Morgunblaðið - 01.08.1985, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. ÁGÚST 1985
Norðurlandameistaratitillinn í skák:
Teflt verður
hér á landi
— Vítur samþykktar á Eero Halme
á fundi skáksambands Norðurlanda
ÞAÐ er misskilningur aö stjórn skáksambands Norðurlanda hafi haft í
hyggju að láta fara fram mót um Norðurlandameistaratitilinn í skák, þar
sem ekki væri fullur umhugsunartími, að sögn Þorsteins Þorsteinssonar,
forseta Skáksambands íslands, en hann á sæti í Skáksambandi Norður-
landa.
Sem kunnugt er urðu þeir efst-
ir og jafnir, Norðmaðurinn Agde-
stein, Jóhann Hjartarson og
Helgi ólafsson og þarf að fara
fram keppni þeirra í millum um
hverjum beri titillinn. Frá því
var sagt í fjölmiðlum, að farið
hefði verið fram á það við þá, að
þeir tefldu hraðskákmót, en þeir
höfnuðu, þar sem þeim þótti
Norðurlandameistaratitlinum
ekki nægur sómi sýndur með því
móti.
„Á fundi Skáksambands Norð-
urlanda voru samþykktar reglur,
sem kveða á um það, að fara skuli
fram einvígi eða mót með tvö-
faldri umferð og fullum umhugs-
unartíma, verði tveir eða fleiri
jafnir og efstir á Norðurlanda-
mótinu," sagði Þorsteinn. „Þessar
reglur gilda á næsta Norður-
landamóti, sem ákveðið var að
haldið yrði í Færeyjum eftir tvö
ár. Verði menn þá enn jafnir, er
heimilt að stytta umhugsunar-
tímann, ef stjórn skáksambands
Norðurlandanna býður svo við
horfa,“ sagði hann ennfremur.
Þorsteinn sagðist búast við að
úrslitakeppni um Norðurlanda-
meistaratitilinn yrði haldin f
september- eða októbermánuði og
sér fyndist sjálfsagt að íslend-
ingar byðust til að halda keppn-
ina, ef skákmönnum okkar þætti
akkur í því að það yrði hér á
landi.
Þorsteinn sagði að hann hefði
gert framkomu Eero Helme,
svæðisforseta FIDE, að umræðu-
efni á fundinum. Helme ákvað í
samráði við ísraelsmenn að ein-
vígi Margeirs Péturssonar og
ísraelsmannsins Schvidlers um
sæti á millisvæðamótinu í Biel,
yrði í ísrael að íslendingum for-
spurðum. Hefðu vítur verið sam-
þykktar á Helme með öllum at-
kvæðum, nema hans sjálfs, en
hann sat einnig fund skáksam-
bands Norðurlanda.
Ásgeir Guðbjartsson skipstjóri á Guðbjörgu ÍS við skip sitt
MorgunblaAið/tJlfar
Guðbjörg ÍS hefur aflað 3.140 lestir frá áramótum:
Helmingi hærra verð
fékkst fyrir gámafisk
— en kostnaður 13—16 krónur kílóið við söluna til Bretlands
faalirói. 30. jáli.
ENN ER að aukast aflasældin á
Vestfjarðamiðum. Guðbjörg ÍS kom
til ísafjarðar sl. laugardag með 170
lestir eftir þriggja daga útiveru. Ás-
geir Guðbjartsson skipstjóri sagði
fréttarítara Morgunblaðsins að mjög
lítill tími af veiðiferðinni hefði farið í
veiðar, þar sem þeir hefðu orðið að
liggja í aðgerð langtímum saman.
Guðbjörg ÍS 46 hefur nú fiskað
3.140 lestir frá áramótum. 1.954
lestir hafa farið til vinnslu i ís-
Óvíst hvað orðið hefur um rúmlega 1000 skammta af LSD:
LSD sfetur valdið
varanlegri geðveiki
— segir Jóhannes Bergsveinsson yfirlæknir
LÁTLAUSAR yfirheyrslur voru í LSD-smyglmálinu, sem upp kom um belg-
ina, í allan gærdag hjá fíkniefnadeild Reykjavíkurlögreglunnar. í fyrra-
kvöld fundust eftir ábendingu annars mannsins, sem játað hefur að hafa
fiutt til landsins nærri 3.300 skammta af ofskynjunarefninu, 256 skammtar
til viðbótar og befur þá verið lagt hald á alls 2.146 skammta. Ekki er að
fullu Ijóst hvað hefur orðið um þriðjung efnisins en unnið er að því að
upplýsa það, skv. upplýsingum fíkniefnadeildarinnar.
Endurskipulögð
póstdreifíng?
