Alþýðublaðið - 17.12.1931, Blaðsíða 2

2
ALPÝÐUBLAÐIÐ
íhaldsóreiðan dæmd
Fnadar í Kefiavík
í || ær.
Hæstiréttnr staðfestir gagn-
rýni Alpýðnflokksins á óstjórn
Islnndsbanka.
„Pá er það upplýst um fjárráð-
stafanir fyrir bankans hönd eftir
að áfrýjandi gerjisf þar banka-
stjóri, að annar hiinna fyrniefndu
tveggja manna fékk stór lán ár-
ið 1929, enda þótt atvinnurekstur
htans hefði verið í niðurlægingu
mörg undanfarin ár og skuldir
hans við bankann hefði farið sí-
vaxandi, án tilsvarandi eigna-
aukningar. Nokkuð af lánum
pessum var að vísu veðtrygt að
einhverju leyti, en skuldaaukn-
ing hans við bankann nam pá
á árinu 1929 milli 120 og 130
þús. krónunr að minsta kosti. Og
voru hqnum þó þetta ár eftir
gefnir vextir af skuldum hans
Við bankann, um kr. 40 000. Var
þó allur hagur þessa manns
bankastjórninni fulfkunnur, með
því að hann var sérstaklega
rannsakaður að tilhlutun henn-
ar og reikningar hans höfðu leg-
ið fyrir í bankanum. Áfrýjandi
hlýtur að bera meoábijrgo á pess-
am ráostöfumim á fé bnnkans,
sem telja oeröur mjög adfinslu-
ocrctnr og bankanum skáðlegar.“
. . . „Misfellur þær, sem að
framan er lýst og telja verbur
áfrýjanda meðsekan um, verður
að telja svo verulegar, að fjár-
málaráðherra hefði veriö) rétt að
segja honum upp bankastjóra-
siöðu hans fgrirvaralaust og
bótalaust.“
II.
Þaiínig hljóðar dómurinn í
þessu merkilega máli. Hann er
skýr og ákveðinn, svo ekki þarf
um að villast.
Nú var það svo, að Kristján
Karlsson hafði starfað miiklu
skemur í bankanum en þeir Egg-
ert Claessen og Sigurður Eggerz,
og því minni þátt átt í óförun-
um og óstjórninni. Myndi því
dómur yfir stjórn þeirra Claes-
sen og Eggerz verða enn harðari
og misbeitimg þeirra á starfinu
óvéfengjanleg.
Um mörg ár hefir því verið
haldið fram hér í blaðinu og af
Alþýðuflokknum yfirleitt, að ó-
hæfileg óreiða hafi verið á rekstri
og starfsemi islandsbanka undir
stjórn íhaldsins, bæði hvað snerti
Teikningsfærslu og útlán. En öll
íhaldsblöðin, þingmenn íhaldsins,
og heil halarófa af íhaldsdóti,
vörðu óhaefuna og fjánnálasukk-
ið. Rökstuddar árásiir Alþbl. voru
taldar ofsóknir.
En svo kom hæstaréttardóm-
urinn. Og með honum er því
slegið föstu, að gagnrýni Alþbl.
hafi verið hárétt. Og því er sleg-
ið föstu, að reikningar bankctns
hafi verið rangir og útlán banka-
stjóranna óhœfileg og bankanum
---- (Frh.)
sfórskaoLeg. Þarf nú ekki lengur
vitnanna við.
Blekkingar og falsvarnir íha'.dsr
rnanna haía verið greinilega og
á eftirminndlegan hátt ofan í þá
rekmar. Eftir standa íhaldsforkóJf-
arnir sanniir að sökum um óhæfi-
lega fjármálaóredðu og ranga
reikninga.
III.
