Morgunblaðið - 12.07.1985, Page 45
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. JÚLl 1985
45
stríða undanfarin ár en bar sig svo
að ekki vissu menn gjörla hve
heilsunni leið en menn setur
hljóða er samferðamenn hverfa úr
hópnum en þau örlög verða ekki
umflúin.
Ásbjörn Sigurjónsson var fædd-
ur að Álafossi þann 26. mars 1926
og var sonur hjónanna Sigur-
bjargar Ásbjörnsdóttur og Sigur-
jóns Péturssonar íþróttafrömuðar
og verksmiðjueiganda að Álafossi.
Ásbjörn var snemma bráðgjör
eins og hann átti kyn til og ólst
upp á hinu stóra heimili er faðir
hans hélt að Álafossi en í þann tíð
hafði allt starfsfólk verksmiðj-
unnar heimili sitt og framfærslu á
staðnum.
Ásbjörn varð ungur að árum
þátttakandi i starfi með föður sín-
um og mótaðist uppeldi hans veru-
lega af þvf en að námi loknu fór
hann að starfa við fyrirtækið og
lét það vel og fljótlega tók hann að
sér vandasöm störf.
t þessari stuttu kveðju verður
æviferill Ásbjarnar ekki rakinn að
marki heldur stiklað á stóru um
okkar samskipti, einkum í félags-
málum. Bnda þótt við værum
kunnugir á uppvaxtarárum Ás-
björns eignuðumst við ekki sam-
eiginleg áhugamál fyrr en Ás-
björn var um tvítugsaldur enda
var aldursmunur okkar allveru-
legur. Sporaslóðir okkar lágu sam-
an í ungmennafélaginu Aftureld-
ingu á seinni árum stríðsins. Þá
var hann kosinn formaður félags-
ins og sat ég með honum þar í
stjórn um árabil. Íþróttalífið tók
fjörkipp og fljótt myndaðist harð-
snúið lið í félaginu, sem stundaði
jafnhliða frjálsar íþróttir, hand-
knattleik og knattspyrnu, sem
keppti og lék við alla þá sem kost
gáfu á sér og þótti mörgum stærri
félögum ærið verk að fást við
Aftureldingarmenn á þessum ár-
um svo sem frægt er, einkum í
handknattleik.
Árið 1949 mun það hafa verið að
Ásbjörn beitti sér fyrir stofnun
Sjálfstæðisfélagsins Þorsteins
Ingólfssonar í Kjósarsýslu og var
hann kosinn fyrsti formaður þess
félags og störfuðum við saman þar
í stjórn um nokkurt árabil.
Leið Ásbjörns lá síðan lengra í
íþróttahreyfingunni en sem kunn-
ugt er var hann formaður Hand-
knattleikssambands íslands og
gegndi því starfi í 10 ár. Þar eins
og annars staðar naut hann þess
að takast á við heillandi verkefni
og varð mikill uppgangur I þeirri
íþróttagrein á þessum árum. ís-
lenskir handknattleiksmenn fóru
þá að gera sig gildandi í vaxandi
mæli á alþjóðavettvangi.
Mörg voru áhugamálin á þess-
um árum en starfið við verksmiðj-
una var þó mest krefjandi því
stórt var Álafossheimilið og
starfsmenn margir en hinn ungi
framkvæmdastjóri lét hvergi
deigan síga. Um 1960 var farið að
hugsa til þess hjá honum og Pétri
bróður hans að byggja upp og
endurnýja þetta fyrirtæki sem var
all aðkreppt í eldri húsum en
þurfti endurbyggingar við. 1962 er
svo hafist handa við að byggja
nýja verksmiðju á öðrum og betri
stað á lóð verksmiðjunnar. Hér
var ráðist í stórt en tímarnir voru
erfiðir á seinni hluta sjötta ára-
tugarins svo ekki auðnaðist að
fylgja þessu eftir og ljúka verkinu,
en það var þó gert af öðrum og
byggt á áætlunum sem lágu fyrir.
Ymsar nýjungar voru á döfinni
á þessum árum Ásbjarnar, s.s.
aukin samskipti við útlönd og t.d.
mun hann hafa gert tilraunir með
framleiðslu á lopa og fleira.
Árið 1962 bar Asbjörn fram
lista til hreppsnefndarkosninga og
náði þar kjöri og sat í hreppsnefnd
til 1970 er hann dró sig í hlé.
