Morgunblaðið - 12.07.1985, Síða 19

Fræðsluþættir frá Fósturfélagi íslands
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. JÚLt 1985
19
Samskipti
Gluggaveður
Á vordögum fyllast stræti og
torg af börnum í gáskafullum leik.
Þetta er sá tími sem daginn lengir
hratt og þetta er sá tími sem börn
nota hvað best til útileikja. Búið
er að taka hjólin út eftir vetrar-
hvíldina og rykið hefur verið dust-
að af brenniboltunum og sippu-
böndunum.
Hver man ekki eftir að hafa eytt
dögum og kvöldum í leiki eins og
„fallin spýtan", „yfir“ og „stórfisk-
aleik“ eða að laumast var yfir í
næstu garða í leit að nývöxnum
rabarbara.
Flestir þekkja vorkippinn sem
stundum fylgir sólarglætu að vori
og börnin vilja helst fara út í
stuttbuxum og stutterma bol. En
þó að sólin skíni veldur köld norð-
an golan því oft að úti er ískalt,
það er sem sagt bara „gluggaveð-
ur“ en einmitt það freistar barn-
anna til að fara léttklædd út. Þá
hljóma setningar eins og þessi oft
„Þú getur ekki farið svona út það
er ekkert hlýtt úti“, „Þú verður að
fara í buxur og peysu“, „Þú mátt
ekki fara húfulaus út, þú færð
kvef“.
Bandaríski sálfræðingurinn
Tomas Gordon hefur skrifað um
samskipti foreldra og barna, með-
al annars „P.E.T. Parent Effective-
ness Training, Peter H. Wyden Inc.
New York 1970: Gordon leggur að-
aláherslu á þrjú atriði sem hann
telur að stuðli að betri samskipt-
um og ánægjulegri samtölum milli
fullorðinna og barna.
í fyrsta lagi leggur hann áherslu
á að við lítum meira í eigin barm
og notum oftar setningar sem
byrja á „Ég... “ heldur en setn-
ingar sem byrja á „þú ... “ . Þetta
þýðir í raun að við segjum barninu
hvaða tilfinningar við höfum
gagnvart umræðuefninu eða því
sem deilan snýst um í stað þess að
gefa eingöngu fyrirmæli um hvað
barnið eigi að gera eða að skamma
það fyrir eitthvað sem það hefur
gert. Það er sem sagt mikilvægt að
við gefum barninu upplýsingar um
hvað við erum að hugsa og hvernig
okkur líður vegna þess sem barnið
gerir, til dæmis: „Mér finnst kalt
úti, þess vegna held ég að þú þurf-
ir að fara í buxur og peysu“ eða
„Ég er hrædd um að þú fáir kvef
ef þú ferð svona illa klædd(ur) út“.
I öóru lagi telur Gordon að mik-
„Með því að gefa barn-
inu tækifæri til að finna
lausn á vandamálinu
sjálft og taka ábyrð á
því sem það gerir, þá
íeysist málið trúlega á
hagkvæmari hátt fyrir
alla.“
ilvægt sé að hlusta á hvað barnið
hefur um málið að segja. Barnið
hefur tilfinningar og skoðanir sem
okkur ber að virða og það fær
meiri þjálfun í að meta sjálft
hvort kröfur þess eru raunhæfar
ef það fær að tjá sig um þær. Ef
barn finnur að virkilega er hlust-
að á það, verða samskiptin auð-
veldari, samtalið opnara og barnið
verður móttækilegra fyrir skyn-
samlegum rökum frá hinum full-
orðna. Barn er í mörgum tilvikum
vel fært um að meta aðstæður
sjálft ef það fær hvatningu til
þess. Og ef vitnað er aftur í dæmið
um „gluggaveðrið" og útiklæðnað
þá hreyfa börn sig oft mun meira
en fullorðnir. Flestir útileikir, til
dæmis að sippa eöa hjóla, kalla á
mikla hreyfingu sem tekur mikla
orku, börn þurfa því oft ekki að
klæða sig svo mikið.
