Alþýðublaðið - 30.12.1931, Side 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Staðrepdir handa Alhýðnflokksmönnnm.
1. Laugardaginn 1. íebrúar 1930
var Islandsbanka loka'ð á veniju-
legum tíma, en var ekki opnaður
aftur mánudagsmorguninn 3. febr.
Það voru bankastjórarnir sjálfir,
sem tóku þessa ákvörðun, því
jseir gerðu ráð fyrir, aö menn
myndu vilja taka meira fé út úr
honum en bankkín hafði til.
2. Sama dag (3. febr.) segir
Ólafur Thors í jiingræðu í neðri
deild:
„Bankinn hefir verið skoðaður
og teist eiga fyrir skuldum."
3. Morgunblaðið segiir 7. febr..
að í Kaupmannahöfn séu menn
farnir að tala um, aÖ jrað munij
vera „alveg óeðlilegar ást.æður“
fyrir lokun íslandsbanka.
4. Tvekn dögum síðar (9. febr.)
segir Morgunblaðið:
„Lokun íslandsbanka er undir-
búin og framkvæmd af gömium
hatursmönnum bankaniS. Þetta
veit aljrjóö nú þegar — ög þetta
skai ver'ða sannað á sínum tíma.“
5. Sama dag segir blaðið enn
fremur, að nú sé öllum Ijóst, að
„stjórn íslands og rá'ðamenn
séu skammsýnir afglapar á sviði
fjármáianna, snauðir af ábyrgð-
artilfinningu.“
Ekkert er nefnt jrarna um á-
byrgðartilfinningu Eggerts Claes-
sens og Sigurðar Eggerz, en geng-
ið virðist vera út frá því, aði
hún sé mjög rík.
.6. I nefndaráliti Ólafs Thors og
Magnúsar Guðmundssionar í
bankamálinu segja þeir meðal
annars:
„Bankinn er talinn eiga Eyrir
skuldum. NauðsynJeg afskifti iög-
gjafans sýnast því ríkissjóði á-
hættulaus."
7. 1 framsöguraeðu í þinginu
10. febr. talar Ólafur Thors um
„undanbrögö" bankastjóra Lands-
bankans í íslandsbankamálinu, en
nef. ir IsJandsbaakastjó.ana hvorki
til ills né gó'ðs.
8. Morgunblaöið segir 17. febr.
eftir Jóni Þorlákssyni (í þing-
ræðu), að. hann álíti að það þurfi
Himgurdauði
fyrir dyrum.
Símfregn frá Washington herm-
’r: Bandaríkjamaðurinn William
iiudson vakti athygli þingnefnd-
uar á því, að hungurdauðii blasir
við milljónum Bandaríkjamanna,
jg sé óhjákvæmilegt að hefja
íniklar atvinnubætur. — I þinginu
;ru komin fram tvö frumvörp,
em- gera ráð fyrir, að ríkið
3ggi fram fé til atvinnuleysis-
tyrkja, og er andinn í þeim
i rumvörpum allur annar en i til-
'ögum þeim, sem Hoover forseti
;efir gert, því að hann ætlaði
tvinnulausrahjálpinni að koma
meö samskotum einum, en þau
ekki að vera nein áhætta fyrir
ríkissjóð að endurreisa isiands-
banka með j)ví að veita honum
fé enn á riý.
9. Morgunblaðið segir frá því
! 23. febrúar, að „óvildarmenn , Is-
landsbanka“ gangi jafnvel svo
langt, að þeir álíti „að bækur
bankans og reilkningar séu fals-
aðir“ og íK) þeir hafi „jafnvel
sagt það berum orðum í blöðum
sínum."
10. Sama dag segir Morgun-
blaðið frá því með bneyttu letri
„að láta muni mjög nœrrí, dö
bankinn eigi fijrir skuldum fyrir
utan hlutafé.“
11. Hæstaréttardómur, er féll
11. dez. 193,1, staðfestir, að reikn-
ingar íslandsbanka hali veiið fals-
a'ðir. T. d. hafi- tvær upphæðir,
sem raunverulega voru dansikar
krónur, verið tilfærðar sem ís-
lenzkar, og skuldir þessar því
numið yfir eina milljón umfram
það, er reikningarnir sýndu.