Þá vildi þannig til að ég bar
fram annan lista og var barist vel
en drengilega. Þá voru hrepps-
nefndarkosningar óháðar lands-
málapólitík en ýmsir hagsmuna-
hópar mynduðu framboðslista eft-
ir öðrum leiðum. Samstarfið í
hreppsnefnd var gott enda allir
sammála um að velferð hreppsins
og fólksins sæti í fyrirrúmi en ef
til vill fremur deilt um leiðir að
markinu.
Það sem einkenndi Ásbjörn var
ólgandi áhugi og starfsorka sem
smitaði samstarfsmennina og
hvergi var hann smár en ávallt
stórbrotinn og stórhuga í hverju
verkefni sem hann sneri sér að. Áð
leiðarlokum á ég margar góðar
minningar um samskipti okkar á
fyrri árum og víst er og allir við-
urkenna að Ásbjörn markaði djúp
spor og vann eftirminnileg og góð
störf fyrir samfélagið, sveit sína
og félög sem hann starfaði í. Hann
þótti af sumum nokkuð fyrirferð-
armikill en það er fylgifiskur elju-
manna, dugnað og framtakssemi,
þeir láta hlutina gerast.
Þann 5. ágúst 1950 kvæntist
Ásbjörn Ingunni Finnbogadóttur
frá Sólvöllum í Mosfellssveit,
hinni vænstu konu. Þeirra hjóna-
band var farsælt en hún tók virk-
an þátt í störfum og áhugamálum
bónda síns og studdi hann með
ráöum og dáð alla tfð f stóru og
smáu.
Ingunn rækti hlutverk sitt sem
húsmóðir að Álafossi af mikilli
prýði en heimili þeirra ber þess
glögg merki að þar var vel að öllu
staðið. Þau komu sér upp húsi á
fögrum stað á Álafossi og þar
ræður smekkvísi og snyrti-
mennska ríkjum bæði úti sem
inni. Lóðin er nánast lystigarður
með trjágróðri, tjörn með fuglum
og fjölda fágætra blóma og
plantna. Þau eignuöust einn
dreng, sem nú er starfandi hjá
Orkustofnun. Þar fer mikið
mannsefni og góður drengur.
Ég vil votta Ingunni og vensla-
fólki Ásbjarnar samúð nú við frá-
fall hans og þakka vináttu og
drengskap sem ég hefi ávallt mætt
í samskiptum við Ásbjörn og fjöl-
skyldu hans.
Minningin lifir.
Jón M. Guðmundsson
Vinur minn Ásbjörn á Álafossi
er látinn. Hann varð bráðkvaddur
á heimili sínu sunnudaginn 7. júli
síðastliðinn aðeins 59 ára gamall.
Ásbjörn var sérstakur persónu-
leiki og öllum hann hugstæður
sem kynntust honum. Því verður
mér hugsað til hans og lífsferils
hans þegar hann hverfur svo
skyndilega af sjónarsviðinu. I
gegnum huga minn renna upp ýms
atvik úr samstarfi og kynnum við
Ásbjörn þau rúm 35 ár sem við
höfum þekkst og starfað saman í
ýmsum félagsmálum.
Ásbjörn fæddist 26. mars 1926,
sonur þeirra sæmdarhjóna Sigur-
jóns Péturssonar og Sigurbjargar
Ásbjörnsdóttur Álafossi.
Faðir Ásbjörns, Sigurjón, var
mikill atorku- og hugsjónamaður
mótaður af hugsjón og kjarki
hinnar ísl. aldamótaæsku, sem
lagði grunn að sjálfstæði landsins
og uppbyggingu ísl. atvinnulífs.
Sigurjón átti og rak ullar- og
spunaverksmiðju á Álafossi frá
1926 og gerði hana að miklu fyrir-
tæki. Hann gerði sér grein fyrir
hinum sérstöku gæðum ísl. ullar-
innar og um leið hvernig efling ísl.
ullariðnaðar myndi hafa áhrif á
uppbyggingu ísl. landbúnaðar. Á
Álafossi var rekin mikil menning-
armiðstöð fyrir héraðið. Þar var
hyggð vegleg sundlaug á þeirra
tíma mælikvarða og þar stóð Sig-
urjón fyrir sundnámskeiðum fyrir
héraðsbúa. Útileikhús var byggt,
og þar voru færð upp ýms fsl. leik-
rit. Þá stóð Sigurjón fyrir ýmsum
námskeiðum fyrir héraðsbúa s.s.