í þriðja lagi telur Gordon að þeg-
ar samskiptin eru einhliða, það er
að segja nær eingöngu boð og
bönn frá hinum fullorðna, þá þarf
barnið sífellt að lúta í lægra haldi.
Sá fullorðni vinnur — barnið tap-
ar. Að tapa er óþægileg tilfinning
og hefur slæm áhrif á sjálfsmynd
þess sem tapar. Fyrstu viðbrögð
barnsins verður þá ef til vill
þrjóska og stífni og það verður
enn ákveðnara í að fara út á
stuttbuxunum.
Með því að gefa barninu tæki-
færi til að finna lausn á vanda-
málinu sjálft og taka ábyrð á því
sem það gerir, þá leysist málið
trúlega á hagkvæmari hátt fyrir
alla. Líkur eru til að barnið verði
ekki eins vonsvikið og biturt eins
og hætta er á ef það er alltaf í
hlutverki „taparans" og samskipt-
in verða ef til vill hlýrri og betri.
HAPPDRÆTTI
SJALFSBJARGAR
5. JÚLÍ1985
Aðalvinningur: Bifreiö, PAJERO 5D Super Wagon, á
miða nr. 22038.
49 vinningar: Vöruúttekt, að verömæti kr. 5.000 hver.
207 11724 23224 48176
527 11752 25682 49006
1847 12229 29114 50066
1953 15980 29579 50194
2582 17281 30024 51688
3473 18644 30732 52538
4770 19706 35026 53005
6981 20235 37277 53297
8027 21960 38987 53762
10210 22038 39822 54834
11020 (bifreiö) 41636 55424
11131 22609 44607 56065
11376 23017 45216
Sjálfsbjörg - landssamband fatlaðra
Hitúm 12 - Sími 29133 - Pósthólf 5147 - 105 Reykjavik • tsland
Með því að hvetja barnið til að
meta aðstæður sjálft, í þessu til-
viki að fara út í viðeigandi fötum
og koma inn og sækja sér föt verði
því kalt, þá vekjum við með barn-
inu áhuga á að leysa vandann með
tilliti til aðstæðna. Þegar svo
barnið finnur að því er treyst þá
eykst sjálfstraustið og sjálfs-
myndin verður betri.
Mjóddnnn^-
Sú^að'^.ogPoto
,va\a

-^nutníS^vn--
_ AÐEINS
Lundi^jfi00
glænýr *%*§
Hamflettur ^pr.stK.
Glæsilegt
úrval af
svínakjöti
NÝSLÁTRUÐU
Hamborgarar
m/brauði mm nn
—75^
Glænýr LAX
■= LÆKKAÐ VERÐ.
Ódýrustu 3 kg.
grillkolin
® í bænum!! lAQ.IH)
1. FLOKKS. lAjy
Spennandi grillpinnar
Pylsugrillteinn
Heitur matur
til að taka með sér:
Heilsteikt svínalæri
og svínasíða._________
Heilsteikt lambalæri.
Nýsteiktir kjúklingar.
Einnig í matarbökkum
með meðlæti.
til að taka með sér.
Nautagrillteinn
Laukur nautakjót i'autakjöt _ Paprika
Tomatur
Paprika
B«con-Pyl»a-B»con
Kryddlegið Kryddlegið
nautakjöt nautakjöt
Svínagrillteinn ca. 200 gr.
Svlnakjot * Svlnakjol - Svinakjöl Svinakjöl-Svinakjðl
Kebabgrillteinn ca. 200 gr.
Kryddlegið Kryddtegiö
svinakjot nautakjot
Kryddtegið Kryddlegið
nautakjðt lambakjöt
Papnka
Ananas - Ananas Ananas - Ananas
Agurka
Agurka Paprika
Opið tilkl.21 í Mjóddinni
- en til
kl. 19 í Starmýri
og Austurstræti
Ath. Lokað á
laugardögum
í sumar.
AUSTURSTRÆTI 17 - STARMÝRI 2
MJÖDDINNI