Morgunblaðið - 12.07.1985, Side 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. JÚLl 1985
Sprengingin, sem eyðilagði Rainbow Warríon
„Um skemmd-
arverk að rædau
— segir lögreglan í Auckland
Auckland, Njj» Sjálmndi. II. júlf. AP.
LÖGREGLAN í Auckland á Nýja Sjálandi segir, að sprengja hafi valdið
því að Rainbow Warrior, skip Grænfriðunga, sprakk í loft upp í höfninni
þar í gær. „Hér er um skemmdarverk að ræða,“ sagði talsmaður lögregL
unnar.
Lögreglan hefur ekkert látið
uppskátt um það hver kunni að
hafa komið sprengjunni fyrir og
enginn aðili hefur lýst ábyrgð
verknaðarins á hendur sér.
David Lange, forsætisráðherra
Nýja Sjálands, sagði á fundi með
fréttamönnum i dag, að landið
væri sýnilega ekki lengur óhult
fyrir hermdarverkastarfsemi.
Grænfriðungar eru ein kunn-
ustu umhverfisverndarsamtök í
GENGI
GJALDMIÐLA
Dollar styrkist
Lundúnum, 11. júlí. AP.
DOLLARINN styrktist dálítið í
dag á gjaldeyrismörkuðum, en
síðustu fjóra daga hafði hann
lækkað verulega gagnvart evr-
ópskum gjaldmiðlum. Gull lækk-
aði í verði.
í Lundúnum fengust 1,3755
pund fyrir dollar í dag. Er það
hækkun dollarans frá því í gær,
en þá kostaði hann 1,3842 pund.
Gengi dollars gagnvart helstu
gjaldmiðlum var sem hér segir:
2,9410 vestur-þýsk mörk (2,9395),
2,4582 svissneskir frankar (2,4435),
3,9450 franskir frankar (9,150),
3,9450 hollensk gyllini (3,3065),
1.894,00 ítalskar lírur (1.983,00) og
1,3540 kanadískir dollarar (1,3520).
Gullúnsan lækkaði i dag frá þvi
í gær í Lundúnum, úr 315,25 doll-
urum í 314,40 dollara.
Veður
víða um heim
Laogst HáMt •
Akurayri 10 múkt
Ammlmrdatn 1« 22 heióakírt
Aþmtm 20 34 heióakirt
Bmrcatonm vantar
Bmrtin 12 22 akýjaó
BrUmmcl 14 28 heiómkirt
Chicmgo 18 27 heiöakírt
Dublin 10 18 heiðakirt
Fenoyiar 25 léttakýjað
Frmnklurt 13 20 mkýjaö
Ganl 17 23 haiðakírt
Halminki 13 21 mkýjað
Hong Kong 27 31 heidtktrl
Jerumalem 18 28 h«iOskírt
Jóhannoaarborg 7 20 Iwitekirt
Kaupmannah. 14 21 h«idskírt
Lam Patmam vantar
Limmabon 17 28 haiöskírt
London 15 23 •kfimö
Lom Angotam 22 34 heiöakírt
Luxemborg vantar
Malaga 28 rykmiatur
MaHorca 29 léttskýjað
Miami 25 31 mkýjaö
Momkva 13 23 mkýjaó
Nýja Delhi 21 31 heiðmkirt
New York 23 31 heiðmkfrt
Omló 13 21 mkýjaö
Parím 13 21mkýjaó
Peking 20 30 mkýjaö
Perth 12 19 rigning
Reykjavík 11 mkýjaö
Rió de Janeiro 15 28 tkýjað
Rómaborg 18 33 heiðmkírt
San Francíaco 18 21 heiömkfrt
Stokkhótanur 13 23 heiðakfrt
Sydney 12 17qr. mkýjaö
Tókýó 23 30 mfcýjaó
Toronto 12 24 heiðefcfrt
Vancouver 12 23 heiömkirt
Varajá 9 22 mkýjaö
Vinarborg 16 20 mkýjaö
Þórmhötn 10 múkt
heimi og var fyrirhugað að Rain-
bow Warrior, sem er eitt af sex
skipum þeirra, tæki þátt í fjög-
urra mánaða mótmælasiglingu
umhverfis Mururoa-eyjar í Kyrra-
hafi, þar sem Frakkar hafa verið
að gera tilraunir með kjarnorku-
sprengingar neðanjarðar. Þykir
einsýnt að ekkert verði af mót-
mælunum vegna atviksins. Hins
vegar er orðrómur á kreiki um það
á Nýja Sjálandi, að David Lange,
forsætisráðherra, hafi boðist til
þess að senda herskip á vettvang
við Mururo-eyjar til að hafa for-
ystu um mótmæli þar, en stjórn
hans hefur margsinnis mótmælt
kjarnorkutilraunum Frakka harð-
lega. Grænfriðungar kannast ekki
við slíkt boð, en segjast mundu
taka því fagnandi ef það bærist.
