Alþýðublaðið - 31.12.1931, Blaðsíða 2
a
ALPÝÐUBLAÐ7Ð
Kaupið á togurunum.
Sindur.
Samþykt ajómanna.
Sjómannafélag Reykjavíkur
gerði þessa samþykt á fundi sín-
ium< i gærkveldi:
„Sjómannaf élag Reykjavíkur
samþykkir að heimila meðlimum
sínum að vinna á íslenzkum tog-
urum fyrst um sinn, þar tiil fé-
lagið kann að gera aðra ályktun,
fyrir sama kaup og kjör, er fól-
ust í samningi, sem gilti 1931.“
Gert var ráð fyrir, að fundur
væri einnig haldinn í gærkveldj
í Sjómannafélagi Hafnarfjarðar
og sams kionar tillaga borin und-
ir atkvæði þar, en þegar blaðið
var afgreitt til prentunar — í
gærkveldi —, voru ekki komnar
fregnir af þeim fundi.
Strandið, sem var haldið leyndu.
Tllviljun, að ekki töpuðost mannslíf.
Sindra gneistar elds úr afli;
arfi slingur smiðs í tafli
lyzt í ismiðju, inst á gafli
yrkir járn á mannsins dug.
Alheimsríkur efniskraftur
undirbýr svo mannsins hug.
Efnis sterkum viðjum vafinn
vísa má ei slíku á bug.
Aiheims minstu agnir skoðar,
elskar lífsins stríð og frið,
því efnið manni öllu lofar.
Eilífð guðs er tengd við þig,
segulstraumar lífsims landa
lífs í efni duldra handa.
Dauðra málma lífs í ljösi
leika margt svo andinn kjósi.
J. S. K.
Engin fregn mun hafa borist
hingað suður um það, að *Detti-
foss« strandaði á Oddeyrinni utan-
verðri, í sama skiftið og hann
rakst á Krossanesbryggjuna og
fjórir menn slösuðust Er mælt, að
skipið hafi staðið í klukkustund,
og hefir margt ómerkilegra verið
símað suður. En hvað sem því
liður, þá er með öllu óverjandi,
að skipið skuli vera sent til út-
landa án þess að skoðun færi
fram. Reynslan varð líka sú, að
þegar skipið hrepti vont veður,
sem var í Norðursjó, er það var á
Mjá skveðiur siðmanna.
FB. 30. dez.
Innilegustu nýjársóskir til vina
og kunningja me'ö þökk fyrir
liðna árið.
Skipverjur á „ WaÍpole“.
Óskum vinum og vandamönn-
um gleöilegs nýjárs.
Skipshöfmn á „Snorm goda“.
Frá dönskum verkalýð.
Khöfn, 30. dez. U. P. FB. Fuli-
trúar margra verklýðsfólaga, sem
í eru um hundrað þúsund verka-
menn, karlar og konur, í ýmstun
iöngreinum, svo sem járn.iðniaðar-
menn, prentarar o. s. frv.,. hafa
sagt upp launasiamningum, sem í
gildi eru þar til í janúar næstá
árs, þar sem samningaumleitanir
um breytt vinnukjör hafa ekki
borið árangur.
Orsakirnar til uppsagnar samn-
inganna eru raktar til kreppu-
ástandsins og óvisisunnar um
framtíðargengi krónuninax.
Flnffvél
Alberts á Vífilsstöðum .hafa tvieir
menn í Reykjavik nú keypt og
smíðað upp þa'ð, er brotið var í
vélinni, og kliætt hana alla að
nýju. Vélina má nú sjá inn um
glugga á húsi Garðars Gísla-
sonar við Hverfisgötu,
leiðinni aftur frá Þýzkaiandi, kom
leki að því, Kom þá í ljós við
skoðun í Englandi, að margar
plötur í því voru skemdar.