íþrótta-, matreiðslu- og grænmet-
isnámskeiðum. í öllum sínum um-
svifum var hann dyggilega studd-
ur af konu sinni Sigurbjörgu
Ásbjörnsdóttur.
í andrúmslofti menningar og
óbilandi trúar á allt, sem er ís-
lenskt, ólust þau systkin upp, Sig-
riður, Pétur og Ásbjörn. Hafa þau
systkin öll haldið uppi merki for-
eldra sinna með miklum sóma.
Ásbjörn útskrifaðist úr Versl-
unarskóla íslands 1944 og hóf þá
þegar störf við fyrirtæki foreldra
sinna. Hann tók rnikinn þátt i fé-
lagslífi sveitar sinnar og héraðs og
varð strax víða forystumaður í
þeim málum.
Hann varð framkvæmdastjóri
Álafossverksmiðjunnar 1959.
Hann endurbyggði verksmiðjuna
með mikilli bjartsýni og stórhug,
með það í huga að nýta islensku
ullina sem best og markaðsfæra
hana í þeirri vöru, þar sem best
verð fékkst fyrir hana. Því miður
fékk hann ekki skilning og frið til
að halda áfram með það hlutverk
vegna þröngsýni þeirra aðila sem
réðu yfir því fjármagni sem þurfti
til þeirra hluta.
Eftir að Ásbiörn lét af fram-
kvæmdastjórn Alafoss 1968 starf-
aði hann að ýmsum innflutn-
ingsmálum og öðrum áhugamál-
um sínum með sama áhuga og
honum var alltaf lagið.
Ásbjörn var hamingjusamur i
einkalífi. Hann giftist frænku
minni Ingunni Finnbogadóttur frá
Sólvöllum 5. ágúst 1950, dóttur
hjónanna Finnboga Helgasonar
bónda þar og Ingibjargar Bjarna-
dóttur. Þau eignuðust einn son,
Sigurjón, sem hefur verið foreldr-
um sínum mikil stoð og stytta.
Það voru glæsileg hjónaefni sem
gengu í hlað, á vorkvöldi, á Brú-
arlandi 1950 þegar haldin var þar
ungmennafélagssamkoma, það
geislaði frá þeim gleði og ham-
ingja, sem ætíð hélst.
Ásbjörn var frumkvöðull að
stofnun sjálfstæðisfélagsins
Þorsteinn Ingólfsson í Kjósarsýslu
og fyrsti formaður þess. Ég minn-
ist stjórnarfundanna sem haldnir
voru í litla húsinu við Álafosslæk-
inn, þar sem þau hjónin bjuggu
fyrst, húsið var lítið en það var
alltaf nóg pláss, sama hversu stór
hópur kom þar.
Seinna byggðu þau hjón fallegt
hús á hæðinni fyrir ofan verk-
smiðjuna, gróðursettu og gerðu
fallegan garð í kring, þangað hef-
ur alltaf verið fallegt að horfa.
Við kveðjum góðan dreng sem
markaði góð spor í samfélag okkar
og þökkum honum samfylgdina.
Minningin um hann mun lifa í
hugum okkar. Ég og fjölskylda
mín vottum þér Ingunn, Sigurjón
og fjölskyldu innilegustu samúð-
arkveðjur.
Pill Ólafsson
Þegar við hjónin ókum Mos-
fellssveitina á leið til Þingvalla
síðastliðinn sunnudag, mátti i
andvaranum sjá fána i hálfri
stöng yfir öspum og björkum sem
Ásbjörn Sigurjónsson hafði gróð-
ursett við Álafoss. Seinna um dag-
inn barst okkur sú harmafregn að
Ásbjörn væri fallinn frá langt um
aldur fram.
Lífshlaup Ásbjörns Sigurjóns-
sonar var stórbrotið eins ög per-
sóna hans öll. Á áratugnum eftir
styrjöldina var íslenskur iðnaður í
mikilli sókn. Þar fóru fremstir í
flokki athafnamenn sem trúðu
staðfastlega á gildi íslensks iðn-
rekstrar bæði fyrir lífsgæði í hinu
unga lýðveldi og eins, og ekki síst,
fyrir sjálfstæði þess. Ásbjörn var
kornungur að árum, þegar hann
hóf að þyggja frekar upp fyrirtæk-
ið, sem faðir hans hafði stofnsett
á Álafossi. Hugmyndafrjóvgi
Ásbjörns og framtíðarsýn ruddu
brautir nýrri iðntækni á Álafossi.