Sendiráð Frakka í Wellington,
höfuðborg Nýja Sjálands, hefur
lýst harmi sínum vegna spreng-
ingarinnar, sem eyðilagði Rain-
bow Warrior, og tekið skýrt fram
að Frakkar eigi þar engan hlut að
máli.
Formælendur Grænfriðunga
sögðu í dag, að þeir hefðu ákveðið
að safna 100 þúsund bandaríkja-
dollurum (jafnvirði rúmlega fjög-
urra milljóna ísl. króna) til að
kaupa nýtt skip í stað Rainbow
Warrior og styrkja fjölskyldu
Portúgalans, sem fórst í spreng-
ingunni.
Grænfriðungar hafa m.a. á
stefnuskrá sinni, að varðveita
stofna hvala, höfrunga, sela og
kengúra. Jafnframt hafa þeir bar-
ist gegn tilraunum með kjarn-
orkuvopn og gegn því að kjarn-
orkuúrgangur verði losaður á hafi
úti. Þeir hafa mótmælt hvalveið-
um íslendinga og sendu Rainbow
Warrior m.a. hingað til lands til
að spilla fyrir veiðunum.
Ferðamenn hafa tekið verðlækkuninni í fríhöfninni á Kastrup vel.
Frihöfnln í Kastrup:
Verðlækkun styrkir
samkeppnisstöðuna
Fjölgun fríhafnarverzlana
FLUGHÖFNIN í Kastrup við Kaupmannahöfn hefur
kunngjört umtalsverða verðlækkun á svokölluðum frí-
hafnarvörum, sem raunar kom til framkvæmda um sl.
mánaðamót. Verðlækkun þessi nemur allt að 50%.
Nýr rekstraraðili, sem SAS hefur 40% eignaraðild að,
hefur framtíðarrekstur fríhafnarverzlana í Kastrup á
hendi. Hann hyggst styrkja samkeppnisstöðuna, m.a.
gagnvart Schiphol-flugstöðinni við Amsterdam, sem
og að sækja aukinn hagnað um aukna sölu með verð-
lækkun.
Rekstraraðili fríhafnarverzlana hefur skuld-
bundið sig til að greiða flughöfninni tilteknar fjár-
hæðir á ári, sem m.a. verða nýttar til að rýmka
verzlunarsvæði flughafnarinnar, en þar er fyrir-
hugað að koma fyrir 20 nýjum verzlunum næstu 18
mánuðina.
Sem dæmi um verðlækkun fríhafnarinnar í
Kastrup, samkvæmt dönskum blaðafréttum, má
nefna:
• 1. Smirnoff vodki kostaði áður d.kr. 72.- (ísl. kr.
278.-) en nú d.kr. 45.- (ísl. kr. 174.-). Verð á þessari
vöru í flughöfninni í Amsterdam er $3.65 (ísl. kr.
150.-). Samkvæmt verðskrá fríhafnarinnar í Kefla-
vík er verðið $5,- (ísl. kr. 205.-).
• 2. Johnny Walker, red label, viskí kostaði áður
d.kr. 88.- (ísl. kr. 340.-) nú d.kr. 70.- (ísl. kr. 270.-).
Verð í fríhöfninni í Amsterdam er ísl. kr. 233.- og á
Keflavíkurflugvelli ísl. kr. 298.-.
• 3. Remy Martin VSOP-koníak kostaöi áður
d.kr. 186,- (ísl. kr. 719.-) nú d.kr. 161,- (ísl. kr. 623.-).