Hiýtur hver maður að sjá, að
hériæður alveg tilviijun, að »Detti-
fossK er ofansjávar. Hefði hann
fengið vont veður og verið langt
undan, myndum við litlar fréttir
hafa fengið af því, hvað orðið
hefði um félaga okkar.
Ég vil nú spyrja: Hvers vegna
var þessu strandi haldið leyndu?
Sjómannafélagi.
Ólrelsi bilstjóra.
Bílstjórastéttin mun nú vera
eina stéttin hér í b;æ, siem hvorki
hefir rieglubundið frí né hvíldar-
tíma. Eiga þeir við það ófrelsj
að bua, að þeir viinna jafnt á
nóttu siem degi og fá ekki meiri
hvíld á eftir þó þeir vinni í 17 en 12
tíma, og ekki fá þeir heldur meira
kaup þó í 17 stundir sé unnið.
Ég hefi tekið eftir því nú um jól-
in, að bílstöðvarnar höfðu sum-
ar opið til klukkan að ganga tvö
á aðfangadagskvöid, og er það
vítavert kæruleysi af þeim, sem
því eiga að stjórna, því bílstjór-
ar eiga heimtingu á að fá frí
eins og aðrir menn.
Sé ég nú ekki annað en að
þingið verði að taka hér í taum-
ana, svo bílstjórar fái sama rétt
til hvíldartíma og áðriir menn.
Annað er skömm.
X.
Sparnaðarráðstöfnn?
Blaðið „D,agur“ á Akureyri flyt-
ur svohljóðandi fréttir úr Grýtu-
bakkahreppi:
„Trúlofun: Ungfrú Hólmfríður
H. Björnsdóttir, NolJi og Ingólfur
Benediktsson, Jarlsstöðum.“
Sennilega er þetta frétt, siem
hefir farið óvart í blaðið núna,
en átt'að koma í því 1. apríl.
Því það væri meiri sparnaðar-
ráðstöfunin, ef tveir menn opin-
beruðu í einiu með sömu stúlk-
unni.
Litli K!áns og stóri Kláns.
í þessum sjönleik eru börnin
ekki að eíns áhorfendur. Þau taka
sjálf þátt i leiknum, og er það
stórmikill kostur. Til þeirra er leit-
að ráða og til þeirra er skotið að
dæma um, hvað rétt sé eða rangt.
Þau eru jafnvel kölluð til hjálpar
þegar harðstjórinn og ágirndar-
seggurinn stórí Kláus ætlar að
drekkja litla Kláusi. Þá snýr kona
litla Kiáusar sér til barnanna og
biður þau liðveizlu. Þau verða
sjálf lifgjafar kúasmalans gamla,
því að samkvæmt ósk þeirra hætt-
ir litli Kláus við að láta hann vera
eftir í pokanum, sem stóri Kláus
ætiar að kasta í ána. — Það stuðl-
ar líka að pví að gera leikinn
börnunum nærstaðan, að sumt af
honum ter fram niðri í áheyrenda-
salnum, Þaðan kemur Hans halti
og byrjar að tala löngu áður en
hann kemst upp á leiksviðið og
þangað er stori Kláus rekinn af
markaðstorginu og alla leið út úr
dyrum.
Hans halti er hin hrópandi rödd
á byrjunarskeiði samtaka alþýð-
unnar gegn harðstjórn og ki gun.
