Morgunblaðið - 12.07.1985, Side 36
36
ðw IJUT, i;r auo/nirrp.ö’i cockjhhjohof
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 1985
fclk í
fréttum
Stærsta sandhöll
í heimi
SELMA GUÐMUNDSDÓTTIR
PÍANÓLEIKARI HEIMSÓTT
„Píanistinn er alltaf
að reyna að láta sitt
hljóðfæri syngja“
Góður undirleikari þarf að vera fær píanóleik-
ari, góður túlkandi og hafa fallegan tón.
Hann þarf líka að vera samstarfsþýður, hafa að-
lögunarhæfileika og geta verið sveigjanlegur upp
að vissu marki, sérstaklega þegar á tónleikapall-
inn er komið, segir Selma Guðmundsdóttir píanól-
eikari aðspurð hvaða hæfileikum góður undirleik-
ari þurfi að vera gæddur.
„Eg er ekki hrifin af orðinu undirleikari. Það er
séríslenskt fyrirbæri og gefur í raun ekki rétta
mynd af því jafnvægi sem þarf að vera milli t.d.
söngvara og þess sem leikur á píanóið.
Við flutning slíkra tónsmíða sem eru ritaðar
bæði fyrir píanó og rödd eða annað hljóðfæri þá
getur hvorugt án annars verið. Eyru áheyrandans
verða að nema hvort tveggja þó að augun dvelji
meira hjá söngvaranum sem er eðlilegt því hann
fer með textann og er meira í sviðsljósinu. Það er
allt i lagi að vera í skugganum á meðan það snert-
ir ekki tónlistina sjálfa."
— Ætlaðirðu þér alltaf að fara út í undirleik?
„Nei það get ég ekki sagt og enn þann dag í dag
starfa ég jafnframt sem einleikari. En ég verð að
játa að þótt mér þyki vænt um mitt hljóðfæri þá
hef ég alltaf litið hálfgerðum öfundaraugum þau
hljóðfæri sem eiga auðveldara með að syngja en
píanóið.
Tökum t.d. fiðluna þar sem boginn strýkur
strenginn og getur framkallað svo ljúfan söng.
Strengir píanósins eru slegnir með hömrum og því
erfiðara um vik. En píanistinn er samt alltaf að
reyna að láta sitt hljóðfæri syngja, þótt sum
tónskáld eins og t.d. Stravinsky hafi kosið að líta á
það sem slagverkshljóðfæri.
Ég byrjaði að læra á píanó sem lítil stúlka en á
unglingsárunum var hrifning mín af fiðlunni svo
mikil að ég útvegaði mér hljóðfæri og fór í nokkra
tma. Eg gafst upp áður en langt um leið, því eyrun
mín þoldu ekki ískrið sem ég framkallaði. Mig
skorti þolinmæði í að vera algjör byrjandi og fá
ekki þessa hreinu fallegu tóna út úr fiðlunni því ég
var þegar búin að ná talsverðri leikni á píanóið.
Það var því kærkomið tækifæri að fá að vinna
sem píanóleíkari með bæði strengjaleikurum og
söngvurum."
— Hvernig er með atvinnutækifæri fyrir píanó-
leikara á íslandi?
„Það getur verið nóg að gera því svið píanóleik-
arans er afar fjölbreytilegt. Ekkert hljóðfæri hef-
ur stærra einleiks-„repertoire“ en auk þess er
píanóið ómissandi fylginautur annarra hljóðfæra í
margskonar tónlist.
— í hverju ertu að vinna þessa dagana?
„Ég hef verið í hálfu starfi sem kennari við
Tónlistarskólann i Reykjavík og kann því mjög
vel.
Sem stendur er ég að undirbúa upptöku fyrir
útvarpið en það er meiningin að láta taka upp
stórvirki eftir Bach sem heitir „Das Wohltemperi-
erte Klavier" og samanstendur af 48 preludíum og
fúgum. Það eru 12 íslenskir píanóleikarar sem
flytja verkið og skipta því á milli sín. Það verður
óneitanlega gaman að sjá hvernig það kemur út.
Framundan eru tónleikar með söngvurum og
fiðluleikara sem ég hef unnið með talsvert undan-
farið.
Ég var á námskeiði í Prag fyrir nokkrum árum
og viðaði þá talsverðu að mér af nótum eftir
tékknesk tónskáld. Mig langar til að halda tón-
leika með tékknesku prógrammi og þá e.t.v. í sam-
vinnu við aðra hljóðfæraleikara.
Það er fleira að brjótast í mér einkum í sam-
bandi við flutning á íslenskri tónlist. Þetta er
ennþá á undirbúningsstigi og best að segja sem
minnst að svo stöddu."
— Hvað þarftu að æfa þig lengi á dag svo þú
getir haldið þér í góðri þjálfun?
„Hljóðfæraleikari á aldrei frí. Það er bæði kost-
ur og galli. Ég fór t.d. í vor í þriggja vikna ferðalag
án hljóðfæris og það tók mig eflaust jafnlangan
tíma að komast í sama form og ég var í áður. Svo
ég nýt þess ekki að taka algjört frí og líður í
sannleika sagt ekki vel nema ég sé í toppformi.„
% h
(2 • *•■(£.*'• ; rrnr
- n \n'j ,«,m
y ./ ; -—-r
r f • > J < i ' » * » '
i • x V;’-
f i t t t t > t t • 0
ts
ItÍÍÉKA
.UPUf”
JBtm*
-5
V ■ i
Ráð til þeirra sem eru að fara
til sólarlanda en leiðist að
flatmaga í sólinni allan daginn.
Finnið ykkur góða strönd með
sandi, verðið ykkur úti um nokkra
vini í sjálfboðavinnu og reynið að
bæta eftirfarandi heimsmet.
Á Florida komu saman um 200
manns í sjálfboðavinnu og reistu
sandhöll, eftirlíkingu af borg
Bláskeggs. Höllin er yfir 40 metr-
ar á lengd, 30 metrar á breidd og
hæðin samsvarar venjulegu fjög-
urra hæða húsi. í verkið munu
hafa farið um 6000 tonn af sandi
og dágóður slatti af vatni.
Eftir að smíði hallarinnar var
lokið tók það hana u.þ.b. viku að
skolast burtu með sandi og sjó en
afreksverkið fór í heimsmetabók-
ina og verður þar þangað til ein-
hverjir taka sig til og bæta um
betur.
Það er því kannski ekki svo
fráleit hugmynd að nokkrar fjöl-
skyldur sem eru á leið til Spánar
eða Ítalíu taki höndum saman og
noti sumarfríið til kastalabygg-
inga?????
Selma Guðmundsdóttir
Ljósm. Þorkell
Leika í
nýjustu mynd
4göthu Christie
Þær stöllur Helen Hayes 85
ára og Bette Davis 77 ára leika
nú saman í nýju Agöthu
Christie-myndinni „Leikur að
spilum". Helen leikur Miss
Marple en ein af hennar bestu
vinkonum er ráðin af dögum á
heldur óhuggulegan hátt.
Bette og Helen eru góðar
vinkonur og njóta þess að fá að
leika saman. Þeim þykir af-
skaplega gaman að rifja upp
minningarnar frá góðu gömlu
dögunum í Hollywood þegar
þær voru upp á sitt besta.