Hann bætti framleiðsluna með at-
hygli sinni og uppfinningagáfu, en
sumar helstu afurðir íslenskrar
ullarvöruframleiðslu eru tengdar
Ásbirni á einn eða annan hátt.
Ekki lét hann nægja iðnrekstur-
inn einn saman en lét sig mjög
varða félagsstörf og íþróttamál.
Forysta hans í íslenskum hand-
knattleik fyrr á árum mótaði
fastari stefnu í íþróttinni og var
hvati dáöa íslenska liðsins bæði
hér og erlendis. Þannig vann Ás-
björn: aldrei hálfkák, aldrei
grunnt rist árinni.
Ég kynntist Ásbirni fyrst sem
strákur úti í Eyjum. Þessi fyrstu
kynni eru að mörgu leyti táknræn
fyrir persónu hans. Hann kom til
lundaveiða í úteyjum ásamt föður
mínum. Ásbjörn var mikill veiði-
maður og klassískur sportmaður.
Fróðleiksfúsir strákar fundu haf-
sjó þekkingar í svona gestum. Ég
man sérstaklega eftir því að hann
tíndi villisveppi I kafgrasinu á
Bjamarey, skoðaði þá vandlega og
valdi til matarins. I eldhúsi veiði-
kofans fylgdi svo ítarleg lýsing á
sveppunum, náttúru þeirra og
bragðgæðum, áður en matargerð-
in hófst. Þannig var Ásbjörn
gastrónóm löngu áður en menn
fengu bréf upp á slíkt hérlendis.
Seinna nutum við hjónin gest-
risni þeira Álafosshjóna í ríkum
mæli þegar okkur bar þar að
garði. Heimili þeirra var heill
heimur útaf fyrir sig; heimilis-
bragurinn í senn hlýlegur og höfð-
inglegur. Ásbjörn hafði ekki tíma
fyrir umtal um náungann; hann
naut sín best í frásögnum af fram-
andi löndum og ferðum um lítt
kunnar slóðir jarðarinnar. Þá
bryddaði hann jafnan upp á fróð-
legum atriðum, litlum anekdótum,
sem hann gæddi sérstakri frá-
sagnarsnilld, sem var svo persónu-
leg, að hún varð eitt helsta ein-
kenni hans.
Með þessum fáu línum að leið-
arlokum vildi ég mega fyrir hönd
okkar hjónanna og foreldra minna
votta Ingunni, Sigurjóni og fjöl-
skyldunni allri okkar dýpstu sam-
úð.
Þorsteinn I. Sigfússon
Sigurður Bjarna-
son - Minning
Kæddur 12. maí 1903
Dáinn 2. júlí 1985
Gott er sjúkum að sofna
meðan sólin er aftanrjóð
og mjallhvítir svanir syngja
sorgblíð vögguljóð.
(Davíð Stefánsson)
Hann Siggi frændi minn hefur
fengið hvíldina. Undanfarin ár
hafa verið mörkuð heilsuleysi og
það síðasta jafnframt söknuði eft-
ir lát konu hans, Jónu Þorbergs-
dóttur, en hún lést fyrir rúmlega
einu ári.
Sigurður Bjarnason fæddist á
Látrum í Aðalvík 12. maí 1903.
Foreldrar hans voru Bjargey Sig-
urðardóttir og Bjarni Dósoþeus-
son. Tæplega ársgamall flutti Sig-
urður með foreldrum sínum að
Görðum í Aðalvík. Fyrstu 7 ár
ævinnar naut hann þess að vera í
glöðum systkinahópi hjá foreldr-
um sinum. Þeir urðu þá mjög sam-
rýndir Siggi og pabbi minn sem
var ári eldri en hann. En 7 ára
kynntist Siggi því fyrst hvað veik-
indi geta haft alvarlegar afleið-
ingar. Móðirin veiktist og bðrnun-
um varð að koma fyrir. Sigga var
komið fyrir á Sléttu hjá föður-
bróður sínum, Jónasi Dósoþeus-
syni og Þórunni Brynjólfsdóttur,
konu hans. Siggi ólst síðan upp
hjá þeim. Þrátt fyrir aðskilnað
bræðranna, pabba míns og Sigga á
uppvaxtarárunum, hélst mjög ná-
in vinátta á milli þeirra alla tíð.