Eins og fram kom í blaðinu í
gær var efnið flutt til landsins
með því að senda það í bréfi á
tilbúið nafn í fjölbýlishúsi í
Reykjavík, þangað sem mennirn-
ir tveir sóttu það síðan. Ásgeir
Friðjónsson, dómari við Sakadóm
í ávana- og fíkniefnamálum,
sagði í gær að hann gerði ráð
fyrir að í framhaldi af þessu máli
myndu yfirvöld dómsmála og
póstþjónustu ræða möguleika á
úrbótum í póstdreifingu, því
augljóslega gæti verið hætta á
ferðum ef eiturefni fengju að
liggja óhirt i stigagöngum fjöl-
býlishúsa eins og gerst hefði i
þessu tilviki. „Það er augljóslega
tilefni til að hefja slíkar viðræð-
ur,“ sagði Ásgeir Friðjónsson.
Hámarksrefsing fyrir brot af
þessu tagi er tiu ára fangelsisvist.
Þyngsti dómur, sem kveðinn hef-
ur verið upp fyrir fíkniefnabrot
hérlendis til þessa, er þriggja ára
fangelsi; einn maður var þó ný-
lega dæmdur i samtals þriggja og
hálfs árs fangelsi fyrir tvö aðskil-
in fíkniefnabrot.
Getur framkallað geöveiki
Ofskynjunarefnið LSD var
talsvert i umferð hér á landi um
og upp úr 1970. Fyrir um tiu ár-
um hvarf það af markaði hér,
enda hafði efnið fengið á sig illt
orð og var talið hættulegt af
neytendum, og varð þess ekki
vart fyrr en á síðasta ári að upp
komst um smygl á nokkru magni
þess. Jóhannes Bergsveinsson, yf-
irlæknir á áfengissjúklingadeild
Landspítalans, sagði í samtali við
blm. Morgunblaðsins i gær að
LSD væri „tvímælalaust stór-
hættulegt efni. Það getur fram-
kallað geðveiki, jafnvel varanlega
geðveiki, þótt skammtar séu litl-
ir.“
Hann sagði að ekki væri hægt
að fullyrða að á geðdeildum hér-
lendis væru sjúklingar, sem ættu
við veikindi að stríða eingöngu
vegna neyslu efnisins. „LSD get-
ur framkallað undirliggjandi
geðklofa og þá er erfitt að segja
með vissu hvort veikindin eru al-
farið neyslunni að kenna eða
hvort þau hefðu komið fram síð-
ar,“ sagði hann. Jóhannes bætti
við, að íslenskar geðdeildir hefðu
fengið til meðferðar LSD-neyt-
endur í geðveikisástandi, en þeir
hefðu lagast á nokkrum dögum.
f bók dr. Þorkels Jóhannesson-
ar „Lyfjafræði miðtaugakerfisins
— Nokkrir höfuðdrættir helstu
vímugjafar", sem út kom sl.
haust, segir m.a. um áhrif af LSD
(lýsergíð), að dauðsföil af þess
völdum virðist ekki vera þekkt
fremur en dauðsföll af völdum
kannabis (hass/marijuana) en
hinsvegar séu vel þekkt dauðsföl!
af völdum LSD óbeint, til dæmis
vegna brenglaðs fjarlægðarskyns
í vimunni og þekkt séu morð í
LSD-vímu.
Samlagast alheiminum
Síðan segir: „óvíst er hvort lýs-
ergið getur valdið langvarandi
geðveikikenndum viðbrigðum hjá
þeim, sem heilir voru fyrir, eða
aðeins „flett ofan af“ dulinni geð-
veiki. Állt er í óvissu um áhrif
langvarandi töku lýsergíðs á getu
manna til hugvinnu, þegar neyslu
er hætt eða á milli, eða á önr.ur
líffærakerfi en miðtaugakerfið.
Að líkindum veldur lýsergíð ekki
fósturskemmdum hjá mönnum,
né skaðar erfðaeindir.“
Um áhrif af ofskynjunarefninu
segir dr. Þorkell: „Segja má, að
lýsergíðvíman sé í hámarki 3—5
klst. eftir töku efnisins. Hlutað-
eiganda finnst þá sem mörk milli
hans og umhverfisins séu rofin og
hann geti samlagast náttúrunni
eða alheiminum. Ef „trippið" er
vel heppnað, finnst mönnum sem
þeir verði fyrir dulmagnaðri eða
goðmagnaðri reynslu eða ein-
hvers konar almættisreynslu
þannig, að þeir komist, líkt og í
draumi, helgisögu eða fallegri
þjóðsögu, í snertingu við „álf-
heima“ og tilverusvið utan seil-
ingar venjulegs manns í holdleg-
um líkama.“
Sjá sig í brotum
Síðan segir: „Ef „trippið"
heppnast hins vegar ekki vel,
kann maðurinn að verða skelf-
ingu lostinn yfir því, að hann sé í
pörtum og brotum og komist
aldrei aftur til sjálfs sín. Honum
finnst þá sem festa hans í fyrri
veruleika sé brostin og hann verði
aldrei samur aftur. í þessu
ástandi kann og að koma fyrir, að
manninum finnist sem honum
mæti andúð, illvilji eða hatur frá
öflum eða verum utan eigin per-
sónumarka. Hann bregst þá oftar
en ekki við þessum rangskynjun-
um og ranghugmyndum með ofsa
og árásum, er geta leitt til slysa
eða dauða annarra eða hans
sjálfs. Venjulega rennur hið geð-
veikikennda ástand af manninum
á stuttum tíma. Hins vegar eru
þekkt dæmi þess, að lýsergíð,
bæði eftir einn skammt og lang-
varandi töku, hafi valdið langvar-
andi geðveikikenndu ástandi, er
að sumu leyti líkist geðklofa."
