Höfnin. Skúli fógeti og Max
urinn hefir ekki meiri hluta í
efri deild þingsins, hefir íhaldið
lofað að tryggja samþykt lag-
anna þar.
Fer hér mjög ad uonum, ad af
pví Alpýdufl o kk uri nn komst í
meiri hluta í útflutningsnefnd, pá
komi Framsókn og íhald sér sam-
an um ao leggja einkasölum
nidur.
Þess er vert að geta, að svo
hátt sem íhaldsblöðin hafa hróp-
að um tapið á einkasölunni, hafa
þau aldrei getað gaiað sig upp 1
að telja tapið á henni meira en
I1/2 miljón, það er minna en tap-
ast hefir á tveimur útgerðarmönn-
um, t. d. Lofti Loftssyni og Gísla
Johnsen, en tap þeirra var tap
á saltfiskverzlun, af því í henni
ríkir óstjórn einkaframtaksins.
gæti orðið endurreistur, er hér
sama sem að ríkid hafi borgad
tap Kárafélagsins. Auk þess var
Iríkið í ábyrgð fyrir togurum fé-
lagsins, og er því óhætt að segjá
að ríkið hafi tapað einni miljón
á félaginu. Því miður er hér ekki
urn einsdæmi að ræða. Rikið
stendur í miljónaábyrgð fyrir
togarana og á eftir að fá á sig
Ijótan skell af þeirri ráðstöfun i-
haldsmeirihlutans, er þá sat á
vegna stimpilgjaldsins þurfti að
ákveða upphæð, og var hún á-
ætluð 150 þús. kr. 1
Otsvör Defensor eru óborguð
enn þá, en lögtak hefir verið
gert í eignum félagsins fyrir út-
svörunum.
Innborgað hlutafé Defensors er
260 þús. krónur. Hver hlutur 1000
Ikr. 1 stjórn eru Magnús Magnús-
son forrn., sem jafnframt er fram-
kvæmdastjióri félagsiinis. Með-
stjórnendur eru Siguröur Eggerz
og ði. Helgi Jónsson. Varamaður
í stjðrn er Jón ólafsson, sem íil
skammis tíma var í stjórn fé-
lagsins.
Defensor á togarann Gylfa.
Pemberton komu af veiðum í
gær. Tryggvi gamli kom af veið-
um í morgun.
Yfirlýsing.
Vegna áskorunar, sem birt er í
blöðunum í dag, þar sem skor-
að er á oss undirritaða að mæta'
á fundi í Varðarhúsinu, lýsum-
vér hér með yfir, að vér munum
ekki, eftir fyrri framkomu Sveins
Benediktssonar, mæta á fundi,
þar sem honum er ætlað að vera
málshefjandi.
Reykjavík, 7. dezember 1931.
Finnur Jónsson.
Erlingur Fridjónsson.
Jón A. Pétursson.
Gudmundur Skarphédinsson.
Sigurjón Á. ólafsson.
Branðverðið
í
borginni.
Viðtal við Gfiðm R Oddsson
forstjóra AlHíðubranðgerðar>
innar.
Það hefir eigi vakið litla at-
ihygli í borginni, að bakarameist-
arar hafa hækfcað brauðverð hjá
sér, en Alþýðubrauðgerðin hefir
augiýst, að hún muni eigi hækka
brauðverðið fyrst um siinn að
minsta kostii
Ot af þessu snéri Alþýðublaðið
sér í morgun til Guðm. R. Odds-
sonar forstjóra Alþýðubrauðgerð-
arinnar.
Hvenær álítur þú að brauðverð-
ið muni hækka hjá brauðgerð-
inni?
Það get ég ekki sagt um. En
að svo stöddu sjáum við okkur
fært að standa enn við þá sömui
lækkun, sem við gerðum i haiust
En hvernig stendur þá á því,
að brauðverðið hækkar svona
mikið hjá keppinautum Alþýðu-
brauðgerðarinnar ?
Ég veit ekkii — en tel líklegt,
að það stafi af því að mestu leyti,
að þeir hafi ekki keypt til brauð-
gerðarhúsa sinna áður en krón-
an lækkaði. En þær vörur, sem
aðallega hafa hækkað, eru hveiti
og rúgmjöl, sem eru stærstu lið-
irnir til brauðaframleiiðslu.