Það kom fljótt fram að Siggi var
mjög hagur og hugurinn stefndi
til smiða. Innan við tvítugt komst
Siggi í smíðanám. Fyrst hjá Ólafi
Andréssyni í Hnífsdal, sem fékkst
mikið við viðgerðir á bátum. Það
atvikaðist síðan að fljótlega komst
Siggi í smíðanám hjá Albert
Kristjánssyni, sem þá var nýkom-
inn frá Ameríku og hóf störf á
ísafirði. Hjá Albert lauk Siggi
námi í húsasmíði og vann lengi
eftir það með Albert. Siggi stund-
aði smíðar á ísafirði allt til ársins
1976 að hann flutti til Reykjavíkur
og síðar Kópavogs, þá aldraður
maður og heilsan farin að bila.
Árið 1930 giftist Siggi Jónu
Þorbergsdóttur frá Kálfavík. Þau
eignuðust tvo syni, Hauk og Jón
Karl, og upplifðu það að kynnast
barnabarnabörnum sem urðu sól-
argeislar í lífi þeirra áður en þau
urðu svo lasburða að þeim litlu
kröftum sem eftir voru þurfti að
beita til að berjast við heilsuleysi.
Siggi var harðduglegur maður
og féll helst aldrei verk úr hendi.
Hann byggði sér og fjölskyldu
sinni vandað og gott hús að Selja-
landsvegi 2 á ísafirði og notaði til
þess allar þær frístundir sem
hann átti og lagði þar nótt með
degi. Á því tímabili vann hann i
skipasmíðastöð Bárðar Tómasson-
ar.
Það voru margir sem alltaf gátu
leitað til Sigga ef þeir þurftu á
hjálp að halda við eitt og annað
sem laga þurfti með smíðatólum.
Hversu mikið sem Siggi hafi að
gera voru vandvirknin og smekk-
vísin alltaf í fyrsta sæti. Hann
varð því mjög eftirsóttur til lag-
færinga á gömlum húsgögnum.
Þótt kraftarnir færu þverrandi og
heilsunni hrakaði var vandvirknin
sú sama. Hann var líka að grípa í
að mála og prýða íbúðina þeirra
því bæði lögðu hjónin upp úr því
að eiga fallegt heimili.
Siggi frændi minn var mér afar
kær. Þegar ég sem barn átti heima
á Látrum var það tilhlökkunarefni
að fara til Isafjarðar og hitta
Sigga frænda og Jónu. Mér er
minnisstætt þegar ég var 7 ára að
ég fór til ísafjarðar sem oftar. Ég
átti að dvelja með móður minni
annars staðar en hjá Sigga og
Jonu en það gat ég ekki hugsað
mér og endirinn varð sá að ég fekk
að vera þar sem ég helst vildi.
Þannig gekk það til alla tíð að þeg-
ar ég kom á Isafjörð, hvort sem
það var dagstund eða 3 vetur við
nám í gagnfræðaskóla, að ég undi
hvergi nema hjá Sigga frænda og
Jónu.
Alla tíð siðan eftir að ég stofn-
aði eigið heimili í Reykjavík og
kom til ísafjarðar, voru það ævin-
lega Siggi og Jóna sem buðu mig
velkomna þótt ég væri með alla
fjölskylduna. Skipti þá ekki máli
hvort ég hafði gert boð á undan
mér eða ekki. Alltaf var sama
hlýjan og Ijúfu móttökurnar hjá
þeim hjónum.
Siggi var ræðinn og skemmti-
legur í vinahópi og ég minnist
margra slíkra stunda. Það vildi
svo til að sumarið sem þau Siggi
og Jóna bjuggu í Reykjavík voru
þau í næsta husi við mig og mína
fjölskyldu, Siggi var þá orðinn
heilsutæpur, en mikið var notalegt
að vita af þessum góða frænda
sínum í næsta húsi og alltaf var
sama ljúfmennskan og frásagn-
argleðin þegar við hittumst á öðru
hvoru heimilinu.
Seiglan og þrautseigjan voru
sterkir eiginleikar hjá Sigga. Þeg-
ar hann átti orðið erfitt með gang
á ísafirði var eina ráðið að nota
reiðhjól til og frá vinnu. Hann
hafði ekki þrek til að hjóla hratt,
en hægt og rólega náði hann þeim
áfangastöðum sem hann ætlaði og
þannig gekk það til með fleira.
Aldrei að gefast upp á meðan
lífið entist.
Guð blessi hinstu för þessa
elskulega frænda míns.
Ég og fjölskylda mín vottum
Hauki, Jóni Karli og fjölskyldum
þeirra samúð okkar.
Malthildur Guðmundsdóttir