12. Sami hæstaréttardömur
staöfestir, að í bókum bankans
hafi verið taldar sem eignir skuld-
ir, sem bankastjórarnir hafi vitað
að voru tapaðar, t. d. skuldir
Stefáns Th. Jónssonar á Seyðiis-
firði og Sæmundar Halldórssonar
í Stykkishólmi. Nam skuld hiins
síðar nefnda, þegár.bú hans loks
var tekið til gjaldþrotaskifta fyrri
hluta árs 1930, 772 þús. 354 krón-
um og 67 aurum, en eignir upp
í það metnar 43 þús. kr., þ. e.
skuldin var 18 föld míoti eignum.
Til viðbótar þessum stað-
reyndum má geta, að Morgun-
blaðið segir frá því 12. febrúar
1930, að samkvæmt þeim upplýs-
ingum, er Sigurður Eggerz hafi
gefið á þingfundi tveim dögum
áður, þ. e. 10. febrúar, þá sé
„það alveg sýnilegt, að krafa al-
mennings hljóti að verða sú, að
ítarleg rannsókn fari fram á öll-
um tildrögum bankaiokunarinn-
ar.“
reynast hrökkva skamt til bjarg-
ar.
Frá Mansjúrío.
Peiping, 29. dez. UP.—FB.
Chang-hsue-liang, hinn afsetti
landstjóri í Mansjúríu, hefiir hörf-
að undan með herlið sitt frá
Chinchow, samkvæmt kröfum Ja-
pana. — Tilkynt er,- að hann liafi
byrjaö að hverfa á brott með her
sinn frá Chiinchow, til þess að
koma í veg fyrir að Japanar
geti notað það, að herinn sé í
Chinchow, sem átyllu til þess. að
halda áfram ásöknarstefnu sönnii
í Norður-Mansjúríu.
III.
En þá er á hitt að líta, hver1
afrek íhaldið hefir unnið á und-
anförnum árum, sem alþýðan e:g:
að verðlauna nneð fylgi sínu. Þar
er af svo miklu að taka, svo mörg
verk, sem tala, að hér verður ekki
hægt að nefna hundraðasta hluta
þeirra. Reykjavíkurbær hefir ver-
ið mörg undanfarin ár undir
stjórn, sem í isannleika er „har'ð-
vítug flokksstjórn" eða öilu heid-
ur „klíkustjórn", því fámennur
hópur stóreigna- og hátekju-
mannia, gæðinga þ'eirra og tagl-
hnýtinga hafa þar öllu ráðið,
smáu og stóru, svo að tæp-
lega er iag'ður svo götuspotti, að
ekki sé nne'ð því hlynt að ei'n-
hverjum jieirra útvöldu (sbr.
götugierð um lóðir Péturs Hall-
dórssonar, viðgerð Gar'ðastrætiis,
er Ólafur Thors flutti þangað, o
fl. o. f 1.), ekki veitt ónnerkilieg
undirtyllustaða svo, að ekki sé
farið eftir flokksfylgi, ef unt er
(sbr. dyravarðarstaðan vi'ð Aust-
(urbæjarskólann o. fl).
Hvað liggur svo eftir þessa
stjórn? Hún h-efir ekki láti'ð
sjálfa sig án vitnisburðar. Hún
hefir nneðal annars haldið svo á
fjármálum bæjarins, að við gjald-
þroti liggur, borgarstjóri hefir
orðið að „taka lán“ hjá ýmsuml
sjóðurn, sem i vörzlum bæjariins
eru, ti-J daglegra útgjalda, láns-
traust bæjariinsi ekkert, ekki hægt
að veita n-ema um 1/5 atvinnu-
lausra manna vinnu, og 1 viðbót
við alt þetta tilkynnir borgar-
stjörii, að á næstu fjárhagsáætiun
verði ekki hægt að veita neitt tii
verklegra framkvæmda í bænum,
Hallast þar ekki á hjá íhaldinu,
sem stjórnar bænum, og binu, sem
stjórnar landinu. Lands-íhaldið
leggur til „sultarfjárlög", bæjar-
íhaldið „hallæris“-fjárhagsáætlun.