Hvað er meðalkaup bakara-
sveina?
90—95 krónur á viku, en J)ó
hafcE sumir bakarmeistarar lækk-
að kaupið hjá þeim nú nýlega
að töluverðu leyti.
En hjá Alþýðubrauðgerðinni?
Nei, nei.
Hefir sala aukist hjá Alþýðu-
brauðgerðinni?
Já, þegar í gær óx salan tölu-
vert. Býzt ég og við að þetta;
hljóti að hafa áhrif á verzlunina,
sérstaklega nú, þegar menn verða
að gæta hvers eyris.
Þegar tíðindamaður blaðsins
kvaddi Guðm. R. Oddsson, gekk
hann í gegnum sölubúðina á
Kárafélagfð gjafdprota
þingi.
Hvað líður Defensor?
Laugavegi 61, og var starfsfólk-
ið þar önnum kafið við af-
greiðslu og maigt fólk fyrir ut-
an búðarborðið.
Fallveldisdagorinn.
Hannes Hafstein var vafalaust.
einhver merkasti stjórnmálaimað-
ur síns tíma og vinsæll foringL.
En spaugilegt mun þeim finnast
það mörgum, sem fylgdust með f>
stjórnmálabaráttunni 1902—1910,
að líkneski H. H. skuli afhjúpað
á fullveldisdaginn, í minniingu unfc
fullveldi íslenzku þjóðarinnaiv.
H. H. var aðalmaðurinn, er hélt
að þjóðinni uppkastinu fræga frá
1908. Þá var það álit mikils meiril
hluta þjóðarinnar, að í uppkastimi
fælist afsal á rétti Islendinga til
að vera fullvalda ríki. Enm i dag
er sú skoðun óbreytt. Og vafa-
laust þyrfti nú ekki að vera að
hafa fyrir þvi að halda neinn
fullveldisdag hátíðlegan, ef vilji
H,. H„ Jóns Þorl. og fleiri upp-
kastsmanna hefði náð fram að
ganga.
En þott og telji það í mesta
máta óviðeigandi að halda hátíð-
legan minningardag fullveldisins.
með afhjúpun líkneski-s H. H„ þá
-er það síður en svo, að ég teljii
það óviðeigandi, að honum sé
settur veglegur minnisvarði. Það
sem ég finn að er það, að full-
véldisdagurinn er til þ-ess notað-
ur; mér finst nærri því eims og
þ,að sé verið að skopast að skoð-
un H. H. í sambandsmáli íslands
og Danmerkur.
Bezt hefði mér fundist viðeig-
andi að velja til þessa einhvern
merkisdag í sögu ritsímans. Um
afrek H. H. í ritsímamálinu er
nú ekki neinn ágreiningur.
Ef nokkurs einstaks manms átti
auk Jóns Sigurðssonar að minnast
sérstaklega á fullveldiisdaginn, þá
var það Skúli heitinn Thorodd-
sen. Það var hann, er setti fyrst
skýrt fram kröfuna um fullveldi
(suværenitet) íslenzka rikisins í
sambandslaganefndinni 1908. Eftir
að krafan var fram borin var
og eigi frá henni vikið, enda gekk
frarn 10 árum seinna, 1. dezember
1918. En að framgangi málsins
vann þá mest Bjarni heitinn frá
Vogi, gamall samherji Sk. Th.
Fullveldisins hefði því bezt ver-
ið minst með þvi, að heiðra minn-
ingu Skúla Thoroddsen. Og raun-
ar má þ-etta enn gera, því vonandi
eigum\ið enn eftir oftog mörgum,
sinnum að minnast fuLlveldisiins.
Og enn er autt rúm (eða illa skip-
að) hjá stjórnarráðshúsinu, þar
sem viðeigandi væri að hafa
minnisvarða Sk. Th„ þess manns,
sem hindraði réttindaafsalið 1908
og bar fram kröfuna um fullkom-
ið sjálfstæði vort, þá kröfu, sem
í aðalatriðum var fullnægt tíu.
árum síÖar.
Gamall landvarmirmadur.