Með fullum rökum er hægt að
draga ýmsar ályktanir af hæsra-
réttardómnum. 1 dóminum er oft-
ar en einu sinni sagt, að Kristjiútt
Karlsson beri meðábgrgð og hafi
gert sig meðsekan í óreiðunni í
Islandsbanka. En það eru fleiri
en Kristján, er hljóta að bera
meðábgrgð og hafa gert súg sum-
seka í atferli þeirra Cliaessen og
Eggerz. Islandsbanki hafði endur-
skoðendur. Þeir endurskoðuðu
reikninga bankans og hefðu
manna helzt, að umdanteknum
bamkastjórunum, átt að koma
auga á það, að skuldir bankans
voru í reikningum hans færðar
rúmlega einni milljón kr. lægri
„en þær voru í raun og veru“.
Og í því sambandi má ekki
gleyma bankaeftiirlitsmanninum
Jakob Möller. Honum bar beim
embættisskylda tii að líta eftir
allri starfsemi bankans. Fyrir það
fær hann stórfé árlega úr ríkis-
sjóði1. Hann getur hér vissulega
ekki orðið sýkn saka.
Og að lokum vaknar upp sú
spurning: Hversu langt nær með-
ábyrgðin og samisektin ? Getur hér
verið að ræða um skaðabóta-
skyldu eða refsiábyrgð eða hvort
tveggja? Væntanlega verður þetta
tekið til athugunar af réttum að-
iljum. Annað væri óhæfa.
Norsku bankarnir tveir.
Frá norsku ræÖismannsiskriif-
stofunni í Reykjavík hefir FB.
verið tilkynt, samkvæmt símskeyti
dagsettu 15. dez. frá utanríkis-
málaráðuneytinu í Osló:
Stöðvun „Den norske Credit-
bank“ og „Bergens Priivatbank“
á greiðslum, sem hófst i gær, er
ekki venjuleg greiðslustöðvun, en
þessir bankar hafa sótt um og
fengið þriggja mánaða greiðslu-
frest siamkvæmt norsku banka-
lögunum. Greiðslufresturinn var
nauðsynlegur til að koma í veg
fyrir úttekt á innstæöufé á meðan
bankarnir eru að undirbúa ráð-
stafanir til þess að þeir geti hald-
ið áfram að starfa á öruggum
grundvelli, en góðar horfur eru
á því, að það takist. ,
Fundur hófst í Kefiavík í gær
kl. um 4, og mættu á bonuiití
Eiinar Magnússon Mentaskóla-
kennari, Jónas ráðberra og Ólaf-
ur Thors. Komu tveir hinir síð-
ar nefndu með klapparana með
sér héðan úr Reykjavík.
Aðalumræðuefni fundarins átti
að vera um fisksölu og dragnóta-
veiðar í landbelgi, en skamt var
liðið á fundi'nn þegar Ólafur og
Jónas fóru að senda hver öðrumj
persónulegar hnútur. Svaraði Jón-
as Ólafi um að hann stæli sér
fé af. fiski þeim, er hann seldi í
umboðssölu, en Ólafur svaraði
Jónasi aftur á móti um allsikon-
ar aurmensku.
Einar Magnússon sýndi fram á
trúðleikarahátt heirra íhalds-
mannanna beggja og kvað engan
annan mismun vera á stefnu
þeirra en þann, er fælist í tog-
streytu um völd og auð; stefnu-
munur væri og ekki annar en sá,
er kæmi fram í mmmaskiftum í
stjórnarráðinu. Einar sýndi fram
á, hver væri bezta lausnin á fisk-
verzluninni. Kvað jafnaðarmenn
hafa fyrsta barist fyrir útflutn-
lngi á ísvörðum fiski og lýstj
frumvarpi því, er Haraldur Guð-
mundsson bar fram á þingi um
dragnótaveiðar. Að öðru leyti
skýrði hann nánar frá stefnu Al-
þýðuflokksins.
Var ræðu Eittars mjög vel tekið,
enda var hann sá eitti, er talaðii
um málin ,en eyddi ekkx tínxa
fundarmanna með piersónulegum
svívirðingum.
Áfenaissmyolnn í Noreai.