Dr. Þorkell Jóhannesson segir
að útilokað sé að segja fyrir um
hvenær víma af LSD verður góð
eða ekki. Hann segir að þekkt séu
dæmi um furðufyrirbærið endur-
hvarf eða „flashback" eftir töku
LSD. „Fyrirbæri þetta er í því
fólgið, að verkun lýðsergíðs hverfur
til mannsins aftur löngu eftir að
það hefur skilist út og án þess að
það sé tekið á ný. Endurhvarf er
algengara hjá þeim, sem oft hafa
tekið lýsergíð, en þeim, sem sjald-
an hafa komist í lýsergíðvímu.
Endurhvarfið stendur oftast
stutt (fáeinar mínútur). Brengl-
aðar sýnir eru algengustu ein-
kenni, er fyrir koma í endur-
hvarfi ... Ef kannabis er notað
ásamt lýsergíði virðist það auka
hættu á endurhvarfi,“ segir í bók
dr. Þorkels.
* Á landinu öllu eru nú um 370
sjúkrarúm, sem ætluð eru fólki er
misnotar fíkniefni, þar með talið
áfengi og LSD. Þau rúm eru alla
jafnan í stöðugri notkun og yfir-
leitt komast færri að en þurfa
og/eða vilja.
húsfélagi ísfirðinga og er meðal-
aflaverðmæti þess afla 16.08 krón-
ur á kg eða 31,4 milljónir í allt.
1.186 lestum hefur verið landað í
gáma til sölu á erlendum mörkuð-
um, meðalaflaverðmæti er 35,33
krónur á kg. eða 41,9 milljónir í
allt. í báðum tilvikum er um
brúttóverð að ræða. Þess ber að
geta, að kostnaður við að senda
fiskinn með gámum til Bretlands
er á bilinu 13 til 16 krónur á kg.
frá því fiskurinn fer frá Isafirði og
þar til hann er seldur.
Samtals er aflaverðmæti Guð-
bjargar frá áramótum rúmlega
73,3 milljónir króna. Útgerðarfé-
lag togarans hefur keypt umtals-
verðan kvóta og á nú eftir að veiða
1500 lestir til áramóta, þar af íg-
ildi 600 tonna af þorski.
Ásgeir sagði aðspurður að hann
væri undrandi á orðum Jakobs
Jakobssonar fiskifræðings í Morg-
unblaðinu sl. sunnudag þar sem
hann dregur í efa að samfelld
aflahrota hafi verið á Vestfjarð-
amiðum frá í lok maí. Frá 30. maí
hefur Guðbjörgin farið í 10 sjó-
ferðir sem staðið hafa frá 3—7
daga. Tvo túra hefur meðalafli
farið niður fyrir 40 lestir á dag,
landað 6. júní meðalafli 21 lest og
20. júní meðalafli 24 lestir. Sex
sjóferðir hefur meðalaflinn á dag
verið 32—39 lestir á dag og í tveim
veiðiferðum yfir 40 lestir. — Úlfar
Safarí
til sölu
„Það hafa margir sýnt diskótekinu
áhuga á þeim þremur vikum sem við
höfum haft Safarí á söluskrá en fólk
fer hægt í sakirnar enda ýmis atriði
sem verður að leysa áður en til samn-
inga kemur,“ sagði Tryggvi Stefáns-
son, eigandi fasteignasölunnar Aust-
urstræti, sem hefur milligöngu um
sölu á skemmtistaðnum Safarí sem
auglýstur var fyrir skömmu.
„Við fórum og litum á húsnæðið
sem er í góðu ástandi og hægt að
nýta til ýmissa hluta ef
hugmyndaflugið er fyrir hendi.
Verðið er áætlað í kringum 10
milljónir króna en er ekki orðið
fast ennþá og í rauninni er ógjörn-
ingur að segja til um endanlega
upphæð."
Tryggvi sagði að staðurinn yrði
rekinn fram á haustið með svipuðu
sniði og verið hefði í sumar, en
síðan yrði reksturinn tekinn til
endurskoðunar hvort sem staður-
inn skiptir um eigendur eða ekki.