Morgunblaðið - 04.06.1985, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚNÍ 1985
Uppreisn gömlu ævin-
týramyndarinnar
Mel Gibson og Anthony Ilopkins vel tagnað við komuna til Tahiti í The
Bounty.
Ungir
norrænir
einleikarar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Þriðju tónleikarnir undir nafninu
Ungir norrænir einleikarar voru
haldnir í Norræna húsinu nú um
helgina og var það norskur tónlistar-
maður, Christian Eggen, sem flutti
tónlist eftir Grieg, Mozart, Chopin
og Carl Nielsen.
Tónleikarnir hófust á fjórum
smástykkjum eftir Grieg, er Egg-
en lék fallega. Annað verkefnið
var sónata í F-dúr K.533 eftir
Mozart, en í efnisskrá stendur að
píanistanum sé Mozart kærastur.
Margt var frábærlega vel gert hjá
Eggen, þó vera kunni að einhverj-
um þyki hann gera of mikið úr
„fraseringum", með svo skörpum
hætti að athyglin beinist að út-
færslu píanistans fremur en tón-
verki Mozarts. Það má segja að
Mozart hafi verið „hvassbrýndur"
og í stað „syngjandi ávala" var
hann skreyttur og fægður svo að
sló á blindandi glampa. Eftir hlé
lék Eggen Barcarolle op. 60 eftir
Chopin og var þar í raun ekkert að
ske.
Allt öðru brá við í svítu eftir
Carl Nielsen op. 45, þar var leikur
Eggens frábærlega vel útfærður.
Mögnuðustu þættir verksins eru
annar og þriðji og síðasti þáttur-
inn, þar sem einföld stefhugmynd
Christian Eggen
gengur í gegn um allan kaflann og
myndar að lokum niðurlag hans.
Það eru fáir tónlistarmenn sem
ráða við það að fullu, að hafa
hendur á öllum stíltegundum og
nokkuð virðist það áberandi
hversu þeim, sem leika mikið nú-
tímatónlist, hverfur allur leik-
skilningur, þegar t.d. er fengist við
rómantísk verk. Svo virðist sem
mismunandi stíltegundir séu ekki
bundnar við tæknigetu, heldur
viðhorf til tækniaðferða og túlk-
unar. Sýnikennsla í nákvæmni á
ef til vill ekki mjög illa við í Moz-
art en í rómantískri tónlist er hún
fráleit, eins konar erindisleysa.
Þessi skil komu greinilega fram
í leik Eggens en það var eins og
hann talaði allt annað tungumál í
svítunni eftir Nielsen, tungumál
er hann skildi til hlítar, á móti
einhverju tilbúnu í Grieg og Chop-
in og jafnvel Mozart.
Kvikmyndir
Árni Þórarinsson
Laugarásbíó: Uppreisnin á
Bounty — The Bounty ★★★
Bandarísk. Árgerð 1984.
Handrit: Kobert Bolt.
Leikstjóri: Roger Donaldson.
Aðalhlutverk: Anthony
Hopkins, Mel Gibson, Laur-
ence Olivier.
Örlítið meira ofbeldi, örlítið
meiri nekt. Að öðru leyti er The
Bounty af ætt sígildra afþrey-
ingarmynda frá gullöld Holly-
wood, vandað dramatískt ævin-
týri, þykkur og litríkur filmu-
róman.
The Bounty er þriðja bíó-
myndin sem byggð er á sann-
sögulegum atburðum frá árinu
1789 um uppreisn skipshafnar
gegn leiðangursstjóra sínum í
hættulegri ferð til Tahiti á
Kyrrahafi. Hinar myndirnar
voru gerðar 1935 og 1962. The
Bounty slær þær gömlu auð-
veldlega út með glæsilegri tækni
sinni.
í raun og veru hefur The
Bounty aðeins einn galla og
hann er formræns eðlis. Handrit
Roberts Bolt rammar inn söguna
af uppreisninni, aðdraganda og
afleiðingum hennar með rétt-
arhöldunum sem haldin voru
eftir á og rýfur jafnframt frá-
sögnina annað slagið með inn-
skotum frá þeim. Þetta dregur
úr spennu sögunnar og tefur
framgang hennar; áhorfendur
vita strax í upphafi hvernig fer
og það sem verra er, fá með
jöfnu millibili tilkynningar um
hvað gerist í næsta atriði á eftir.
Að auki eru þessi atriði úr rétt-
Sjómannaverkfallið í Reykjavík
eftir G. Jakob
Sigurðsson
Hjá því verður ekki komist að
leiðrétta nokkrar mikilvægar rang-
færslur, sem komið hafa fram hjá
Guðmundi Hallvarðssyni, formanni
Sjómannafélags Reykjavíkur, sem
hefir þegar stöðvað smærri togarana
í Reykjavík og boðað stöðvun á þeim
stærri.
1. Það er alrangt, sem formaður
sjómannafélagsins er sífellt að
troða í fjölmiðla, að allur bátaflot-
inn í Reykjavík hafi stöðvast. Eng-
inn bátur hefur stöðvast vegna verk-
fallsins. Þetta veit Guðmundur
Hallvarðsson ósköp vel og vafa-
laust lika ástæðurnar til þess að
svo er. Samt er hann sífellt að tala
um að 20—30 bátar hafi verið
stöðvaðir. Hins vegar hafa sex
smærri togarar stöðvast, og vegna
boðaðs verkfalls á þeim stærri,
hefur nokkrum hundruðum verka-
fólks þegar verið sagt upp vinnu í
frystihúsunum.
2. Þetta verkfall er að ýmsu
HAFSKIP HF.