Andbanningar eru vanir að
kenna því, sem eftir er af áfengisi-
bannlögunum íslienzku, um simygl
á áfengi. Ein af þeim fregnum,
sem sýna hve alröng sú kenniing
er, berst nú frá FB. Einis og
kunnugt er er ekkert áfengisbann
í Noregi. Þaðan kemur nú þessi
loftskeytafregn.
Lögreglan í ÁJasundi hefiir ljóst-
að upp víðtækri smyglun og lagt
löghald á 20 þúsund lítra af á-
fengi, Hafa 6 menn vetíið hand-
teknir, og er búist við að fleiri
verði teknir höndum.
Hafnarf|orður.
Jafnaoarmannafélagiö) í H\afnar-
firðí heldur fulnd 1 bæjarþiingsaltt-
um föstudaginn 18. þ. m. kl. 8,30
s. d. Á fundinum verða ræidd
félagsmál og bæjarmál og auk
þess sýnir Guðbrandur Jónisson
skuggamyndir frá utanför sinni
síðast liðið sumar.
Kosningarnar í Ástmlíu eiga að .
verða 19. dezember.
Un diglnn og veginn
St. SKJALDBREIÐ. Fundur ann-
að kvöld í G.-T.-húsinu í
Bröttugötu kl. 81/2. Kaffisamsæti
t:.l ágóða fyrir ungixngastúkuna
Díö-nu. Aliir templarar vel-
komnir.
Stúkan „1930“. Fundur annað
kvöld.
Formaður F. U. J.
var kosinn á aðalfundi féliags-
ins á mánudagskvöldið Pétur
Haildórsson.
Til máttvana drengsins.
Frá A. P. 5 kr.
Sildarsmyglmálið.
í greininni um síldarflutning-
inn í blaðinu í gær misritaðist
nafn skipsins. Átti það að vera'
„fsland", eims og stóð í undan-
förnum greinum þar um, en ekki
„Alexandrína drottning".
HvaA er oð fréfta?
Nœturlœknir er í nótt Sveinií
Gunnarsson, Óðinsgötu 1, símf
2263.
Útvarpið í dag: Kl. 16,10: Veð-
urfregnir. KI. 19,05: Þýzka, 2. fl.
Kl. 19,30: Veðurfregnir. KI. 19,35:
Enska, 2. fL Kl. 20: Klukkusláttlur.
Jón Jónsson frá Laug flytur erindi
um Wegeners-leiðangutínn. Kl.
20,30: Fréttir. Kl. 21,05: Söngvél-
arhljómlexikur. Kl. 21,20: Ljóða-
þýðingar eftir Magnús Ásgeirsson.
Halldór Kiljan Laxness les þær
upp. Kl. 21,35: Söngvélarhljóm-
leikar.
Baðhúsið er opið hvern virkan
dag frá kl. 8 að morgnx tiil kL.
8 að kvöldi.
Skipafréttir. „Alexandrína.
drottning“ fór utan í gærkveldi
og einnig saltskipið, siem kom til
Hallgríms Beixediktssonar & Go.
— „Dettifoss" fer til ísafjarðar,
Siglufjarðar og Akureyrar líklega
annan jóladiag.
íslenzka krónan er í dagí 57,94
gullaurum.
Skip kenm grimns. (Norskar
loftskeytafregnir. — FB.) Þýzkur'
botnvörpungur kendi grunns við
Melkoy, skamt frá Hamxixerfest
í gær. Strandferðaskipið „Hama-
roy“ kendi ' grunns í gær við
Kongsvik í Tjelsund.
Veðrið. Kl. 8 í morgun var 9
stiga hiiti í Reykjavík, en 10 stiga
hiti á ísafirði. Otlit hér á Suð-
vesturlandi: Allhvöiss sunnanátt:
og regn öðru hverju í dag, en
gengur síðar í suðvestrið með
skúrum.
/. R. Allar fimlieikaæfittgar falla
niður í húsi félagsiins við Tún-
götu á morgun vegna áhaldaupp-
setninga, en hefjast aftur á laug-
ardag.