Sýningin á breytni stóra Kláusar
við vinnufölk sitt og aðra, sem
hann þykist hafa i fullu tré við,
— og með hana fyrir augunum
hvatning Hans balta til þessara
manna, sem störi Kláus kúgar, að
ef þá bresti ekki samtök, þá hafi
þeir sjálfir valdið, í stað þess að
vera hornrekur, er verða að sætta
sig við hvers konar rangindi og
ofstopa, — það eru þjóðfélags-
sannindi, sett fram á svo einfald-
an hátt, að hvert barn skílur. Það
og þatttaka barnanna í leiknum,
þar sem þau dæma sjálf um rétt
og rangt, eru aðalkostir hans fram
yfir marga aðra leiki. í þiiðja lagi
er munurinn á heimilislífi Kláus-
anna sýndur sem eðlileg afieiðing
munarins á ástúð sjálfra þeirra,
»Inngangur<! leiksins er líka ætl-
aður til þess að kenna börnunum
stundvísi: »Eruð þið öll komin?«
... Hvott sem svo er eða ekki:
»Ég byrja samt.« —
Leikurinn er saminn eftir æfin-
týri H. C, Andersens um Kláusana,
en breytt til betri verka á tveimur
stöðum. Amma iitla Kláusar er
gæðakerling i leiknum, en »geð-
stirð og vond við hann« í æfintýr-
inu, og i leiknum er kúasmalanum
ekki drekt, heldur fær hann heim-
ili í ellinni, þar sem hann getur
lifað i friði. Það hefðl verið mjög
að skaðlausu, að vindrykkju litla
Kláusar hefði verið slept úr leikn-
um, þótt hennar sé getið í æfin-
týrinu, en hins vegar er nokkúr
bót i máli, að sýnt er hve ástúð-
lega kona hans tekur honum jirátt
fyrir það þegar hann kemur heim.
Marta Kalman hefir þýtt leikinn
og hefir einnig leiksljórnina á
hendi. Bæði leikur og þýðing er í
góðu lagi. Þó ætti jafnan að tala
við börn, en ekki »krakka«. Það
heyrist og í lokaþættí leiksins, að
það er ekki fjárhópur, sem jarmar,
hetdur fólk. En þetta eru hvort-
tveggja gallar, sem hægt er að
bæta úr.
Yfirleitt fer leiksýningin vel úr
hendi og — börnin fylgjast með
af lifi og fjöri.
Guðm. R. Ólafsson
úr Grindavík.
Hagfræði og póiitíb.
Atvinnuleysi
Og
atvinnuleysistrygginfiraj\
—-- (Frh.)
Þannig verða atviinnulieysis-
tryggingarnar æ þyngri og þynigri
byrði á herðum verkalýðsiins í
öllum löndum, sem langt em
komin í kapitalistiskri þróun —-
og þær stefna að því að ver'ðai
lítt. þolandi, ef tillag verkalýðs-
ins sjálfs til þeirra á ált af að-
vera hfð sama, miðað við tillag
ríkis og atvinnurekienda. Ef svo
er, er það verkalýðurinn, sem ber
aðalbyrðina, og æ þyngri og'
þyngri, af syndum kapitalismans,
sem hann á enga sök á, því aö
atvinnuleysið er eingöngu sök
skipulagstns, kapitalismans sjálfs,.
og á að verða dauðasök hans.
Það er því hið kapitalistiska ríki
og kapitaliskirnir sjálfir, atvinnu-
rekendurnir, sem eiga að bem
sína eigim byrði, og ábyrgð á
sjúkdómi síns eigin skipulags,
það eru peir tveir aðiljar, sem
eiga að borga rtívinnuleijsistrygg-
ingarpar, halda lífinu í atvihnu-
leysingjumim.
Við komum þá að tillögum at-
vinnurekenda og rikis til atvinnu-
leysi strygginganna.
Aivinhurekendur berjast æ mieiir
og meir gegn tryggingunum, bæöi
þar sem þær eru frá fornu fari
og þar sem þær eru ekki. Af
tveimur ástæðum: í fyrsta lagí
af því, að kapítalismiinn er neydd-
ur til þess á krepputímum mieiir-
ot annars að lækka allan kostnaö
sinn og útgjö.Id, sern hægt er að
lækka, séristaklega þau, siem frá
kapitalistisku sjónarmiði eru ó-
þörf. I öðru lagi af því að at-
vinnuleysistryggingamar hindra.
það, að hinir atvinnulausu selji
vinnukraft sinn fyrir sultarlaun,.