REYKJAVIK
Aðalfundur
Aöalfundur Hafskips hf. verður haldinn föstudaginn 7. júní
í Súlnasal Hótels Sögu.
Fundurinn hefst kl. 16:30.
Stjórn Hafskips hf.
Hluthafar eru vinsamlegast beðnir að hafa með sér aðgöngukort og atkvaeðaseðla,
sem send vonj út með fundarboði.
leyti sérstætt og fáránlegra en
venja er til. Sómannasamband ís-
lands og LÍÚ eru fyrir löngu búin
að semja og hefur Guðmundur
Hallvarðsson tvisvar skrifað undir
samninga við LÍÚ ásamt öðrum
forsvarsmönnum Sjómannasam-
bands íslands.
Þessi samningsgerð var löng og
erfið og kostaði verkföll frá 18.
febrúar til 9. marz sl. og auðvitað
gífurlegt tap fyrir útgerðina og
landsmenn alla. T.d. var áætlað að
einungis tap á sölu á frystri loðnu,
sem um hafði verið samið, hefði
kostað 250—300 milljónir króna.
Miklar breytingar voru gerðar frá
eldri samningum. Lágmarkslaun
háseta hækkuðu um hér um bil
39%, fæðispeningar og fatapen-
ingar hækkuðu. Verulegar breyt-
ingar voru gerðar á lífeyrismálum
sjómanna o.fl. Til þess að tryggja
það, að þessir samningar tækjust,
var einnig gripið til mikilvægra
opinberra aðgerða, sjómönnum í
vil. Meðal annars var í síðari lot-
unni lækkuð „kostnaðarhlutdeild"
útgerðarmanna utan skipta og
hlutur sjómanna þannig hækkað-
ur.
Á þessum grundvelli voru samn-
ingar undirritaðir og nú er svo að
segja allur floti landsmanna,
nema þessi fáu skip í Reykjavík, í
starfi á grundvelli þessara nýju
samninga til langs tíma og þá er
gert þetta upphlaup hér.
Formaður Sjómannafélags
Reykjavíkur segir að sjómenn í
Reykjavík vilji ekki vera „undir-
málsmenn". Þeir vilji sömu kjör
og aðrir. Það er einmitt það, sem
þeír hafa. Þeir hafa sömu kjör og
flest allir sjómenn um land allt. Þeir
eru nú að krefjast mikilla sérrétt-
inda umfram aðra.
Undantekningin er fyrst og
fremst á Vestfjörðum, en félög þar
voru ekki aðilar að heildarsamn-
ingunum, og svo hefur ekki verið
lengi, enda hafa sjómenn þar löng-
um haldið þvi fram, að þeim beri
sérstök kjör vegna betri aðstöðu
útgerðar á Vestfjörðum en annars
staðar.
Frávik frá samningunum eru
miklu minni annars staðar og víð-
ast hvar engin. Það er alrangt,
sem formaður sjómannafélagsins
segir í helgarblaði Þjóðviljans, að
á Vestfjörðum, Seyðisfirði og
Stöðvarfirði hafi náðst fram
þriggja mánaða uppsagnarfrestur,
enda segir formaður sjómannafé-
lagsins á Stöðvarfirði á sömu síðu
blaðsins, að þar hafi náðst hálfs
mánaðar uppsagnarfrestur. Þetta
er hvergi hærra, og jafnvel á Vest-
fjörðum aðeins ein vika eins og
hér. Starfsaldurshækkanir eru
einungis á Vestfjörðum. Nefnd,
sem undirbjó frumvarp um breyt-
ingu á sjómannalögunum, sem nú
liggur fyrir Alþingi, gerði ekki til-
lögu um lengingu uppsagnar-
frests. Fulltrúi sjómanna í nefnd-
inni var Guðmundur Hallvarðs-
son.
3. Við boðun þessa verkfalls nú
lagði Sjómannafélag Reykjavíkur
fram kröfur í 10 liðum. Sumar
höfðu aldrei komið fram áður eða
verið ræddar við samningsgerðina
milli LÍÚ og Sjómannasambands
íslands, og allar voru þær umfram
þá samninga sem allur þorri sjó-
manna á landinu vinnur eftir.
Kröfurnar eru flestar um svo
mikilvæg grundvallaratriði, t.d.
uppsagnarfrest og starfsaldurs-
hækkun, að fráleitt er að beía þær
fram við eitt félag útgerðar-
manna. Eina rökræna aðferðin til
umræðu og hugsanlegra samninga
um þær er auðvitað að taka þær
fyrir í heildarsamningum Sjó-
mannasambands fslands og LÍÚ.
4. Því er borið við, að heildar-
samningar hafi verið felldir í at-
kvæðagreiðslu hjá Sjómannafé-
lagi Reykjavíkur. Það er rétt. í fé-
lagi, sem talið er að telji yfir 300
félaga, greiddu 16 atkvæði með
þeim en 28 á móti. Guðmundur
Hallvarðsson er margendurkjör-
inn formaður Sjómannafélags
Reykjavíkur og hlýtur því að njóta
þar mikils fylgis. Er það hugsan-
legt, að hann hafi ekki meiri ítök
meðal félagsmanna en svo, að
hann hafi ekki, ef hann vildi, getaö
fengið nema 16 menn til að stað-
festa undirskrift sína og annarra
forráðamanna Sjómannasam-
bands fslands, undir samingana?
Og þá er spurningin: Ef samið yrði
nú, mundu þeir samningar ekki
enn verða felldir? Og hvað mundi
það geta gengið lengi?
5. Allur gangur þessa máls
bendir ótvírætt til þess, að aðferð-
in við gerð saminga sé röng. Það