Verð í fríhöfninni f Amsterdam er ísl. kr. 545.- og í
Keflavík ísl. kr. 534.-.
• 4. Sígarettur (Prince, 200 stk.) kostuðu áður
d.kr. 105.- (ísl. kr. 406.-) nú d.kr. 76,- (ísl. kr. 294.-).
Verð í Amsterdam kr. 250.- og í Keflavík kr. 216.-.
Innflutningur
Beneluxlanda
28. JÚNÍ síðastliðinn komu starfsmenn heilbrigðiseftirlita og landbún-
aðarráðuneyta Hollands, Belgíu og Lúxemborgar sér saman um reglu-
gerð varðandi innflutning á rækju til landanna. Eftir að þessi reglugerð
hefur gengið í gildi verður eingöngu leyfður innflutningur á rækju frá
viðurkenndum fyrirtækjum.
á rækju til
háður leyfum
Rækjunum verður að fylgja
heilbrigðisvottorð þar sem greini-
lega kemur fram að varan full-
nægi þeim hreinlætiskröfum sem
Alþjóða landbúnaðarstofnunin
(FAO) og Alþjóða heilbrigðis-
stofnunin (WHO) gera. Þau fyrir-
tæki sem sjá um innflutninginn
verða að vera viðurkennd af yfir-
völdum Benelúxlandanna. Þau
fyrirtæki sem koma til með að
reyna að flytja inn rækju án til-
skilinna leyfa eiga það á hættu að
réttindi fyrirtækisins til þess að
versla með þessa viðkvæmu mat-
vælavöru verði afturkölluð fyrir
fullt og allt.
Fyrir íslendinga kemur þessi
reglugerð að öllum líkindum til
með að opna að nýju möguleikann
hér á markaðinum. Flest stærri
rækjuinnflutningsfyrirtæki hér
svo sem Heyploeg, hafa flutt inn
rækjuna frá Asíulöndum. Nokkur
af þeim fyrirtækjum sem þeir
hafa skipt við síðustu árin koma
án efa til með að eiga erfitt með að
fá viðurkenningu heilbrigðiseftir-
lita Benelúxlandanna. Gert er ráð
fyrir að reglugerðin gangi í gildi
innan skamms.
Fulltrúadeild Bandaríkjaþings
fordæmir fóstureyðingar í Kína
Afskipti af innanríkismálum, segir Li Xiannaian forseti
Wamhinipon, 11. jnll AP.
FULLTRÚADEILD Bandaríkjaþings samþykkti í gær með 289 atkvæö-
um gegn 130 ályktun um að fordæma þá stefnu Kína að knýja fram
takmarkanir við fólksfjölgun með því að neyða fólk til fóstureyðinga og
ófrjósemisaðgerða.
Forseti Kína, Li Xiannian, sem
er í þann veginn að leggja upp í
ferðalag til Bandaríkjanna, vísaði
í dag harðlega á bug þessari álykt-
un fulltrúadeildarinnar. Sagði
hann, að með þessu væri algerlega
verið að rangtúlka það, sem verið
væri að gera í Kína í þessu tilliti
og hlyti ályktun fulltrúadeildar-
innar að vekja almenna reiði á
meðal kínversku þjóðarinnar.
„Ég tel, að með þessu sé verið að
skipta sér af innanlandsmálum
Kína og slíkt getum við ekki þol-
að,“ sagði Li Xiannian. Hann
kvaðst þó ekki telja, að þetta ætti
eftir að hafa áhrif á fyrirhugað
ferðalag hans, sem er ætlað að
efla skilning og vináttu milli Kína
og Bandaríkjanna.
í síðasta mánuði sökuðu Kín-
verjar Bandaríkjamenn um „róg-
burð“ og „tilhæfulausar ásakanir",
er dregið var úr framlögum
Bandaríkjanna í fólksfjöldasjóð
Sameinuðu þjóðanna vegna frétta
um, að í Kína væri fólk neytt til
fóstureyðinga til þess að koma í
veg fyrir offjölgun.
I ferðalagi sínu nú fer Li Xi-
annian fyrst í opinbera heimsókn
til Kanada en síðan til Bandaríkj-
anna, þar sem hann dvelst í eina
viku.