En íhaldsstjórnin hér í Reykja-
víkurbæ á 1 fórum sínum fleiri
unnin afr-eksverk en þessi. Það
hefir meðal annars afsalað bæn-
um tugum og hundruðum þús-
unda króna me'ð sölu ýmsra dýr-
mætustu lóðanna, en þeir pening-
ar hafa síðan runnið í vasa einka-
braskaranna. Það spilti og þvæld-
ist fyrir að ákvörðun yrði t-ekin
urn Sogsvirkjunina, svto lengi siem
það þorði fyrir almenningsálitinu
í bænum. Það lagðist á móti 21
árs kosningarrétti. Því fanst ó-
hæfa að menn, s-em af einhverj-
um óviðráðanlegum ástæðum, t.
d. veikindum, atvinnuleysi o. fl.,
hefðu orðið að fá hjálp úr sam-
eigiinlegum sjóði bæjarbúa, fengju
að hafa nokkurn íhlutunarrétt um
bæjarmál. Húsnæðiismálin hafa
þeir vanrækt, nema að því leyti-
að þeir hafa séð um að hús eön-
stakra auðborgara „forrentuða"
sig. Ranglætii og hlutdrægni í á-
lagningu og innheimtu útsvar-
anna reyna þeir af fremsta megni
að viðhalda. Bæjarrekstur þeirra
fyrirtækja, sem hljóta að gefa
mikinn ágóða, svo sem kvik-
myndahúsa, er eitujr i þeirra bein-
um. Yfirleitt má bærinn ekki eiga
neitt og ekki gera neitt, til þess
hiniir fáu útvöldu geti átt sem
mest og fengið sem mestan arð
í eigin vasa af vinnu annara.
IV.
En þó ég, og eftir því sem ég
vona stéttarbræður mínir flestir,
ekki sjái ástæðu til. að verðlauna
íhaldinu afrek þess á liðnum ár-
um, né velja okkur „Vörð“ að
leiðarljósi í framtíðinni, þá er
ég samt innilega þakklátur íhald-
inu fyrir bréfið. Það rifjaði upp
fyrir mér framkomu íhaldsins fyr
og síðar í garð reykvískrar al-
þýðu, jiað minti mig á svo margt,
sem við eigum verklýðssamtökun-
um og baráttu jafnaðarmanna. að
þakka.
Bréfið er tilraun til að skera
upp herör gegn jafnaðarmönn-
um, en ég trúi því ekki, að svo:
illa sé ástatt um skilning og hug-
arfar alþýðunnar, að það takist,
En bréfið á að verða okkur al-
þýðumönnum hvöt til að svara
árás með árás, samtökum íhalds-
ins með samtökum verkalýðsins,
hvöt til þess hvenær sem er og'
hvar sem við erum staddir að
láta ekkert tækifæri ónotað til
að vekja athygli á hugsjón okk-
ar, jafnaðarstefnunni, og yfirburð-
um hennar, hvöt til nýrrar kröft-
ugrar baráttu fyrir lokatakmark-
inu: útnjmingu fátœktarinnar og
sköpun réttláts pjóðskipulags.
Þakklátur verkamaður.
Ráðherrafnndur DroolaNorðnr-
landarikia.
Khöfn, 30. dez. UP.—FB.
Utanríkismálaráðherrar Dan-
merkur, Noregs og Svíþjóðar
koma saman á fund í Kaup-
mannahöfn, í janúar til þess aö
ræða gjaldeyrismál, verzlunarmál
og stjórnmál, sem eru sérstaklega.
mákiilvæg að því er snertir Norð-
urlönd.
Hafnarflðrður.
Áramótamessur í pjóðktkj-
unni: Á gamlársikvöld kl. 6 séra
Árni Björnsson. Á nýjársdag kL
4 séra Árni Björnsson. Sunnudag
2. jan. kl. 2 Sigurbjörn Á. Gísla-
son guðfræðingur predikar. — I
Kálfatjarnarkirkju á nýjársdag kl.
1 séra Árni Björnsison.
Togamrnir. „Gylfi“ kom af
veiiðum í gær með 1300 körfur
ísfiskjar.
Fisktökuskip, sem kom til Ás-
geirs Sigurðssonar, fór í gær héð-
an til Austfjarða og tekur þar
við fiski. Síðan fer það til Portú-
gals og víðar.